Katalog

0 KUR L A R A AhmetAltan, 1950 ytlında doğdu. Orta ve lise öğrenimini çeşitli okullarda dolaşarak. tamamladıktan sonra Orta Doğu Teknık Ünivcrsitesi'ne devam ctti. İstanbul Ünivtrsitesi îktisat Fakültesi'ni bilirdi. Yirmi dört yastnda gazeteciliğe basladı. Gece muhabirltöinden, genel yayın müdürlüğüne kadar gazetecilig'in hemen hemen tüm kademelerinde çalıştt. 1987 yılında köşe yazarlığı yapmaya başladı. 7 990 da genel yayın müdürü iken gazeteciliğe ara verdi. Çeşitli televizyon programlan hazırladı. Birçok yazısından dolayı yargılandıve 1995 yılında bir buçuk yıl hapse mahkum edildi. îlk romam "Dört Mevsim Sonbahar" 19X2 yılında yayımlandı ve olumlu eleştiriler aldı. 1985 yılında yayımlanan ikinci romam "Sudakiîz" yayımmdan hemen sonra toplatüdı ve müstehcenlikten yargtlanarak mahkeme karanyla yakıldı. Kitap daha sonra müstehcen bölümleri çıkarıhp, mahkeme kararı eklenerek yeniden yayımlandı. Üçüncü romam "Yalmzhgın Özel Tarihi" 1991 yılında basıldı. Dördüncü romam olan "Tehlikeli Masallar" 1996 Ekimi'nde yayımlandı ve rekor sayılacak bir baskı saytsına ulastı. Şimdilik son romam olan "Kılıç Yarası Gibi" ise yayımlanalı iki ay olmasma karşın 13. basktda. AhmetAltan'ın iki de denemc kitabı var: Geceyartsı Şarkıları ve. Karanlıkta Sabah Kuşlart. Evet Ahmet Altan, toplam 109 baskı yapan kıtaplarıyla rekor saytda bir okura ulasan ender yazarlanmızdan biri. Bol kitaplı günler!... TURHAN GÜNAY Türk resminin köşe taşlarından Nuri îycm'in yaşamöyküsü vc sanatının cvrclcrini konu alan "Nuri lycm" kitabı yayımlandı. Kitaptan Dr. Kıymct Giray'ın "()nsöz"ünii sunuyoruz. Dr. KIYMET GİRAY Nuri İvem Dr. Kıymet Giray'dan nefis bir sanat kitabı T urk Rcsım Sanatı Tarıhı konusu üzerinde gelişen çalışmalar 1940lı yılları kapsamına aldığında, önemli bir dcgişim düncmirK' ulaşıluıfiı gozlemlcnir. Özellikle 1940 1950 arasında geçen on yıl Iık zaman dilimindc Türk resminde, belirli konseptler çevıesinde toplanan önemli sa rıatçı grııplarının varlıkları dikkati çekmeye başlar. Onemlisi ariık Türk sanatçılarının da bir düs.ıince çevrcsindc biries.meye başlnmalaı ına tanık okınmabidır. Cîı uplaı olu% tıırmaya l)ai;layan sanarı,'ihır ortak sı\imli'ri olan konular ctıalında bııicsjcrek ıcsimlcr uretmcyc yonclmcktcdirler. Sanatın düijünsc4. katmunlarla varsılla^tığının anlaijilması vcni arayışların anlamını yiıccltmcktcdir. Bi(,"cm sc(,imi iı,in dc ortak duyarlıklannın ışı ğında arayıslara lîirişmcktcdirlcr. Scçilen koııuları incclanck, saııat<,ıların ürctimlcriııi halkın yaşamının içine açmalarını kanıtlanıabi iK'dcııiylc öncm ta^ır. Bir başka söylemle, bu yıllarda sanatçılar toplumsal konuları irdclcnıeye ve aktarmaya yönclik çahşmaların öncül ömcklcrinı vermeyc girişmcleridir. Bu eğilim, dünyayı sarsan büyük savaşların yarattıöı yıkımların vc insanlık adına vcrdiği zararlann ycnidcn gözden ge(,irilmesinin sonucudıır. Tüm dcğerleri sarsan savaşların insanlı^a verdi^i zararlar ve bu sarsıntıyı sor^ulayan sanat cserleri, "insan" kavramının yeniden gözden geçirilmesine ve öneminin vurgulanmasına ncdcn olacaktır. Sanayileşen dünyanın 'mekanik çarkları arasında sıkışarak tüketilen insan yaşamı, ayrı bir boyut olarak sanatın içinde yoğrulurken, çoken ve kente göce zorlanan kırsal kesim insanının yaşamının dramı da sanatçıların paletlcrinc yansıyacaktır. Somut gcrçekleri yargılayan sanarsal üretimleri soyut kavramları yargılayan uygulamalar izleyecektir. Bu bağlamda, İkinci Dünya Savaşı'nın sıkıntılarını sınırlarmın dı^ında tutmaya çalışan Türkiyc'yc de bu cgilimler yansıyacaktır. Dünya'yı saran ekonomik sarsıntıların neden olduğıı büyük yoklukların sarstığı Türkiyc, bir yandan da demokratik sistemde ulaşacağı yeni asamaya, çok partili sistemc hazırlanmaktauır. Bucvrede, 19381944 yıllarını kapsamına alan büyük bir sanat etkinliği düzenlenecektir. "Yurdıı Gezen Türk Rcssamları" başlı ya başlayacaktır. lşte bu gençlcr arasında yer alan bir sanatçıdır Nu ri tyem. Türk resnıindc özgün bir yere ulaşmak için yıllarca duraksız bir çaba harcayan lyem'in sanatını incclemek, bir anlamda bu yıllara yeniden bakmaktn. Bu nedenledir ki, çalışmamızın kapsamının, İkinci Dünya