Katalog

0 K U R L A RA Bu Yayınevi düzenledi ve yayımlaâı "Yirminci yüzyıhn tarihinı hiç kim.se bir başka dönemin tarihini yazdığı oibi yazamaz, çünkü hiç kimse, yaşadıg'ı döncmi, sadece âtşardan, ikinci ya da üçüncü elden, o dönemin kaynaklarından ya da sonraki tarihçileriıı eserlerinden bildiği bir dönemi yazabildiğı (ya da yazması gerekliği) gibi yazamaz. Benım hayatım bu kitapta ele alınan dönemin büyük bir bölümüyle çakmyor. Bu dönemin ilk gençlik çağımdan günümüze hadar geçen büyük bir Bu Yayınevi kısa bir süre önce bir çocuk kitapları yarışması düzenlebölümünde yaşanan di ve dereceye giren ilk dör kitabı bastı. Aşağıda bu toplumsal olaylann bikitapları tanıtmaya çalıştık sizlere. lincindeydim, yani bir bilimciaen çok bir bette bizler için. Bu keşif sürecinde ailenin NECDET NEYDİM çağdaş olarak bu dönem yaşadığı sorunlar olabildiğince yalın ve sıcak bir biçimde yansıtılır. Kumrunun bühakkında görüder ve yümc siireci çocukların da büyüme süreciatı'da, Çocuk ve Gençlik Edebiyatı önyargılar biriklirdim. dir. Böylece, yaşanan sorunlar daha katlabaşlı başına bir alan sayılır ve saygın Tarihçi olarak laşıdıgım nılır olmuştur. Ancak doğanın gerçckleri edebiyat olarak yerini almışken, ülprofesyonel şapkanın acımasızdır, hayatın gerçeklerinin oldıığu kemizde bu gelişme çocuk kitaplarına dealtında, 1914'ten sonragibi. Pelya büyür vc evden gitmek ister. ğer verildigi söylenmesine, birçok çocuk ki dönem üzerinde Uremc içgüdüsü onu çağırmaktadır. Ve kitabı yayımlanmasına rağmen henüz yeni çcdışmaktan kuş gider. Bu, aynı zamanda yasamın acıyeni sağlanmaktadır. Doğrudan çocuk edemasızlıklarının geri çağrısı gibidır. Küçük kaçınmamın bir nedetıi oiyatına yönelmiş olan va/.arlarımız çoğalçocuk hastalanır. Babanın ekonomik durumakta buna bağlı olarak özgün eserler de budur. Yine de başka mu bozulur. Bunların üstüne oturdukları ortaya konmaktaılır. sıfatlarla bu dönem bahçe içindeki ev, para tutkunu ev sahibi Bir süre önce bir yayınevi tarafından düüzerine yazmaktan tararından çok katlı bina yapacak müteahzenlenen Çocuk Romanları Yarışması sokendimi ahkoyamadım. hite verilir. Doğadan kopmanın yeni bir ' nuçlanmış ve ilk dört dereceye giren kitapMeslek hayattnda denil lar okuyucuya sunulmuştur. Yarışmaların aşamasıdır bu. Yeni taşındıkları apartman diği gibi, 'benim dönekatt onları mutlu etmez. Mutluluk yani her ne kadar eleştirilse de teşvik edici yökumru artık parklarda aramr. Burada da mim, on dokuzuncu nünü gözardı etmemekte yarar olduğu kakarşımıza insan ilişkileri çıkar. Yaşlı bir nısındayım. Bu yarışma da çocuk edebiyayüzyıldır. Arttk adam çocuğu dinler ve onu anlar. Aralanntına gönül veren, ancak eserlerini yayımıat1914 'ten Sovyet çağının da kurulan iletişim yeni bir güzellik sürecimaya olanak bulamayan yazarları bulup sonuna kadar yaşanan dir. ortaya çıkarması açısından bir islevi yerine Kısa Yirminci Yüzyıl'ı Doğayla kopan ilişkiler