Katalog

Vitrindekiler Alçakian Uçan Güvercin/ Yarık Dnruııı K./ P>ılgı Yayıııcvı/ 24 I \ "Alçaktan Uçan Güvercin" roma nında, Tarık Dursun K. sıradan vc ilk bakışta herhangi bir öncm taşımayan bir ga'zete haberinden yola çıkarak bu olayın gerisinde yatan toplumsal olguya eğiliyor. Bir kasaba çerçevesi içinde dönen olaylar dizisinde, politika dünyamızı da etkisi altına alan sömürü güçlerinin gcrçek köklerinin neler olduğunu ustalıkla sergiliyor. "Alçaktan Uçan Cîüvcrcin", alışılmışın dışındaki anlatımı, insan sorunıına gerçekçi yaklaşımı ilc de ilginizi çekecektir. Roman, TRT adına dizi olarak televizyona da aktarılmış vc büyük yankılar uyandırmıştı. Kültürel I laklarDünyadaki Uygıılamalar ve Türkiye Için Bir Model Onerisi/ Vulat lacar/ (Hiııdoğaıı Yal yııılan/ I4 )s "... Mtnik kimlik tartışmalarına gi renlcrin hiç kuşkusıız dcğişik amaçları var: l'arklı ctnik kimliğin KÜLTÜREU H A K L A R varlıgını inkârederek [larçalanma yı önlemckten, ıleğişik kimligi bıılunan ctnik gruplara özerklik ve k hatta bağımsızlık vcrilmcsine uzanan tutumlar mcvcut; ülkelerinin parçalanma tchlikesiylc karşı kar şıya bulunduguna inanan bazı yö şy g y neticiler, gerekli gördükleri zaman insan hak vc özgürlüklerinıle kısıtlamalara gidcrck, böliinmeye karşı önlemlcr alıyorlar; bıı kargaşada, azınlık haklarnı savLinur gözükcıılcrin bir böliimü isc, bunlara ba/ı uluslararası sivil toplum örgütlcri dahil gcnclliklc çoğunluğun hak vc yaklaşımlarım görniczdcn gcliyorlar, tck yanlı vc güdiimlii kaynaklardan kcndilcrinc ıılaştııılan çarpıtıimıs, bilgileri kullanıvorlar; dezenfor masvonun tuzağına düşcbiliyorlar. Oysa, hiç kimsenin, kendi işinc gclcn söylcmi vcya bir kavranı tanımını, "tck gerçek çcrçeve budur" diycrck başkasına zorla kabul ettirnıeye hakkı olmamalr, hclc ş.u son /amanlarda dilimizden düs,ürmcdiğimiz hoş,görü, cn a/.mdan, karşı gcrçcklcrin dc varlıgını kabul etmeyi gcrcktiriyor. Karşılaşılan zorluk, dogmanın cgcmcn oldıığıı ycrlcrde, bıııııı tarıışmaya bilc açmak istemeyen bagnaz yaklaşımlarda; zatcıı, ılogma tartışmaya da açılmıyor çdğu kcz. Zira dognıa>a bir kcz saplanmış olan kişi, "mutlak gcrçcgi" ya görmüyor ya da kar.şıt vc larklı göriiijü cntadan kaldırnıaya kadar u/arıan şiıldct ııygulamayı ycgliyor." diyor kitabın yazarı. Parti İçi Demokrasi ve Türkiye/ Dr Sınıvı I'ıı/ıttiy/ (.Hiınlo^tiıı Yti\ııılıirı/ 120 \ Siyasal partilcrin toplumla biitiinlcşebilmclcıi ilc lidcrlcrin demoklatik pcrfomıansı aıasında önctnli bir paralcllik bıılımmaktadır. Parti ıçiıulc kararlaıın alınmasına, dcmokratik yötıctinıin kıırıılmasına ctki cdcbilccck bir iç yapının olusumu dcmokratik işlcyiş açısından (inkoşııldur. Ancak bunıın içiıı parti yönctim kadcmclcrinde, bilgi, azim, ııatic, ec^.ııct, gayrct vc fcılakâılığa, yariijma vc iddiaya dayalı bir ıvkabctin dc bıılımması gcrckir. (,!ünkü, güııümüz dünyasında siyasct tck ba^nıa dcğil; bir ckiplc birliktc yiirütiilmcktcdir. Partilcr aracılığıyla yiiriitiilcn siy.