Savası yıllannda lstanbul'da gclişen sanat olayları, bu olayları etkileyen toplumsal değişimler üzerine kıırulmasına özen gösterilmiştir. Dönemin yayınları incelenmis., güncel olaylarını yaşama anının tazeliöini anış lıran özeUikleri verebilmek amacıyla gazeteler araştırılmış ve örneklencrek yeniden göz önüne getirilmiştir. Bu arada güzcl sanallar öğretiminde de nüyiik yenıliklerin yaşandığı saptanmış ve bu dcjjişimlcr bclgelenerek, olanca açıklıgı ile yansıtılmaya çalışılmıştır Bir sanatçının yetişme aşamalarında geçırdiği evreler belirlenirken, bu süreç ıçin de geiişen olayların geliîjim zincirinin sergilenmesine de özen gösterılmiştir. Çok özdlikli olan bu surecin ba^langıcı, lstanbul'un işgal yıllanna dayanır ve günü müze kadar ulaşan bir periyodu kapsamına alır. Cumhuriyetin onuncu yılında, ilk on yıllık dönemin hesaplarının yapıldı^ı vc ycnigelişmeleringünüemegeldiği yıllarda, sa natçı olma tutkusunu öğrctimlc pckiştirmc kararını alarak Güzel Sanatlar Akaderni si'nde öğrenime başlayan tyem'in, askerlik, resim öğretmenliği ile kesintilerc uğrayan öğretim dönemi, 1940 yılında sanatçı kimliğine evrilecektir. Ifadeci bir yaklas,ımla toplumsal içerikli resimler yapmaya yöneldigi yılların başlangıcıdır bu aşama lyem'in sanatında. Bireyscl biçemini belirleyen resimler üzerinde uğraş veren sanatçı, aynı zamanda döneminin gercekçilik arayışlan içinde de özgün bir yer kazanmaya yönelecektir. Çağdaşlan gibi... Ardından döneminin atılımcı sanat anlayışı olan soyut anlatımların özünü duyumsayan çeşitlemeleri, tyem özgünlüğü ile yorumlama başansı gösterecektir. 1960 ların ortalarında, yeni bir figüratif anlatıma yönelecek ve bu son aşama sanatsal döncmlerinin, o yılların sanat anlayışlarının sentezinden oİuşan lyem biçemini belirleye cektir. Bu serüven, oaşlangıç yıllarının ılk resimlerinden öncül örnekfemelerle kronolojik bir sıra izleycrek günümüze kadar ulasan çaliijmalara uzanacaktır. lyem'in resimlerini kronolojik gelişim çizgisi içinde inceleyen ve irdeleyen bu kitabın iceriöine, rcsimlerinin örnekleri tanıklık eaeccktir. Bu yöntemle Nuri lyem'in yaşamı vc sanatı sıralı bir sistem içinde sergifenerek yorumla nacaktır. • Nuri lyem / Kıymet (îıray/ Türkıye Iş Eankast Kültür Yayınları / 335 .v. Toplınnsal içsrikll rBshnlep Ağıt.i98G, tuvai üzerine yağlıboya. Kırsal kesim msanı ğı altında gerçekleşen bu etkinlik sanatı ve sanatçıları Anadolu'nun kentlerinden köylcrine kadar ulaştıracaktır. Hükümet tarafından görevlendirilcn rebsamların yurdun bütün kentlerini resimlemcsi ereğine dayanan bu uygulama içinde, her yıl on sanatçı görev alacaktır. Gittikleri yurt köşesinden en az on resimle dönmek koşuluyla çalışan sanatçıların ürünlcri, çalışma döneminin sonıında Ankara'da büyük bir sergi ile halka tanıtılmaktadır. Düzenli sergileri, iki büyük toplu sergi daha vurucu kııacaktır. Bu etkinlik sanatçıların Anadolu vaşamına tanık olmaları ve büyük esinler almalarına neden olması bakımından büyük önem taşıyacaktır. Sanatta ycrel icmalara, yerel esinlereyönelmenin zorlamasız uygulamalarının ba^langıç noktasıdır Yurdu Gezen Türk Ressamları etkinliği. Anadolu'nun öz benliğini araştırmak, yorumlamak ve aktarmak çabaları, sanatçıların ortak seçimi olarak gündeme gelecektir. Bu aşamada, edebiyattan rcsim sanatına kadar uzanarak, özellikle tüm sanat dallarına köy ve köylü temasının egemen olması, rastlantmın ötesinde anlamlar taşıyacaktır. "Orda bir köy var uzakta" şarkıları, Anadolu romanları, Top^ rak Ana Hikâyelcri, Toprak Adamiarı rcsimleri bu dönemin temaları arasına yerleşen anlayışın ürünleridir. Yeniler Grubu adı altında sergiler açmaya başlayan gcnç sanatçılar bu yıllann düşünsel yapısını yansıtan resimlere iınza atma Imtiyaz Sahibi: Berin Nadi o Basan ve Yayan: Yenl Cun Haber Ajansı Basın ve Yayıncıhk A.ş. Genel Yayın Yönetmeni: Orhan Erinçv Genel Yayın Koordinatöru: Hikmet çetinkaya Yazıisieri Müdürieri. Ibrahim Yıldız Sorumlu Müdur Fikret llkiz o Yayın Yönetmeni: TurhanCünay Grafik Yönetmen: Dilek llkorur Reklanr Medya c Ferruh Ba$aga nın evinde Nasip Hanım la Nuri Bey Yanda ise Nuri lyem $i$ll'deki atölyeslnde. SAYI 433 CUMHURİYET KİTAP SAYFA 3