Katalog

0 K UR L7TR A "Sen beni kışkamyorsun. Kafanda bir sürü şeyler yarattp heryalnız insan gibi, yarattıklartna kendin de inamyorsun. Sen beni ktskanıyorsun ve benim gülmem tutuyor. Ben aşki: hürmet, muhabbet, sadakat, diye anlartm, (...) halbuki ask sadece muhahbet sende. Ve bizzat sen çok iyi bilirsin, yalnız sen: ben kabul etrnem 'bir.zaaf ânı denen seyi. Öylç kıztyorum ki sana, sevmiyorutn hiç kimseyi, neseni, nekızırnı. Hem biliyorum bu evhama neden düştüMnü: ben içerde olsaydım sen aısarda aldatırdın beni. İçerde olmama ne lifium var? İkimiz de dişardayken beni atdatmadtn mt? Sen alçaksın ve dışart çıkar çkmaz beniyinc aldatacaksın." Yukartdaki satırlar Piraye'nin Nâztm Hikmet'e yazdığı bir mektuplan alınîı. Kaynak ise Memet Fuat'ın gazetemizin 22 Sübat 1995 tarihli köşe yazısı. (Yazı şimdi Memet Fuat'ın 'Sömürüsüz Bir Dünya' adlı kitabında yer alıyor.) Nâztm Hikmet, hapishaueye girdiği andan itibaren Piraye'yi ktskanmaya başlamış ve bu konuda mektuplar da yazmts Piraye'ye. 11 Aralık 193J tarihli mektup bunun en açtk örneği. Nâzım Hikmet'in mektuplannda en dikkati çekici yanlardan biri de şu: Her sevgi yüklü cümlenin ardından gelen bir iş buyruğu. 3.2. 1950 tarihli mektuptan sonra ise tek satır yazmamış Nâztm, tüm sevgi sözcüklcrine karşın. Botkitaplı günler!... TURHAN GÜNAY Imtlyaz Sahlbi: Berin Nadi 0 Basan ve Yayan: venl CUn Haber AJansı Basın ve Yayıncılık A.S. ceneivayın Yönetmenl: ortian Etinç Genel Yayın Koordinaturü: Hikmet çetlnkaya : Yazıisleri MUdürlerl: Ibrahlm Yıldız sorumlu Müdür Flkret llklz . Yayın Yönetmeni: Turhan Günay Grafik Yönetmen: Dilek llkorur Reklam: Medya C Böyle garip bir rastlantı sinemamızın çok önemli bir kadın oyuncusunu da sinemaya adım attırır. Atilla Dorsay, Türkan Şoray'ın ailesini ue ayrıntılı Dİr biçimde elc alıyor kitabında. Annenin şen şakraklığı, babanın alkolikliği, evi inmali, Atilla Dorsay, Türkan Şoray'ı anlatırken, bu konııyla ileili olarak yıllardır ayrılıkları, yeniden evlenmekafasında oluşturduğu sorulara çözümler arıyor. Yılların birikimini, leri gibi ailedeki olumlu olumsuz yanların Türkan değerlendirmelerini, "ÇOK sevdiği", "zok takdir ettiği", "çok önemli bulduğu Türkan Şoray"için, bir tür monografik çalışmayı sincmaseverlere, daha doğrusu Şoray'daki yansımasını da görmck olası. Atilla Dorsay, Türkan Şoray hayranlarını armağan ediyor. Türkan Şoray'ın ailesini, birbirleriyle olan ilişkilcrini ayrıntılı olarak ele alıyor, işliyor GÜLTEKİN EMRE kitabında. Bir yıldızı ele alırken, elılların lilm eleştiımeni Atilla Dorbette onun aşklarına da desay'ın hazırladığı Türkan Şoray'ın ğinmemekolmaz. Bir zamanmonografisi Sümbül Sokağın Tutsak lar magazin diinyamızı besKadını'ndan (Kasım 1997,3. bs.) bir bölüm leyen Rüçhan Adlı Türkan başlığı, Bir Sevginin Anatomisi. Kitabın Şoray aşkına, daha sonra Ci mantığını çok iyi veriyor bu başlık. Atilla han Ûnal'la evliliği, kızı YağDorsay, çok sevdiği, hatta aşık olduğu Türmur'un doğumu da eklenir. kân Şoray'ın tüm rilmlerini ta başından beÜnlü yıldızın Rüçhan Adlı'yla olan ilişkisi, ri izlerken, izlediği filmlere ilişkin eleştiri yaRüçhan Adlı'nın Türkan