Katalog

tap 1943'te Ankaı.ı da basılnuş Anıtların Korunması vc Onanlması adb yapıtın ya 7.111 Alı Saıın Ulgcn adında bır mımaı C»u nıınıuzeyaklaştıkça kamııoyunun bu alana gıcluek daha çok ılgı gosterdığı goıuluyor bıına koşııt olarak bu konulardakı yayınlar da çoğafıyot Bugun bunlarddn bırkaçını tanıtmak ıstıyoııım Sııadakı ılk kıtap laııhı Çevre Koruma ve Restoı.ısyon Yazarı Zeynep Ahunbay Ahıınbay tııımar vc Istanbul îeknık Unı versıtesı Mımatlık I akııltosı nde profesor koıumaıılık onaıım ve yenıleştıtmccılık alanında ıı/manlaşmışbıı kışı kuramsalça lışmalaımın y.ını sıra uygulamalan da bu lunuvoı ^.ılışmasını hcı ıkı alanı da kapsa vacak bıçımde du/enlcmış Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon ıın sekızboluınuvaı Bıımcıbolumdekoruma cJti!;iıııcLsmın gclışımı ve kuıanısal temelı anlatılı\or Ikıncı bolumde koıunacak de öeıleı ılc butılaıııı degeılcndııılmesıne ılış kın olçutlei clc alınnıış Uçuncu boluın anıtlaıd.ı bo/ulmava ncdcıı olan etkcnlcıe ıvrılmış Doıdıııu ıı bolumdc bıt vetııleştıt me çalışmasınclan otıcf yapılması gereklı çalışmalaıdan so/ cdılıvot Beşmcı liolum de yenıleştıtme tasaııınının (ıcstorasvon pıo|csının) n ısıl ha/ıılandığım anlatıyor Oıııı çeşıtlı vcnılcştirmc tcknıklenne ayrı lan altıncı bolum ızlıyot Yedıncı bolıım ta nhsel çcvıc koruni.ı kavramı ustunde du myor Sekmnci vc sonuncıı bolum ıse kul tuı vaılıklarının koıunması ılc ılgılı oıgut lenmeleıden vasal cluzcnlemclcıdcn vebıı alandakı eğıtımdcn so/ edıyor kn ıbııı bıı de cklci bolıımu vaı Buıada uı cskisı 1931 dı olnıak u/eıe korunıacı lıkla ılgılı ulııslaıaıasi ılkekaraılanele alın mış (,alışnıa kavnaklaı bolumuyle sona erıvor kıtap okuyuı usuna doyurueu bılgı ıktnıek amacıyla fotoğtaf, çı/ım gıbı gorsel geıeçlen kullanıyoı lvı Jurkçesı, rahat okunabılıılığı, temı/ baskısıyla da her ba kımdan dort doıtluk bır başvuru kıtabı nı telığını taşıyor Bu alandakı ıkıncı kıtap Ulku Altıno luk un ha/ırlamış olduğu Binaların Yeniden Kullanımı adlı çalışma AJtınoluk da oğreüm uyesı YıldızTeknık Unıcrsıtcsı Mı maılık 1 akultesı'nde doçent Onun da ku ramsal çalışmaları var ama ycnılcştırmecı lık alanındakı uygulamalan daha ağır bası yor kıtabı da daiıa çok bu alandakı dene yımlerme yonelık Binaların Yeniden Kullanımı adlı çalış nıa onst>7 ve gırış bolumlerını i7İeyen beş bolum bıçımınde dıi7enlenmış Bırıncı bo lum yapılaıın yeniden kullanımını gerektı ren nedenlen ele alıyoı, Ikıncı bolum yapı tdsarımında verı olabılecek nıtclıkler uze rınde durmıış Uçuncu bolum yapılara ye nı bır ışlev ka/andınlması sırasında kıılla nılabılccek bır yontem onerısı gelıştırıyor Bır sonrakı bolum de bu yontem uyarınca yapılnıi!