Katalog

r tografik teknik"ten yararlantnış, kendiTimuçin Özyürekli de yaşadıklarını, alımladıklarını dışlaştıran, ne özgü imgeler, akışkan dizeler, ses ve hayatın ve yaşananların tanıklığına soyunan bir şair. Nasrettin doku sayesinde okuru kucaklayan şiirler Hoca'nın o çok bilinen fıkralarından birinde anlatıldığı gibi: Bu aratmıştır:"Arnavut kaldırımı yoîlarda zor yaşam koşullarında; bindiği dalı kesen, ama kesilen dalın eder olan gençliğim/ Sarıvor beni yeniden yanaklarımı kızartaraic/ ve göfgesiyerinde daha gür, gümrah dal filizlerinin boyatacağını sezen ince ni düşürüyor basma perdelere." (Bir Debir zekâyla bu işi yapan bir şair. Mademki şiir bizim ülkemizde az met Dağ Lalesi Kucaklarcasına'dan (s. okunuyor, neden birileri şiir yazıyor? sorusunun cevabı, işte bura8). Odönemin capcanlı tanıklığı olan dida. Bu ince zekâda yatıyor. Verili olanın, dayatılanın dışında zeler bunlar! "yırtarak karanlığı bir yahm/kurşunlanan hayatı taşıyor/ ıslak bir düşünüp, hayatı yeniden, daha iyi, daha yaşanılır kılmanın, coşkugül yaprağına/ saksılarda kan kırmızısı larını, umudunu kendi dışındaki insanîarla paylaşma isteğinin çiçelder/ taç yapraklarında şafağın buğubaskın gelmesinden kaynaklanıyor bu Dİlinçli eylem. su/ ve yüreğim biraz daha soîugan..." (aynı şiir, s. 9). Renk öğesini şiirinde yepyeni imgeler le kalmıyor, ritmi de tam bu noktada orba yaşamak...), (Merhaba Yaşamak, s. yaratmada başarıyla kullanmıştır Özyütaya koyuyor. Sabit ritmik vurgu, dizeler 47). rekli: "ınaviş umutlarla bakan", "sarışırt arasındaki geçirgenliği sağiamaya yöne13 yıl aradan sonra yenl bir kitap: inatçı bakışlarımld", "lacivert gözlerimlik olarak öne çıkartılıyor. "Hayat Seni "UfkumuzSonsuz" den', "krom sarısı bir günün sabahınÇağırıyor" (s. 20,21), "Uzansam GökyüŞiire gönül vermiş, şiiri hayatının bir da", "toprağın oksit kırmızısını" gibi... züne Bir Avuç Kar Alsam" (s. 23) örnek parçası olarak kabul etmiş bir insan olan Hep bir tanıklığa, insanın kendisiyle şiirler. Ozyürekli'nin, neden kitap yayımlamahesaplaşmasına çağrı çıkarır, onun şiirBir dönemin tanıklığına devamdır bu ya 13 yıl ara verdiğini merak ediyorum. lerındeki bir ses. Bu aynı zamanda kenkitaptaki şiirlerde öne çıkan öğe: Yaşam şartlarının zorluğu mu, hastalık di sesidir de: Kendisiyle hesaplaşan bir "safakleyin uykular bölünür/ hıçkırıkmı, yazın ortamının bulanıklığı mı, yazıniç ses; "irdele zamanı hayatın imbiğinden lar kimsesiz duvarlarda/ yataklar devrisal ürünlerin ve yaratıcılarının ülkemizgeç/ yaşantının hesabını sor kenaine..." lir/ kitaplar sarılır götürülür/ kırık bir de değerinin bilinmezliği mi?.. Belki (Ansızın BirGeceKanaması,s.28). Atabahar dalı/ sarışın çocuğun gözlerinde" hepsi, oelki hiçbin. Bunca yıldan sonra ol Behramoğlu tam da bu noktaya par(Belleğine Kazınan Aynlık Olsun, s. 25). da olsa, Timuçin Ozyürekli'yi, kitabıyla mak basıyordu, "Yaşayan Bir Şiir" adlı Konuşma