Katalog

Hemcn çekilmck istcdiğimdc ondan, Kcndimi ccsarctlcndirip kaçmak istcdiğimdt Ah, bcni anında yine ona döndürmcktc (îittigim biitün yollar. Vc bu kopmak bilmeyen Sihirli ipliği Bırakmıyor o sevimli kız clindcn, Sımsıkı tutaıak bcni; I lapscttiği sihirli çcmbcrindc boylccc, Yaşamak zorıındayım onıın gönlüncc. Ah, nasıl da büyÜK bir dcğişim böylcsi! A k Ey aşk! Ncolurbırak pcşimi! Hazırlayan: Cevat Çapan Johann Wolfgang von Goethe / Şıirler / Çeviren: Ahmet Cemal "Susnrayı sevmez şair taifesi" Johann Wolfgang von Goethe Acı çckip aglavacak, hayatın tadına Varıp mutlu olabilccck Vc tıpkı bcnim gibi, Scni niçc sayacak bir soy! ŞİİRLERE BAŞLARKENKt YAKINMA Nasıl oluvor da tııtkuyla mırıldanmak Bıınca tıılıal gclcbiliyor ya/ılılifjınıla: Ustclik yapmam j;cıckcn bıından sonra l',v c\' ^czip da^ınık yaprakları io|ilamak. Nc vaıdıvsa uzıın bir ya^am bovunca Birbiıindcn ayrı kalan, Şimtli toplanacak aynı (,atının allında, Iyi bir okurun cllcrinin arasında. Ama sakın ııtanma /aallarmdan, Küçük kıtabı hcmcn tamamla; Çcliijkilerle dolııdıır dünya nasılsa. Gcri mi kalmalı kitabın bundan? SEÇİLMİŞLERE HÜZNUNTADI Kurumayın, sakın kurumayın, libcdi a^kın g(>z yaşları! Çünkü ancak gözlcrin yarı kurıımuş pınarları Çorak vc ölü göstcrcbilir dünyayı! Kurumayın, sakın kurumayın, Mutsuz aşkların göz yaşlan! YÜREKLENDİRME Acaba insan nc istcmclır' Sakin kalmak mıdıren iyisir1 Bir ycrc sarılmak mıdır cn güvcnlisi? Kcndini akıntıya bırakmak muJır cn chvcni.^ Bir kuliibccik mi yapmalı insan kcndinc? Yoksa bir çadır mı tlikmcli tcpcsinc? Kayalara mı güvcnmclidii' sırt çcvirip hcpsinc? l'.n sağlam kayalar bilc sarsıhr dcprcmdc. Yoktıır hcrkcs için uvgun olanı! Hcrkes kcndi yolunu bulmalı, Herkes çatısını kcndi çatmalı, Vc dııran, clüşmcmcyc hakmalı! Goethe (17491832). Alman klasik şiirinin ve "Fırtına vc Atılım" (Sturmund Drang) akımı tiyatrosunun en büyük tcmsilcisi. Bir yandan Alman halk şiiri, öte yandan Shakcspcare'in dili, kcndi şiir sanatının cn güçlü kaynaklan oldu. Düzyazıda "Cîenç Werthcr'in Acılan" adlı romanıyla ünlendi. Şiirdc ise "Faust" ve "BatıDoğıı Divanı" (Wcstöstlicher Diwan) başyapıtları arasındadır. PROMETHEUS ( )rt gökyüzünü cv Zeııs, Hulııthırın dıımamvla Ve dikcnlcri koparan o delikanlı gibi I lazırlan boy ölçüşmeyc, Meşelerle vc yüce daglaıia! Ama dokunma toprağmıa Vc scnin yapmadığın külübeme Vc aicsjni lıcp kıskaıulıgm (Vağınıa. Yokıııı s.ıı gökyüzünün allında Si/ tiinııl;ircl;ın daba yoksııl olanı! Büvüklügünü/.ün acınası bcsinlcridir Aldıgınız kıırbanlar Vc duaların solukları Vc ölürdünü/ açlıktan Eger ıınıut pesinde olmasaydılar Dclilerle çocuklar, Daha bir çocukken, Bilmczkcıı iyiyi kötıiyü, Çevirirdinı yolunu ^aşıran bakışlarınu (iünes,e sanki oralarda Yakınmalarımı dııyacak bir kıılak Vc sıkınnda olanlara, bcnimkisi gibi Acıyacak bir yürck varmışçasına. Kim yardım ctti bana Kibirli dcvlcrin karşısında? Kiındi bcııi kurtaran Olümdcn vc kölcliklcn? Ey yüreğim, kutsal areşinlc scn Değil miydin bunları başaran? Scn değil miydin, gençliğinin atcşiyle, Aldatılmış, kıırtaıılışın için dua cdcnr1 () yııkarlarda scni dııymayana? Onıırlandırmak nıı scni, nc için"'' I Iiç oldu ımı dindirdi^in Bir cilccinin aıılaıınir' Ya ıla liir koıkutıılmıı^uıı (îö/.yaşlaıını sildi^in? () lıcr ^cyc kadir zanıan Vc sonsuz kadcr, yani clcrıdilcrimiz Scnin vc bcninı, onlar dcğil miydi Bcni lı.