Katalog

Aytül Uncu Akal'dan yeni öyküler: îki Ucu Yolculuk Yalnızlıaa ve sonsuzluoa kularını taşıyor hayatımıza. Gökyüzünde Uçuşmalar, îki Ucu Yolculuk, Zaman Yolculan, Yol Boyu Isıklar ve Kahvc Molası ise çiçek kokularını her zaman içimizde taşıyacağımız ışıklı bir yolculuğun içinde olduğumuzu çağrıştırıyor. Yine çok insancıl ve sevgi teması çevreninde gezinen öykülerle karşı karşıya olduğumuzu söylemek mümkün... Ayrıca, kıtap yine büyülü ışığıyla doğayı aydınlatan Ay'lara adan mış: "Evet... Yaşantımda etkili izler bırakan ve beni aydınlatan Ayla Kutlu, Aysel Gürmen, Ayla Çınaroğlu gibi tüm ışıklı Ay'lara adadım bu kitabımı da..." Olaylar, mekânlar ve kahramanlar, öykülerin konusunun günlük yaşamdan alındığı, başkahramanının da yazarın ta kendisi olduöunu hissettiriyor. Sanki yazar, yaşadığı her şeyde bir öykü konusu bulmuş gibi... Bindiği taksi, gittiği sera, uçtuğu Dİr yabancı ülke, diyaloğun yoğun kullanıldığı öykülere dönüşerek çık mış okurun karşısına... "Yol Boyu Işıklar adlı öyküde, yabancı bir ülkede o komik araba macerasını yaşayan kadın benim... Ya da Mavi Ortancalar'da ille de mavi ortanca dıye tutturan... Tüm öyküleri dolaşıp dııruyorum. Elimde değil, çocuk kitaplarımda bile tüm masallara öykülere girip çıkıyomeve luyamaz, onu dinlerdim. Babaanne bir gün dedi ki, 'Yüzüm buruşuk, sırtım kambur, her yanım ağrıyor. Şimdi dersin ki, artık ölüp gitsin bu moruk, ne işi var bu dünyada? Ama biliyor musun, hayat çok tatlı. Bal gibi. Ben bu hayata doyamadım. Ne olur, birazcık daha yaşıyayım diye dua ediyorum.' O zaman on dokuz yaşındaydım. O yaşlı babaanne çoktan öldü. Ama ben onun sözlerini hiç unutmadım. Onca acıya ve sıkıntıya rağmen yaşama tutunmalc isteyen bu insanın hayata verdiği değer beni çok etkiledi. Sağlık, yaşama asılma duygusunu güçlendiren bir başlık. Ben öykülerimde bu başhğı, kahramanların neden kosmayı bir an bırakıp da durup düşündüklerini ve hayaüa hesaplaşmaya giriştiklerini açıklayıcı ve kuvvetlendirici bir neden olarak kullanıyorum." Çiçek Kokuları adlı öykü; olayların, kahramanların ve mekânlann günlük yaşamın içinden fırladığım düşünmemize yol açan 'gerçeklik' duygusunu, başka bovutlarda yaşayan canlıların varlığını anlatarak 'sanallaştırıyor.' lşte genç araştırmacı ile aynı mekânı paylaşan ama farklı dalga boyunda yaşayan görünmez varlığın açıklaması: "(...) Bu mekânı, farklı boyutlarda yaşayan, farklı algıları ve farklı dalga boyu olan sayısız canlı paylaşabilir. Anladım ki, senin herhangi bir eşya dıye baktığın cismi ben göremiyorum; çünkü o nesne, benim görme kapasitemin dışında. Senin dokunduklarına ben dokunamıyorum, çünkü onlar da dokunma duyumun algılayabileceği frekansın dışında. Biraz korkutucu aslında. Düşıın ki, elini salladığında, belki de yüzlerce başka yaşama dokunuyorsun." (S. 34) Kitaba adını veren Üu Ucu Yolculuk ise oğlu yüksek lisans için yurtdışına giden bir