Katalog

ıJ Arslan Kaynandağ "Kadın Filozoflar"ı değerlendirdi 1 vıyjada U Ümit Şahin "Bisiklet, Otomobil, Televizyon"u değeriendirdi < vıvlmla v ü Ahmet Cemal'le krtabı ve yazarlığı üzenne konuştuk . 1(1 \a\iıhla U Alev Coşkun TESAV'dan çıkan üç yeni kitabı değerlendırdı . /i l Cumhurıye Muazzez Dort yaşındaki Sumerli KİTAIP llmiye Çığ 1940 yılında DTCFnin Sumeroloji, Hititoloji ve Arkeoloji bölümlerindeki eğitimini tamamlayarak Istanbul Arkeoloji Müzesi'ne civiyazıları uzmanı olarak atanan, müzedc bulunan Sumer, Akad, Uitit dillerinde yazılmış 74 bin çiviyazılı belge üzerinde 33 yıl çalıştıktan sonra emekli olan Muazzez İlmiye Çığ'ın yurtiçinde ve yurtdışında çok sayıda bilimsel kitabı ve makalesi yayımlandı. Geçen yıl Kaynak Yayınları, "Kur'an incil ve Tevrar'ın Sumer'deki Kökeni"ni sunmuştu okurlara. Çığ'ın "Geçmişe döniik bilimkurgu" olarak tanımladıöı "Sumerli Ludingirra" da yine Kaynak Yayınları'nca gcçtigimiz günlerdc yayımlandı. Muazzez İlmiye Çığ, "Kur'an İncil ve Tevrat'ın Sumer'deki Kökeni"nde, Sumer inanış ve efsanelerinden Tektanrılı dinlere yansıyanları inceliyor, kutsal kitaplarda aynı kaynaktan gelen ortak konuları araştırıyor. TUNCA ASLAN taplarını imzalamak için crtesi gün Izmir'c gideceğini söylüyordu. Çalışma masasında üst üstc duran kitapları da kcndisini bekliyordu. 6000 yıl önce Asya'dan göç cdcrck Dıclc vc I'ırat nchirlerinin arasına ycrlcşen, tlillcrinc görc bir yazı icat cdcn Sumcrlilcrin izini sürüyor (Jığ. Dinlerini, dillerini, günlük yasamlaıını, sanatlarını, aşklarını, ailc yaşamlarını, ağıtlarını güniimü/ Türkıyc'sinc taşıyor. 11MO vılında [)TCI'nm Sumeroloji, Hititoloji vc Arkcolop bolumlcrindcki cgitımini tamamlayarak tstanbul Arkeoloji Mü/csi'ne çiviya/ıları uzmanı olarak atanan, müzedc bulunan Sumer, Akatl, llitit dillcrindc yazılmıij 74 bin civiyazılı bclgc üzcrindc Î3 yıl çalıştıktan sonra emekli olan Mua/zez İlmivc Çığ'ın yıırtıçınıle vc yurtdışında çok sayıda bilimsel kitabı vc makalesi yayımlanmış. Cîeçen vıl Kavn.ık \'ayınları, "Kur'an İncil ve Tevrat'm Sumer'deki Kokeni'nı sunmuştu okurlara. (Jığ'ın "(icçmışc ıloıiıık bılimkıır^u" nlar.ık tıınımlcidı^ı SııniL'ilı Lınlın^ırr.ı ıl,ı vınc Kavnak Yayınları nca gcçcn günlerdc yayımlandı. Muazzez llmiye Çığ, Kur'an tncil \e Ie\rat ın Sumer'deki Kökeni'ndc, Sumer ın.mis \e clsanelermdcıı 'l'cktanrılı dinlere yansıyanlaıı meelıyor, kutsal kitap lard.ı avnı kavnaktan gelcn ortak konuları araştırışor dıı I'.vrenin ve insanın vaıatılıs scivleiH'elcrinden, Adcm ilc I lavva'va; Nuh 'l'uhım'nd.ın kaılınların b.