Katalog

0 K U R L A R A Yaşamtnı aydınlanma uüruna adamış bir düşün ve yaztn adamtmız Vedat Günyol. tçtenliğinden, hoşgörüsünden, yumuşaklığından, dürüstlüğünden hiç ödün vermeden düşün dünyasının kapılartnı aratamaya çalıştı bizlere ve birlikte düşünmeye çağırdı bizleri. Uzun yıllar yönettiği "Yücel" ve "Yeni Ufuklar" dergilerinde de sürdürdü aydınlanmacı anlayışınt.Bir yazısında şöyle diyordu: "Bizde olsun, başka ülkelcrde olsun, düşünceden korkanlar, hep, ama hep 'kuvvet'e sanlmıslardır. Oysa, kaba güce değil, düşüncenin gücüne sanlmak; çağdaş olmamn, uygar olmanıti, yani insan olmamn biricik koşuludur." Bu büyük düşün ve yaztn ustamızın düşünsel veriminin uzun yıllar sürmesi en büyük dileğimiz. Ankaralı kitapseverlerin kitapla haşır neşir olduğu şu günlerde, diğer ulerdeki okurlanmızın da aynı şansı bulabilmesi dileğiyle... TVRHAN GÜNAY Tiyatro Çalışması Tiyatro için bir belge "Tiyatro Çalışması" tiyatroyu bilimsel bir etkinlik biçimi olarak kabul eden ve üreten Berlincr Ensemble'ın çalışmalarını anlatıyor. Sahneleme, oyunculuk, rol çalışması, sahne tasarımı, sahne tekniği, dramaturji, oyun çözümlemesi, sahne müziği, konuşma tekniği, sahne makyajı gibi çeşitli alanları içeriyor. Ozelîikle de dramaturji ve reji konusunda bir kaynak kitap olduğu söylenebilir. LEMAN YILMAZ GİRİTLİ ££ t I t iyatro Çalışması", tiyatro konuI sunda Türkçc olarak basılan belJL ki de ilk beıge kıtap. Kitap Bo yut Yayınları'ndan çıktı. Yılmaz Ünay tarafından Türkçeleştirildi. "Tiyatıo Çalışması" tiyatroyu bilimsel bir etkinlik biçimi olarak kabul cdcn ve üreten Berlıner F.nsemble'ın çalışmalarını anlatı yor. Sahneleme, oyunculuk, rol çalışması, sahne tasarımı, sahne tekniği, dramaturji, oyun çö/ümlemesi, sahne müziği, konuşma tekniği, sahne makyajı gibi çeşitli alanları içeriyor. Ozelliklc dc dramarurji ve reji konusunda bir kaynak kitap olduğu söylene bılır. Onsözde de belirtifdiği gibi bu kitap orijinalinin tıpkıbasımı değıl. Kitapta yer alan koııular özgün baskıdan scçilmiş. Buna göre, kitaba yalnızca oyunlarla ilgili bölümler alınmış. Modellendirme ve Delgeleme bölümleri alınmamış. Yine özgiin basımda yer alan Gorki'nin "Vassa Jcleznova", Lenz'in "Özel Öğretmcn", Hauptmann'ın "Kunduz Kürk ıle Kızıl Horoz' oyunları kapsam dışında bırakılarak, Brecht'in Türkiye'de basılan ve sergilencn "Bay Puntila ıle Uşağı Matti", "Ana" ve, "Cesaret Ana" oytınlarına yer verilnıiş. Özgün basımda çok sayıda lotoğraf, çiziın ve nota yer almasına rağmen, bu baskıda bu tür belgeler içinde belli bir seçırn yapılmış. Kıtabın girişınde Brecht'in 1951 Ma yısı'nda Leipzig'deki Tüm Almanya Kültür Kongrcsi'nde yaptığı konujjinadan bir böliinı yer alıyor. Yazının konusu, II. Dünya Savaşı sırasında henı fizıksel açıdan, hem de sanatsal açıdan büyük bir yıkıma uğrayan tiyatro. Yazıda Brecht, zihinsel ve teknik olarak çökmiiş olan tiyatronun nasıl yeniden güçlendiıiJeccği sorusuna yanıt arıyor. Kitapta yer alan ilk oyun "Bay Puntila ıle Uşağı Mattı." Bu bölümde oyunun afişinde yer alan sahne özctleri, Puntila ^arkısı, yinc oyuna bağlı olarak "Ilalk Oyunu" basjlıklı bir ya/.ı yer alıyor. Yazıda yeni halk oyununun nasıl olması gerektıği ve "Puntila ıle Uşağı Matti" gibi bir oyunun bu bakış açısı SAYI 270 TCflUP Imtlyaz Sahlbi: Berin Nadl 0 Basan ve Yayan: Yeni Cün Haber AJansı Basın ve Yaymcılık A.