Katalog

Berke vardarın blr başka çarpıcı yanı da, Ataturkçuluğun canlı, somut bir urunu olarak yasamaya çaba ve özen gös termeslydl. Ele aldığı bir konu, dünyanın önde gelen üni^^^^^^^^^^^^ vcrsitelerinde nasıl işleniyorsa, kendisi de, Prof. Dr. OSMAN SENEMOGLIT en azından o düzeye eşit bir çizgide olurdu. Sayrılığı sırasında yurtdışına gitmesi(( A ra sıra kendi bilgimden ni önerenlere de aynı inanç aoğruJtusun£\ kuskulandığtm olmusm m m •£• L tur, ama Berke'ninkiler da yanıt verirdi: "nen yıllarca ünıverstteden her zaman emındim "Bir insan bu ka de yaptıg'tm çaltşmaların dünyanın öteki ülkelertndekılerle aynı düzeyde olduğunu dar bilgiyi nasıl taştr?" diye şaşırırdım savundum. Ttpfakültesindeçalışan uğraşhep Nitekim, Berke de tajtyamadı, aradaşlartma da bu konuda güveniyorum. mızdan zamansız ayrtlıp gittı Onlan atlayıp yurtdışına gitmek benim Berke Vardar'ın cenaze töreninde, ıçın bir celişki olur " Tahsin Yüccl aşağı yukarı buna benzer Yurtdış,ındaki birçok bilimsel araştırsözlerle anlatıyordu yakın dostu ve uğmada Berke Vardar'dan alıntılar yapılraşdaşının insanüstü çalışma gücünü ve masr, yayımladıfiı Dilbilim dergisinin, yoğun emek sonucu ulaştığı bilgi birikidaha ilk sayısından baslayarak uluslaraminin boyutlannı. rası bilim kurumlannda sürekli izlenen Bcrke Vardar'ı tanımayanlar, bu kove aranan bir yayın konumuna gelmesi; nuşmayı bir ölünün ardından söylenmiş, Fransızca'nın en biiyük sözlüğü olan duygusal ve abartılı sözlcr olarak niteleTresor de la langue française'de (Franyebılir. Ancak,, öğrencisi olanlar, onunla y ğ , sız Dilınin Hazinesi) bulunan kimi sözyakın işbirliği yapanlar ya da dilbilim ve cüklerin, özellikle dilbilim ve sözlükbiyazın sorunlarıyla ilgilenerek onun özellim kökenli terimlerin tanımlarında, Iiklerini ve yapıtlarını bilenler bir yana, yp y , onun yapıtlarından alınan birçok tümcekd l k il aynı kurumda çalışıp onu uzaktan izlenin ya da saptadığı ilk kullanım tarihleyenler için bile, gerçeğin özlü bir anlatırının verilmesi; 1989 Aralık ayinda bekmıdır Tahsin Yücel in söyledikleri. lennıedik ölümüniın hemen ardmdan, Bu nedenle Berke Vardar'ı, alışılagel Temmıı? 199()'da Uluslararası Işlevsel miş yaşamöykusu kalıplarıyla anlatmak, Dilbilim Dcmeöi'nin tspanya'daaüzenbirçok kişiyle ortak özellikleri olan bir ledigi toplantıda Berke Vardar'ı anmak ınsana indirger ve gerçek kimliğini geiçinDİroturumongörülmesi, 1991 'delsrcktifii gibi ortaya koymaz. Bilimsel çatanbul'da düzenlenen "Dil ve Dünya" lışmaiarına, araştırmacı yanına değinkonulu bilimsel toplantıya, başta ilerlemekle, bir ölçüde de olsa Türkiye'ye ve miş yasına karşın Andrc Martinet olmak uluslararası uilbilim çevrelerine yaptığı üzere, birçok Fransız dilbilimcinin katıl katkılara ışık tııtma oıanağı bulunabilir. mak için başvurması, degerli bilim adaBir öğretim üyesi olarak ög'rencilerine mımızın uluslararası düzlemde kazandı yakınlığı, bilgisini paylaşmak için gösterğı haklı saygınlığın kanıtlarından yalnızdiği olağanüstü çaba, "yavrularını bckca biıkaçı. lemek için yüreğinıyediren bir kartal" izKişıscl çabalarından kaynaklanan bu lenimi uyandırırdı çevresindekilerde. ba^arısının yanı sıra, Berke Vardar'ın en Gecesini gündüzünü adadığı Fransız dibüyük ozelliklerınden bırı de, bilgisini li ve edcbiyatıyla an Türkçe ve dilbilime paylaşma konusundaki cömertliğiydi. ilişkin konularda günün her saatinde Tek başına gerçekleştireceği birçok tasaarayabilirdi öğrencileri. rıyı gençlcrîe