Katalog

Kapak konusunun devamı. yazdığı ya/ıyı, değınıyı kıtaplaştıran lar da vaı Deınek kı onlar lııı, vanılma mışlar Am.ı bcnım yanıldığım da ol mıış va/ıvı ıvı kuıamadığım da Onlatı nıyc tckrar okıının k ıtşısına ^ıkaıavım bıı bıı haksizlık olnıaz mi/* lnıkıyc' Jı y/ı elestıtrnenlı'iının \<ı yıca az uldufıı duşumilduftundt, ^aırlcrtn 'jiırtn uuunlannı nJcleycn yaztlat yaz ma\tkaçımlmazgthı Bunun, şaıreveşııtc kalkısı vcırdtr dıycbılır mıyız* Şıır elcştırısı' Şıır eleştırısı alanın da bence ç,ok eleştıı men var Anladığım kadarıvla srkıntı eleştırının nıtelığıne ılişkın Suıın soyledıklerınden bıınıı g karıyoı ııııi Bıı konııda heı donemde yakınanlaı olmuştıır olacaktır Çıınkıı geleneksel olana bagındı bıı duşunsel olgıı egemen Hı<, kımse çıkıp AA şıır eleştınsı zaten olacak şev degıl, deııııvor Bcn bır ıkı yerde so/ ettım )>m eleştırı yı eeıeksınme/ l/f!,i!i<, bıı )ty soy/uyorsunuz Bugunc kadıiı bıltnegeh'nın dışında bır $ey bu llcrhaldc açıklamüst olmalı' "Yangın yıllan'ndan geçip gelmiş bir şair Ahmet Telli o/el ve O7nel bır vakmlaşmadır derı,! bıı kibiın i;üilur orlak bır duvaılılık ya tatmı^tır Bı/e oyle gelır Oysaooıtak lıkta bıle ba'jka ba^ka ozel vc oznel tad laı alınmıştıı Lleijtııı, ı^tebu ozel veoz nel tatları avnılaştırmaya yol a^aı kı bıı bıle i;iu eleştırısının gereksızlığını orta va koyaı Soyltdıkh'tıntz ytne de bır^ok kışıyt ıkna etmeycu'k Ama bıraz oncekı soruma donerseın, şdirlenn şıır uslune yaz dıhldiı yauıılı dtğıl mı' Ben de bılıyoıum kabuğu kırıp du yarlı hucrelere varamayacağımı Ama kolayına kaçıp, şıır eleştırısı hakkında soylenenlere katılmak ısremıyotuın Şı ır ustune yazdanlaı ı hepten yararsı/ bul muyorum elbette Kaldı kı, şıırın bır do kunulmazlıgı falan da yok Havır, boyle soylemıyorum Şıırın bıçımsel vapısı ele alınabılır, mımaıısındekı ustalık ya da atcmılık ortaya konulabılıı vs Dıl ve edebıvat deısleıınde bı^ım bılgısı konusıındı yeterlı olçuler ve oltutlet veıd ınıştır Ama dıl ve edebıyat mulredatı, haddıne duşmeyen bıı alana da el atmn; ve so/gelınıı "^aır bu mısralarda ne soy lemek ıstemiştu^" gıbı dunyanın en ap tal sorusunu voneltmektedır ogtencive Bır manı vaıdıı, bu nıanıde "vu/tınde goz ızı var" gıbı bır so/ var Lleştıı el ola lak ne dıyebdırsınız, ama bu so/ıın kııruluşunu, uyağını, olçusunu elbette a<,ıklayabılırsınız So/un bızdekı o/el ve o?nel yeııne gırmenizbe pek mumkun değıl Ben boyle duşunııyorum, boyle duşunduğum n,ın herkesın de boyle du şunmesı gerekmıyor elbette Yayımlddığın bu yı nı kıtaplaıdahı yazılardan anlaylıyor, dıl, başlua soıunlarınndan bırı iAobalL^cn dunya karşıstnda, artık otekı" olan dıllenn yayıma şanu ncdır'' Geçenlerde bır yerde okumuştum, dunyadakı bırçok dıl olııyor Bunun ne denını elbette tek bu olguya dayandıı mak mumkun de&ıl Her açıdan bakıla bılır, anlasılabılır kılınabdn Ltnısıteolgusunun kuteselleşme olgusu kaışısın da koı ıınaklı olmadıöı bellı Yagmuı or manlarındakı kabılelerın yaşamına blıı tın gırmışse oıada dılın de yağmıır se rınlığınden turku tadından u/ak duş mesı kaı,ınılmazdıı Globalleşme dılleıın deolumıınu hı/ landırmakta Dahası, egemen dılkr bı le ero?yona ugıuvoı Sozgelımı ingılız ce, bugun ıçın