annenin dört günlüğüne oğlunu ziyaretini anlatıyor. Oğlu yurtdışında evlenen anne, iki ülkenin kültürünü, yemeklerini, âdetlerini sorgularken kimi zaman komik durumlara da düşüyor. Koca bebeğinin bir zamanlarki minik hâlini hatırlarken ise onu saran duygu, yoğun bir hüzün... "Hayat, hangi yöne gidersen git, hanyönden bakarsan bak, iki ucu yolcuık... Bir ucu yalnızlığa, öbür ucu sonsuzluöa..." (S. 81) îki Ucu Yolculuk, yer yer komiklikler ve ilginçliklerle, yer yer de hüzünle örülü on öyküde, hemen her gün yaşadığımız gerçeklikleri öyküleştirerek sunuyor bizlere... Mustafa Delioğlu'nun deseni ve kapak tasarımıyla... Hayatı, bilince derinlik katan bir yolculuk olarak algılayan, yok olıışun hüznünü değil, var olıışun nedenlerini kurgulayan veokurlarına, Akal'ın ıç zenginliğini tüm renkleriyle açan öyküler... • tki Ucu Yolculuk/ Aytül Uncu Akal/ Bilgt Yayınevı/Nısan 2001/175 v Yoğun Hrhiızün... Çiçek Kokulan E îki Ucu Yolculuk, yer yer komiklikler ve ileinçliklerle, yer yer de hüzünle örülü on öyküde, hemen her eün yaşadığımız gerçeklİKİeri öyküleştirerek sunuyor bizlere... Mustafa Delioğlu'nun deseni ve kapak tasarımıyla... PINAR GOKSAN AKER enı Bırakma I layat'ta ya^ama iliskin sorunlannı çözmeye çalışan, hayatı sürekli sorgulayan ve anlamaya çabalayan kahramanlar vardı. Îki Ucu Yolculuk'ta ise cecikmişlikleriyle hesaplaşmayı tamamlamış, bu nedenle içi içini kemirmeyen, yaşamla daha barışık kahramanların öyküsü var. Bir anlamda, kendi yaşatn yolculuğum var öykülerimde..." Çocuk edebiyatından yetişkin edebiyatına üç yıl önce Beni Bırakma Hayat diyerek giren Aytül Akal, yeni kitabı Îki Ucu Yolculuk için düşüncelerini böyle seslendiriyor. Cerçekten de ilk kitaptaki yoğun vicdan sorgulamaları ve geçmişle hesaplaşmalar, bu kitapta ycrini, hesaplaşmalarını tamamlamış, vicdanını öyle ya da böyle rahata erdinniş kahramanlara bırakıyor. "B: Komışmalar Öykülerde yoğunluğu hissedilen konuşmalar, hem iki kişi arasında geçen ve ortalama bir iletişimi sağlayan sesli ve karşılıklı konuşmalar; hem de karşısındakinin düşüncesini okumaya, yaşam biçimini ve geçmişini tahmin etmeye çalıŞan tek kişilik iç konuşmalar... Kitabın ilk öyküsü Beyaz Çiçekli Şapka (şapkalar, yazarın iç dühyasında önemli bir simge olsa gerek ki, diğer kitabında da ilk sırayı Şapkalar adlı öyküsüne ayırmıştı) ve Mavi Ortancalar'da bu özellik kendini çok hissettiriyor. Kahramanların, meraklarını; doğrudan sorarak değil de, karşısındakinin tavırlanna, giydiklerine, yüzundeki çizgilere, tercinlerine, sevdiği renklere, sözcüklerine göre tahmin etmeye ve gidermeye çalıştığı bu öyküler, gizemin çekiciliğini de banndırıyor içinde... Sanki sesfi düşünme ya da doğrudan bir soru, hayâl kırıklığı yaratacak, veya sihri bozacak. Akal'ın ilk kitabında olduğu gibi öykülerinden birini üzerine oturttuğu konu başlığı, sağlık... Gökyüzünde Uçuşmalar adlı öykü, yine iç konuşmalann