} uygulama çalışmalarına aynlmış Kıtabın beşıncı ve son bolumıı bu calışma ların sonuçlarını ırdelıyor, yapıt da bır kay nakçayla bıtıyor Bu kıtap da harıta, çı/ım tablo, f otoğraf gıbı gorsel gereçlerı kullana rak ele aldığı konulaıı olabıldıöınce açıkla yıcı bır bıumde anlatmaya çalışmış, o dd çok başarılı bır yapıt ranıtmak ısteğımi7 uçuncu kıtap Tarihi Çevre Korumanın Mimarlık Boyutu adını taşıyor Ya/aıı Doğan Kuban 1 FU Mımar lık I akultesı emeklı pıofesoıu olan Kuban ulkemı/ın bu alandakı en deneyımlı kışıler dcnbın Cıerek uygulamalan gerekkuram sal çahşmaları, gerekse yetıştırdığı oğrencı Ierıylc bu alana gerçekten çok onemlı kat kıları olmuş bır mımaı mımaıhk tarıh^ısı, kuramcı, koıumacı ve yenıleştırmccı Kuban yapıtının başlığının altına " ku ramve uygulama ' so/cukleıınıdeeklemış ama çalışmasında kııramsal konulaı daha ağır basıyor Bu yapıt da çeşıtlı bolumleıe ayıılmış Onso/unu bıı gııış bolumıı ıle Avıupa Kentsel (, evre Gelcneğı ve Bı/" başlıklı bırya/ı i7İıyot Bunlardan sonrage len bmncı bolum koruma duşuncesının ev rımme ayı tlmış Ikıncı bolum kııramsal yar gılaı başlığı aftında toplanan konuları ele alıyor Uçuncu bolumcıe değerlendırme ve tasarım ılkelerı konıı edılmış Dorduncıı bolum uygulama soıunlannadeğınıyor Be şınci bolumde de kent bağlamındakı koru CUMHURİYET KİTAP SAYI 640 Dört dörtlük başvuru kftabı macılık konularına yeı verıhyor Yapıt bır sonso/ ılt bıtıvoı onu ı/leyen dıpnotları, dı 7in kavnakça \e resım kaynakçası bolum lerı>lc de kapanıyor Doğan Kuban çalışmasının onsozunde liugurı n\tora\yon \orun\alma Avru pa nıtt bu konudakı hıı\uk dtneyıme urt çt vırnııdcn faküt Aı rupa dı\mda t,ok daha bu vuk bıı duııya oldug.unu du^uncrtk \\lam tarıhvı kıdlurunutıAtrupa yaparahlolma dıgjııı htzıttı ttirıhı {it'nmızın htndmı ozgu ozcllıklcn olduiuntı \aptayarak yaklaşınah gcîckır dıvor boylcce kendı yakla^ımının kııramsal «,cı çevesını de <,i7inış oluyor O da ı,alışn)asını goıscl gcreclerle desteklemış, pek çok bakımdan bu konularla ılgılene cekleı ıçın doyurucu bılgılcılc donattığı gı bı onlaıı dıı^undııımovc \oneltecck konıı lan taıtışmaktan da kaçınmann^ Butıın bunlaıı rahatça anla^ılabılen bıı dıllc ba% ı ıı\oı Bırsonıakı kıtaportak bıı çalışmanın ııru nu vebırvakıf vavını B.ii;lığından kapsamı nın da bııa/ daha genı^ tutulduğıı anlaijilı voı Turkiye'de Risk Âltındaki Doğai ve Kulturel Miras adını ta^ıvan bu vapıt IA(, Vaklı laıahndan kurıılu!;unun 25 yılı nedc nıvlc çıkarılmi!; Açıkadı I urkıve Anıt (,ev rc \ı luıı/m Dc^erlerını koıunıa Vakfıolan bukurulus 1976yılından berı çalıişanbıı \a kıf Amaçiarından bırı ıvcdılı durumlarda İH7İI \e etkın koıumacılık vc onaıım ışlerı nı ustlenmek boylect dc burokıalık ncdcn lcrlc oıtava çıkatılecck (\c kımı /.ınıan tl.ı a^amsal sonuçlaı doüurabılecck)gccıkme n onlemck Ikıncısı dc \aptı^>ı ya da vap tııacag^ı ısleıdc bılımsellıktcn odun \eime denoınek olabılecek mtelıkteonarım vc ve nıic^tıımc çalışmalarıgcrçcklestırmek Vak tm bu dnğıultuda l)ek çok çalı^ması bulu nuyoı avııca yayınl.