gundelık hayata bır bı (,ımdesızmakia ama bu dıl kendı kulluı gıderek odağına kaydırdmış bır ozel go rev \a dd, kapıtalızmın venı dıınva clıı zenının tambırkııltııryıkıcdığınadonıış tuğıı evıede 1 lamptoiı Kenneth'ın "Aı rıere Garde" (artçıkııvvet)kavramlaştıı masındakı gıbı "Ben senı ve scnı ayakta tutabdır degerlerı kollamak ıçın varım ' tıırunde bır vaklaşun mı^ Ne kı, bu ey lemsellığının onu kesılır Ahmet Tellı'nın Sanat urunleıınınsıpaııijebağlandığı.pı yasa rnalı halıne donuşturııldıığu "kultur endustrısı' mekanızmalatı bır vandan toplumda yukselen ıhanetler dıınyavı omuzlayıp ışdtılara donuşturmeve ahde den o guzelım dokuda hızla ureyen ^o zulnie ve seyıelmeler bır yandan yenı u(,uıumlar oluşturur Kultııı endustıısının ınekanızmalarına teslun olmadan ve devrımcı olarak kav gasından kopmadan varolmak ıı,uı, bu ı,ozum uıetu kendısme, bır tur mısyo nerlık başlar Kentlerararası ge/gınlık, ya da kent akıncılığı Cjemdeıı yakar, "ger ^eklığın paradıgmasına veda edeı "Lvet, gerc,eklığın, buıjuva egemen para dıgmasına teslım olmak olduğıınun avıı dındavım Monumental tutum vc sanat pratıklerının, mevcuf sıstemı vucelten onuonaıanbu ışlevıolduğunu dabılıyorum Gelgelelım duşlenmi7i bıle sısteme eklemleven bu ger^ekük iornıulasvonla rı karşısında ^aıesızlığı go7e alabılecek, deldığıkabıdedebdeceknratıkleı bugun ı^ın yok Varsa da ben bumıvoıum Ama bır yerleıde bu delıleıın olması gerek Aklın kıışatdmasına daha ne kadaı daya nılabılır5 Soıgulanması geıekenı vııcel ten bır sanat pratığı nasıl oluyoı da top lumculaıın sanat pıatıgı olabdıyoı' Ls tetık yasaklardan kurtulan sosyalıstler mevcut estetıgui nasıl da tutsağı olabdı yorlar^ ( ) Sıstemın kendısıne verdığı 'sanatçı ıozetını şerel madalyası gıbı ta şıyanlara, madalyaların (,oktan ışporta CUMHURİYCT KİTAP SAYI 618 Şiir ve eleştiri Dillerin ölümü Lvet, dog'ııı Ben kısaca dujjiıncemı belırteyım Lleştırı, uslamlama ışı, yanı akıl yurutme Bunun ı«,ın o/nel, nesnel, yapısal vb vontemlerı de kullansanız sonuçta aklııı aıaçjaııvla yaklaşırsanız şnre Doğal olarak aklı onceleven sanat urunlerı elbette eleştıııyı gereklı kılar Roman ovkıı, makale, denemegıbı lur leı kendılcıını cleş,tınylegelıs,tırebdırler sınayabılııleı C)ysa sjıt aklı reddetmeden ama ona dd bağlı kalmadan oluşuı Sezgıye, ını geye, <,agrı%ıma vb davanan bır kılgıdıı şııı Dılleilıs,kisınıdebııazoncekı soıu nıı/Ia a^ıklam ıv.ı ı^ılısjTiışnm Boyle olııncanesrnicleştııcccksınızs.ıırın'1 Bır sıııı kendıni7c vakın bıılıırsunıı/ ya da bulma/sınız BLI sı/mlc sıır arasındakı İSMAİL MERT BAŞAT B C ııkac gunduı Ahmet lcliı'ıun ıkı yeniKitabınıokuyonjm Buke/şı ııleıı ıledegd, (kıtaplaruıkapakia ıındakı betımlemcyc uyarak) "du/ya/ı lar" ıle bıılıkteyım Aslında kıtaplarda dc nenıeleı ve eleştırı yazıları da var, polemık gıri7gâhları da, ama va/ilara ağırliğını ko yan, kendınc ı>zgu bır sohbet uslubıı Kuşkusuz bu uslupta, metmleıın lellı nın ko^e vazdarı vc konu^malarından derlen mesının yanı sıı.