Katalog

Handan Öztürk'ten "Yalnız Bebekler" Olu bir dunvanın dirilisi... Handan Öztürk, ilk romanı "Yalnız Bebeklcr"de, ölü bir dünyayı diriltiyor ve dünyamıza katıyor. Bir yapıtta olaylar, konular, kurgular, karakterler, tıplcr öncmlıdır ama asıl önemlisi bunlan anlatan dildır...dildeki tutarlılık, ner şeyi yerli yerindc vc doğru kullanmak, sözcükleri boş yere harcamamaktır. Handan Öztürk bunu yapıyor. MUZAFFER BUYRUKÇU Y aşadığımız <,ağın tamamını ya da onu o/etleyen bir kesıtını edebı yata aktaıarak olumsu/ kılmak ıstcr ya/aıların <,oğu Kımıleıı bunu ro manlaıla, oykulerle, oyunlarla koyar ortaya Bu yapıtların hepsınde <,ağımı/ bırcyının sıyasal sosyal, toplumsal, kı s,ısel eğılımlerı, tavırıan, bıı olaya, bıı duruma yaklas,ımları ve yorumlaıı var dır Yanlıslıkları, olumsuzlukları doğu tan karmas,ık, (,elıs,kılerın sınır ucların da sıvn sıvrı duran sorunlar vardır Az gchijmiij ulkclcıdekı polıs kımlıklı yonetımleıın halklar u/erındckı amamız baskılan, kış,ıyı ozundcn uzaklaştınp kendıne yabantılas,tıran ışkcncelen vardır lyıyı, doğruyu cle geyrmek ıcın butun cngellerı aş,maya karar vcrcnle rın ornck, onurları yucelten savas,ımları vardıı Karanlık ışler <,evıren yeraltı or gutlcnnce uçbeş kurus ufiruna kolcleş tırılenler, roDotlaş,tırılanlar, maşa ola rak kullanılanlar vardır Cınayet ş.cbe kclcrının tu/aklaıına duşurulcıck olu me ve oldurmeye mahkum edılen /a vallıların korkunı, dıamları vardır Lkonomık koşulların ağırhğı altında e/ılenlcrın çalarak çırparak, soyaıak, vuıaıak ısjcdıkleıı suc,lar vardır Bunla rın hepsını bir yapıta sokmak /oıdut elbet ama olanakst/ değıldır (, unku yazarın onunde konuşan, dus,unen, yı yen, ıc,en, eglenen, ureycn, seven, scvı s,en, ıslı, ı^sı/, edındığı alışkanlıkları tekrarlayan canlı bir kalabalık vardır Bırbııınden ayrılan, bırbırıne kavuşan, bir şeyler getırıp bir şeyler goturen, ya pan, yıkan, bulan kuşaklar vardır On ların ıçınden seçeceğı <,es.ıtlı durumları, <,es,ıtlı karakterlcrı temsıl edebılecck nıtelıktekı bir toplulukla ya da bırkac, kışjylc yapıtının ıskelctını olu^turup (,atısını catabılır Yetıneğmın, dıncykrınm bılgılerı nın, yaşam hşkırjn kaynaklarının yar dımıyla ozgun bir urun yaratabılır Pe kı, ama artık butun bıreylerı olmuş, tck bıı tanık bıle kalmamış geçmıştekı bir olguyu anlatmaya kalkıs,ırsa ne vapa taKtır' Hangı vonteme başvuraeaktın' Bu soruların kaışılığı, arsjv <,alış,ması dıı Olulerın dc bıı /anıanlar yaşadık larını belgcleyen kutuphanelenn ıafla rına u/anacak, tarıbın dehcrıne adları nı ya/dıran gezgınlerın, kâ^ıflerın, ım paratoılaıın, ımparatorıçelerın, kralla rın, kralı^elerın, prenslerın, prenseslc rın, sultanların, dın ululaıının ve top rağın derınlıklerınde uyuyan en bııyıık guc,, halkın, guncel yaşamına kendısını ulas,tıracak ıpuı,larını ara^tıracaktır Amacına erışınce de edcbıyatlaştıraca ğı konunun kışılennı etlendırme, ıçlerını doldurma, canlandırma ışlemını gerçeklestırecektır Mezarlıktakılerı dırıltmek, onları ya şama donuş,turmek her babayığıdın nartı deöıldır Buyuk eesaret ıster, ama bu buyuk cesaretı gosteren ve ortaya çok dcöerlı yapıtlar koyanlar, edebı yatları, Kulturlerı