ısi lıarckctlcrin siyasal sistcmdcki tı kannıa ncılcnlcıini, öııccliklc itlcolojilcrdc aranıamak gcrckir. Hıında ılalıa çok paıli iılcolojilcrini yiirülcn ki.'jilcrin tııtum vc davıanışlaıı, siyasi parıilcri yonclcıı gcncl başkanlarm \c dar bir oligarijik kadronıııı ikbal SAYFA 16 vc mcnhıatlcri ctkilidir. Dı>gu Bloku nda bircylcrin "bizinı ycrimizc parti düşünür" mantıg'ı, statik, yarışmasız, rckabetsiz, bir parti iç yapısını hakim kılnııştır. Ülkcmizdc dc "lidcrimiz ncrcdc biz oradayız" gibi gclcnckscl siyasi kültiirün etkisi ilc yerleşcn düijüncc kalıpları sistemin tıkanmasına ncdcn olmaktadır. Bu durum, siyasi kültiir açsından Dogu Bloku'ndaki oligarijik yapıyı da hatırlatmakta, üyclcrin dclcgclcrin, hatta alt yönctim kademclcrinin dc böylc bir parti yapılanmasında düşüncc vc yarışma ctkinligi bulunmamaktadır. Bu partilerdc özgürcc düşündüldcrini savunnıak, ycni altcrnatif fikirlcr vc görüşlcr oluşturmak, lidctc karşı gclnıck anlamına gclir. Btiylc bir yapılantna vcortaya çıkabilccek cylcm, parti h'kirlcrinc, parti ilkclcrinc vc parti disiplinine aykırı kabul cdilir. Daha da ilcrisi, bunlar partilcrdcn ihraç istcmi ilc karşılaşırlar" diyor Sııavi Tuncay kitabının bir bölümiin kinliklerlc kutlaııan Neııııi Uy gur'un "Biitiin ^'apıtla^na Dogru" dizisinc ilk kcz yayımlanan Tadı Damagımda ilc ba^landı. Dah.ı sonra aynı yıl lclscfcnin (^ağrısı (ilk basımı 1962), ardından bu yıl KuramKylem Bağlamı (ilk basımı 1975) yayımlandı. Dizinin dördün cii kitabı olan Kültür Kuramı'nda on yazı ycr alıyor. Kültür alanlarının dil, cğitim, ahlak, tarih fclscfcsi... gibi cn öncmlilc rine ilişkin bu yazılardan: "Dil, Kültür vc Eğitim ", "Türk Dilinin Felscfcsi", "Marccl'dc BenScn Bağı" vc "Ahlakın Bilimcc lcmcllcndirilnıcsi Sorunu", yıllar önce yurtdışında yayımlanmıştı. 1 lâlâ koruduğu önemi, geliştirdi^i yanıt denemelcri kadar, sorduğu soruların da özgünlüğünde yatan bu kitabı, "Dil gelişiminin gerekli kıldığı dokunuşlar" yani çok ufak bir iki sözcük ve yazım" yenileme"si dışında, "cldeğmcdcıı" sunuyoruz. Dizi önümüzdcki aylarda, ilk kcz yayınılanacak olan ycni bir Nermi Uygur kitabıyla sürccck: BaşkaScvgisi. Her Şey Türk tşi/ Margret Spohıı/ Çcvırcn. Lcvleı ScrJaroğjıı/ Yapı Krcdı Yayınları/ 17S \. Almanya'da özclliklc son yıllaıda artan ırkçılık ve yabancı tlüşmanlı gı çok rahatsız cdici boyııtlara Meslekler ve Sosyoloji/ V.afcr Cirhinliogln/ Ciündojlfln ulaşmıij durumda. Bu kanlı harcYıiyıtıları/ 2IX s kctin boy hedeli ilc, biliıuliği gibi, "Bu kitapta tcmcl olarak iki ana orada yaşayan Türkler. Almanlarla bölüm var. İlk bölümdc işlcvsclci lürklcr arasındaki ilişkilerin 500 oncrmclcri, kuramlarının çıkış vıl önccsinc kadar giılcn bu kitap, nnkta.sı yapan ya/arlara ycr vcrildi. Alman yaşaniısınm birçok alanıııa lkincisinılc isc, işlcvsclci kııramlan Türklcr'in nasıl ginliğini ve zanıan clcştircıı nco Marksisi cğilimli kııiçcrisindc bu durumun nc gibi sonııçlar dogurdugunu ramlan bulacaksınız. Çok özct bir bclgcliyor; ıloğrıısuyla \ı yanlışıyla rürklcr'in Almanbiçimde söylenccck olıırsa, mcslar'ın yaşantısımla oynaılığı role ve olıışan önyargıl.ıra lcklcrin işlcvscl vorunıları, protcsışık tutuyor. Bir Alman araştırmacının birincil kaynakL . yoncllcri [oplunısal uyıınuı artıran, lara dayanarak oluşturılujîıı Hcr fjcy I ürk Işi, çok il'gcncl'in çıkarını koruyan, çağdaş gruplaşnıalar olarak ginç bir kitap. tanımladılar. Bu grup açısından, profcsyoncllcr özcık kuruluşlardır vc güvcnirliklcrini koruyabilmck için Umudun Genleri/ DaıuclC.ohcnf Çcvırcn • Yc)iııı Kıi özcrk kalmak zorundadırlar. ikinci gruptaki yazarlar c\/ Kesıl YayıııcılıhJ 316 x. isc, prolcsyonclleri üst ya da burjuva sınıhnın clindc bir oyuncak gibi gördüler. Bu görüşte, profesEvrimi boyunca insanın biyolojik yoncllcr istcr istcmcz, ılcvlctin onayladığı