ııı (SA \ar Turkiye'de Risk Âltındaki Doğal ve Kulturel Miras adlı çalışma o da bıı mımaı ve l rılmesı konularında çikan son onemlı çalış nıa ıse Fransa'da Kentsel Sit Alanlarının KorunmasıMalraux Yasası adını taşıyor Yazarı lsmet Okyay ()kyay da hem mımar hem orğetım uyesı Mimarlık eğıtımını bı tırdıkten sonra kent planlamacılıgı konu sunda da e^ıtım gormuş 199Vten berı Mı mar Sınan Unıversıtcsi nde çalışıyoı Bu çalışma yururluğe kondugundan be rı pek çok ulke tarafından da benınısenen bır yabancı ulkedekı yasal du/enleme ıle ona ba^lı uvgulamaları konu olarak almış Ulkemude /anıan zaman bu tur çalışmala ra, yanı başka ulkelerdekı uvgulamaların tanıtılmasına rastlanıyor Bunların amacı oralardakı çalışmal.ııı tanıtmak oldıığu ka clar bu alanda ncleı ın vanılabıldıgmı yapı labılcceğınıdegostcrmek Bcıvle çalışmalar bı/e verımızı gosteıerek kendımı/ı başka I ıtıvla karşılaştıımami7i sağhvorlar Yasal dıi7cnlcmcletı konu alan çalışmalat ıse va pı s.ıııakil ıtımi) ıtkı \c vctkı alanı dışında kalan gelışnıelciı dc yansıttıklaıı ıçın onem taşıyorlar Cıenebıı mımar veogretım uye sı olan I erıdun Ako/an'ın Turkiye'de Tarihi Anıtları Koruma Teşkilatı ve Kanunlaradlnapıtı (lstanbul 1977) u/unsuıebıı alandakı tek başvuru yapıtı olaıak kalmış lsmet C)kya\ ın yapıtı ışteboylt bır çalış n u Onun konu cdındıgı Andıc Malra UK yıı (1901 1976) en ıvı anlatacak tanım lamaols.ıolsa kultııı adamı olııı Işada mı bılım adamı gıbı dcvışler daha lyıbı lınıyoı ,11li ı kultııı ıdamı' çok vavgın bır kull.ınımasahıpdı.^ıl Onunla kultııı V^A mına onemlı katkıları olan bııı anlatılabılıı gıbıgclıvor Malıau\ daovlc bırı Aıkeolo ]i egıtımı gormtış va/dı^ı romanlaı ıle un ka/anmış polıtıkavla ılgılenmiş tspanya lç Savaşı nakatılmış Ikıncı DuııyaSavaşı nda I ransı/ dııenış hareketının ıçınde vtr al mış daha sonıa vonetıcı gcsıevler ustlen mış, ulkesının kultur bakanlığına getırılmış korumacılık ve yenıleştırme konusundakı son çıkan kıtaplar bunlar Her bııı kendı alanında bır boşluğu dolduıan onemlı bı rer çalışma Bırlıkte ele alındıklaıında bıı bırlerını tamamlayıcı nıtelıklci de tasıyoı lar Belkı bıırada konuyu butunlcmek açı sından daha once çıkmış ıkı yapıtı anımsat makta yaraı vaı Bunlardan bııı Kultur ve Tabiat Varlıklarımn Korunması ve Onanlması Konularında Kaynakça adlı y.ıpıt Adından da anlaşılacafiı gıbı bıı çalışma yayımlandığıtaııhekadaı bııkonııLırdaçik mışyayınların bıı dokumunu vcııyoı Otc kı ıse Turkiye'de Restorasyon adlı kıtap o dagenel konulaı ın vanı sııa ıılkcnuzde bu alana katkıda bulunmuş kımı onculeıı de kısa yaşam oykııkn vc bıı alana yaptıklaıı katkılarıyla anıyoı Buçalışmal.