yoğun kullanıldığı, kürtaj yaptırmaya tek başına giden bir kadını anlatıyor. Soğuk ameliyat masasından narkozun uçurucu etkisiyle gökyüzüne yükselen ve 'kürtajdan ölesıye (corkan' genç bir kadın... " Ailemizde zor bir hayat geçirmiş çok yaşlı bir babaanne vardı. Her yanı ağrır, sabah akşam ilâç içerdi. Yürürken yüzünü göremezdiniz; sırtı, uzun yıllar önce onu yere bakmaya mâhkum etmişti. Ancak oturunca yüz yüze gelirdiniz. Minicik, küçucük gövdeli, beyaz saçlı, ıki büklüm bir nine... Benimle uzun uzun konuşurdu; sıkılırdım, sabırsızlanırdım ama sözünü kes ADAM SANAT NÎSAN2001, 183SAYISINDA KÜRESELLHŞME ASLINDA NEYÎ YIKIYOR? / Server Tanilli ŞİİR Y1LLIĞI ÜSTÜNE / Mehmet H. Dogan KOŞULLANDIRILMA VE KOŞULLANMA / Vedat Günyol DÜŞLER, BlLİM VE AYDINLIK / Orhan Barlas YAZAR ÜSTÜNE BİR SÖYLEŞl / Vecihi Timuroglu EĞRETİLEME VE İMGE / Ülker Ince OKUMA GÜNLÜĞÜ / Eray Canberk ARKAÜSTÜ DAĞLARCA / Ali Cengizkan ONAY AKBAŞTA ÎNSANLIK DURUMU / Kaya Özsezgin ONAY AKBAŞ RESMİ ÜZERİNE BtRKAÇ NOT / Letmıt Çaltkoglu GENCO ERKALTN ÜSTÜN YETENEĞ1 / Bertan Onaran ADI : TÜRKÎYE CUMHURÎYETİ / Tülay Gernıan "YILDIZ YARATAN" YA DA REJÎSÖRÜN YATAĞI / Nazmi Agtl NÂZIM HÎKMET'İN OYUNLARI / Zehra Ipşiroglu KİŞİLİKLERİN OYU1.MASI / KarlMarkus Gauss OĞUZ ATAYTN YAPITLARINDA ÖZYAŞAM... / Dr. Muharrem Kaya LACÎ ŞtİRLERlN ŞAİRİ / Müslim Çelik KÎTAPLARLA YAŞAYAN / Mustafa Alak AYIN MEKTUBU / Jamesjoyce BU YURDU SEVMEK / M. Sadık Aslankara Şiir: îlhan Berk, Cevat Çapan, Ruşen Hakkı, Refik Durbaî?, Ersin Salman, îzzet Yasar, Tahir Abacı, Abdülkadir Budak, Scyhan Erözçelik, Nazmi Ağıl, Gonca Özmen, Serkan Ozan Ö/agaç, Ersin Erday. Yönetlm Yeri vc Yazışıııa Adresi: K.ucükparmakkapı sok No 17 8(K)6() Beyoglut.stanbul, Tcl. .(0212) 2V3 41 05; FAX : (0212) 293 41 08. Daftıtuu : BtRYAY h.it., ABONEIİK : Abonet tel. . (212) 222 83 32 Abonct faks • (212) 222 11 10 Abonet email f [email protected] Abonet web : www.Abonet.net CUMHURIYET KİTAP SAYI 581 Yafamm slhrl "Yaşamla ilgifi tüm sihir, aslında bizim kendi içimizde. Bu sihri ne kadar erken keşfedersek; hayatı ele alışımız, yorumlayışımız ve başkalarının hayatıyla ilgili yüreklendirici olabilmemiz de o kadar erken gelişir. Mutluluğun bizim dışımızda değil de içimizdeki bu gelişmeyle ilgili olduğunu keşfettiğimizde de, nayatın katlanılamayacak bir yük oluşunu düşünmek artık olası değil..." On öyküden kurulu îki Ucu Yolculuk, Beni Bırakma Hayat'la organik bağ ları olan bir kitap... Ya2ar, her öyküsünün başına ilk öykü kitabından alıntüar yapmış: 'Alıntıların yeni öykülerle bütünlük oluşturduğunu, birbirini tanıamladığını ya ua birbirinin sanki devamı olduğunu fark ettiğimde ben de hayretler içinde kaldım." Yazar, yine ilk kitabında olduğu gibi öykü adlarında doğa çağrışımlarından yararlanmış: Beyaz Çiçekli Şapka, Çiçek Kokuları, Mavi Ortancalar, Sardunyalar, Bir Kucak Yaprak, çiçekleri ve çiçek koSAYFA 18