Katalog

Güneş Salkımı/ Ceyhun Atuf Kansu/ Btlgı Yayınevt /l 74 s Bir Kasabadan Resimler/ Ceyhun AtufKansu/ Bılgı Yayınevı/D8 s Halk AlbUmü/ Ceyhun Atuf Kansu/ Btlgt Yaytnevi /199 s. Söylevi Okurlcen/ Ceyhun Atuf Kansu/ Bilgi Yaytnevt / Atatürçü Olmak/ Ceyhun Atuf Kansu/ Bılgı Yayınevt / Ceyhun Atuf Kansu bir halk hekimidir, sanatını, duyarlığını, bilgisini ve emeğini ulusal ve evrensel boyutlarda "insan"a, tüm insanlara adamış bir halk dostudur. Atatürk'ü, cumhuriyeü, laikliği, devrimleri ve bağımsızlığı, birikimli insanlara mahsus güvenle savunmak istiyorsanız, öbür yazarlann yanı sıra Kansu'nun bu kitaplarını da mutlaka okumalısınız. Sözü o "adam azgını ve softa bozgunu" kişilere duşürmemek için!.. Kansu'nun başka düzyazı kitapları da var. Bunlardan bazıları mesleğiyle ilgili: Turhal Dolaylarında Çocuk Bakımı, Anneler Soruyorlar (2 cilt), Hekimlik Andı. Bunlann dışında Köy Oğretmenine Mektuplar'la Baık Kız Dalım Oğul'u ayrı bir yere koymalıyız. Tonguç'un Kitapları, Anayasa ve Yasalar adlı kitapları ile tyi însan Mehmet Ali, Üvey Ana adlı çocuk kitaplanyla Sihirli Değnek adlı çocuk oyununu da saymadan geçmemek gerek. Kansu, verimli bir yazar. Bize okumak düşüyor. • ken, "çocukluktan yerselliğe, yersellikten ulusala, oradan evrensele" doğru gelışen bir açıhştan söz etmektedir.' Şiiri kendimi sövlemek için kullandım önce, kendi bançemde gül yetiştirir gibi, sonra bahçemden yurduma, yurdumdan evrene bir gelişim çizgisi." Şiir ile birlikte giuen, benzer bir gelişmeyi onun hekimlik yaşantısında da izleyebiliyoruz: Ankara Numune Hastanesi'ndeki çocuk uzmanlığından, özerk ve coşkusal bir kararla, halk çocuklarına gitmek, Anadolu'yu yakından bilmek ve tanımak, emeğini, bilgisini yurdunun hekim ulaşmaz köşelerine taşımak üzere yola çıkar: Allaha ısmarladık Ankara, Yirmi dokuz muztarip yıldan sonra, Terkediyorum artık, Âllahaısmarladık. Düşüncenin yeşil vadisinde güz yağmuru, Şimdi vatanımda, şimali şarkiye doğru Pancar ve tütün ekilen bölgere Şimali şarkiye gidiyorum... Düşüncemi hayatla birleştirmeye, Hayatımı vatandaşlıkla birleştirmeye, Vatandaşlığı vatandaşlıkla birleştirmeye, Birleşmenin gök bayrağı altında, Vatandaş olmaya gidiyorum... Allaha ısmarladık Ankara, Unutma beni, şifasız şehri kalbimin, Bense seviyorum çocuklann evrenini, Çocuklar dostu, çocuklar şairi, çocuklar doktoru, Ben gidiyorum, sen halk çocuklarını koru. Ceyhun Atuf Kansu, 1948 1959 yılları arasında, Turhal kasabasında çocuk hekimliği, Turhal Şeker Fabrikası Hastanesi'nde başhekimlik yapar. "Artık çocuk bir simge değildir" onun için. "Bir gerçektir: sıtma, kötü beslenme, yaz ölümleri, köy çocuklarının ölüm tırpanı kızamık. Bu gerçeklerin defterini tutuyorum. Anadolu üniversitesinde okuyorum bu kez" şeklinde aktarmaktadır eylemini. Ancak, okuyorum dediği bu üniversitede, en etkin bir araştırmacı olarak halk sağlığı, halkın sağlık cğitimi konularında yoğun çalışmalar yapmakta, toplumdaki sağlık sorunlarının ardındaki sosyal koşulları incelemekte, taşra hastanelerindeki ilkesizlikler ve eğitimsizliklerin düzelmesine ilişkin bilinçli bir savaşı sürdürmekte, koşulların kısıtlılığından yakınmaksızın çevre taramaları yapmakta, elindeki tüm araç ve gereci, emeğini, bilgisini coşkuyla, hasSAYFA 6 ÖtekHer.. kaynaktır. Cumhuriyet Ağacı, Duran Alıç öğretmenin anlatımıyla yine bir öykü tadıyla, bir olaylar ve olgular bütünü olarak sunulur. Hcr bölümü bir "kapı" olarak düşünülmüş kitapta, açılan on "kapı"yla birlikte görduklerimizle cumhuriyetin kuruluşunu ve cumhuriyetle başlayan aydınlık süreci yaşarız. Kansu, Kurtuluş Savaşı'na ve cumhuriyetin kuruluşuna halk katılımını ve katkısını somut örneklerle bu kitabına da kimi anekdotlar halinde serpiştirmıştir. Söylevi Okurken'de, Söylev'i okumanın o büyük serüveni adım adım yaşamak