ıım\a/aıla rı da mımar vc vcnılcştıımccı Deneyimleri iletmek Cıcrçegı sovlcmckgcickıısc mımarl.ır\ı yenıleştımıecılercv ocicvlcıınıhakkıvla vap mışlarvevapıvoılar Uvgıılamaciol ıı ıkpck çok kultııı vaılıgının korunup vcnıdciı va şamasına katkıda bıılundııkları gıbı kııı ,ım sal alandakı çalışmal.uıvla da bunlaıı des teklıyor, pekıştıııyoılaı Csoğu ke/ uvgula macı mımarlaı kıııamsal alandakı çalışma lara/aman avırama/ Bunakarşılıkoğıetım efiıtım araştııma alanlarında çalışanların da uygulamalan a/olııı Bu kıtaplar heı ıkı alanda da çalışmalaıı olan kışıleı taıahn dan ha/ırlanmışlar bınnclcn bırıne agıılık v eıseler bıle ılgı duyacaklaı a heı ıkı alanda klbılgıvedenevımlcıı ıletmeveçalışıvoılaı Pekı va konunun ıı/manı olmavanlaı' Bu kıtaplardan vaıaı sağlanıak ıçın ıllc dc bıı alanlann u/manı olmava gerek yok Dogal olarak her alanda oldııg'u gıbı koıumacılık ve yenıleştırme dc ozellıkleuygulamalarda teknıkbılgıgerektıicn bıı alan Ama konu nun bır cıc kulturel boyutu var bu da uz man olsıın olmasın herkesı ılgılcndırıyor Buna yasal tutumbılımsel, yonetsel boyut lan da katmak olası Konunun bu yanlarıy la ılgılenenler dc lahatlıkla bu kıtapların hepsınden yararlanabılırler Hatta hem mı mar ve korumaciların hem de toplunıdakı farklı kesımlerın bekledığı bu tur bır ılgı Çunku tarıhsel çevre bu bılgılere sahıp ol mayan, bu ılgı ve duyarlılığı gostermeyen yonetıcılerın aldığı kararlar sonucu tahrıp edılıyor, hatta yok oluyor Son olarak bırı dışındakı otekı kıtapların yayımlayıcısı olan YLM Yayınevı'nden soz etmekte yarar var Bır suredır yapay fı/ık sel çevreyı konu alan yayımlara bellı bıı du zcy kazandırmış olan bu yayınevı anılan ça lışmaların ozenîı basımlarınt gerçekleştıre rek onlann en tıtız lutaplıkta bıle yer alabı lecek nıtelıkte olmalarını sağlamış Daha ıyısı can sağlığı • Ustun Alsaç/ t m r e Madran/ Nımet O/ gonul, Kultur ve Tabiat Varlıklarımn Korunması ve Onanlması Konularında Kaynakça, Turkıye Anıt Çevre lurızm Deöer lerını Koıuma (TAÇ) Vakfı ıle Anadolu Medenıyetlcrını Arastırma ve Fanıtma (AMAD Vaktı'nın katkılarıvla yayımlayan TC Kultur Bakanlığı, Kultur ve labıat Vaı lıklarını Koruma denel Mudurlıığu An kara, 1990 118 sayfa 19 5 \ 27 5 mı Ustun Alsaç Turkiye'de Restorasyon, lletışım Yayınları, Cep Unıversıtesı cıuısı no 81 lstanbul, 1992,118sayfa, 12 x 19cm Zeynep Ahunbay, Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, Yapı Lndustrı Merke zı Yayınları (YLM Yayın), lstanbul, 1996, 173 sayfa, 21 x 30 cm Ulku Altınoluk Binaların Yeniden Kullanımı, Yapı Lndustrı Merke7i Yayınları (YEM Yayın) , tstanbul, 1998, 143 sayfa, 19 5 x 2 7 5 c m Doğan Kuban, Tarihi Çevre Korumanın Mimarlık Boyutu, Yapı Lndustıı Mer kczı Yayınları (YLM Yayın), lstanbul, 2000 207 sayfa, 19 5 x 2 7 5 c m HalukSe7gın (edıtor) Turkiye'de Risk Âltındaki Doğal