Katalog

B U L MA CA Önce aşağıda tanımları verilçn sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine gelecekbiçimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı sayılı karelere aktarın (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare yoksa, bu, sözcüğün alttaki satırın başına sarktığını gösterir). Buknaca tamamlanınca, sorulan tanımların karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukarıdan aşağıya doğru bir şairin adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse, bir şiir alıntısı, şiir kitabının adı ve yayınevinin adı ortaya çıkacaktır. Tanımlar ve sözcükleriniz: A. Rusya Sosyal Demokrat Işçi Partisi'nin kısaltması. 53 61 54 25 12 U(ffiMUMCUOĞUJ Bir Ada Hikâvesi G eçen gccc rüyamda Yaşar Kemal'igördüm. "Bir AdaHikâyesi"nin birinci cildi "Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana"nın kapak zarfındaki gibi göz kırpmış gülümsüyordu bana. Hge kıyısında bir köyde, eskı bir Rum evinin bançesinde oturmuştuk, sonra o ortadan kayboldu, merak etmiştim, köyiin sokaklarında onu aramaya başladım. Sonunda onu bulduğumda, bir çocuk bisikletine binmiş, yokuş aşağı son sürat bacaklarını ve kollarını açmış gülerek iniyordu. Çok eğlendiği belliydi. Fakat ben endişelendiğim için ona çıkıştım. "Kalp krizi mi geçirmek istiyorsunuz? Kendinize dikkat etmelisiniz" dedim. Bu sözlerime çok sinirlendi ama onu sevdiğim ve koruma içgüdüsüyle bunları söylediğime ikna etmeye çalıştım, omzundan düşmekte olan hırkasını düzeltiyordum bir yandan da. Bu arada bulunduöumuz yer, pencere önleri kırmızıpembe sardunyaJar açmış, seyrek dağ evleriyle bir Avusturya köyüne dönüşmüştü. Yaşar Kemal bana hâlâ kızgındı. "Sevgi yok edici olmamalı, sen de bu köyün insanları gibi sevmeyi öğrenmelisin" dedi. Bu sözler gündüz ayıklığımla düşünemeyeceğim lcadar akıllıca söylenmişti, ben söylüyor olamazdım, ancak bir bilgenin ağzından çıkabilirdi. Ama benim rüyamda ne işi vardı? Yazarları bilge olarak görmek eski bir gelenek. Rus köylüleri kişisel sorunlarının çözümü için Tolstoy'a akıl sorarlarmış; hâlâ da Soljenitsin e danışıyorlar, o da her gün kendisine ulaşan onlarca mektubun içinden seçtiği bazılarını yanıtlarmış. Sözcüklerle çalışan bir makine olan beynimizi düzene sokmamız için en büyük vardım elbette sözcük ustalarından gelmeli. Kendisini rüyamın dışında hiç görmediğim Türk dilinin en büyük romancısı da, düşüncelerimi işte böyle hale yola soktu. Yaşar Kemal kendisinden binlerce yıl öncc anlatılan efsanelere bir yenisini ekliyor "Bir Ada Hikâyesi" adı altında topladığı romanlarda. Bu topraklann binlerce yıllık geleneğine bağlı kalarak, coğrafyanın güzelliğini, kardeşliği, çektikleri benzer acılarla birbirlerine yabancılaşan insanları anlatıyor. Anlattığı öykü Ûkçağ efsaneleri gibi insanın en temel duygu ve korkularını dile getiriyor. Bir ilkçağ efsanesine göre îdomeneus adında bir Girit kralı yaşarmış. Homeros'un "Ilyada"da anlattığına göre Îdomeneus çok cesur bir yiğitmiş. Hektor'a bile karşı çıkmış, birçok düşman öldürmüş ve yaralamış, iyi bir askermiş. Hatta îdomeneus Troya'yı almak için yapılan tahta atın içinde bulunan yiğitlerden biriymiş. îşte bu Kral îdomeneus, Troya savaşından sonra Girit'e dönerken yolda büyük bir fırtınaya tutulmuş ve evine sağ salim varırsa ilk karşısına çıkacak insanı deniz tanrısı Poseidon'a kurban edeceğine ant içmiş. Kader bu ya, karşısına ilk çıkan kişi kendi oğlu olmuş. îdomeneus onu öldurmek konusunda çok duraksamış, ama tanrıya verdiği sözü tutmazsa sonunun geleceğini bildiği için Poseidon a verdiği sözü tutmuş ve oğlunun kanını akıtmış. Bu olaydan hemen sonra Girit adasında bir salgın çıkmış ve adalıların çoğu ölmeye başlamış, salgının nedeni bu suçta aranmış ve