Katalog

Kapak konusunun devamı. •" çekten yaşamıs, Sumcrli bır şair. Adı, "Tanrının adamı' anlamına geliycır... Tabletlerden anlaşıldığına göre, kitaptaki öyküyü yaşjıiığında yazmaya başlamış, 4000 yıl öncesinden gunümiizc gelen otobiyografi dc denilebilir Sunıcrlı Ludıtıgımı için tablctin başına otıırdıığunda, artık ülkesini Sumer kralları değil, yabancılar yönetiyormu:;. Bıı yüzden yeni yöneticilerin Sumerceyc hiç benzemeyen dilleri konuşuluyormus,. Ludingirra dilleri, uygarlıklan unutıılup gidccck diyc çok üzülüyormuş,. Ama bakmı^ ki iizülmekle ofmayacak, kendi ya^aniıııı, bildiklcrini, görüp geçirdiklerini sonraki kuşaklar da okıısun diye başlamış yaznıaya. Muazzez Jlnıiye Çığ, tüm sevecenliğiyle ve bir insanı mutlu ctmcnin, rununu huzura kavuşturmanın coşkusuyla şöylc diyor: "Kendinden 4000 yıl sonra, yazdıklarının, ne denli zorluldarla bir araya getirilip bugünkü dillere çevrileceğini nilseydı, kimbilir ne dcnli mutlu olıırdu bıı Lııdingirra isimli yazar!" Sumcrli yazar 23 tablette anlatmış öyküsiinü, Türkiveli yazar da bunları 152 sayfahk bir kitaba dönüştürmüş. Bundan 4000 yıl önce bir Sumcrli (üstelik şair!) neler yaşamış, neler hissetmiş,, nelere üzülmüij, nelcrc scvinmiş... llk aşkının mahcııbiyetini nasıl dökmüş tablctin üzerine... Sevdigi kızı arkadaşıııa "kaptırınca" nasıl öfkclcnmiij... Oğrenciliği nasılmış, öğrctmcn olduktan sonra ögrcncilerinc nasıl davranmı^... Ataları, Sumcrlilere neden "ycryüzünün tadı' dcğil dc "ycryüzüniin tuzu" dcrlermiş... Kadınlann yazarken ve konuşıırkcn kullandıkları lchçcnin farkı ncymiş... Bugüniin "duvar yazıları"na benzeyen, "Zamanını boşa gcçirdin, nc isc yaradı?" gibisinden atasözleri nerecicn kaynaklanmış... "Yıkıntıların tcpcsindc tilkilcr kuvrugunu sallasınuan başka nc gıbi bcddualar edilirmiş... Belcdiye baijkanının başına neler gclmiş... Tapınakta kadınlarla nasıl birlikte olunur ve sonra da nasıl utanılırmış... C!cnç Şc^dada'nın erkekliğini yitirmesinc netlen olan ncymiş ve nasıl tedavi edilmiş... Fırat kıyısında nasıl gezilirmiş... Kısacası, "Bizim dcvletimizin ve halkımızın başına gclenler pişmiş tavugun başına gelmemiştir" diyen Ludingirra, Sumerlere ilişkin her şeyi anlatıyor bu kitapta. Vc cminim ki, Muazzez îlmiyc Çığ'ı çok seviyor... Baksanıza "Ey Hatunun Nidaba/ Yazı kamışı ile anlaşan scnsin/ Enlil'in kalbini kıvandıran sensin/ An'ın cvini bcslcyen sensin/ Enlil'in cvi, Ekur'ıın neşesi scvinci sensin" diyen bir ş,arkı duyuluyor binlerce yıl ötesinden. • Muazzez llmıye Dört bin yaşmdaki Sümerli Tabletlenden kitaba Dogmalardan uzak ve laik bir bilim kadını ORD. PROF. DR. SEDAT ALP S Sumer tabletlerinden blrkaç örnek. ayın Muazzez llıniye Çığ'ı 1940 yılından bcri tanırım. Kendisi Ataturk'ün kurduğu ve özcnle