Katalog

epeyce ter döktürüyor. Bu arada bir Atatürk Sözlüğü oluşturuyoruz. Cumhuriyet Devrimi'ne karşı tehdidin artması, FethullahHizbullah bir yandan, Clinton Atatürkçülüğü öte yandan bu büyük projenin bir an önce bitmlmesıni dayatıyor. 15 cildi yıllara yayarak sakin sakin yayımlamak gibi bir lüksümüz yok. 15 cilt en geç 2003 yılında bitecek. Bir ter de burada atıyoruz. Hızlandırmak maliyetleri oldukça yükseltiyor. ATABE bittikten sonra çalışma bütün hızıyla sürecek. Devrim tarihimizin belgelerini bir araya geririp güvenilir bir şekılde eksiksiz, yorumsuz, yanlışsız yayımlayacağız. Buradan bütün Cumhuriyet kuşaklanna, araştırmacılara ve arşivcılere çağnda bulunuyoruz. Ellerinde bulunan Atatürk'e ait belgelerin bir örneğini bize ulaştırmalannı rica ediyoruz. Olabildigince eksiksiz bir eser yaratmak için, ilgilı olan herkesin katkısına ve ortaklaşa çabaya ihtiyaç var. Bu girişim, o kadar geniş bir kesimi harekete geçirdi ki, hepsine şükran borçluyuz. Her katkı, bizi yeniden ateşliyor. m.NIMTIONS IN l l l l \i;Alt KAST AııınpK: «PJCCKI* «ap«ıKTNIMWU« cıptm» ı mr: AMURICAN MIF.IIAİ1Y MI.SSION TU AUMKNIA UKM .UWIX ( i llAIMKMtı Bu bir kazı çalışması gibi görülmemeli. Devrimci gelecek, ancak devrimci geleneğin birikimiyle yaratılabilir. Atatürk ü bilmek ve anlamak, bir yönüyle 20. yüzyıl Türkiyesi'ni ve dünyasını inceleme ve açıklama çabasının bir gereğidir. Ancak dana önemlisi, 21. yüzytfTürkiyesi, o birikimle yaratılacak. Atatürk'ün Bütün Eserleri, 20. yüzyılın başında ezilen dünyanın ayağa kalkışını ateşleyen Türkiye halkına, 21. yüzyuın büyük devrimci atdımlanna olağanüstü katkılarda bulunurken yaslanacağı devrimci tarihi hatırlatmaktadır. Mustafa Kemal Atatürk'ün hayatı, 1908 Devrimi öncesinden 1938'de hayata göz yummasına kadar toplumumuzun devrim süreçleriyle iç içedir. Başında bulundıığu eylem, yalnız ıılusııl tarihimize damgasını vurmakla kalmamış, insanlık tarihinin yaratılmasına da önemli katkılarda bulunmuştur. • ustafa Kemal'in Amerikalı General James G. Harbord'a muhtırası, tam metin olarak ilk kez, Nimet Arsan tarafından hazırlanan ve Türk Tarih Kurumu'nca (TTK) 1964'teyayımlanan Atatürk'ün Tamtm, Telgrafve Beyannamelert IV adlı kitapta yer aldı. Kaynak Yayınları, Atatürk'ün Bütün Eserlert" nin dördüncü cildinde yer alacak bu metnin orijinaline, uzun araştırmalar sonucu Washington'daki ABD Senatosu Kütüphanesi'nde ulaştı. Danışma Kurulu üyesi ve Boston Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Feroz Ahmad, General Harbord'un, M. Kemal'in muhtırasını da içeren raporunun orijinalini bu kütüphanede buldu ve Kaynak Yayınları Arşivi'ne ulaştırdı. TTK'nin yayımladığı metinle karşdaştırdığımızda, ciddi bir çeviri hatasının düzeltilmeyi beklediğini saptadık. M. Kemal'in "Turancılık" sözcüğü, Harbord'un hazırladığı Ingilizce rapora, "Touranism" yerine "Fouranism" şeklinde girmişti. TTK'nin çevirmenleri de aynı hatayı sürdürmüştü. Yani, "Turancılık", ABD seyahatinden dönüşünde "dört maddelik hareketler" olmuştu! • M tatürk'ün Bütün Eserleri Danışma Kurulu üyesi Muazzez llmiye Çığ'ın çocukluk arkadaşı Feriha Denli'de Atatürk'e ait, 1912 ve 1917 yıllanndan bu yana özenle sakladığı özel iki mektup vardı. Biri 1917 yılında, Evranoszade Muhsin Bey'e