olduğunu kavrarız önce. Sonra da, türlü bılgilendirmelerle bir zengin birikimle Söylev'i okumanın bize katacaklarını düşünürüz. Yarım yamalak bilgilerle, eksik okumaların bizi hangi yanlışlara götürebileceğini görürüz. Söylev'i okumak, bir dönem tanıklığıdıı çünkü; bir dönemin gerçek bir hesaplaşmasıdır ve bize o hesaplaşmayı tarinsel düzlemde değerlendirme fırsatı verir. Özetle §unu söylemek istiyorum: Atatürk'ü Kurtuluş Savaşı'nı, cumhuriyeti ve devrimimizi yeni kuşaklara doğru dürüst anlatmak ancak bazı kitaplarla başarılabilir. Bazı başka yazarlanmız gibi (Şevket Süreya Aydemir, Sabahattin Selek vb.) Ceyhun Atuf Kansu da bu konuda bize kitaplarıyla kaynakhk edecek ilk kişiler arasındadır. Gericiliğin gemi azıya aldığı bugünlerde, bir donanım eksikliğimiz varsa,Ceyhun Atuf Kansu'nun bu kitaplarının okunması şarttır. Neleri unuttuğumuztı, neleri yitirdiğimizi, nclermaz bir tüketicilik, ilışkilerde ilkesiz ya da umursamazlık ve duyarsızhk ortak bir özelliğe dönüşmektedir. Pek çok kurumda olduğu gibi, hekimlik kurumunda da gerek eğitim, gerekse uygulama alanında, bu toplumsal duyarlık ve bilinç yoksunluğu, halk gerçeğinden uzaklık ve kopukluk yaygınlaşmaktadjr. tşte, böylesi bir ülkü ve değerler karmaşasında, bu toplumsal bocalama döneminde, Ceyhun Atuf Kansu'nun yaşamı, kişiliği ve öğretisinin tüm genç kuşak nekimleri ve aydınları için ortak Dİr özdeşim kaynağı olarak benimsenmesinden, onun, ortak bir "USTA" olarak tanınması ve paylaşılmasından yanayım. Bir çocuk olarak, Turhal yıllarında, daha sonra Etimesgut polikliniğinde, onun hekimlik çahşmalarındaki titizliğini, bilimsel nitelikli araştırıcılığım ve bu araştırıcılığı halka yönelik bir uygulayıcılıkla birteştirmedeki çabasını bilinçli olarak değerlendirip, izlcyebilecek düzeyde değildim. ü dönemlerde, babamın hekimliği benim için; beyaz, tertemiz bir hekim gömleği, gözlük altında ışıldayan baba gözleri, gece hastane nöbetlerinde babamın masasında birlikte çözülen matematik problemleri, odasındaki temizlik, düzen, ilaç kokusu, renkli ilaç kutuları, küçük halk revirinde, babam 2UMHURİYET KİTAP SAY! 317 den vazgeçtiğimizi ve neleri feda ettiğimizi ancak o zaman daha iyi anlayabiliriz. Bilgisiz ve birikımsiz devrimcilik olmaz çünkü. Bu kitaplar şu günlerde Bilgi Yavınevi tarafından yayımlanmaya basladı. Ilk olarak Atatürkçü Olmak ile Söylev'i Okurken çıktı. Onları diğer leri izleyecek. Devrimcivseniz, cumhuriyetçiyseniz, Kemalistseniz, bağımsızîıkçı ve özgürliikçüyseniz, ulusalcıysanız ve halkçıysanız...bu kitapları okumalısınız; Değilseniz, yine mutlaka okumalısınız. Düşünceniz büyük bir olasılıkla değişecektir çünkü. işçi çocuklarına bakarken, dışandaki tarlada çekirge kovalamak, peygamber çiçekleri toplamaktı. Babamın çocuklarla, halktan insanlarla ilişkilerini, gözlerini yumarak, inceden inceye zayıf bir çocuğun göğsünü dinleme aracıyla dinlemesini, gülümseyerek bir bebeğe derece koymasını izlemek, hastalar arasındaki boşlukta bahçeye çıkıp, halk poliklinifti önüne dikilen küçuk zerdali fidanı ile ilgilenmesini, masanın üzerinde içinde ipek böceği kozalanna benzettiğim, alkollü pamuklar bulunan yuvarlak cam kutunun yanına bir hasta çocuğun eetirip bıraktığı leylak dalını, reçete ka ğıtlan üzerine açık el yazısı ile aktardığı şiir taslaklarını gözlemlemektı. Çocukluğumda, bütün bu imgeler bireşiminden "bir sevinç duygusu"olarak algıladığım bu duyumsamanın, gerçekte babamdaki, çalışmaya, yapılan işe duyulan isteklifik, saygı, coşku ve doyumluluk duygusunun algılanması, bendeki yansıması olduğunu çok sonralan kavradım. Babam, Ceyhun Atuf Kansu, gerek ozanlık, gerekse hekimlik yaşantısında bu coşkuyu hiç yitirmemiş, ancak süreç içinde coşkusunun içeriğinde değişimler, farklı boyutlar ortaya çıkmıştır. Kendisi, şiirinin gelişimini anlatır