diline yakın, Ozyürekli'nin özkitabının, 'Nasıl Şiir Yazıyorum' bölü • gün varatı sözcüideriyle beslenen (yuka yeniden edebiyat dünyamızda görmek sevindirici. Adam Sanat, Gerçek Sanat, münde: "Bence bir şiirin gücü, ondaki rıdaki alıntıda "sabahleyin" diyebildiğiMecene dergi ve gazetelerinde zaman zadüşüncenin doğruluk derecesinden, anmiz sözcüğün "şafakleyin" diye şiirde işman şiir ve yazılar yayımlıyordu, ama kilatım araçlarının zenginliğinden ve etkileve alınması) poetik zenginlik... tap bir başka olııyor... liliğinden çok daha fazla olarak, hiç kuşYüreöini hayatla sınayan bir şairin 1 Aralık 1995 tarihli Mecene Kültür, kusuz bu öğelerle birlikte, yaşamın o şiduygu uolu sesidir "Merhaba Yaşamak" Sanat, Edebiyat gazetesinde şiir anlayıire sinen canhlığından ve uyumundan şiirinin bize yansıttıöı: şını şöyle ortaya lcoyuyordu Özyürekli, (ritm) geliyor. Basit, biçimsel bir uyum "yeni yürüyüşlere hazırlamalıyım ken"Fırtınalı Günlerde Şiir" adlı yazısında: değildir artık burada söz konusu olan. dimi/ dostlara yüksek sesle şiirler oku"Insanlar çoöunlukla günlük yaşantının Şiiri yazan kişinin solunumu, kalbinin maya/ dostlardan yüksek sesle şiirler karmaşasında kaybolup giderler. Yalnızatışları, sesinin tonu gibi bir şeydir." (s. dinlemeye/ çünkü hayat bütün güzellikca kendilerini çevreleyen dünyanın çeliş97). Timuçin Özyürekli, şiirferinde bu leriyle karşımda/ beni bekliyor: hırçın, kilerini hissedip, öz yaşantılarının hayat hayati unsurları sanatsal bir dil ve sosyaluslanmaz, baştan çıkarıcı.../ güle güle karşısındaki tavrını belirlerlerken sanaleşebilmiş bir dize kimliğiyle sunuyor bihüzün, elveda kahreden ölüm,/ merhata yaslanırlar. Sözcükler şiir dizelerinde ze. onlara seslenirler. Daha güzel, çağcıl bir Şiirin işlevli olmasından yanadır şairitoplum yolunda verecekleri mücadeleye miz. Bunu kaba, slogancı, öğretici (didestek olan şiir yüreklerini sıcak tutar. daktik) anlamında almayacaksınız elbetÇünkü şiir gerçekliği, hayatın gerçekliteki. Yaşamın savunucusunun, estetik ve ğini yeniden üretirken yaşanılanların yetkin bir zeminde gerçekleştirilmesi anyansımasını da üstlenir. "Timuçin Ozyülamında bir işlevliliktir bu. Bu yüzden, rekli'nin üç şiir kitabında da aynı duyarbos dizeler kuranları imler okura. Hayalılıklar var, kopma yok. Aynı estetik duANT1K AntiJt tı karşılamayan sözler üretenler: "du\JIIMI/.VIATK;H yarlılık süriiyor: Değişen, şiirin içsel soNümismatik manlı gözlüklerimizin ardına çekilip/ runlarından kaynaklanan, yeni teknikve Anadolu uzıın ve boş dizeler kuran bir şairi okuGİRİŞ şiirsel gelişmelerin getirdiöi buluşlar olalArkaik M HJMI (.