Katalog

Önemli bir îngilizce çalışma Cinsiyet ve Medya Editörlüğünü Deniz Derman'ın, Navena Dakovic vc Karen Ross'un yaptığı son dercce ilginç., önemli ve yararlı bir çalışma "Gender and Media". 7'ürkçe adıyla Cinsiyct ve Medya. Ne yazık ki, kendi özgül neden ve koşulları yüzündcn İngilizce nazırlanmış ve okura öyle ulaşmış.. HASAN BULENT KAHRAMAN gibi konularda medyo profesyonellcrine ve ilgili kitlcyc ücrctsiz egitim vc üretim ortamı yaratması projenin bir başka boyuludıır. Bıı calışmaların ccv ğu yurtdışmdan gclen uzman kişılcrin denetiminılc yapılmakta vc genc çoğunlukla yaratıcı bir boyut içermektcdir. Nitekim Ankara Film Fcstivalı, Dcncyscl Vitlco dalında vcrilcn bircok ödül DU bağlanıtla gcrçckleştirilen çalı^malar taratından kazanılmıştır. Projenin bir ba^ka cizclliğini ise 19931996 yılları arasında yayımlanan altı kitap olııştıırmaktadır. Elimi/dc tuttuğumuz bu kitabın yanı sıra, yakında yayımlanacak olan iki kitap da projc kapsamı içindc ycr almaktadır. Cinsiyet ve Medya başlıklı kitap ısc on sekiz yazar tarahndan ya/ılmış on bcş ayrı makaledeıı oluşmıı^ bir çalışma. Bilindiğı ü/crc, Batı'da, o/clliklc 1960 sonrasmda başlayan yapısalcı vc art yapısalcı çalışmalar Batı metafiziğini vc sistcmini koklii bir eleştiriye tabi tutmuş, bunu ıla 'leminist' nir sorgulama odağından bakarak gcrçcklcştir mişlerdir. Kadımn toplumsalpolitikkültürcl konumunu içcrcn bu sorgulama kadın olgusu vc gcrçcğiyle sınırlı kalmamış, gidcrek bütün bir sistemin çözümlenmcsini ve sorgulamasını içermiştir. Türkiye, yalnızca kadın hakları savunusıı olarak gördüğü feminist hare İ ngilizce yazılmış bir kitabın tanıtımrnı yanmanın içindc sakladığı sakıncalar belliyken böylesi bir kitabı söz konusıı cdişimizin iki nedeni var: İlki, bıı kitabın hazırlanmasına olanak tanıvan bir pmjc hakkında bilgi vermek. Ikincisi, doğrudarı doğruya kitabı duyıırnıak vc izlerçevrede yankı bulmasını sağlamak. Bıı çalışma yaklaşık üç yıl sürdürülmcktc olan vc Akdeniz ülkclcri iiniversitclcri arasındaki işbirliğini vc karşılıklı bilgi akışını geliştirmeyi amaçlayan MeclCampus programı çerçevesinde gerçekleştirilıniş. Med Campus programı Fransa, Italya, Ispanya gibi AB ııyesi ülkclcrlc Tıınııs, Mısır, Cczayir, Türkiyc, Malta gibi öteki ülkelerı bir araya gctirmeyi öngörmüş bir girişim. Böylcliklc kuzeygüney vc doğubatı arasında yukarıda değinilen karşılıklı iletişimin vc etkileşimin güçleneceği varsayılmış. Türkiyc, bıı kapsamlı giıişimc 1992 yılında Orta Doğıt Tcknik Universitcsi bünycsindc geliştirilen bir programla katılıyor. Program koordinatörü gcnc Deniz Detınan. Projcnin özellıği ODTİJ kapsarnında görsclişitscl alanlarda araştırma vc uygıılama gerçekleştircçck bir mcrkczin kurulmasına (ODTÜGİSAM) cihaz vc eğitim malzemcsinin kazandırılması yoluyla katkıda bulunmuş olması vc altcrnatil mcd ya cğitiminc kaynak ve yabancı öğretim clcmanı sağlamasıdır. Projc ortakları arasında Münih Sincma vc TV Yüksekokulu, Manchastcr Ünivcrsitesi'ne bağlı Avrupa Medya,Enstitüsü, Leicester Üniversitesi Kitlc llctişinı Araştırmaları Merkezi vc Kahirc Sinema Yüksck O k u l u , Stüdyo Hambıırg gibi kuruluşlarla biıiikte toplam on partner kurıını ycr almaktadır. Feminist bir sorgulama MedCampus Projcsi dört yıldır ilctişim araştırmaları vc video yapım alanlarında ıızmanlara vc yüksck lisans üğrcncilcrınc kuramsal vc uygulamalı cğitim vcrmcktc, çeşitli vidco projelerinin ürctilebilmesi için gerckli olanakları sağlamaktadır. Ayrıca, yurtdışından gelcn uzman bilim adamlarıyla ortaklaşa çalışmalar gerçekleştirme vc her yıl iki kisiyc