Katalog

GÖRÜNMEYEN KİŞİ Gülüyoıum, gıılıımsııynrıım liııı eski ozanlaıa, hayranhk duyııvoııım tünı yazılı ^iirc, çi\x, elmasa, sıı yüzüne vııran günıÜ!} damlasına, nır vakıtlcr kardeş bilciıgim hcr şeye, giilc ili^kin; giılümsüyoııım (,unku cski o/.anlar lic|i "bcn" diyoılar, hcr adımda bir !;cy gclıyoı ba^Iaı ına vc hcp "bcn", anca onlar hokaklarda yürüyeıı \a da guzclım scvgılilcri, ba^ka kimsc dcğil, nc b.ılıkçılar geçiyor yoldan, nc kilan satıcıları, nc de clııvarcılar; kinısc dü^nıuvor bir yanı iskclcsiıulcn, acı çcknııvor kinısc, kimse sevmiyor zavallı ozan kardcijimdcn ba^ka, lıc|i onun'ya da güzclinı scvgilisıniıı bir !C v geliyor başına, } kinısc va^anııyoı onıın (]ışında, kinısc aglamıyor aclıktan \.ı d.ı ofKcdcn, kinibc acı çckmiy(>ı di/clcıiııdc kirasını öcıcycmcdiğı i(,in, kinısc, ^iirdc, atılnııvor sokaga ^iltclcıi vc iskcııılclcriylc vc vapımcvlcrindc oıalarda da bir ^cy olmuyur, hiıbır şcy olmuyor, ^cnısivclcı vapılıvor, bardaklar. sılahlar, lokomotıflcr, nıadcıılcı çıkarılıyor cchcnnem kaza kaza, grcv var erler geliyor ateij açıyorlar halka, yani ijiirc ama o/.an kardeşim sevdalıydı ya da acı ı,ekıvoıdu, eiinkü duyguları dcnizdcn geliyor, seviyor ıızak linıanları, adlarından ötürü; yazıyor tanımadıgi, bilmedi^i okyanuslar iistiine, tanelcrle dolıı mısırgibi yaşamin geciyor yanından nilmeden, dokıınup cllcmcdcn, çıkıyor, iniyor vcre ayak basmadan, kimi zanıan da kcndini cok derin vc kapkara duyuyor, öyiesıne yücc kı kcııdindc dejîil, sarmaş dolaş olııyor, cözülüp dağlıyor "damgalıyım" dcyip duruyor, taşıyor oflaya puflaya hacını kaıanlıkların, beıkcstcn başka oldıığunu diişıinüvor; beı gün cknıek yiyor yemesine, ama lırıncıyı gormemiş lıi<,. nc de bir sendikacvine, planlama kurulıına g ii ^ zavallı kardeşim böylcce anlaşılnıaz oluyor, egilip bıikülüyor, çözülüp dökiiliiyor, ilgirıc ilginç buluyor kendini ona yaraşan söz btı, iistun dcğilim ben kardeşimden, ama gülümsııyorum, «,ünkii sokaklarda bır başıma değilim viirıirkcn; C U M H U R İ Y E T KİTAP SAYI 3 0 1 Hazırlavan: Cevat Capan Pablü Ncruda / Şiirler / Çcviren: Teoman Aktürel 'grev van / enler geliyor / ateş acıvorlar halka, vani şiire' PABLO NERUDA (19041973) llÜYUU.YlCt S/LV/iy Nııc \crıp ı//cc yuııııııvl'lvıı dofoır kıtupLır Aıııa öp/ii/rr/ voh\ıi, bölgclcn ycı/'w, aııııı crkcblcri yohsa cllvn dolıı, hddifildrı \uk\ıi bcr damlddd, mltklurı \>oh\ıi, olkclcn, ı\tchlcn, yolLırı, nc \ı>Hjitc tı/ımd' /}<• \ıinnlıir, ııc (</// oldrak yokttır fcozlcrı rc açaındzlıir <>h>iddı$j ıcııı dc, ydlııız dğızhuı rıirdır, hıırıilııı ı'ilii tiğzı Sci'dmı dıığııijidiı ddlldil rc hdiıLı djk tinıuriıLi OMIUIII dızvlt rıım, dıkliııı \crl lopnıgd dlc^lc çıfl ıinıuııdıi tdrtı^ıınılı btr gıtlıı Boylccc yımıycbıldıııı )arkı \oylcycrck 1904'r.c fjıh'nın P.ıır.ıl k eın ınd c dogdıı Ncıııda. Babası Jose del ( ' a ı m e n Reycs Moıales bir demııyolu i^(,isı. Bır yüsındavken .ınıu*sinı yırırır l',ıblo. llk ^iirİLM'inc attıgı iın/a Ncluıli Rcvcs'ın. S o n u n d a , scvıli)"! hir (^ck ya/arııı soyadını kcndi adııuı ckleycrck I'ablo N c r u d a inı/asını kullanıiıaya başlıyor. llk dcııcmel c n n d c n sonra yuvaş yava^ algıları çeşitlcnır, ilgilerl ge ıii^lcr. 1921'ılc Başkenr'c, Santıago'ya gider D u ı m a d a n ^ıiı lcr yazmaktadır, b u n l a r d a n bırı, Bayram Şarkısı oğrcncı biıliğinin aı;tı^ı yarışıruıda biıiııcilik ödülünii kazaııır llk Sfiir kiıabı (1V23) Akşam Alacası, kısa bır sürc sonra Tutkulu Sapancı adlı kit.