Katalog

O K U R L A R A ÇağdaşArap şainerinden A donis (A lı AhmetSait Eşber), 1930yılındaSunye'nin Lazkiye kenti yakınlanndaki Kassabin Köyü'nde doğmuş. Köy okulunda Kuran okumayı öğrenmış önce. Babası og*lunun eğitimiyle yakından ilgilenmiş, bu nedenle de çocuk. yaşta ünlü Arap şairlerini okumm ve anlayahilmiş. Fakir bir köylü çocu&u olarak, şans eserı okuma olânağı elde eden Adonis'in ilk şiirlerilise yıllannda yayımlanmış. 1956yılında Bcyrut'ayerlep/ıiş Adonis. ilk kıiabı 1957, ıktrtci kitabı ise 1958 yılında nrtaya çıkrnış. Lübrtan içsavaşı sırasında Paris'c gıtmiş ve orada yerleşmiş. Nâzır/ı llıkmct KültürvcSanat Vakfı'nın ikıyılda bir vcreceği ve ilkimbuyd verdigi "Uluslararası Nâzım 1 iıkmet Şiir Ödülu'nü kazanan Adunıs, ödülünü 14 Ocakl995 Cumartesı günü alaaık. Günümüz dünya şiirinin de önemliadlanndan biri. olan Adonis'i Özdemir Ince'nin biryazısı ve kendisiyle yapılmış bir söyleşi aracıltpyla tanılmaya çahştık sizlere. Bol kilaplı günler!... TURHAN GÜNAY Bozkırın ortasındakl baskent YapıKrediYayınları ve Yapı Kredi Kültür Merkezi, "İstanbul İçin Şehrengiz" ve "Üç İzmir"den sonra yenibir kent kitabıyla karışımızda: "Ankara Ankara". Prof. Dr. Doğan Kuban'ın, Ankara'yı tüm özellikleriyle yansıtan kitaba yazdığı önsözü sunuyoruz. PROF. DR. DOĞAN KUBAN arihi I lititlcr'c, l'iigler'e uzanan Anadolu kenti (,oktur. Bunlardan bazılarının kadcrini Anadolu yarımadasının doğal ula^ım yolları saptamıştır. Özel bir üıün ve üretimle eşleşenleri vardır. Ünlcrini önemli bir tarihi olj»uya borçlu olanlar da vardır. Ankara bunların üçüne de sahip bir konumdıidır. Pers döneminin, üfesos'u Susa'ya baglayan Kıal Yolu üzerindedi;. Coğrafi konumunun ö/.elliği ona Roma döneminin anılannı da kazandırmiijtıı. Ünlü tiftik keı,isinin sağladı|*ı bir kumaşın, sofıın uretim merkezidir. Tiirkler'ın tarihinde yeri büyük t)lan Yıldınm Timuı Savaşı'nın geçtiği yeıdiı. I'akat Ankaıa'yabugüntaşıdığı sihiıli st.ıtüyü veren, yaşamsal belle^imızde bu kenti yüceltLn Anadolu ıhtılalinın başkenti olu^uduı. Koca birOsm.ınlıtarihininoktalayanveye nibiı Tiiık imgesi y.ııatan bütun çağda^olgulaıhı, Kuvayı Milliyeıle, Kurtulu^ Sava^ı ile, Atatüık'le, Cumhuriyet'le, laiklikle, demokrasi ıle özdeşjleşmesidir. I oplumu orta^agdanyirnıinci yü/.yıla taşıyan bir taı ihi silkin menin, bir h.ımlenin butün anılannı taşımastdır. l'arihin Ankara'yı aydınlattığı dönemleı var: Augustus için tapınak yapıldıgı /.aman, Ahiler bagımsız bir idare kurduğu /.aman, Ortaasya'dan gelen Türk göçer or(luları Anadolu I üıkleri'ylekıyasıya savaştı£1 zaman kent taıih sahnesine itilmiş. Çok çignenmiş kadim yollardan geçen gezginlerin, örnegin I)ernschwam, Busbecq ya da TournefcMt'un daha sıradan dönemlere ışık tutan, birkae paıagıaflıkgözlemleri var. Fakat yirminci yüzyılın başında binlerce yıllık f'ecmişten aıta kalan şey. bir Bizans cast1 um'u cevresinde Seleuk d()neminden kalan camileri, Osmanlı mescitleı i, hanlaı ı, bedes tenleri ve yokuşlu, egri bügrii yolları üzerin de çatma evleriyle on beş, yiı nıi bin nüfuslu küçük bir Anadolu kasabasıdıı. ürada, antik anılan çoktan unutulmu!j uzun taıih, bir ortaça£imgesiignesıkı:jipkalmıştır. Cumhuriyet tarihi bu küçük kasabada başlıyor. Kişisel bir kararla, Ankaıa, devıim ışığıyla aydınlanan ve gizli bir toplumsal gü eü ortaya çıkaran biı anti emperyalist sava!jin mcıkezi, savaşla güçlenen bir toprak, biı kader kenti oluyor. Belki de tarihi anılaıın uzak sesleriyle uyanan bir devletleşme ve onunla biılcşen bir kentleşme iradesi. tlk Meclis'in Ankara'sı, Mustafa Kemal, Çankayalı yıllar, Yenişehir, sonra İkinci Dünya Savaşı'nın korkulu rüyaları ve yeni kurulan Cumhuriyet'i bunlardan kurtaran tkinci Adam. Bu sürede eski bir kasabanın, başkent olmanın verdiği olanaklarla, uluslararası kent imgesini ve mimariyi ağaçsızbozkıra taşımaya uğraşan 27 yıllık kentleşme denemeleri var. Bu kent her savaştan zaferle çıktığını düşünen kuşaklar yetiştirdi. Cum Yapı Kredi'den "Ankara Ankara" T Imtlyaz sahlbl: Berln Nadl OBasan ve Yayarv Yenl cun Haber AJansı Basın ve Yayıncılık A.