Katalog

ADAM YAYINLARI Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü Sevan Nişanyan SÖZLERİN SOYAĞACI MHP'nin şifresini cözen kitan Yanardağ'ın, "MHP Değişti mi?" üst başlıklı kitabı, sorduğu bu önemli sorunun yanıtını aramakla yetinmiyor. Tarihsel akış içinde ve başarılı bir yöntemle Türkiye'de faşizmin ve ülkücü hareketin derinliğine analizini yapıyor. Birinci kaynaklardan yola çıktığı ve ülkücü literatürü geniş şekilde taradığı anlaşılıyor. Yazarının bir söyleşide kullandığı (Cumhuriyet, 19.11.2002) devimivle belirtirsek eğer; bu kitap bir anlamda, "Türkiye'de faşizmin ve ülkücü hareketin şifresini" çözüyor. Hayli kapsamlı olan çalışmada, Türkiye'de faşizmin kaynakları üzerinde özel olarak duruluyor. Bir "soğuk savaş partisi" ve "operasyon örgütü' diye nitefendirilen Ml IP'nin; Türk faşizmi içindeki yeri, istihbarat örgütleri, özel harp aygıtı (kontrgerilla) ve emperyalizmle üişkileri ayrıntılı şekilde irdeleniyor. Çalışmada, faşizm bağlamında devletemperyalizmideolojihareket düzlemleri arasındaki siyasal, tarihsel ve organik ilişki kuruluyor. Dünya solunun faşizm konusundaki teorik metinlerinin sorunları ve sınırları üzerinde de durulan kitapta, kuramsal planda yeni açılımlar deneniyor. Türkiye'de faşizm ofgusu, küresel kapitalizmin analizi içinde ele alınarak emperyalizmin dönemsel (Soğuk Savaş gibi) ihtiyaçlarının etkisine dikkat çekjliyor. Yazarın, kitabın önsözünde de belirttiği gibi, Türkiye solunun genel olarak faşizm tahlilleri İ930'lu yıllarda Italyan Faşizmi ve Alman Nazizmi üzerinde geliştirilen görüşlere dayanıyor. Her bakımdan özel bir dönemin ürünü olan ve Bulgar devriminin lideriGeoıgi Dimitrov'un önemli katkılarıyla geliştirilen bu görüşler, neredeyse değişti rilmeden ve önemli katkılar yapılmaksızın günümiize kadar geliyor. Bu bakımdan Yanardağ'ın çalışması, bu teorik ortama bir itiraz diye de okunabüir. Yanardağ, bir kaynak kitap niteliğindeki çalışmasında, sıkça yapılaığı gibi sadece kronolojik akış içinde olaylar dizisine yer vermiyor. Somut olgu, olay ve diğer verilerden kalkarak ülkücü hareketi ortaya çıkaran tarihsel, toplumsal, kültürel ve siyasal koşuUarı değerlendiriyor. Ülkücü hareketin sosyolojik kaynaklarına iniyor. MHP'nin kadro yapısı ve kitle tabanını oluşturan insan malzemesinin bileşimi ve niteliği üzerinde duruyor. Insanların neden ülkücü oldukları sorusunun cevabını arıyor. Ve dolayısıyla kitapta kurulan teorik çerçeve içinde, ülkücü hareketin karakterini belirleyen önemli olaylara ve eylemlere de özel olarak yer veriüyor. Elimizdeki kitap, benzerlerinin aksine, üJkücülerin ne kadar kötü insanlar olduklarını, nasıl cinayet işlediklerini, neden mafyalaştıklarını, kontrgerillanın ve istihbarat örgütlerinin emrinde niçin çalıştıklarını bir kez daha anlatmanın ötesine geçiyor. Kuşkusuz çalışmasında bu konıüarı da derinlikli ve objektif bir yaklaşımla değerlendiren Yanardağ, bize bütün bunların yine de olup bitenleri açıklamaya yetmediğini gösteriyor. Neden on binlerce gencin ülkücü olmaya devam ettiklerinin cevabını anyor yazar. Bu an" CUMHURİYET KİTAP SAYI 669 Merdan Yanardağ dan "MHP Değişti mi?" Merdan Yanardağ'ın Gendaş • Çağdaş Türkçenin etimilojisi Yayınları'ndan çıkan "MHP ADAM konusunda bugüne kadar yapılmış Değişti mi?