Katalog

0 K U R L A RA İbrahim Yıldınm, 1950 tstanbul doğumlu bir yazarımız. önce öykülerini sonra da şiirlerini yayımlayarak başladı yazın yasamına. İlk öykiisü 'Oluşum' dergisinde, ilk şiiri 'Varlık' dergisinde yayımlandı. İlk romanı'ile 1980 Abdi Ipekçi Koman Yanşmasi'na katıldı, yapıtı övgüye değer bu'lundu. 19841988 arasında 'Günümüzde Kitaplar' dergısinde 'Bir Zamanlar Bir Kitap'; 'Çerçeve' ve 'Cumhuriyet Kitap'ta 'San Yapraklı Kitaplar' başlıklan allında denemeleryazdı. 1987 yılında ise ilk kitabı olan 'Bir Cinayetin Ekonomisi' adlı öykü kitabını yayımladı. Aynı yıl 'Yaşasın Edebiyat adlı bir öykü dergisi de yayımladı. 1997'de ise'Eylül'den Sonra' ana başlıg'ını taşıyan bir roman üçlemesi yazmaya başlayan İbrahim Yıldırım üçlemenin ilk kitabı 'Kuşevi'nin Efendisi'ni 2000 yılında yayımladı. Bir yıl sonra ise üçlemenin ikinci kitabı okura ulaştı: 'Yaralı Kalmak'. 2002 yılında, 'Kaplan Gemide Kaçak Yolcu Var' adlı kolektif kita. ba 'Baudelaire Paradoksu' adlı öyküsüyle katılan Yıldırım, çeşitli edebiyat dergilerinde deneme ve öyküler yayımlamaya da devam ediyor. Yıldırım'ın bir de ekitabt var: Kumcul. Son romanı 'Bıçkın ve Ortahalli', yazann 'üçüz romanlar dediği üçlemesinin son romanı. Tanıyın İbrahim Yıldırım'ı... Bol kitaplı günler... TIJRHAN GÜNAY Alan Savunması P KİT/UP Imtiyaz Sahibi: Çağ Pazarlama Cazete Dergi Kitap Basım ve Yayın A$'yi temsilen Cumhuriyet vakf ı adına llhan Selçıık Yayın Danışmani: Turhan Cunay Sorumlu Müdür Mehmet Sucu Görsel Yönetmen: Dilek Akıskalı Baski: Merkez Cazete Dergi BasımYayıncılık San. ve Tic. A.ş. Matbaası Esenboga yolu 13. km. Pursaklar/ANKARA c Idare Merkezi: Türkocağı Cad. No: 3941 Cağaloğlu, 34 334 Istanbul Tel: (212) 512 05 05 Reklam: Publi Media CUMHURİYET KİTAP \ lepimızin bildiği gibi, olisiye roman okumayalı çok uzun zabilinen kalıpları ele alarak ınan olduğundan herhalde bu türiın yeni bir şey yapmak zor ne kadar suruklcyici olduğunu unutdur. (Cinayet romanlarının muşum. Tipik bir dedektif romanında ol da bilinen kalıpları vardır, mazsa olma/ların hcpsinc sahip Petros Maı•örneğin hepsinin sonunkaris'in "Alan Savunması," esprili vegünlük da mutlaka cinayet çözüldildc kaleme alınmış. melidir, kazanan hep iyi Bir cinayet romanında, sııçlııları bıılan ve ler olmalıdır. "Alan Sadüğıımleri çozen başkahramandır; başkulıra vunması" da polisiye türnan da, genelde ya özel dedektif ya da koriin neredeyse tüm özelmiserdir. Okura belli ipuçları roman boyunliklerini içinde barındıran ca damla darnla verilir, romanın orta yerlerinbir roman, örneğin polisiye dizilerde de sık işde olayların tam bir düğüm olduğu hissine lenen, guvenilir dedektilin patronuyla yaşadıkapılmak da yaygındır. Yine çoğu cinavet roğı gerginlik konıısu bıı romanda da yer alıyor. manında, kitabın daha ilk sayialaıında kim Patron kendi üstlerinden gelen baskı sonucu taratından öldürüldüğü bilinmeyen bir ceset emniyetin dosyayı arşıve kaldırmasını istiyor bulunur, bazen gerilimi arttırmak için, cesefakat