zcngınle^tırmışlerdır Sımdı onlara \ landan O/turk dc katı lıyoı (Yalnı/ Bebekler) kıtabıyla I lan dan O/turk, (Yalnı/ BebeklerHc 7 yu/yıla gıdıyor ve te/gâhını, Hırıstı yanlar'ın kayalardan oydukları evlerde ya^adıkları, kılıselcr, manastırlat yoresı Kapadokva bolgesıne kuıuyor 7 yu/ yılın o/ellığı nedır kı Handan O?turk romanını o masalımsı ve gızemlı mal zemeden devbirmi!;'' !jundan Hırıstı yanlık açısından (,ok çok onemlı bir donemdır o doncm "Dördüncü Leon, krallığının onuncu yılında, imparatorluk sarayının kapısındaki Isa tasvirini sokturerek daha önce gizliden gizliye yuruttüğü ikonalara karşı mücadelesini alenileştirmişti. Ancak halk buna biiyük tepki gösterip de tasviri söken memuru linç edince geri adım atmak zorunda kalmıştı./ 730 yılında, ikonaların imhasını emreden ünlu fermanını yayımlayarak tum tasvirleri yakıp yok edcn ikonaklasm hareketini yeniden başlatmıştı." Bu durum kılıseler de, papa/lar arasında ıkonadan yana olanlarla ıkonaya kar^ı olanların d Kümirtori zenginleştlpmek Özgiin bip ürün yaratma manla^ması bıçımınde surduruluyor du Bu yu/den dın adamlaıı ıkı gruba ayıılmı^tı Yapıtını bu temel u/erınde yukselten Handan O/turk (Yalni7 Be beklcrhn i(,erığını hem bunlaıla hcm de ba^kalarıyla kılıse dı^ında yasayan ların oykulenyle doldurmustu Altı ya $ına kadar rahıbclcrle bırlıkte kalan, altı yaşından sonra da Baijpıskopos'un koruması altına gıren genç ve guvenılır kesı^ Meletıos, dağlardan topladığı <ı , (,eKİcrden boya ureten Yorgo, olulenn aıkasından agıtlar yakan, kendısını terk eden Yorgo'nun gerı donmesı ıçın her gun çorba pışıren yaşlı kadın, çev renın kuçuk orospusu ve Yorgo'nun dostu guzel AJeksandra, Musonıos adlı bir papaz, o oykulerın lokomotıflerıy dı Handan Ozturk, romandakı sorunları ustlenen bu kışılerın yaşamlarına ışık tutuyor, yapıp ettıklerını, kışıhkle rındekı depremlerı sergılıyor, kımı pa ragraflarda da karşılaştırıyordu bırbırı nı, ılı^kı kurduruyor, bırlıkte gotur duklerı seruvcnlerı açıklıyordu Alek sandra'yla Meletıos boyle bır seruvene gırmı^lerdı Handan Ozturk, (Yalnı? Bebekler)c, Aleksandra'nm gol kıyısın da <,ıııl(,ıplak guneşlenmcsıyle bablıyor du "Gıineş, Aleksandra'nm bacak arasını vakıyor, kadınlığıyla oynaşmak istiyordu. Kadınlığını Deklediği Yorgo'ya saklamalıydı. Yorgo söz verdiği tavuğu getirecek miydi acaba?/ Bacaklarını açtı, açtı, kasıklarındaki baştan çıkartıcı yakıcılıkla kendinden geçti." Yorgo, Aleksandra ıle buluşacakları ycre gelırken otların hüjirdadığını ı^ıtı yordu "Kara cüppeli bir keşişin, koca bir çalılığı siper alarak saklandığını ve heyccanla bir noktayı dikizlediğini gordıi./ Tavuğu yatıştırdıktan sonra gözleri tekrar keşişi aradı. Onun telaşla onunü diızelttiğini gordü. tşini bitirmiş bile namussuz diyerek kiifretti." Golden su almaya gelen Meletı os'un bakışları sereserpe uzanan Alek sandra'ya ıhijince, aklı başından uç mıiijtu "Meletios o an, kafasıyla birlikte diınyanın durduğunu hissetti./ Boğazından yukselen son hırıltı, sızla yan vicdanının kopardığı bir çığlık gibi yükseldi. Bedeni ha7 sonrası tadı gevşeme yerine, enkaz altında kalmış gibi darmadağınık ve acı içindeydi./ Suçuna ortaklık