Katalog

Havasız koğuşlara ahştlır Yatılır of demcdcn hücrclcrdc tjiçbir şey oldiirme/ insan yüreğini Qldiirür eğilmck bir ckmek uğruna Üç kunışluk adamlar öııünde" (I Iançcr vc Lirik, s. 74) Mahmııt Temizyürck'in dc bir değerlendirmesini aktarmak ısriyorum: "... Dcmirtaş, kuşağı şairlerine has bir tutumla, kuşajhnın bütiin zihinsel, yaşan rısal, duygusal sorunlarını icsclleştirdi... Demirtaş, coşkusıınu yaşadığı "kabarıtıa" döneminin, buruk hüzünlü şitrini dc aynı yapıyla kurınuş, şiirinde yalın, nct, dobra ve kcsin çizgilcr biçim deg'iştirmcksizin, döncmin nayatıyla buluşabilmiştir Yalın şiirin o zor kurulur gücü, siirdc bicim arayışlarına değil, bulduğu biçimde hayat arayışlarına olanak verir. Tıpkı Cahit Külebi'dc oldugu gibi." (Siyah Beyaz, 2425 Eylül 1995) Ramis Dara, Demirtas, şiirindcki köpriilerc özel bir yer vermektedir. Bence de bu konu ayrıca incelcnnıelidir. "...Abanmış korkuluklara/ Mınldamrken o şiiri/ Le Pont Mirabeau/ dalıp gitmiş akan sularla sevdalara/ Hey Âppolinaire/ Yak bir cigara" (Görüşmc Yeri.s. 13) "Kederli bir tadı var/ Köprülerden geçtnenin" (a.g.c, s. 63) "Struga'nın ışıklı köpriilerinin birinde" (a.g.c, s. 63) "Mirabeau köpriisünden geçtim/ Anarak Apolinairc'i" (Bir Mcnuil Cök yüzü s. 34) "Köpriileri severim/ Ince, narin kemerleriyle/ tki yakayı birleştiren güzelliklcri Köprülerin yiicesi/ lnsandan insana yol olan" (Bir Mcndil Gökyüzü, s. 27) Demiıtaş bcnce üreten, yctiştircn, var cdcn iıısanları, yalnız kavakları, ahlac ağaçlarını, Kalciçini, iskclcyi, sıradan in sanları yazdığı zaman daha da yücclmck tedir... Güneşli bir dünya özlemiyle yazdığı şiirlerde uıııut hcr /.aınan giindemdcdir. En karamsar şiirlcrinıie bile. "Ve dolu dizgin geçerek Her acıyı bir sevinçle Yolu yok kalbim Sağ çıkacağız bu acılardan Çiinkii umutsuzluk yasak Yılgın türkiiler söylcmek de Çiinkii yürüyor umudun ordusu Ûmutsüzluğu kurşuna dizerek" (Hazırol Kalbim. s. 31) Dünya karanlık bir dönemden geçiyor. Polirıka cambazları vc mcdya 'kürcseflc^me' ve "yeni dünyj diizcni' tlıyor da başka bir şey denıiyor. Bu yeni gibi görüncn aidatıcı söylcın bülün ülkeyi vc gençliği sanp sarmalıyor. Bövlc duruınlarda şaiı lere görev düşüyor elbcttc. Mctin Dcnıirtaş bu knnıılarda ilk uyarıyı yapan şair lcrdcn. Oııa göre uınııt yaşıyor, yaşayacak. Unıut yeşcriyoı. istcbir tutanı ıımut içc^i Mcün Dcmirtaş tan: "Bak her yerde Ufak ufak yeşermekte Umudun ordusu Metin Demirtaş'ın siirinde adlar söztöaü Metin Demirtaş, ölümler, öldürümler üstüne ağıtsal nitelikte birçok şiir yazdı. Bu onun en duyarlı olduğu alan... Ve belki bu konu ayrı bir inceleme konusu. Ben bu bağlamda, şiirlerinde geçen özel adları, doğrudan adına şiirler yazdığı kimi kişi adlarını bir kâğıda yazıp kcndisine verdim. Kendisinden bu adların bugün çağrıştırdığı anı ve izlenimlerine ilişkin küçük notlar istedim. Sözlüğümüz, Demirtaş'ın her adın karşısına düştüğü satırlardan oluştu. SAFFET UYSAL Ahmet Arifle Antalya Haztran. 1989. CHE GUEVARA: ı iiri seven ve bilen biri. Nâzun HikI met'in şiirini izlemesi vc Fransız'şa' iri Baudalaire'in kimi şiirlerini ezc bilmcsi bunun göstergesi. Yaralı, yerde upuzun yatarkcn kalbinc boşaltılan kurşunlarla öldürüldüğü cün, çantasında, tuz vc ekıııeğin yanında şiirler dc vardı. Rcsiınlerdcki yüzündcn vc gülüşünden yansıyan aydınlık sıradan vc ha vadan dcğil: Şiir ve insan scvgisiylc donanmış zcngin bir iç dünyanın yansısı.. Bir ya/.