insanla olan ilişgetirmiştir. Bu yanşmaların sürdürülmesini bir tarihsel perspehtif kileri de bozmuştur. Insanı insana yaklaştıayrıca yaym kuruluşları tarafından destekiçinde ele almanın ranın doğa olduğu ortak kumru arayışında lenmesini istemek, bu alana gönül vermiş kendini gösterir. Ancak, kumru günün bimümkün olduğunu insanların özlemini de dile getirmek olarinde geri döner. Yanında eşi vardır. Bu, caktır. ' düsünüyorum, ancak sevgiye, emeğe doğanın içgüdüsünde var ona, çok sayıda yirminci Çocuk ve çtvre sorurtan olan bir teşekkür ve veda dönüşüdür. yüzyıl tarihçisinin birikDört kitabın bir arada yayımlanması aynı Önemli olan da budur. Bunu anlamak yazamanda ilginç bir gözleme olanak sağlaliraiği arşiv şamı yakalamak demektir. Çocuklar da bumaktadır: Yazarların ortak kaygılarını, topkaynaklarından küçük nun rarkındadır. Sevgiyi ve sadakatı içleluma ve çocuöa bakışlarını ele aldığımızda; bir serpintiyi bir yana rinde hissetmeleri onıarı yeniden yaşama yola çıksalar da, dört yadöndürür. bırakırsak, bilimsel lite farklı verilerdenolan yönün çevre sorunları zarda da ortak ratür bilgisi olmakstzın OrmandaM Tetıüke ve busorunların çözümünde çocuğa biçiulaşıyorum" diyor Eric İkinci kitap, Ormandakt Tehlike bütülen rol olduğunu söyleyebiliriz. nüyle çevre kirlüiğine dönük olarak yazılJ. Hobsbaıvm dilimize Birinciliği kazanan Elveda Kumru akıcı mış. Batı'nın çoktan gerçeklestirdiği sanabir dil ve sürüldeyici kurguya sahip. Yazar yeni aktanlan "Kısa 20. yileşme ve kentleşme ülkemizde henüz oludidaktik olma kaygısı gütmeden doğal bir Yüzyıl" için. Önemli bir şum ve gelişim aşamasındadır. Bu süreçte anlatım içinde söylemek istediklerini aktatarihçinin kaleminden yaşanan sorunlar Batı'da nasıl edebiyata rabilmiş. Bunun nedenleri, belki de yazayüzydımızt okumak, bir yansımışsa aynı yansımayı bizim edebiyatırın kendi yaşamından yola çıkması ve onu hayli ilgi çekici gelecek olabildiğince kendi nesnel gerçekliğivle romızda da görmek hiç de şaşırtıcı değildir. tir size de. Bu kitap da bunun tipik bir örneğini oluşman kurgusu içinde aktarabilrnesinde yatıturmaktadır. Bol kitaplı günler!... yor. Bir yarışma ve dört cocuk romam B atıkiarı, gölü ve çevreyi kirletmekte ve ormanın yok olmasına neden olmaktadır. Kahramanın düşlerine giren kayın ağacı onun bu kirlenmeyi önlemesi için yardım ister. Kahraman, arkadaşları ile mücadeleye başlar ve kirlenmenin nedenini kanıtlar. Bunu yaparken zorlu bir mücadele vermeleri gerekmektedir. Bu mücadelenin direncini ve gücünü veren, doğa ve arkadaş sevgisidir. Üçüncü kitap, Sevgi Sıtesı Cocukları'nua kıyı yağması ve eski eser kaçakçılığına dikkat çckiliyor. Bir yazlık siteue bir araya gelen insanların aralarında kurdukları ve kuşaktan kuşağa aktanlan sıcak ilişkiler aktanlırken, günümüzde insanların birbirine vabancılaşmasının getirdiği sorunlara dolaylı da olsa değıniliyor. Kent va^amındaki birey olma