ıyat i<,in asıl bilcycn? I layaltan nclrcl cdip bclki Çöllcrc kaçmalıydıııı scııcc, IJmııdım biiıün tonııııcııklaıı Çi^ck vcrnıcdif;indc. Ama bcn, insanlar yaratıyorum ^imdi, Sadık kalarak kcncli (>rncğimc, Bcnimkisi pibi bir soy yaratıyorum, C U M H U R İ Y E T KİTAP SAYI 3 4 6 SANATÇININ ŞARKISI İsjn yaratmak vc karar vcrmck oldıığuiKİa, Ey sanatçı, zamanının çoğunda kalmalısın tck başına! Ama sıra gcldiğindc yaptıgınm kcvlinc varmaya, 0 zaman koşmalısın loncadakilerin yaııına! ()rada bütünüvle görebilirsin lıaktığmda, Kcıuli yaşamınm nasıl aktığını Vc kimi yıllarının hasılalını Izlcycbilirsin komşularının aynasında. Tasarım ve düşünce, Bağlantılar vc biçimleme, Biri ötckini izlcycccktir Vc sonunda iş, kemale crcccktir! Iyi buluşlar yapıp akıllı düşünmck, (îüzcl biçimleyip inceliklcrlc yctkinleştirmek, Böyle kazanmıştır eskidcn bcri Sanatçı, o sanatla mayalanan crkini. Doğa onca imgc zenginliğiyle ' Nasıl açığa vurıırsa tck bir Tanrıyı, Sanatın cngin tarlalarında da Tck bir sonsuz anlamdır ckcn toprakları. 1 lakikattir bu anlamın adı, Yalnızca güzcli scçcr kcndinc süs diyc Vc hep çcvirir bakışlarını Ey aydınlık günlerin rcnklerinc. Nasıl bırakıyorlarsa kendilcrini şairlerlc I latiplcr, yazının vc şiirin tlalgalarına, Yaşanıın ncşcli güllcri dc taptazc Açmalıdır rcssamların schıialarında, Kıışatılmış olarak kalabalık hcmcinslcriyle Vc yüklü sonbaharın ycmislcriylc; Ancak böylc dilc gctirilcbilir titrc^inılcrlc Clizli yajjamıtı açıktaki anlamı. Binbir çcsitliliklc vc giizcl akmalı Biçimlcrclcn doğma biçim scnin cllcı indcn, Vc yaratılan hcr insan sıırctindcn Biı Tanrının dünyava indiği anlaşılmalı. I langi alcl olursa olsun kullanılan, Sanki bir kardeş gibi canlandırılmalı: Vc sunaklardan alcvlcnip cosan Dumanlar, şarkılara karı^malı. SAYFA 15 Susmayı scvmcz şair taifesi, Kcndini göstermcktir onların tiryakiliği; ()vgülcr vc ycrgilerdir bcsinlcri! Kimse hoşlanmaz günah çıkartmayı düzyazıyla. Ama bizler, sanki kilisc hücrclcrinin kuytuluSıında, Ararız ilham perilcrinin güvcndiğimiz bah^clerini. Tüm yanılgılarım vc amacladıklarım, Tüm acılarım vc yaşadıklarım. Bu bukcttc hcpsi biıcr çiccktir yalnızca; Vc gcndik dc, ya^hlık da, l'irclcmfcr de, kıısıırlar da Hoş görünür şarkılann kalıbında. YENİ AŞK, YENt YAŞAM Söylc yürcğim, ncdir bu halinr1 Ncılir Inınca tclaşa düşürcn scni? Bu yabancı yaşam, scnin için pck ycni! Karşımdaki çchrcn sanki sislcrc boğuldu. Silinivcrdi dalıa öncc scvdiklcrin, Karalar bağlayıp üzüklüklcıin, Silinivcrdi hıızıııun \c gayıvtiııSöylc, biiliin bıınlar nasıl olılur1 Bııncu güçlü nıii bagladı scni Bu gcnçlik ateşi, Bu scvinıli pcri, Sadakat vc iviliklc dolu bu bakıslaır*