gclijtirdiği Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nin ilk mezunlarmdandır. Sumeroloji Ord. Proresörü Bruno Landsbcrger ile Hititoloji Frofesörii Hans Gustav Güterbock'un yanında çiviyazısı uzmanı olarak yeti^mi^tir. 1941 yılından beri uzman olarak çaliijtıöı lstanbul S.ark Eserleri Muzcsi Tablet Scksiyonu'nda ımekliliğe ayrı lıncaya kadar çok verimlı ve de^crli hizmetler yapmıijtır. Meslcki çalısmalarının ilk yıllarında üç cilt haîinde Boğazköy tablctlerini yayımladı. Bıı ciltlcrin ilk ıkisi Prof. Güterbock ve rahmetli Hatice Kızılyay ile üçünciisü de Hatice Kızılyay ile işbirliği lialinde yayımlanmıştır. lstanbul Arkcoloji Müzeleri Tablet Seksıyonu, dünyanın en zengin tablet arşivlerinden birini barındırmaktadır. Biiyük çoğunluğu, Osmanlı Imparatorluğu zamanında Mezopotamya'daki çe^itli yabancı kazılardan gelmiş olan ve yüz elli bini aşan bu tablctlerin tasnihnde Muazzez îlmiyc Çığ arkadaşımız ilktcn, daha sonraları Viyana ve Lcidcn ünivcrsitelerine protesör olarak gitmis olan tanınmış Assyriolog Fritz Rudolf Kraııs ve diğer Türk meslektaşları ile birlikte çalışmış ve bu çalışmaları uluslaıarası bilim çcvrelerinde biiyük takdir ve hayranlıkla karşılanmış,tır. Sumer kültürün etkileri lstanbul tablet arşivlcri çogu zaman uluslaıarası ünc sahip Sumerolog ve Hititologların uğrak ve çalışma ycri idi. Gclen yabancı uzmanlarla Muazzez 11miye Çığ daima clostça vc uyumlu bir diyalog ve işbirliğı içinde olnıus vc onlarla görii% alı^verışinden ve bilgi birikimlerinden bilim vc müzecilik açısından yararlanmıştır. Muazzez llmiye Çığ, Sumer kültür ve düşünce dünyasının araştınlmasına biiyük önem vcrmiş ve bu kültürün ctkilerini günümüze dck izlemiştir. Bazı bilim çevrelerince l'ürklcr ile akrabalığına olumlu bakılan Sumcrlilcrin edebiyat ve bilim alanlarındaki biiyük ba şarıları onıı adeta büyülcmiştir. Bundan birkaç yıl önce ölen tanınmış Amcrikalı Sumerolog Sanıuel Noan Kramcr ile çok değerli işbirliği, ülkemize değerli eserler kazandırmıştır. Emekli olduktan sonra da araştırma vc yayınlarına ara vermeden dcvam etnıesi, onun mesleğine bağlılığının bir göstergesidir. Sayın Çığ Sumer dininin ve tanrılar dünyasının monotcist dinlere olan ctkisini biiyük bir vukuf ve objektivite ile incelemiş ve önemli sonuçlar elde etmiştir. C), Ataturk'ün kurduğu ve ülkemize uluslararası değerde eserler kazandırmış olan vc 1983 yılında devletlcstirilcn Türk Tarih Kurumıı'nun sayılan vc sevilen değerli bir üyesi idi. M. 1. Çığ, Ataturk'ün açtığı aydınlık yolu izlcyen, dogmalardan uzak, bilimscl lutarlılığı kcıulisine rehber edincn, akılcı ve laik düşünceyc sahip çok değerli bir düşünür, akıcı bir iislubu olan deneyimli bir yazar ve seçkin bir bilim kadınımızdır. • CUMHURİYET KİTAP SAYI 349 SAYFA 4