ve Kulturel Miras, I ıırkı ye Anıt Çevre lurızm Değerlcrını Koruma Vakfı Yayını \ AÇ Vakfı'nın 25 Yılı Anı Kı tabı,lstanbul,2001 377sayfa 22x29 5cm lsmet Okyay, Fransa'da Kentsel Sit Alanlarının KorunmasıMalraux Yasası, Yapı Lndustrı Merke7i Yayınlan (YLM Ya yın), tstanbul, 2001, 135 sayfa, 19 5 x 27 5 cm SAYFA 17 oğrctım uyesı olan Halıık Sezgın ın edıtor luğunde hazırlanmış Yenıleştırmecılık u/ manı mımar Sınan Genım'ın sunıış ya7isını, çoğu doğal ve kulturel kalıtın korunması konularında çalışan ellıye yakın uygulama cı ve araştırmaunın yazıları ı/lıyor Gerçek tendoyuıucu bırkacırove kıtap lsterlîuko nulara amatorce yenı başlıyor, ıstersenı/ de daha onccden berı profesyonelce onlarla ıl gılenıyorolun hıç kıışkusuz ılgını/ı çekecek bır ya da bırkaç ya/ıyla kaışılaşabılırsını/ Kıtap cıltlı ve parlak beya/ kâğıda buyuk bıı ozenlebasılarak hazırlanmış Ya/arların buyuk bıı bolumu anlattıklaıını resım lo toğraf plan haııta şema tablo, grahk gıbı goıscl gereçletle de desteklcmışler Butun bunlara karşın kıtap onemlı bırengelle kar şı karşıya Başta da soyledı^ımız gıbı kaı amacı gutmeyen bır kuruluş taıahndan ya yımlanmış, onun ıçın de onu kıtapçılarda bulma olanağı yok Bu ne menem bır çelış kıyse okumanın şırketler I7in vcmıedığı ıçın kıtapçılar o/el yayıncılaı tarafından vavım lanan bıı tur kıtapları satamıyorlar Bu yuz den çoğu kımsc onların varlığından bıle ha berdar olamıyor ()nun ıçın eğer bu kıtaba ılle de sahıp olmak ıstıyorsanız onu doğru dan yayımlayıcısından yanı lAÇVakiın dan sağlamak /orıındasını/ 1 aı ıhsel çevrenın korunması ve yendeştı konumıi7 açısından onemı ıse 1 ransa'da kendı adıyla anılan ve 1962'de çıkaıılan kentsel Sl 1 alanlarının korunmasınaılışkın vasayı ha/ırlaması ve yururluğc kovdurma sı Kcndibi de bu yasanın onemının bılıncın de, onu açıklamak amacıyla I ransa Ulusal Meclısı nde yaptığı konuşmada bu duzen lemenın Fransa nın çehresını değıştıre cek tarihi nıtelıkte " bır belge olduğunu soylemış Iştc Okyay, kıtabıncia oncesı ve sonrasıyla bu yasadan ve ona bağlı uygula malardan soz edıyor Kıtabın sunuş vazısını llhan lekelı yaz mış onu ya/arın onsozıı ı/lıyoı kıtabın dort bolumıı var Bırıncı bolum Malraux yasası oncesını konu alıyor Ikıncı bolum I ransa'da bır kentsel koruma alanları yasa sı gereğı ıle nedenlen ustunde duruyor Uçuncu bolumde koıııma planı ve uygula ına surecı konıı edılmı^ Dorduncıı bolum de Malrau\ yasası sonrasına ayrılmış Çaltş manın sonuç bolumunu kaynakça ızlıyoı kıtap da beş ayn ekten oluşan bır ckler bo luıııu ıle bıtıyor Yapıtta kımı bolumlerm 1 ı ansızca çevınlerı var, kımı yerlerde de bıı dıldekı ozgun metınlere yer verılmış Bu ça lışma da gorsel gereçlerlc desteklenmış, an laşılır dılıyle ı.that okunabılen ıyı bır kıtap Tek yapı olçeğınden kent olçeğme kadar