Şoray üzerindeki zılarmı yazarkcn, bir yandan da Türkan $oetkisi, onun gelişmesine katkısını da oldııkray'ın Türk halkınca neden bu kadar çok ça ayrıntılı bir biçimde gözler önüne seriyor tutulduğunu, onun neden hiç cskimediğini Atilla Dorsay Sümbül Sokağın Tutsak Kadıde sorgular durmadan. Kitabında, O, Türnı'nda. kân Şoray'ı anlatırken, bir yandan da kafaBaşarılı bir monografi sındaki bu tür sorulara çözümler arar. AtilAtilla Dorsay, Türkân Şoray'ı filmleri üzela Dorsay, yılların birikimini, dcğcrlendirrinden de izlcr. Onun oynadığı filmleri, komelerini, "çok sevdiği", "çok takdir ettiği", nularını ayn ayrı, nereaeyse tek tek ele alır "çok önemli bulduğu Türkan Şoray" için, ve değerlendirir. Filmlerine ilişkin yazdığı bir tür monogratik çalışmayı sinemaseverleyazılarla da bezer kitabım. Böylece, hem re, daha doğrusu Türkan Şoray hayranlarıTürkan Şoray'ın portresini çıkarır ortaya, na armağan ediyor. hem de'I ürk sinemasının tarinine değişik ve "DoıtBüyükter" çarpıcı bir biçimde yaklaşır, ışık düşürür. sellik kokan fîziğiyle o yılların ideal vamp kaSümbül Sokağın Tutsak Kadını'ndaki Kitabın sonundaki Agâh Özgüç Yahya Kadınını oluştururken, hemen aynı yıllarda bir Türkan Şoray'ı Atilla Dorsay, Yıldız Savaşradaş'ın hazırladığı Türkân Şoray FilimogMuhterem Nur, ezeli ve ebedi erdcmli ve ları Nasıl Başladı bölümündc Türk sinemarafisi de, ünlü sanatçının oynadığı ve çektitalihsiz halk kızını oynayarak birkaç kuşağa sının "Dört Buyüklcri"ndcn I'iliz Akın, Fatği filmlerinin bir kronolojisini içeriyor. Evet, mendil ıslattırır... 1950'lerin sonunda sinema Girik, Hülya Koçyiğit'ten farklı bir biTürkân Şoray yalnızca oyuncu değil, aynı maya giren bir Leyla Sayar... Bir cinsel nesçimde ele alır. Televizyonsuz bir Türkiye'de zamanda çektiği filmlerle yönetmenliği dene olnıaya özen gösterir... 1960'larla birlik(Televizyon 1974'teyaygınlaşır Türkiye'de.) nemiş ve başarılı olmuş bir sanatçıdır. te ünlü 'dört büyükler' gelecektir... Dört büyılda 250300 film çekcn ve sürekli "star" Türk sinemasının en güzel kadınlarından yükler, yani sinemaya giriş sırasıyla Fatma üreten (?) bir film endüstrisinin büyük ba. biri ve belki de birincisidir Türkân Şoray. Girik, Türkan Şoray, Filiz Akın ve Hülya şarısıdır Türkan Şoray. "Türk sinemasının Erkeklerin aşık olduğu, kadınların kıskanKoçyiğit..." başlangıç yıllarında gerçek anlamda yıldız dığı, Türk haJkının gönlünde silinmez bir yeBir zamanlar yılda 1012 filmde oynayakavramınclan söz etmek olanaksızdır" diyor ri olan iri gözlü, kalın dudaklı, hep gülen sulrak inanılmaz rekorlar kıran Türk sinemaAtilla Dorsay ve sözünü ijöyle sürdürüyor: tanının başarısının grafiğini saptamaya çalısının kadın oyuncuları, Türk halkının bağ"Sinemamızın ilk gerçek starı olasılıkla şıyor Atilla Dorsay SüniDÜl SoKağın Tutsak rına taht kurarlar. Duygulu öyküler, dramCahide Sonku'dur... Sonku 194O'lı yıllara Kadını'nda. Evet, o tutsak bir sultandır. lar, komediler, Türk sinemasının bir türlü da tam anlamıyla damgasını vuracak, arada Ünü, onu tutsak etmiştir. Her şeyi gözaltınsıyrılamadığı konular. Iştebu konularda rol gclen hemen nepsi tiyatro kökenli