yazılmıştı. Muhsin Bey, M. Kemal Istanbul'da Harbiye öğrencisi iken onu himaye eden kişiydi. M. Kemal 1917'de Diyarbekir'de2. Ordu Kumandanı iken Muhsin Bey'e kısa bir mektup göndermişti. Eski yazı özgün mektup, birçok uzman tarafından incelendi. Metindeki "şrbıharîr" sözcüğü hep "sıcak şarap" ya da "şarap sıcağı/ateşi" olarak anlaşıldı. Bu iki sözcük redaksiyonda takıldı. Yeniden incelendi. Danışma Kurulu üyesi Memet Türkkan, olayı çözdü sonunda. "Harîr" Diyarbakır da "dut"a verilen eski bir addı! M. Kemal'in Diyarbakır'dan gönderdiği, bir şişe dut şurubuydu! {Atatürk'ün Butün Eserleri, c.2, s.93.) • A MN C^V^^^PPB^VCTVB » Ktmrrfmf S S V î S n ü a i u <w» • • • »•™ »ıı «« »«•«•^••l *"^^»*"^™ i r f < V ^ " " • • ıı ı •! ııJ f^CC#U M OT^VOVJ^t ••« • T»m '! K.EMAL ATATURK: "RUS HALKI, ULKEMtZİN SAMİMİ VE TABtt DOSTUDUR." | ^ " aynak Yayınları, bu dev çalışmanın JSk. uluslararası boyutunun bir parçası olarak, Sovyet Devıet Arşivi'ndeki gelere de ulaştı. Rusya Yeni Tarih Belgelerini Kurma ve Araştırma Merkezi'ne bağlı Doğu Arşiv Merkezi'nde yapılan çalışma sonucu, Atatürk'e ve yakın tanhimize ilişkin yüzlerce belgeye ulaşıldı. • A tatürk'ün Bütün Eserlert birinci cilt/ l t e yer alan, Atatürk'ün Zabıt veKumandan lle Hashıhal adlı eseri de ilginç bir örnek. M. Kemal, bu kitabı 1914'te yazmış ancak 1918'deyayımlamış. Daha sonra, 1959, 1962, 1981 ve 1995 te yeni harflerle dört ayrı basım gerçekleşmiş. Hiçbirinde ve hiçbir yerde, eserin tıpkıbasımı yer almıyor. Bu dört basım da W birinden farklı! Herkes, beğenmediği, istemediği yerleri, kişileri veolayları kendine göre "ayıklayarak" bu kitabı basmış. Rimi yerde kelimeler, kimi yerde cümleler, kimi yerde koca koca paragraflar makastan kurtulamamış. Kaynak Yayınları, bu dört basımı da önüne koyarak, kelime kelime karşılaştırarak ve farklılıklan belirterek, olabildigince tam metne ulaşmaya çalıştı. (Atatürk'ün Bütün Eserlert, c.l, s. 157176.) • CUMHURİYET KİTAP SAYI 560 A tatürk'ün Bütün Eserleri Danışma x x Kurulu Üyesi Suphi Karaman, hiçbir yerde yayımlanmamış bir belge buldu. Soyadı Kanunu çıktıktan sonra, Atatürk, LJrfalı bir yurttaşımızla sohbet ederken önündeki kâgıda notlar tutmuş. Sözcüklerin ilk harflerini birleştirmiş ve ortaya "Ursavaş" çıkmış. Sonra, "Senin soyadın Ursavaş olau" demiş ve bu kâğıdı da kendisine vermiş. Eserde, tarih sırası geldiğinde yerini alacak bu belge de. • B irinci Dünya Savaşı'nın ağır sonuçları Osmanlı împaratorluğu'nun üzerine çökmeye başlamıştır. 24 Mayıs 1918'de, hastalığının tedavisi için Karlsbad'a gitmeden önce, Ruşen EşrePe (Ünaydın) yukarıdaki fotoğrafı gönderirken üzerine şunları yazar: "Her şeye rağmen muhakkak bir nura doğru yüriimekteyiz. Bende bu imanı yaşatan kuvvet, yalnız, aziz memleketim ve milletım nakkındaki sonsuz sevgim değil, bugünün karanlıklan, ahlâksızlıkları, şarlatanlıkJarı içinde sırf vatan ve nakikat aşkı ile ışık serpmeye ve aramaya çalışan bir gençlik gördüğümdendir. îşte, azizim Ruşen Eşref Bey, sizi, ben, bu kutsal partinin doğal üyelerinden görüyorum. Gün geçtikçe daha önemli hizmetlerinizi bekliyorum. Bugünden çok yarınlann şükran ve alkışlarına aday olan sizi bugünden tanıyabilmekle memnunum. M. Kemal" (Atatürk'ün Bütün Eserleri, c.3, s.170.)» SAYFA S