bizim kahraman komiser cinayetin izledin kimliği de bilinmezler arasındadır. rini gizliden gizliye siirmeye devam ediyor. "Alan Savunması" da aynen böyle başlıyor. Kahramanın herkese rağmen cinayet olayını Parası yetmediği için bir otelde tatil yapamaçözmesi ona duyulacak hayranlığı arttıran bir yan Komıser Haritos, Santorini adasındaki özelliktir avrıca olaylar ve kişiler kahıamanı ne baldızının evine yaz tatili içın gidiyor fakat denli zora koşsa da, inatla olayların üzerine gitpek rahat edemediği kalabalık ailc fcrtleriymeyi sıırdürmesi gerekir. Bütün bunlar iyi ciIc dolu evde daha laülinin başlarında bir dep nayet romanlarında hep karşımıza çıkan yapırem olııyor Yer sarsıntısı birkaç ay önce gö~ sal ozclliklerdir. mülmüş bir cesedin orıaya çılunasına neaen olıınca, Komiser I laritos tatilini yarıda bıraBunca belirlenmiş yapısal kalıpları yine de kıp Atina'ya dönmek zurunda kalıyor. zevkle okııtan başlıca öğe nedir dıye sorarsak, cinayet romanlarında bıı gerilimden başka bir Roman kahramanı dedcktiflerin iki türü şey olamaz. Genelde cinayet romanları "Alan vardır: Birincisi lngiüz cinayet romanlarındaSavunması" kadar kalın kitaplar olmazlar fakı gibi üstiın zekâya sahip, bilmcceleri derin kat siırııkleyiciligi saycsindeDu romanda ka anlamlarla <,özen anıa sevtmli olmayan, balklınlık bir dezavantaj olarak görülmiiyor. Aksitan ıızak Sherlock Holmes, Herculc Poirol ne anlattığı kentlerin, sokaklaruı ilginçliği ve gibi karakterlerdiı. Hunların kategorisıne iısbenzer bir coörafyayı tanırtığı için özellikle iltıin fi/ıkscl gııcc sahip, dovüs tekniklerinde ginç geliyor. Ayrıca orta sınır bir polis memuuzman basjka bir tiir olan polisiye dizi kahrunun yaşamı da btldik öykiileri anlatıyor. Büramanlarını da koyabiliriz. Bir de diğer tiir www.yazinsanati.com tıın bıı tanıdık, bildik anlatımlara ıağmen olan bala^ görünümüyle sempatik, sıradanlıMarkaris'in kendine has espri anlayışı romağının altında kıırnaz dedektirler vardır. MarAlan Savunması / Pclros Markaris / çev.: nı di£erlerinden ayırıyor. karis'in yarattığı komiser Haritos böyle biri. Saıulel ( hen / ('an Yaymları / 2001/419 s: Komiser Haritos'ıı romanın ilk basjarından itibaren (,ok sevimli kı lan bir özelliği yakın çevresiyle iliskilcri: Çok bilmi:, karısı, bir melek olarak gordüğiı ve çok gıırıır duydugu akıilı kızı, huysuz baldizı ve ba canağı,komplekslipatronu,haHften e/mekten hoijlanuığı yardımcıları vb.. Romanı da ıvı bir polisiye yapan özelliği bıı kaıakterlerin hepsini ya kından tanıtması ve okura sevdirmesi. Kahraman dahil hicbirinin kalıp laşmış üst ınsan/kahraman sınıfına girmemesi de, ouları tanıdık ve yakın kişiler olarak gonnemizi saglıyor. Ayrıca bir roman kahıamanmı sevimli kılmak icın onun başına binbir dert yııklemek de okurda komisere karşı sevgi ııyanmnsına neden olııyor. Markaris'in varattığı Haritos ayrı ca ıkılemli bir karakter, işi geregi ccsetlerlehaijirııeijiı olmasına ragmen, ıloktorlardan hastanelerdennastalıklartlan delicesine korkaıı