düzcne hiztarihindc do^al biçimde gcrçcklemct ctmck zorunda kalırlar. Dolayısıyla, nco Maşenlcr bilinmcktcdir. "Umudun Umudup ı.enlerı rksistlcr, protcsyoncllcrin, cn kaba dcyişlc, dcvlctin vc Cıcnlcri "ndc ise, insanın kendisiüst sınıfın kölcsi durumunda olduklanna inandılar. nin, kendi biyolojik tarihi içinde Onlara görc, gcçtiğimiz yüzyılda çok öncmli kcndi çabasıyla gcrçcklcijtirıligi cn toplumsal statülcrc sahip zcncatçilcr gibi bu gru|ilar olağanüstii scrüvcn anlatılmakta da yok olııp gitlcceklcrdir." diyor kitabın yazarı Zater dıi". Bu serüvenin kökeninde iki C^irhinlioğlu. adamın; tıp doktorluğundan gcnc tikçiliğc atlayan gcnç bir bilim adamı olan Daniel Cohcn ilc Fransa Miyopatilcrlc istanbul'un Dört Çağıtstanbul Panelleri/ Yıipı Krcdı Mücadalc Dcrncği'nin kurucusu ve başkanı olan Bcr Y(i\ıııLırı/ 12S <, nard Barataud'nun kurduklan bir lıayalin gerçeklc^ Yapı Krcdı Kültiir Mcrkc/incc mesi yatıyor: DNA molekülünün şifrelcrini daha çaI'W5 vılınm yaz dönemindc diiistanbul'un bıık, daha kolay vc daha kcsin bir şekilılc çö/.meye vc zcnlcncn İslanbul Panelleri, tstan dört çağı çözümlemcyc imkân vereeck bir geııetik labrikasının bul'un Dört Çagı ba^lıgı altında gcrçcklcştirilıncsi... Cîcncthon adını taşıyan bu fabrikitaplaştınlılı. İstanbul'un Dört ka laboratuvarda sağlanan gclişmclcr saycsinılc, bu Çağı, bu şchrc gönül vcrmiş, kogiin artık birçok kalıtımsal hastalıklardan sorumlu nusunun uzmanı araştırmacılarm gcnlerin vc |iek yakın bir gclecckte de enfarktüs \c di birbirintlcn ilgiııç sohbctlcrindcn yabct gibi çcvrcscl ctkcnlcrc bağlı hastalıklardan sooluşan dört toplaniı: Bizans Istan rumlu olduklarmdan kuşkıılanılan gcnlerin ycrini sapbul'unda Nezih Başgclcn, Scmavi tamak mümkiin olabilcccktir. Vc bu temel eşiktcn llyicc, Krtlcm Yüccl vc Ncvra Nccipoğlu; Osnianlı Issonra, asıl sorunla, yani sağaltım sorunuyla ilgilcnmck tanbul'unda Ondcr Kiiçükcrman, Aptullah Kran, llve hastalıklara dcva bultnak çok ılaha kolaylaşabilc bcr ()rtaylı vc lldhcm I'Jdem; Cıımhuriyct lstanccktir. Dolayısıyla "Umudun Cienleri son dcrccc bul'unda Mctc Tunçay, Zater I'oprak, Erol Tümertcdcvrimci bir bilimscl serüvenin öyküsii olmanın yakin vc Uğur Tanycli; Yarının lstanburıında isc nısıra, ycrleşik kanılara, inançlara, yargılara vc önyarCcngiz Bektaş, Afifc Batıır, I laytlar Kazgan, Ilhan Tegılaıa da bir mcydan okumaılır. Yazar, "Ustün insan'a kcli vc Turgut (lanscvcr konıık oltlular. Bu toplantıları inanmıyorum, dolayısıyla bundan korkmuyorum," di kiHirdine cdcn I'atma Türc'nin yayına lıazırladığı Isyor, "aniıi insanın kültürel vc bilimscl cvıinıiııin bir tanbul'un Dört Çağı, sadccc konuşmacılann dcğil noktasında, bir 'üst dcvrim' gcrcksiniminin ortaya çı dinlcyicilcrin dc katılımı ilc farklı bakış açıları sunukacağına inanıyorum. Kcndi ekonomik ve sosyal evriyor vc hcrkcsi yaşadığı şchir üzcrinc tlüşiinıncvc çağıminc hakim olabilen, li/.ik acıları ve çcşitli düşkünlük rıyor. bıçimlcrini azaltabilcn, şüphesiz bizimkinden daha vüksek ılcrecede uygarlaşmış insanlığın, homo sapi Kültür Kııramı/ Ncrıııı ( h'&ıır/ )<//>! Krcdı Yaynıhırı/ ens'in yüz bin yılılır lakılmış oldıığıı eşikicıı atlavarak. IS4 s biyolojik cvrimini bilinçli ol.ııak, vavajjça ılegisiirmesi İlk kcz 19X4 lc yayımlanan Kiılıiir Kuramı'nın ycni nc kim cngcl olacak.^" • basımı çıktı. Yctmişinci yasj 1995 yılı içinde çcşiıli ctCUMHURİYET KİTAP SAYI 346