îdomeneus yurdundan sürülmüş, gitmiş Güney Italya'ya yerleşmiş. "Bir Ada Hikâyesi"nde Yaşar Kemal tanıdık bildik bir dönemin destanını yazıyor. Bu destanın konusu mübadele yıllarında Ege'de küçük bir adada yaşananlar. Bu adanın halkı yüzyıllardır doğup büyüdükleri topraklardan "vatan" diye, belki de hiç tanunadıkları, Atina'ya sürülmelerine önce şaşkınlık duyuyorlar ama sonra çaresizlik içinde evlerini terk ediyorlar. Bir tek balıkçı Vasili evini terk etmiyor, herkesten gizlenip tek başına adasında yaşıyor ve aynı luomeneus gibi adaya ilk ayak basacak kişiyi öldürmeye yemin eaiyor. Adaya ilk gelen kişi Poyraz Musa adında bir asker oluyor. Boş adada Vasili ile Poyraz Musa birlikte yaşamaya başlıyorlar, oğullarını kaybeden Lena Ana, ner ikisinin de annesi olunca, doğal bir kardeşlik doğuyor bu iki adamın arasında. Yaşadıkları acıları, yalnızlıkları, onları öyfesine birbirlerine^bağlıyor ki, yeryüzüne cennetten inen Adem ile Havva'nın öyküsü gibi insanlığın başlangıcı oluyor sanki Lena Ana ile iki oglu. Her savaştan sonra olduğu gibi kaybolmuş, dağılmış yaşamlar yeniden kurulmayı bekliyor "Bir Ada Hikâyesi "nde. Yaşar Kemal, bir adanın hikâyesi içine tüm Anadolu'nun hikâyesini sığdırmayı, sadece onun yapmayı bildiği şekilde başarıyor yine. Ûnun anlatımında insanlığı birbirine bağlayan duyarlılık hep hissediliyor; bazı satırları okur ken yazarın gözlerinin yaşlandığını, öyküniin büyüsüne kendisini kaptırdığını, içinde tutamayacağı denli büyük bir uuyguyu bize aktardığını hissediyoruz. Yaşar Kemal'i bence diğer tüm yazarlardan ayıran başlıca özelliği, okur ile BIP Yeniçağ Destanı G. Anadolu'nun batı kıyısında, lonia bölgesindeki antik bir kent. 1 20 15 17 31 29 20. Yüzyıl Anadolu Öestanı H. "Nerden mi anhyorum yaşlandığımı/ Kadınlar daha güzel kadınlar daha uzak..." diyen şair. 48 62 47 24 34 42 76 7 45 73 B. Kemal Sunal'ın, oynadığı "Hanzo" adlı filmde en sevdiği meyveyi söyleme biçimi. 77 44 46 36 16 I. "... on Man" (dört manzum felsefi mektuptan oluşan, Alexander Pope'un yapıtı). 60 3 64 69 10 C. Öldürücü, öldüren. 18 49 50 58 78 D. Osman Şahin'in bir öykü kitabı. 28 37 11 70 65 26 6 55 13 52 51 75 J. Hera Şiir Kitaplığı'nca yayımlanan "Ay Yorgunu" adlı şiir yapıtında, "kumlarda gezinen seslerimiz/ köpüklere binip gitti günün birinde/^uskun birmartıyız göğünde yalnızlığıfı/ sorular gözlerimizde çengel/ hep ailçalıyoruz boşlukta" diyen şair. \ 56 38 59 57 33 68 40 59 14 30 27 74 35 688. sayının çözümü A. Kadının Adı Yok, B. Rüsum, C. Im, D. Su Çürüdü, E. Tarçın Bey, F. Agememnon, G. Lösemi, H. Kırmızısı, I. Römiz, J. Ayben, K. Lebbey. Şiir: "kendi kanımı görüyorum yerde sen ey sabrımı sınayan imla boz muskamı çöz büyümü beni çıldırt" E. Kerime Nadir'in "Samanyolu" adlı romanındaki kadın karakter adı. 66 43 5 2 22 F. Pınar Kür'ün bir romanı. 9 8 63 72 4 21 71 79 67 41 32 23 19 Yasar Kemal, bir adanın hlkâyesi Içlne tüm Anadolu'nun hikâyeslnl sığdırmı$. C U M H U R İ Y E T KİTAP SAYI 6 4 0 kendisini ayrı varlıklar olarak görmemesi, anlattığı öykünün yüceliğinden neredeyse okur kadar onun da etkilenmesi. Bazen başladığı tümcede heyecanın giderek arttığını hissediyoruz, bıınun birinci nedeni kuşkusuz Yaşar Kemal'in sözlü anlatım geleneğine yakınlığı, ikinci neden ise anlatımın duygusal temposunu sözcüklerin doğal büyüsüne bırakmasından kaynaklanıyor. Çılgınca renk lere bürünmüş toprak ve deniz, ılgınlar, yarpuzlar, hatmiler, püren kokuları, baş döndürücü bir etki yaratıyor, ama bu baş döndürücü etki sadece okurda değil, yazının kendi içinde de var olabiliyor. Anlatımbu belki biraz saçma gelecek, ama ben de yarattığı etki aynen bövle kendi başını da döndürüyor, kendisini baştan çıkarıyor. • www.yazinsanati.cjb.net SAYFA 23