$. 0 Genel Yayın Yönetmeni: orhan ErlnçocenelYayın Koordlnatörü: Hikmet Cetinkaya Yazıişleri Müdürierl: Ibrahlm Yıldız(Sorumlu) , Dinç Tayanç > Yayın Yönetmeni: Turhan Günay ocrafik Yönetmen: Dllek llkorur 0 Reklam: Medya C CUMHURİYET KİTAP doğrultusunda nasıl oynanması gcrektiği vurgulanıyor. Yine bu bölümde oyunun reji si ve dramaturjısi ile Ügili bazı sahnelerden örneklcr vertliyor. Ayrıca Caspar Neher tarafından cizilen taslaklar da görscl malzeme olarak eklenmiş. Bunun dışında Puntila şarkısının notaları da bu bölümde yer alıyor. Kitapta yer alan ikinci oyun "Ana". Bu bölümün başında Brecht'in Gorki'nin "Ana" romanının motiflerinden hareketle yazdığı ve "Öykü" başlığını taşıyan metin yer alıyor. Metni oyundan Bazı sannclcrin yer aldığı fotoğraflar izliyor. "Tiyatro îçin Küçük Organon"dan alınan ve "Bertolt Brecht'in Rejisi" başlığını taşıyan yazı ise Brecht'in oyunları nasıl yönettiği, oyuncudan neler beklcdiği konusunda önemli ipuçları veriyor. Metinde yapılan dcğişikliklerle ilgili bir örnck, bazı sannelerin rejisi, Ernst Kahler'in iki farklı rejide yorumladığı Pavel rolü ile ilgili bir yazı, Hanns Eisler'in "Ana" oyunu için yaptığı müzik, çeşitli şarkıların notaları, Nehcr'in taslakları vc oyun makyajı ile ilgili yazılar yer alıyor. "Tiyatro Çalışması"nda yer alan üçüncii oyun yine Bertolt Brecht'in bir oyu nu: "Cesaret Ana ve Çocukları". Cesaret Ana oyunu ile ilgili ilk bilgı oyunun konusu üzcrine. Oykü, sahne sahne ayrıntılı olarak verılmiş. Oyunun rejisi ile ilgili notlar (Önoyun, Bıçak Çeknıe, Palaska Pazarlığı, Eilif'in Kılıç Dansı, Hareket ve Gruplamalar gibi) ve fotoğraflar daha sonıaki bölümleri oluşturuyor. "Yeni lçeriğin Tiyatrosunda Biçim Sorunları" başlıklı yazıda isc Frıcdrıch Wolf vc Bertolt Brecht Cesaret Ana oyunundan yola çıka rak epik tiyatroyu tartışıyor. Dranıaturjiden oyunun prömiyerirıe kadar bır oyunun sahncyc çıkış evrelen ni açıklayan bölüm ıse yol gösrcricı özellığı açısından çok önemli. Bunu yine oyunda kullanılan şarkılar ve notaları izliyor. Sonuçta, "Tiyatro Çalışması" bılımsellikle sanatı iç ıçe geçıren çalışmaları içe ren önemli bir kitap. Ancak, herhangi bir tiyatro kitabı gibi elinizc alıp okumaya hcveslendığinızde bunun çok zor olduğunu görüyorsunuz. Çünkü ki tapta adı geçen oyunları ya daha öncedcn okumuş, seyretmiş ya da üzerinoc çalışmış olmanız gere ıyor. Bu ciurıımda, 1 iyatro V'i B e | t 0 | t Brecht hşması" daha çok bu oyunları sahnelcmekte olan ya da sahnelcmcyi düşünen tiyatrocuların ya da bu konuda bilimsel araştırmalar, dramaturji çalışmaları yapanların yararlanabileceği türde çok önemli bir kitap. Ancak, fotoğrafların bulanıklığı ve cildin çabuk dağılması kıtabın olumsuz yönlcrini oluşturuyor. Son söz olarak, "Tiyatro Çalışması" tiyatro alanında yayımlanan çok önemli ve değcrli bir kitap. Basılacak olan yeni ciltlerde, ilk ciltte eksik olan bölümlerin de eklenmesı umuduyla... • * / (). Edebiyat Fakültesi Tiyatro Dramaturji ve Eleştiri Bülumu Tiyatro Çalışması / Bertold Brecbt / Türkçesi: Yılmaz Onay /MitnsBOYUT Yaymları / 16X . | n rı y a tro Çalısması adlı kltabı billmselllkie sanatı Içlce geclren çalısmalan lceren önemll eser. SAYFA 3