ısında okumuştum, ama şimdi tam anımsayamıyorum, Brecht 'Sanatsal Imge* için "üçüncü tcrim" tanınılamasını yapıyordu. Ve bir örnek: Ccnazc alayı ile düğün alayının bir köşcbaşında karşdaşnıasından yansıyan şcy.. PAULCKLAN: 986 yılında, Paris'te, Seine Irmağı'nın kıyısında Alaol'la geziniyoruz. Az öııcc bir köprüdcn ge<,tik, Mirabeau Köprüsü müydü? Bilmiyorum. Ama vukarda, şiirimde betimlcdigim gibi kirli bir gökyüzü vardı ve Scinc algınalımlı akıyordu. Bulaııık sulara Paul (lelan için bir dal kasımpatı attıın. Celan'ı intihara sürüklcycn, aşamadığı acı neydi? Temerküz kamplarında bir mum gibi eriyip giden ve unutamadığı anncsinin anısı mıydı onu ölünıc gntü ren? Aralıksız imgclcmc konuk ulaıı sol gun bir annc yüzü.. Celan kcndini sulara atınakra buldu çözümii. Köln'den Paris trcnine bincrken "Bademlerdcn Say Bcni" cebimdeydi. Scinc kıyısıntla, Ataol'la biraz da i<;imizi dınlcycrek, suskun olurduğuri)uz o bankta bcni bir şiir bckliyordu, aldım, gcri döndüm. C) üzgün güz ikindisındc ağaçlardan Seine Irma^ı'na dökülcn. Cclan'uı şürlcrinden düşen imgelcrdi saııki.. "Akçakavak yapra^ıııla ak pak bakarsın lcaranlığa/ Ak düşmcmişti hiç annemin saçlanna" Vc defterime karaladığım şu dizclcr: A a dinmcz/ Hasret Eksilmez/ Susar da türkülü bir yürek/ Seinc'in serin sularında/ Paris bunu bilmez. 1 § Yıl 1967, ckim ayının son günlcri. Yapraklar yeni yeni sararınaya bajjlamış.. Havada yaklaşan giiziin yumuşak vc hüzünlü kokusıı.. (ihe vıı rulmıış ve aynı günlerdc anası bana kara başlı, ka ra gözlü bir oğlancık doğıirmuş! SSK Ilastancsinden çıkmışım, Akay yokuşundan aşağı sevintiıı vc hüznün iç içe geç tiği duygu vc duygulanımlarla ıniyorum. Diliınde bulutsu dizcler: "Bizim de dağlarımız vardır Chc Guevara/ Bakma şimdi durgunsa, bir şahan gibi duruyorsa/ Yorgundıır, savaşlar görmüştür, çeteciler barındırmıştır/ Yani satılmış değillcrdir hiç tüfek patlanııyorsa..(...)/ Bu dizeler hüzün vc scvincin karşılasmasın dan yansıyan şcylcrdi ve 'Anadolu Kurtuıuş, Savaşı'na göndermclcrı vardı. Ama iki Ccza Hukuk Pror.'u nıahkemeye sun dukları bilirkişi raporun da böylc yoruınlaınıyorlardı. Böyle bir yorum için böylc bir bilinç gerckirdi. Yoktu vc yoksul Anadolu insamnın sö mürgcciliğc karşı verdigi savaşımın anıla rı da çoktan toplıımsal bcllcktcn sıliıı mişti. Olusmakta olan Antıcmpcryalist bilinç dc daha çok dcvrimcı gcnçiı^ın, dcvrimciromantik dünyalarında uç veri yordu. Vc o günlcr (Ihc Guevara, Lumumba gibi insanlar tüm dünyada somürgeciliğe karsı başkaldırının ortak dilı vc iıngclcriydi. Bugün 'Yeni Dünya Düzcnı' dcğcrsizliklcrinin de^cr ölçüleriylc bu duyguları anlamak vc algılamak olası mı! (Ine'nin adı vc anısı özüne yabancılaşınamış insanın yürek tellerını titrctcbilir yalnuca... Chc. Yani Mahmut Temizyürek'in söylcdigı gibi, "Dcvrımci saflığın, adan mışlığın simgesı!" tLHAN ERDOST: I mgelemimdc, denizdc güncşli çakış taşları gibi gülümscyip duran bir kardcş.. Hcr 7 kasımda fa şizmin gırtlağında kımılda yan hançer. Olmez ölüleritnizden biri. Kara bıyıklı esmcr yüzündc dagJı bir tad.. Oysa ekin tarlalarında açan gelincikler vc pcynirckmck sözlcrinin uyandırdığı duy gular kadar ııariıı biriydi. Alaz'ın Türküler'in baba Giysilerine sinmiş basımcvi kokusıı.. Aziz Nesın le. 1985 Antalya. SAYFA S CUMHURİYET KİTAP SAYI 301