Nezihe dadır. Aşkları, evliliği, oyunculuğu, hamilealan "star'Tan Türk halkı çok tutar ve hiç Becerikli, üya Sensev, Türkücü Suzan Yaliği, çocuğu, yaşantısı, davranışları... Halk unutmaz. Türk sinemasını clcştirebilir, Türk kar çocukluK yıllarımın gözdelerinden Nesaygı gösterir Türkân Şoray'a, yadırgamaz ve filmlerini şöyle böylc bulabilir, burun kıvıvin Âypar gibi oyunculara raömen alçakgökınamaz onu, kabullenir yalnızca. rabilirsiniz, ama halkın bağrına bastığı bir nüllü starlığını sürdüreccktir. AtüJa Dorsay, Türk sinemasının konularına iyice alışmışTürkan Şoray'ı Türk sinema tarihinden çıTürk sinemasına ilişkin değerlendirmesine tır halkımız. Halkın özlemleri, acıma duygukardınız mı dengc bozulur. Onun oynadığı şöyle devam ediyor: "1940'ların sonusu başkasının yaşamındaki dram, efsanevi tilmler aynı zamanda Türkiye'nin bir pano1950'lerle birlikte yeni bir kıışak oyuncu geaşklar hep ilgilendirmiştir halkımızı. Türramasıdır da. lır Türk sinemasına... Kadın oyuncular arakân Şoray'da Dunlann hepsi var. sında Ayla Karaca, Hümaşah Hiçan, MesiTürkan Şoray kimdir peki? Meliha ŞoSinema/film yazılarının tiryakisi olduğuha Yelda, Nedret Güvenç, Allanaısmarlaray'la, polis memurıı Halit Şoray'ın kızı olamuz Atilla Dorsay, bir solukta okunan, biz dık'la bir anda yıldız olan Gülistan Güzey rak 28 Haziran 1945'tedoğan, Türk sinemade pek rastlanmayan ve çok başarılı bir mogibi isimler hatırlanabilir. Ama Sezer Sezin sının zirvedeki kadın oyuncusudur. 1960'da nografi çıkarmış ortaya. Bundan da okur kabunların arasında hemen ön plana çıkacak Karagumrük'teki evlerinin üst katında otuzançlı çıTkıyor elbette. ve bu yapılı, dolgun vücutlu, iri gözlü kadın, ran koınşu kızı Emel Yıldız, bir gün 15 yaAtilla Dorsay, Türkân Şoray'ı scvişinin bir belli bir oyun gücüylc de desteklenen varlışındaki Türkân'ı da götürür küçuk roller albaşka nedenini de şöyle açıklıyor: "Ben Türğıyla o yılların filmlerine damgasını basadığı film setine. Yönetmen Türker tnanoğkân Şoray'ı artık modası geçmis gözüken caktır... Neriman Köksal, buram buram cin lıı, F.mel'in yerine Türkân'ı oynatır filmde. birçok sözcüğü benim için yeniden hayata geçirmesinden dolayı seviyorum. Bu sözcüklerin arasında erdem, edep, tevazu, mahremiyet duygusu, cömertlik, neyecan, içtenlik gibi olanları var." "Evet, ben Türkân Şoray ı erdemli bir kadın olduğu için seviyorum" diyor Atilla Dorsay. Yazıyı Ulkü Tamer'in Sinema başlıklı şiirinin şu dizeleriyle bitirmek istiyorum. "Her uçurtma: bir perde. / ... / Kırmızı perdede: Üç Silahşörler. / Mavi perdede: DoKtor Siklops. / Yeşil perdede. Bağdat I Iırsızı. / ... / Turuncu perdede: Yuvaya Dönüş. /... / Yazlık sincınaların uçurtmaları. / Rüzgâr perde leri sallayacak / bizi güldürmek için. • Bip sevainin anatomisi Atilla Dorsay'dan "Sümbül Sokağın Tutsak Kadtm" Y "Soğuktu . Yağmur Çlseliyordu" fllmlndekl rolüyle 8. Bastla Akdeniz Slnemalan festlvallnde En İyi Kadın Oyuncu seçilen Türkan şoray, Atilla Dorsay'la birlikte... Sümbül Sokağın Tutsak Kadını / Atilla Dorsay / Remzt Kıtahevı / Ka\tm 1997, 3. bau,295s. SAYFA 3 C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 431