yurtdışında medya kıırıımlarında staj olanağı hazırIamaktadır. Yaratıcı yazı, televizyon programcılığı, kültür vc idcoloji, kitlc ilctişim kuıamları, fotoğraf, vidco yapımında bil gisayar uygulamaları, scnaryo yazım tcknikleri MedCampus Program koordinatörü Doç Dr Deniz Derman CUMHURİYET KİTAP SAYI 365 kctin öteki boyutlarını, belli ve küçük bir akademik çevrenin dışında, uzaktanyakından bilmemektedir. Oysa, o/.cllikle 1980 sonrasında gelişen ve 'küreselleşme' diye tanımlanan dönemde ortaya çıkan, ağırlık kazanan, 'öteki kimlıktark' gibi kavramlar da en çok 'cinsiyet' kavramına göndermede bulunarak temcllcndirilmişlcrdir. Bu da kimi düşünürlere göre feminizm, kimilcrıne göre de artreminist dönemi vcııidcn bclirleyen bir oluşunulur. Şimdi, tartıştığımız kitap, bu oluşumu bir arka plan ve adcta 'kökcn' olarak göriip, onun bittiği yerden başlayan önemli yazıları içeriyor. İki bölümden oluşmuş yapıtın ilk bölümü 'Yapıntı ve Olgu Olarak l ; ilm' (Film as Fiction and Fact) başlı£ını taşıyor. Yer alan seki/ ya/ının üç tanesi doğrudan I ıırk sincmasındaki kadın kimliği vc görüntüsüyle ilgili (Günaydın, Küçükkurt, Derman). Oteki yazılar ise dünya sinemasından örneklerle kadın kimliğini ve sinemada sorunsallaştırılışmı irdeliyor. Bunu yaparken kadın kimliğinin sinemadaki oluşumunun kuramsal arka planını irdeleyen ya/ılar da böliımdc ycr alıvor (Cowie, Gledhill, Dakovic, Cavanaugh, Nagib). Kitabın ikıncı bölümu 'Kurmaca Dışı Metinlerde Cinsiyet' (Gendered Non Fiction) başlığını taşıyor ve bu kcsimde de yedi yazı bulunuyor (I^oss, Boom/Michielsens, Küçükkurt / Güz /Anık, tmamoğlu, Çelikcan, Madia, Kaul). 'Kurmaca dışı metin' dcnildiği zaman öykıi roman şiir sinemarcsim... gibi sanatsal üretim boyutıı taşımayan bir yazınsalgöısclsesscl metin üretimi vurgulanmak isteniyor. Nitekim, kitap bu bağlamda 'medya' olgusunu deşcrek, siyasal yaşamda, gazctcciliktc, habercilİKte, televizyonda cinsiyctin tuttıığu ycri irdeleyerek, üstlendiği işlevi tartışıyor, bu alanlarda cinsiyete tlönük yaklaşımları gözden gcçiriyor. Bu yazılar, örncğin 'I'ansu Çiller'in siyasal gazetecilikte tuttuğu yerden, Hindistan'da medyalarda cinsiyetin konumıına kadar geniş bir yelpazeyi tarıyor. Siberuzamların bu konudaki durumu da bir başka yazıda gözden geçiriliyor. Hiç kuşku yok ki, kitap, einsiyet derken bu olguyu erkek egemen bir toplumsal bağlamda, daha çok kadma göndermede, vurguda bulunarak ve o görüngüden bakarak işlcmcktedir. Ve gene kitapla ilgili olarak açıklıkla söylenccck bir başka nokta bu çabşmanın son derecede özgün ve özgül bir içeriğe sanip olduğudıır. Flbette, bir proje zorlamasıyla, başta da söylendiği gibi, kitap İngilizce hazırlanmıştır ama, Türkçe'ye çevrilmesi eğer olanak varsa çok büyük bir boşluğu dolduracak ve Türkiye'dc aydın kesimin gerek popüler kültür gercksc cinsiyet konularında geliştirdiği tartısmaya çok önemli ve vararlı lcatkılarda bulunacaKtır. • Gender and Media / Nc vcna Dakovic, Dcmz Dcr man, Karen Ross/ MedCampus Vroject # A126Publıcatıon s, MUDIATIONAnkara / 2X0 s. "POSTKAPITALIST" PARADİGMALAR llkvı Ihlfk "POSTKAPITALIST PARADİGMALAR TOSTHAPİrAll/Ar tNUUSTHİ OTtSI TOP1UM • TO5T H H D İ I M ' •ISNU UZMANLAŞMA1 'IKINCIINDlISICIV11 BÖIIJNME" f NKMUHASYON IOPIUMU' "DİSUM.ANİ/E KAPIIAIİZM" İlker Belek Bilimsel lncelemeAraştırma UMUDUN FOTOĞRAFI Zeki Özlürk ONÇU UMUDUN FOTOĞRAFI Zeki Öztürk Şiir ONCU Gecede Yıldızlar Çoğalıyor hmail Hardal Gecede Yıldızlar Çoğalıyor İsmail Hardal Siir as Musuhıp Sokak Nn. V2 C'ağdltı^lulslanbul 14410 Tcleloıı. (0212) 511 08 2') F:ıx (0212) 'SI'MIS M)