ıglar) yoruz" (Yazın Denizlerinden Buruk Bir rak çıkıyor karşımıza. Dilde, estetik yeKnnviese Oğuz Tehin Acılığı Duyarak, s. 16). nilenme diyebiliriz buna. "Yoğunlaşmış Timuçin Özyürekli Şiiri'nin bir genel bir emek ve yaşantı olmalı şiir. Ardında, özelliği de, şiirinin başlıklarının çok çizilmiş binlerce çizgiyi; söylenmiş, yazıluzun olması. Sanki şiire başlık değil de, mış, ama üzeri karalanmış binlerce sözşiirden dizeler olsun, içerikten kopmasın cüğü yaşanmış, denemiş, değerlendirilbu başlıklar diye düşünüyor. Ne güzel... miş anları taşıyan ama bunları gösterme"Merhaba YaşamaV'la siiren poetlk yen emek ürünü bir yapı olmalı. ANTIK NÜMİSMATİK ANTIK NÜMİZMATİĞE GİRİŞ VE ANADOLU yolculuk: "Bir de, hiç gün yüzü görmemiş bir şey Stefan Karvmese Oguz Tekin Merhaba Yaşamak, 1983'ün nisan söylerken bile onu o denli bizim, o denayında Dayanışma Yayınları'nın yayımli bizden yapmalı ki, bunları daha önce ladığı bir şiir kıtabı. Timuçin Özyürekneden bizim düşünmemiş olduğumuza li'nin hayata bakışını, daha adından başşaşalım! layarak sergileyen bir kitap. Temel izlek"Kişisel acıları, sevinçleri, düşünceleleri, yine sosyal hayat, bu hayatın içinde ri ancak 'ben' katından 'biz' katına çıkayaşayan arbedeler, savrulmalar, işsizlik rabilirsek bir sanat yapıtının gerecini elbelası, geçmişe, bırakılan şehirlere, yitip de etmiş oluruz." Bu alıntılar, Mehmet giden arkadaşlıklara duyulan özlem olaH. Doğan'ın "Şiirin Yalnızlığı" adlı derak belirginleştirilebilir. Gelişen çağ, deneme, inceleme, eleştiri kitabının 50. sayğişen değer yargılan, ama bir yanda gözfasından. Sanki Timuçin Özyürekli şiirilerini denizaltı periskobu gibi dış dünyani tarif için yazılmış: Bu şiirin izdüşümü. ya çeviren sairin düsünce ve duygularıHayatıyla şiirini bütünleştirmiş^yaşadıkROMA SİKKELERİ mn yansıttıkları var hep. "Merhaba Yalarını şiirine yedirmis bir şair ÖzyürekNezahatBaydur şamak" diyebilecek kadar umutlu; li. "Ben"den "biz"e ulaşabılmiş bir sanat insanı: "Kent ölüyor. Her yer iss içinde/ Soykırıma uğramış kargalar/ siyah lekeler "takvimlerin zamansızhğı başjamıştır/ halinde/ bir görünüp bir kayboluyorlar/ kalbinden süzülen ince sızı kuşatır dünKitap I Güneş kimbilir nerede?' (12 Oaik yayı/ hatıra defterlerinin yaprakları araKitap II 1982/ Ankara, s. 15) dizelerinde olduğu Kitap III/IV sında/ eski fotoğraflar, kurumuş papatKitap V7VII gibi biçimini, sesini, yapı taşlarını yeniyalar.../ sesinin gür tınısı sarsmakta bomKitap Vlll/X lemiş bir solukluluk ve sorgulayıcı bir boş odaları/ uçurtmalarda kalan çocukÇevm Sabshat Şenöarh yaklaşımla "güneşi" arayan bir yürek... luğun/ eriyor güvercin alacasında//.../ "eğil de yüzüne şavkı vursun/ hayatı zor"Şafağın Buğusu"yla, bu ikinci kitap 13 5 x 19.5 cm altlı, şömıztı layan akarsuyun"... (Yorgun Bir Yürekarasındaki en büyük farklılık, dış yaşale, s. 8)). mın şiire sinen özünün, biçimde yaptırdığı sözdizimsel, soluğu ayarlatan, özii "Ufkumuz Sonsuz"da yer alan şiirler, öne çıkartan yapılanışıdır bence. Sözcük olgunlaşmış, hayatı kalbinde, teninde dizilişi, cümle yapısını belirginleştirmekduyarak yaşamış bir şairin sesini duyu t rur bize. Daha bir duygusal tonlamayla dökülmüşlerdir kalemlerden. Geçmişe özlem, arkadaşların hatırlanması, yaşanan acılar, hüzünlü anlar, kırıklıklar, hesaplaşmalar şiirlerin belirgin tem'leridir. "Sana Uzaktan", şiiri, şu yukarıda yazılanları en iyi açıklayabilecek bir örnek: "sorularla gel bana sesin titremesin/ sana yalnızlığı anlatayım, ayrılıkları/ bir kadın nasıl öpülür dudağı kanatılarak?