ortaklaşa bir çalışmaya döTüm iliskilerinde olduğu gibi, derslenüştürüı, onların deneyimsizlikten, bil rinde de dakik olmaya büyük özen gösgi eksikliöinden kaynaklanan sorunlarıtcrir, dersc giriş ve çıkışların, genç uğraşnı çö/mek için, özendirici bir yaklaşımdaşlarıyla yaptığı toplantıların tam zala, yol gösterirdi. manında gerçekleşmesine biiyük önem "Pasta o denlı buyıtk kı, herkcsc pay verirdi. Çalışma anlayışına egemen olan vardır. Btzım {alıştıfcırntz konularda kısvc hiç ridün vermediği bu tür ilkeleriyle kançlık ıçtnde olanlara ve hırbırlennı çebir süre sonra çevresindeki gençlere örkcmcycnlerc bir anlam veremıyorum." nek olıır, onların da aynı titizliğ'i benimderdi. Bu anlayış doğrtıltusunda, J'ransenıelerini sa^lardı. sı/ca'datı çevirdigi önemli bir kitaba, Bilimsel düzeyin evrenselliği en önemkatkısı not tutmaktan öteye gitmeyen bir li değerlerden biriydi Berke Vardar için. SAYFA 6 Bip bilim okulu üstte. vabancı Dlller Yüksek Okulu nun önünde ögrencllertyle blrlikte, altta ise asistanı Erdlm öztokafla. öğrencisinin adını da, çalı^mayı ortaklaşa yapmışlargibi koymakta sakınca grirmüyordu. XX. Yiizyıl Dilbilimi Kuramcılardan Seçmeler'de (TDK Yay. 1983), Fransızca'nın yanı sıra, Almanca ve lngilizce gibi dillerin uzmanı kişilerle birlikte çalışmaya girişmiş, onlara da, karşılaştıklan terimsel ya da dilsel güçlükleri yenmelerinde vardımcı olmuştur. Berke Vardar'ın "toplu çalışma" ürünü olarak sunduğu en önemli yapıtıysa: "İnsan bilimleri arasında seçkın bir yerı olan, yöntemsel katkılarıyla bunları çağımızda büyük ölçiidc yenilemış bulunan dilbilımin kapsadığı çnk değişık türden yaklaiimların en belirgin olanlarına \eçmecı bir yaklaşımla değtndıği ( ) bu "en ilcri" insan bilımının Ttırkçe terımlerle de yetkın biçimde dıle ge/ırilebileceğini kamtladığı (.. )" Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü(l)'ydü. Ciınkü, l'ransı/.ca'da ulaştığı yctkinlık noktası ne olursa olsun, Berke Vardar için her zaman oncmli olan dil, Ataturk ifkeleri dogrultusunda geliştirmek için sürekli çaba harcadığı Türkçe'ydi. Bu değerli bilim adamının bir başka çarpıcı yanı da, Atatiirkçülüğün canlı, somut bir ürünü oiarak yaşamaya çaba veözengöstermesiydi. Kendisinin, çalıı? kanlık, dürüstlük, namusluluk, ulus, halk ve yurtseverlik, uygarlık insancıllık gibi özellikler taşıdıgını söyleyenlere, bu niteliklerin, Atalürkçülüğün gercği olarak her bireyde bulunması gerckti^ini söylcr, bunları do&al bir durumdan s<iz edıliyoxmıış gibi dinlerdi. Berke Vardar, hangi ozelli^iylc elc alınırsa alınsın, onlarca kitabı, üç yüzü aşkın makalesiylc yerkinlığe ulaşma yolunda sürekli çaba harcayan, usçul davranmayı ve bilimsel tutarlılığı ilke edinmiş bir.insan olarak çıkıyor karşımıza. Olümünun üzerinden dokuz yıl geç mesine karşın, bir yandan, yakın dostlarında ve eski öğrencilerinde giderek artan özlemle, canlılığını hiç yitirmemiş anılarla; öte yandan da, yapıtlanna ulaş maya çabalayan okurlar ve yeni baskıları yapılan kitaplarla varlığını sürdürüyor Berke Vardar. • (1) Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, tstanbul ABC Kitapevi, 1. Baskı 1988,2. Baskı 1998,295 s. (*)1.Ü EdebtyatFakültesi Fransız Dilt ve Edebıyatt Anabılim Dalı ARTHL R C. CLARKE nı bilimkurgu klasiğinin tiimii Türkçe'de ilk kez İthaki'de: UZAY EFSANESİ I 2001 UZAY EFSANESİ (yayınlandi) 2061: UZAY EFSANESİ3 (yayma hazırlanıyor) I 2010: UZAY EFSANESI2 (yayınlandi) 001: SON EFSANE (yayma hazırlanıyor)