ı>laıını ortmelerine; Babil Kıılesi ndcn llyüp Pcygamber hikâyclcrinc kadar pck çok "motitin " Sumcrlilerde nasıl yer aldığını bclgelerle kanıtlıyordu kitap. ()rneğin, Sumer tapmaklarında "genelkadın" gorcvi yapan rahibelerin Tanrı adına seks yaptıkları için kutsal sayılmaları, diğer kadınlardan ayrılmaları için başları nı örtmcleriylc; "Ey peygamber! Hanımlarına, kızlarına vc müminlerin kadınlarına bir ilitiyaç için dışarı çıktıklannda örtülcrini üzcrlerine almalarını söyle. Onların tanınmaması ve incitilmemelcri için cn elverişli olan budııı ' diycn Kur'an claki Alı/âb Suresi'nin 59. ayeti arasında nasıl bir bağ vardı acaba? Ya da Sumerlilerin kadınları bir tarlaya bcnzetmeleriylc, "Kadınlarınız sizin için bir tarlaclır, tarlanıza nasıl dilerscniz oyle girin" diyen Bakara Surcsi 223. ayctin paralelliği ncredc başfayıp nerede bitiyordu/ Kolav anlaşılır bir tez ileri sürüyor vc kamtlarını döküyordu bu kitabımla Muazzez llmiye (,'ığ... Tektanrılı dinlerin ortaya çıkışmdan binlcrcc vıl oncc var olan Sumcrliltr, km iıükkn vc iMfjulcni y;i/ac;ik biçimılc gclistinliklcrı yazılarıvla, lüııı ()rtadoğu kavımlcıını etkileıi altına almışlar ve çok büyiik oranda ctkılc mi.şlerdi. Oncclıklc ılc kutsal kitaplan . Yaz.ırın (şinıdılik!) son çalisması Sıuıuı lı Lııdıngıı ra ıse yukarıda bclırııiğim tiırdcn, (J.ıg'ın "vu/ıiııu bı le gormediği" insanlardan biri için va/ılıgı bir kitap Anı.ık şu tarkla: l.udmgırra, binlcrcc vıl oıuc gcı Ih'Vdiııı 4 \dvfdılıı *~ T ürkiye'nin ilk Sumerologlarından Muazzez llmiye Çığ'ın kitaplarını ve kendisiyle yapılan röportajiarı okuyun uzun yıllardır sürdürdüğü sabırlı çalışmasını öğrcndikten, ama asıl olarak kendi siylc1 tanışıp, Ataköy'dcki evinde birkaç saat gorüştiiktcn sonra, Nâzını'ın "Yaşanıak şakaya gelmez/ Biı vıık bir ciddiyctlc yaşayacaksın/ Bir sincap gibi mcse la..."di/L'İLri aklımdaıı yıkma/, dilinıdcn dü^mıv ol dıı... ( O kiisıır yaşındaki, kıpır kıpır, ycrindc dıırama S yan, aramızdakı 50 yıllık hırka karşın cncrjisinc, çaln.nıa disipliniıif, lıcvi'caııına ve koyfitn; «ıptayla baktı^ını bıı "miniminnacık" kadın, Nâ/ım'ın o cnfcs ^ıirindc söziınü cttiui ııisanlardan birivdi i^tc. '['iiın vaş.mııııı, yü/üniı bılı* goınifdigi insanlar i(,'in bir "laboratııvara" kapaıurcasına binlcrcc vıllık kıl tablctlcrin büijinda ı;cçırmi!;; kcntlisı için ck^ıl, ba^kaları ign uj>ı.ı.şıp durnuış bir biliın vc kültiir irısanıydı. Babası, "ılimlc Uf'taşsın' diyc koymııştu ikinci adını. Cıınıhııliyct ku^a^ının pırıl pırıl, aydınlık gclcccf>c tutkıın gcn^lcrindcn biri vc bclki dc cn önemlisi kendini (âımhııriyi'r'c lıorçlıı hisscılcn bir k.ıdm olarak "llını vc"nin karşılı^nıı (a/.lasıyla, ama hi(,bır zaman yrtin mcycrek vcrnıişti; vcımcyc tlc dcvanı cdiyor... Bcn cvinden ayrılirkcn, İMr konferansta konıışmak vc ki K İ T A P S A Y I 3 4 9 C U M H U R İ Y E T