/ kirpikleri, buğulu gözleri nasıl sarılır?/ hasret ağrıları çeken yorgun yürekle/ oturup acı çaylar içelim, ağlayalım..." (s. 14). Bir çocuk duyarlılığı var bu şiirde. Bir şairin çocukça duyarlılığı... Ufkumuz Sonsuz adlı şiir kitabında Özyürekli, 1989 Ankara TAYAD Şiir Birincilik Ödülü'nü aldığı 'Bizim Insanlarımız' adlı şiirine de yer vermiş. Dokuz bölümlük, uzun bir şiir. Timuçin Ozyürekli'nin bir daha okıırları, edebiyatçıları bu kadar uzun süre bekletmemesini diliyorıım. Yazımın girişinde de belirttiğim gibi yayımlanmayı bekleyen çok dosyası var. Özellikle son yıllarda yazdıklarını bir an önce günyüzüne çıkartmalı. (Öncellikle de, "Şekspir Şiirleri" adlı dosyasını) Ve son söz yine Ozyürekli'nin bir şiirinin: "yanlış baharın tutsağıyız/ yüreğimizi kimseye açamıyoruz/ kapılar gürültülü çalınıyor/ perdeler ölüm ağırlığında....//(...)// yeniden zulüm çağrıları okunuyor/ kulağımızda çınlıyor şahmeranın sesi/ karanlığın mağmasında yok olup/ dört bir yana saçılıyoruz//(...)// artık kimse kimseyi tanımıyor/ en bildik yüz şimdi yabancı/ korku gezinip kilitliyor odaları/ seslensek, sesimiz dağları aşmıyor// (...)// gözlerimiz selamlaşıyor sokaklarda/ eylülün hüzün ve dehşetiyle sarsılıp yaşıyoruz, sanki yeryüzü cehennem/ Bizler taze sürgün bir kiraz dalı." • ARKEOLOJI VE SANAT YAYINLARI ARKEOLOJI VE SANAT YAYINLARI NEOLITHIC IN TURKEY The Cradle of Civilization New Discoveries Ediled by Mehmet ÖZDOĞAN/Nezıh BAŞGELEN 19.5 x 27 cm. TEXT: 236 st. PLATES: 204 sl, renklı Fomtotti Nezıh Başgelen Edltorlal Notes Mehmeı özdoğan, Preftcc Mehmet Özdoğan. Inlroductton • Tha Neollthlc in Turkay: A Ganeral Revl«w Uiuh Esın Hallan ÇtmiMıchael Rosenberg. Ç*yönuAslı Ozdoğan The Urfa Reglon HaraM Hauptmann, The PrePoltery Slte ol Cafar Höyük Jacçues Cauvın, Olıvıer Aurenche. ManeClaıre Cauvın. Nur BalkanAtlt, Early Farm»r« on tha Clllciın Coaıt: Yumuktepe İn the Seventh Mlllennlum BC • Isabetla Caneva. Atıklı Uluk Esın. Savaş Harmankaya. Obsldlan: Source», Wori(ahops and Trade İn Cantral AnalollaNur BalkanAllı. Dıdıer Bınder. Mane Ctaıre Cauvın (wıth E Bıçakçı. G Der Aprahamıan C Ku2ucuoğluj, Mutular: A Ganaral Atsestment on » New Neolllhlc Slte İn Central AnatollaMıfrrıban Ozbaşaran Renevred Work at Çatalhöyük lan Hodder The Neollthlc ot The Lake Dlstrlct Relık Dunı llıpınar, An Early Fartnlng Vlllage ın the Iznlk Lake BaslnJacoö Roodenberg, Northwestern Turkay: Neollthlc Culturea İn Between the Balkans and Anatolia Mehmet Ozdoğan Concluding Remarks Mehmet Ozdoğan 5. TUYAP IZMIR KİTAP FUARI SAYFA 13 CUMHURİYET KİTAP SAYI 529