/Ülkücü en kapsamlı ve sistematik çalışma Hareketin Analitik Tarihi" SÖZLERİN SOYAĞACI isimli kitabı, hem bilimsel • Titiz bir araştırma, tutarlı bir Çâgdaş Türkçenln Etlmoto)ik SözJügü derinliği ve başarılı yöntemi SEVAN NİŞANYAN leksikolojik yaklaşım hem de akıcı dıli ve kurgusuyla, alanındaki en • i2.ooo'i aşkın sözcüğün kökeni yetkin ve kapsamlı • Çoğu örnekte en eski yazılı kaynaklara çalışmalardan biri olarak öne çıkıyor. Kitapta, sadece kadar inen, yabancı dillerden alınmış ülkücü hareketin derinliğine sözcüklerin o dildeki kökenleri bir analizi yapılmıyor, aynı • Yüzlerce sözcüğe ilişkin yaygın yanlış zamanda Soğuk Savaş dönemi Türkiye'sinin yetkin inançları düzelten bir çalışma IVM bir portresi de çiziliyor. Bu Sevan Nişanyan'ın Sözlerin Soyağacı kaynak kitap, faşizm ve Sözlerin Soyağacı milliyetçilik konusunda son Türk sözlükçülüğünde yüz yıldan sert cilt, 544 sayfa, 24 milyon lira dönemde yayımlanan "en iyi beri kendini duyuran bir eksikliğin yerli" çalışma olarak dikkat çekiyor. giderilmesi yönünde önemli bir adımdır. Dr. BÜLENTGÜNEŞ T ADAM YAYINLARI Sevan Nişanyan ELİFİN ÖKÜZÜ YADA SÜRPRİZLER KİTABI • IOOO'İ aşkın Türkçe sözcüğün inanılmaz tarihi • Esprili, kolay okunan bir dil • Her gün kullandığımız sözcüklerin arasındaki umulmadık köken ilişkileri • Geniş bir tarih kültürüne, titiz bir araştırmaya dayanan, gene de okuması keyifli, tüy kadar hafîf, şaşırtıcı bir kitap Sevan Nişanyan'ın Elifin Öküzü ya da Sürprizler Kitabı dilimizde pek alışkın olmadığımız bir bilgi ve neşe yumağı. ' AÛMA ELİFİN ÖKÜZÜ SÜRPRİZLER KİTABI SEVAN NİŞANYAN YADA Elifin öküzü ya da Sürprizler Kitabı 218 sayfa, 9.5 milyon lira ürkiye'de faşizm konusu, sadece akademik bir ilgi alanı değil, aynı zamanda siyasal ve toplumsal planda ülkeyi derinden etkileyen somut bir olgııdur. Yakın tarihimizin kilometre taşlarına kabaca bir bakış bile, bu durumıı açıkça ortaya koymaya yetecektir. Gerek 12 Mart 1971 askeri darbesi, gerek 1970'li yılların yer yer iç savaş boyutuna ulaşan siyasal çatışma ortamı, gerekse 12 Eylül diktatörlüğü ve sonrasında yaşananlar; ülkemizde faşizmin yakıcı bir gerçeklik olarak yaşanmasına yol açmıştır. Bu nedenle Türkiye'de faşizm ve milliyetçilik konusunda geniş bir literatürün oluştuğunu söyleyebifiriz. Ancak, bu alanda bir makale ve kitap yığını olmakla birlikte; "bunların önemlı bölümünün özgünlükten uzak, genel, soyut, toptancı ve Kaba tahlilci olduğunu" tespit etmek gerekiyor. Türkiye'de akademik gerekçelerle ya da siyasal kaygılarla faşizm ve milliyetçilik alanına girdiğinizde, her iki düzlemde de Müliyetçi Hareket Partisi'ne (MHP) ulaşmanız kaçınılmazdır. Dolayısıyla, faşizm konusunda oluşan edebiyatın sorunları, ülkücü hareket hakkında katlanarak devam etmektedir. Çünkü, ülkücü hareket konusunda ovlumlu araştırma sayısı şaşırtıcı ölçüde daha da azdır. lşte, Merdan Yanardağ'ın, Gendaş Yayınları'ndan yeni çıkan, "MHP Değişti mir'"/Ülkücü Hareketin Analitik Tarihi" isimli kitabı bu genel çizginin dışına çıkan; gerek MHP ve ülkücü hareket hakkında, gerekse milliyetçilik ve Türk faşizmi konusunda hem teorik hem de politik düzlemde bugüne kadar yapılan en kapsamlı çalışmalardan biridir. Bu alanda yapılan ve ilk denebilecek başka bir önemli çalışma ise Tanıl Bora ve Kemal Can'ın uzun süre önce yayımlanan "Devlet Ocak Dergâh/12 Eylül'den 1990'lara Ülkücü Hareket" isimli (lletişim Yayinlari, 1991) ortak kitaplarıdır. Bu konuda yine özgün bir teorik çalışma olarak, Muzaffer Erdost'un "Faşizm ve Türkiye/19771980" başlıklı kitabı (Onur Yayınlan, 1995) anılmayı hak ediyor. Kaynak kitap SAYFA 16