zorlamasının gctirdiği sıkıntılar ve çekirdek aile olmanın yarattığı güçlükler böyle bir sitede büyük aile oyununa dönüşüverıyor. Yardımlaşma, dayanışma bu büyük ailenin en temcl dayanağını oluşturuyor. Aile bu kadar büyuk olunca da çocuklara macera yaşama olanağı doğmıış oluyor. Eski eser kaçakçılarıyla karşılaşan çocuklar kaçırılıp ıssız bir adaya bırakılınca onlara iki gün Robinson yaşamı sürmek duşuvor. Çocukların sayesinde çözümlenen kaçakçılık olayı bu maceranın yarattığı gerilimi ortadan kaldınyor ve büyük aile eski mutlu yaşamına dönüyor. Dördüncü kitap; Cıuneşe Açılan Pcnccre'de özürlü bir çocuğun yaşamı konu edilmiş. Tckcrlekli sandalyeye bağlı, ancak hayatla olan bağını hiç koparmayan onu yakalamaya çalışan bir çocuğun öyküsü. Hayatı yakalamak özürlü bir çocuk için hiç dc kolay değildir. Dostlukların pamuk ipliğine bağlı olduğunu, hatta bazcn satın alındığının farkındadır. Ancak yine de gerçek dostluğu yaratmanın uğraşındadır vc bunu başarır. Aslolan bedence özürlü olmak değildir. Kafadaki özürler bedendekinden daha önemlidir. Yukarda değinmeye çalıştığım dört kitap, bir yayınevinin düzenlediği yartşma sonucunda ilk dört dereceyi paylaşan kitaplardı. Dördünü bir arada ele almanın önemi, bir yandan yazarların ve jürinin ortak kaygılarını saptarken, diğer yandan günümüzde çocuk edebiyatı alanında var olan kaygıların en azından bir bölümünü ortaya koyabilmekti. Bu kaygıların çoğunlukla çevre sorunlarında odaklanmış olması yaşadığımız dönem açısından oldukça ilginçtir. Insan, dofja ve çevre arasında gidip gelen bu kaygıar çocuk edebiyatının tarihsel süreci içerisinae belli bir dönemi yansıtması açısından ilcinç bir görüntü oluşturacaktır. Bu ilginçlik aynı zamanda çocuk kitaplannın didaktik yoğunluğu, işfevi ve didaktik olmanın gerekip gerekmediği açısından da ayrı bir gözleme ve tartışmaya da olanak sağlayacaktır. • 1) Elveda Kumru/ Mustafa Tuncel/ Bu Yayınevi/ 1996/ lst. 2) Ormandaki Tehlike/ Mahmut Tunaboylu/Bu Yayınevi6 1996/ îst 3) Sevgi Sitesi Çocukları/ Zeliha Tuncel/ Bu Yayınevi 1996/ lst 4) Günese Açılan Pencere/ Melike Funda Kaynak/Bu Yayınevi 1996/ lst. Çocuk edebiyatı TURHAN GÜNAY KİTAP Imtlyaz sahlbi: Berln Nadi o Basan ve Yayan: Yenl Cün Haber AJansı Basın ve Yayıncılık r S. .Genel Yayın Yönetmenı: orhan Erinç Cenel Yayın Koordinatöru: Hikmet Cetinkaya c Yazıisleri Müdürlerl: Ibrahim Yıldız (Sorumlu) , Dinç Tayanç o Yayın Yönetmeni. Turhan Cünay Crafik Yönetmen: Dilek llkorur : Medyac CUMHURİYET Dört kişilik çekirdek ailenin tekdüze yaşamına yaralı bir yavru kumru girer. Kumru, aileyle doğa arasında bir köprüdür sanki. Özlemini çektikleri, ancak ne oldıığunun farkımı varamadıkları içlerindeki boşluk, kumrunun gelişiyle doldurulmuş olur. Kumru, doğanın yeniden keşfidir onlar için ve cl Mustafa Tuncel 359 Göl kenarında kurulu bir fabrikanın Mahmut Tunaboylu zeliha Tuncel Melike Funda Kaynak SAYFA 3 K İ T A P SAYI