ş. cenel Yayın YOnetmenl: Orhan Erinç Cenel Yayın KoordlnatorU: Hlkmet Çetlnkaya • Yazı 19leri Müdürlori: Ibrahlm Yıldız , Dlnç Tayanç(Sorumlu) 0 Yayın YOnetmenl: Turhan cunay ^craflk Yonetmen Dllek llkoruroReklam: Reha isıtman T/UP huriyet buyenibaşkentte topl.ıı r n, ılı M tin çeyrek yüzyılda yarattığı bir kavramdı. Ankara 1950'ye kadar iki tarihin arakesitinde yaşamış, o tarihte Türkiye'yi yeni çağa hazırlayan bir kahramanlık dönemi sona ermiştir. Bütiin dünya ile birlikte, Türkiye'de de, Atlantik ötesinden gelen klişelerle, yeni bir toplum imgesi oluşmaya başladığında bunun Türkiye'deki temsilcileri Anadolu eşrafı ve Cumhuriyet'in oluşturduğu köylükentli idareciler olmuîjtur. Gerçi bu yeni dönemin potansiyeli Cumhuriyet'le atılmıştı. F;akat o gune kadar yaratılan değerler ve yargıları sorgulamaya başlayan bir yeni dönem açıldı. Ankara'da filizlenen yeni Türk demokrasisi, uluslararası politik konjonktürle kente göçen kırsal ınsanın buluştuğu, kendi ne özgü bir kavşakta biçimlenmeye başladı. Bugunün Ankaıası, özgün, fakat garip bir amalganı, köyden yükselen bir megalopolistiı. 1 lalkının çogu daha kentli degil. İakat kentlileşmek istiyoı. Köylüler gecekondu ile basjıyor, sonra apartmana yerleşiyorlar. Kentin merkezini C.umhuriyet'in devlet örgütlenmesini simgeleyen yapılar tutuyor. Sonı.ıSheratonlar, Hil1 ınlar ve gökdelen 1 ler. Bunlar arasın da ilginç kent düzenlemeîeri ve imgeleri ortaya çıkıyor: Ankara keçile 1 inin stilize edilmiş heykelleri, lüks konutlar, süpermarketler ve çirkin yeni camilerarasındaotluyorlar. Bozkırın ortasındaki bu başkent Türk toplumunun bütün iklemlerini sergiliyor: Çankaya'dan Ulus'a bir Cumhuriyet, çagdaşlık, demokrasi aşkı. Ulus'tan öteye kent lile^meye çalışan köy. Ortaçağbugün le birlikte yaşamaya çalışıyor. Camisi ni Anıtkabir'in karşısına yerleştiriyor. Ne var ki Osmanlı dönemi hiçbir zaman bu kadar estetik yoksulu bir catni yapmadı. Çünkü kervansarayla aıas ta,garaj vesüpermarketdeğildi. Kentlileşmeyen köylü, ılkel bir merkantilizm havasında boy gösteren olaganüstü dinamizmi ile.farkında olmadan, kendi normlarını kontrol ediyoı. Köylünün ikilemi, bir yandan yeni dünya kapitalizmine katılıp, öte yan dan bir ayağını ortaçagda tutmak. ()ysa ortaçağın bugüne kalmış ne ahlakı, ne imgeleri ne de imparatorluga uzanan göçer ideolojisi var. Yine de yabancımalınbayiliğinesoyunan toprak aftası, cami yantıgı zaman kendini da haeminhissecliyor. AnkaraMegalopolis, Cumhuriyet'in yaktıgı ışıkta, Türk toplumunun frenlenemeyen biyolojik dinamizmi ve globalleşmesinin politik konjonktürünün arekesitinde, tarihimizde eşi olmayan, bir kente ulaşmayaçalışanyerleşme imgesi ve ortamı yaratmıştır. Bütün kavramlar bulanık, bütün biçimler bir süpermarketin raflannda yan yana gelmiş gibi. Toplum, mekanizmalarını kontrol ettiğini sandıgı bir değişim açlığı içinde. Televizyon ekranlarında Ay'a giden ftizelerde sarıklı pilotlar görebileceklerini umanlar olanaksız toplum modelleri tanımlarlaı ken, Ankara büyük bir hızla biçimden biçime giriyor. Fakat evrensel bir tarihi perspektif içinde, bütün bu sancılı dönüşümlere, karmaşaya karşın, bozkır ortasında harekete getirihniş bu dev oluşuma Atatürk'ün anısına dikilmiş, devinen bir anıt olarak bakabiliriz.» Ankara Ankara / Edilör: Finis Batur/ Yciynıa hazırlayun: Selahattm Özpafobıyıkkr/Yupt Kredi Yaymları / 5l6s. S A Y F A 3 C U M H U R I Y E T K İ T A P S A Yl 256