biri. ("i nayet masası şefı olarak oliımle bıırıın huruna surdurduğü ili^kive rağ men ölünı hem gızemlı hem de korkulacak bir şey onun icin. Ayrıca, cevresine kar^ı ı,i/.diği sert portrenın altında ytıfka yıırekli biri oldu ğııııu lıissettirmesi. Fazla derın diı şimmeyen ve sıradan gonınumünün altında, detaylatia ıığraşan bırı. Ve son olarak, hiçbir dikkat (,'ekici özel ligi vok gibi durmasına rağmen, sözliıklere olan merakı bıı sayede sadeboyunca Markaris Yunanlı" dediği kahvesi. Türk kahce Haritos'u değil, yazann kendisini Roman sırf Turk dememekın tekrarladığı esprilerden biri "Yunanlı olmadığı haldekomiser her kahve içerken tekrarvesine. ıçın Yunan kahvesi dlyenlerle alay ettiğl bu bölumler de görme şansı bııluyor okur. lanıyor 700 SAYFA Roman boyunca Markaris'in tekrarladığı esprilerden biri " Yunanlı olmadığı halde Yunanlı" dediği kahvesi. Tiirk kahvesine, sırf Türk dememek için Yunan kahvesi diyenler le alay ettifii bıı bölumler komiser her kahve içerken tekrarlanıyor: "...kahve köpüınıeye başladı. Aliki kahveyı fincana boşalttı, ıçine biraz süttozu ekleyip bana uzattı. Jjekersiz, sert kahve çok eskılerde kalmıştı artık. (îıınümüzde içtiğimiz kahve tıpkı bLze benziyor: Yunanlı olmadığı halde Yunanlı." Tekrarlanan başka komikliklerin başında Arnavutlar la dalga geçYnesi geliyor. Bıı esprileri Markaris özellikle komiser Haritt)s'un sıradanlığını vurgulamak için romana yerleştırmiş fakat bazıları gerçekten çok komik: "Smokinli bir Arnavın görmüş gibi şaşkın şaşkın yiızüme baktı." Markaris ayrıca geleneksel devimleri de espri yaratmak için çok yerindekııllanmış. Örneğin kızını anlatüğı bölümde: "kestane rengi saçları yüzünıi bııkle bııkle çcvreliyordıı; gözlerinde de, simdiki gibi sorularla ve kaygıyla dolu olmanıklarınaa kıırnaz, kışkırtıcı bir hava okunuyordu. Cjüzel bir kızdı, anıa kıızguna kara bacaklı yavnısıı dunya guzeli gelirmiş. Rahmetli annemin dediği gibi, insan osuruğunu da bııhurkokusu sanırmış." Romanın adı "Alan Savunması" bir futbol deyimi. Karşı takımın gol atmasını zorlaştırmak üzere, deiansın çember şeklinde dizilmesi anlamına geliyor. Bu durum romanda suçluların birbirlerini sıkı sıkıya tutmaları, geçit iznı vermemeleri anlamında kullanılıyor, hem de üçiincii lig takımlarını ilgilendi ren iki cinayeti de birhirlerine romanın başından beri bağlıyor. Petros Markaris'i geçenlerde bir radyo programında dinleme fırsatım oldu, yaşadı ğı her yeri kısa sürede evi hissedebilmesinden bahsetti anıa hemen ardından ekledi her ya zar gibi onun da gerçek evı diliydi. Ne yazık ki çevirmen ne Markaris (ne de Komiser Ha ritos) kadar ıncelikle yaklaşmamış dile. Bazı deyimleri doğrudan Türkçeye çevirdiğinden olacak zor anlaşılan bölumler çıkmış ortaya: "Dışardabir araba insan sizi bekliyor" (s. 87) gibi "bir araba" deyiminı "bir dolu" yerine çok sık kullanmış. Yine de çeviride bazen ro manın akıcılığı da gider, bu çeviride akıcılığını hic kaybetmemiş roman, sonuna kadar büyük bir zevkle okunuyor. • SAYI 3