ı ogıetmen kımlığının pavlaıı vaı, ama ijiııı tie bıı metınlcrc danıl olmıı^ Şııı ınden yansıvaıı o le/zctı du yumsuyoısunuz Ama bu yazılar da, hc ımi7i reslım almava belleklcrımı/ı bıle onttol etmeyc yonclcu sıstcmı, hayatın hemen hcr alanında ve gıınluk yaijamın ayuntüatıııda tıiicrck tc^hıı (gen,ckleıı gostermc) cylcrnınesovunıııken lellı nın şıiiineomuz vcııyoı Bıı ba^ka a<,ıdan bu kıtapları Ahmot F'ellı ^ıırınınkaynaklan nı ı/lcklcıını b(.lııgın tcmalarını VL Iel lı nın tıım bır tylemını daha ıvı ınlaniak vevoıumlavabılmek i(,ın ctkııı bır kdavıız olarak gormek dc olanaklı Ahmet lelJı vc daıı ınutlıı^ duımı (,t ken bır 'jey vıı Tcllı'nın o/ellıkle sek senlı vıllaıdan bu vaııa mcdyalık ısımluı kıskandıracak genışlıkte daha onemlısı istenunı lu«, fksıltıiKvcn bıı «kur tabanı var Dcğı^en kııltıırel, polırık ekonomık ko^ullaı ın, loplumsaJ konjonkturleı ın ne iLck ısc.hıı, crkılcmtdıgı bıı okuı kıtlesı ve agulıkla lıep geııı, bıı kıtlc OzclJıkJc 1980'denbu vanı 'gciK, profılı depolı tızasvon polıtıkalaıı, toplunıdakı dcvrımtı dalganın konjonkturcl olarak sonum lenı^ı ve tuketım toplunıunıııı vapılanıp kurumsalla^ması gıbı etmenleı alrında hı/lı bıı degiMiıı gosteıdı Bu son vıımı yılda da doğal olarak "genç" sıfatmı taşı Kentte,kente karşı bir ucbevi van ku^aklaı bunu sonrakıleıedevıettıler nc kı bugun de Tellı'nın okur profılıne damgasinı vuıan vuıe genı, ınsanlat De mokkı Ahmıt refh'nın v.ızıp sovledıkle ıı ve bunlaıın aıka planında havatın i(,uı dekı dııru^u hızla devınıp degı<;en ko^ul laı a k.ıı^m taıklı genı, ku^aklauıı kendı ayaklaıı uzmndeuıkdmeye^alı^arakbjş latrıklaıı 'ıeel havata vokuluk beruven lerınde bır orlak pavda, bır uğrak olııştıır maktaılır sanırım Ahmet lellı yikaiitikı lan dd bııduı Cen^ler, hele unıvtrsıteve başlamak uzeıe kente gelen geıı<,leı ken dılerını bo^lııkta duydııkları nırsurctı va şıyoı ve ı,oğu /aman, kente saııulı bıçım de eklemlencbıJıvorlar Naıf, gorcce du varlı aıısavılabılırkırsalıle meironoldıs Iılcrının ortasında duran, hıı/nun b ışk ıl dırıvı (,aresı/lıgın venı bıı olanaga do nu^tuıulcbılcccğını savlayan soylemı ıle Tellı pek(,oksjva^tangeı,mı^ kente kaı !;i onlarta kt/ ycnık du^mııs ama va^amı damıtmüj ınsan tekılının dehlızleıınde dolaııdık(.a ustalasınii; bılgc bır ağabev olaıak onlaıı kent kapılaıında karşılıyor, açmazlarını ve duvarlılıklarını pavla^ıvor, "sokul yanmıa sen, ellerın sımsıcak kalsın" derken, bunu gerçekten başaı ıvor ve hayata, dırenme luzgârlaııvla uğurluyor Kent sınırlarında yer tutmıış bır uç bevı Ve gorıduvor kı kent, lellı nınijiırleıınde oldıığu kadar du/va/ılarında d.ı onemlı bır tema Walter Bcnjamın ın dılı de," Buyıık şchıı, ınsanını buyuleyen aşktıı ama ılk bakı^ta değd, s,oıı bakı^ta a^k Onıı kendınt ^eken, •jıırde buyulenme anıyla oı t u^eıı ebedı elvedadır ' (, oktan "elveda" demıştır Telli Kent Kent1 1 larıı bııtun koiulukleun ve ıyılıkleıın yu vası sandığım kent değıl, suflı bıı ka sabasııı Heı tııılu ııvâvı.heı tuıluvahije tı, her turlıı ıhanerı bağrında taşıyorsun Sokaklaı ın stıkak degd, eaddelerın caddc değıl Kan kokuvorsıın bııtıın gun, kan, kan kan (1) 'Buyulenme anıyla oıtu %<.n tbcdı elveda" fcrmanı tokmaklanmış tıı ama keııl kapısı teıkeddıııez Dunya nın tıım ti(,larına kar^ı sorumlu ve bu so tumlulugu evleme donuijtıırmekle yu kumluvuzdıır Bırmısyon Devrımcılığın Kent akıncılığı Eksilmeyen okur SAYFA 4