ılıı yayımlanır Aıııa geııçlik yıl larının rıı oııctıılı urunu Yirmi aşk şiiri ve umutsuz bir şarkı. lL»25'tcn sonıa art arda tıc, yapıt: Sonsuz insanın girisinıi, I lalkıılaı, Yerleşik aıliiın ve ıımudu. 1927'dc Bırmanya'nın baijkcnti Rangoon'da konsolo.s tııı Yeryüzünde konaklama bıııada olıi'juı. IS)28\li" Scvl.ın .uLıstmn Kolomho kentinde, sonra Kıılküta'da, l^îO'da Java'da kmısolos. Bıırada Hollatı dalı bır kızl.ı cvlcnır. Ikı vıl sonra Şili'yc döner. Yinc konsolos olaıuk Bııcnos Aircs'ı1 atanır. Güncy Amcrika gc/.isınc (;ıkar. Ivdcnco Ciaıcıa Lorca ıle karşılaşır. 1^34'tL1 Baısclona Konsolosu. William Blake'tcn, Ra ım*r M.ııı.ı Rılko'dcn çevırıler yapar. 1955're Madrid Koıısolobu. Ispaııyol ozanlarıyla tlostluklar kurar. Bir dergi çıkarır' Caballo verde para la poesia (Şiirin yeşil atı). Yıl 19Vı vı kpaııya ic, sava^ı l'ranco yandaşlaıına k.ır^ı Cunıhuriyct<,:lcri oylc c.ından dcstcklcr kı Şıli hııküıııctiıın.'geıı (,ağrılıı Clitıııc/.. Cjörcvindcn u/.akla^tııı lır. llk bııyük siyasal sjiirinı yazar: Olmüş savaşçıların analarına şarkı. Yıl sonunda Faııs c ycıloşii'. Dünyu ozanları tspanya halkını savunuyor adlı bır (iergi (,'ikarıuaya ba^laı. I 'IkuMiıc döııcı. Ispanya kalbimizJe adlı vapırını yayımlar 1940'da Mcxicu Babkonsolusıı »larak atanır. Mcksika vc Amcrika sanatının biiyük ustaları ( J r o z c o , Rivera, Sı quciros vc Mcksika k ü l t ü r ü n ü n öııcülcriylc, i/lcrini Canto General'de (lwrcnscl şarkıda) g ö r d ü g ü m ü z dostluk lar kurar. Şili'yc dönüijündc. I945'tc scnatör scçlir. O arada vatana ılıaıu'tlc suçlanır Kendini s e n a t o d a savıı nur vc Suçluyorum n u t k u n u okur. T u t u k l a n m a s ı n a karar vcıilıı Katar. Yıllar yılları, yapıtlar yapıtları kovalar. G c r e k Avrupa'da, gcrck Asya'da, gerck Latin A m e r i k a ' d a geziler. SAYFA 14 19'jO'dc Pıcasso'vla bırliktc " D u n y a Barı.ş ( ) d i ı h i " n i ı ka /aınr. 1964'tc Slıakcspcaıc ı^cviı ilcıiııdcn o i ü ı ü , ( ) x l o ı d lJnncrsıtı'sı l'clscff vc l'.dıbıv.ıt ( ) n u ı Doktorlıiftıı. 1^70: Salvadoı Allcııde ıcin scçim kaıııpanyasına kau lıı | 9 7 ! ' ı l c P.uıs Büvııkclcısı olııı 21 ckiıııdc Nobcl 1 .ıltliıv.ıt ' )diiliı'mi k.ı/.ınır I l.ıst.ıhf.ı uı/ıııukn ı'ılktsi ııc ılojıcr 197i l'.ııl.ımonto scçımı ı^ııı kampanyaya katılıı !Şıh dcMİınıııi valııı/. bırakmak, vokctınck istcycnlcrc kar^ı, lıalkıııııı dii^nıanlarına kaışı. " •jarkım bir Aranc.ıni.ı ra ^ı gıbi saldırg.ııulır, scrttır... Koruvun kcndıııı/i, lıılalı yorııııı ş a r k ı m ı 1 " diyc lıaykırıı Şılı'dc ıç sava.'jiıı onlcnıncsı ı^iıı L.ıtııı Anıcııka \ c Avı ııpa avdııvlaı ın.ı ı,.ıgııda btılıııuıı 1112 cvlul: Şıli'dc askcıı d a r b c . Salvador Allcntlc olduıiıliıı. N c ı u d a hasta döşcgıııılfılir ValpaıaısoVliikı, Santıago'dakı cvlcri yaj*malanır. 2İ cylüldc vurcjji acılaı.ı dayanamaz artık. Rcsmcn kunsor.dcn ölür ( i ö n ı ü l n n 1 torcnı IŞılı dırcnışınm sımgcsı olıır. • iDcrlcvcn vc çcviren: Saıt M a d c n ) Pablo Ncıaıda, Kara Ada Şiirleri, B/F/S yayınlan, ss. 2 M vb..