eden elini temizlemek için gole doğru ilerlerken, yuruyen sanki bir başkasıydı." Bu gorsel ve hayalgu cuyle ger(,eklc^tırılen sevışme, sonra dan bırle^melere, bedenleıden yaıatı lan ortak gıı/ellıklcrc donu^ctcktı "Onu bedeninin bir uzvu haline getirmek istercesine tum gucuyle sıkıyordu./ Şehvet aynı anda bedenlerini gerdi. Kıran kırana yaşanan bir sevişmenin ardından Sandra o dayanılmaz noktaya ulaştığını hissetti. Az sonra dipsiz kuyularda yitip gidecekti. Bir nefeslik sure sonrasında vaşanacak o son noktanın ilk kez kendisine yetmeyeceğini fark etti. Daha fazlasım istiyordu. Meletios'un dol yolundan rahminc suzulmesini, orada kalmasını arzuluyordu./ Meletios'un baştan çıkan bedeni bu isteğe boyun eğdi." Koıııan da kılıselcr, manastırlar, onlaıın ıc du zenlerı, papa/ların, ke^ı^lerın, ranıbe lerın ya^amları hep gundemdedır Yaş duvaıların arasındakı o tutsulu lo^, mum kokulu dunyada boyuna dua eden, boyuna gunan çıkararak beden lerıyle ruhlarındakı pıslıklerden arın mak, Tanuya herkesten yakın olmak i(,ın dıdıncnltr, bır yandan da kılısclt rın i(,sel ve dınsel sorunlaııvla ugıa^ıı lar Tanrfyla, dınle ılgılı dusuntelerını, yaşamı yoneten doğruları, ılkelerı kar şılarındakılere oğretırler, ınanan yan da^ları ı oğaltmaya çabalarlar Sık sık toplanulaı ıkonaklasmı, başka şeylerı tartı^ırlaı [landan O/turk, bu toplantılan, bo lunmelerı, kar^ı kanıpa ge(,enlen, ra kıplerını yenılgıye uğratmak ereöıylc sergıledıklcıı hıiclı oyunları akıl almaz entrıkalaıı, hcsapla^maları, gerılımlerı, mcelığın, ayııntınııi egemen olduğu bır dıllc okurun bclleg'ıne rcsmedeı Ayrı ta, bu toplantılan anlatırken bır go/ lemcı gıbı dışarda kalma/, i(,lere, yu reklere salar sondasını, oralardakı de fiışımlcrı, altust olu^ları, panıklerı, ıler leme ya da gerılemclcrı, ofkelerı, se vınclerı, kazanılan ve yıtırılenlerı, ilk kıtaDinı yazan bır yazardan beklenme yecek bır yetkınlıkle ama hı<, ukalalık yapmadan sunar Başpıskoposu'n oğlu gıbı sevdığı, guvendığı (yalnız bebck Ierden bınsı ıle odur) Meletios'un ken dısı gıbı dort ke^ısje Tarsus'a gıdısı ve Tarsus'un konumu onemlı bır tablo dur "Araplarla Bizanslılar arasında durmadan el değiştiren kentin havasında hafif kadınların duşkıinluğıinu çağrıştıran bir tat kalmıştı./ Kıiçuk Asya'nın çeşitli kiliselerinden gelen temsilciler obek bbek A?İ7 Pavlus Katedrali'ne iışuşuyor, ordan da kentin sokaklarına dağılıyorlardı. Herkes bu gidiş gelışler arasında mutlaka gunde bir kez Kleopatra Kapısı'na kadar gidip, limanı yoklayarak geri donuyordu." Ve Konstantınopolıs'te bıletck ıı/un bır yolculuğun ba^laması "Bin kişiye yakın yolcunun şamatası, giırültüsii, keşişlerin kendi aralarındaki hareketi, heyecanı bastırmış, onları inzivalarındaki sessizliğe itmişti." Hırıstı yanlık tarıhınde, aslında butun dınle rın tarıhınde unutulma/ yokuluklar vardır, gezgın dın adamlarının, ılkel toplulukların yasadıkları kus uı,ma/ kervan geçme/ bolgelerde kılıseler dıkmek amacıyla yaptıkları yolculukla rın (,oAu ılgıtHlır ve olumlc sonuçlan mı^tır ( anrad'ın (Loıd |ım)ınde, Me lctıos'un yolculuğunu andıran bır yol CUMHURİYET KİTAP SAYI 365 Entrikalar.hesaplaşmalar SAYFA 8