Katalog

NIYAZI70RLU ğer ben konusu sınırda geçecek bir roman yazsaydım, kulak zarını patlatan suskunluğu, delilerin gözleriyle incelmiş surlan, devriye gezen askerlerin ayaklarına takılan kaçakların kanlı korkularını, yalnızlıkla sınırdan geçen başıboş çocukları yazardım. Mario Vargas Llosa ise, 1 "Yiizbaşı ve Kadınlar Taburu" adlı romanını, sınırdaki askerlerin cinsel gercksinimlerini ve bunları askeri yollardan karşıkmak üzere görevlendirilen Yüzbaşı Pantoja ekseninde kuruyor. Kararsız moleküller halinde dolanan ve birbiri üzerine devrilen kısa anlatılarla örülen; ardarda üç baskı yapan ronıan için beş yıllık bir gecikmeyle yazılan bu yazı dikkatleri bir kez daha romanda anhuılan düşlere çekme anıacını (aşıyor. Hn karakomik okurun bile direnme olanaklarını tüketen IJosa alaycılığı, askeri birlikler arası yazışınalar bir yana, söz konusu düşlerde en üst smınna ulaşır, çünkü. Yüzbaşı Pantoja'nın organizasyon delıasının iirünü GSKKIIH (Garni/onlar, Sınır Karakolları ve Diğer Kıtalardaki Hrat İçin \ Josteslik J Iizmeti) ile ölmüşlerin kanıyla arınılabileceğini savunan "Nuh'un Gemisi Kardeşleri" tarikatının serüvenlerinin inişçıkısjarı içiçe geçmiştir. O kadar ki, Her şey abartmayı seven okur tutunıuyla Yüzbaşı Pantoja'nın, tarikat lideri Rahip Francisco yerine düş gördüğiinü düşünmekten kendimizi alıkoyamayız; her ikisi de büyük bir açlığı dindirmek için görevlendirilmemiş miydi? Ne var ki, Rahip Francisco baskılara karşı dayanma sınırını tüketip, kanını müritlerine sunarken, Yüzbaşı'nın tabi olduğu ve kendinin de elinden geldiği kadar azdırdığı fanatizm(!) askeri olmayan böyle bir sonu kabullenmez. E Yüzbası'nın Düsleri Mario Vargas Llosa, Latin Amerikalı yazarların enbüyükyerinden biri. Llosa "yüzbaşı ve Kadınlar Taburu"nda çarpıcı bir konu ile geliyor okurun karşısına. Kıtap çok az yazarın başarabildiği ölçüde antimilitaristbirkara mizahörneği. karısı yanındadır. Aile ve askerlik gibi, şimdiye kadar birbirinden uzak tutmaya çalıştığı iki görev alanı ilk kez bu düşte yan yana gelirler. Gizliliğin bir kez daha yırtıldığı bu anlarda, iyi niyet, acıma, şefkat ve yardımseverlik gibi Yüzbası'nın gereksediği duygular biraraya getirilerek oluşturan yeni birlik, bu kez oııun mutluluktan ağlamasına neden olur. "Sevgili dostum Pantoja, bu üç hemoroidi, tereyağından yapılmışçocuk kafalan gibi bir vuruşta uçuracağım." "Nuh'un gemisi" müritlerinin kurban ettikleri o çocuk gibi mi? diye sormaktan kendimizi alamayız. Üçüncü düş. ikincisinden bir buçuk yıl kadar sonra görülür. Yüzbası'nın komutasındaki hosteslik hizmetinin üst rütbelileri de kapsayacak şekilde genişletilmesi düşünülmcktedir. Diğer yandan Yüzbası'nın Lırısı dedikodıılara daha fazla dayaıuımayarak, yeni doğan çocuğunu da vanına alıp Yüzbaşı'yı terkeder. Görevdeki başarılarının ve askerlik ardın.ı gizlenerek kaçındığı tehlike iyice yakl.ışınıştır ve onıı son kez uyarmaktadır. "Dilleri çataladı; vücutlarını saran sert pullar kanlıydı; bıırunlarından a^ağıya salyalar akıyordu, kemik çıkınııları ve tırnaklarla kaplı ayakları boynıızsu derileriyle kabuk bağlamıs gibiydi (...) Yüzbaşı Pantoja, canını dişine takıp kaçmaya karar verdi." Yalnızlık, şiddet ve öfke düşlerin kabuğıından çı karlar. Son gelmiş ve kadınlar taburu dağıtılmıştır. Yüzbaşı komutanın karşısında sıradan bir vatandaş gibi ağlamaktadır şimdi. Ne var ki askerliğe geri alınmasıyla ilgili bir ağlamadır bu. Sivilliği kuşku götürür. Unutmadan! Kitapta yüzbaşının annesine ait kısa bir düş daha var. "Bayan Leonor, korkunç bir gece geçirmişti. Rüyasında bir hamamböceğinin bir lare tarafından yendiğini, sonra aynı farenin bir kedi tarafından, kedinin de bir kertenkele tarafından ve kertenkelenin de bir jaguar tarafından yendiğini gördü. Arkasından bir jaguar çarmıha gerilmiş ve hayvanın barsakları, yine hamamböcekleri tarafından oburlukla tutulmuştu." Hamamböceklerinin yalnızca jaguarı yuttukları söylenemez; onlar farelerce nasıl yutulduklarını anımsamayıdayuttular. • "Yüzbaşı ve Kadınlar Taburu"/ Mario Vargas Llosa/ Çeviren: Sargut Şölçün/' Ayrtntt Yayınları. SAYFA U 1 'Yüzbaşı ve Kadınlar Taburu "yada... Düşlerden ilki, hosteslik hizmeti göreviyle ilgili raporun verildiği tarihten 17 gün sonra görülür. Görevle ilgili yöre genelevlerinden gereken ekipman toplanıp deneme çalışmalarına başlanılmıştır. "..Görünmeyen kılcıklar hareketlenmekte, sayısız gözenek büyük bir susamışlıkla açılmaktadır • yalvararak ; ve o inatçı özlemi, o öfkeli melankoliyi gizli bir nöbet, darmadağnık bir kavrayış, piramit biçimleri almışbirgüvensizlik.eritenbirkorkuizlemektedir. Ne var ki, Üsteğmen Pantoja'nın yüzü bunları garketmez." Geçit töreni sırasında kadınlaşan erleriyle giriştiği sevişme operasyonu, askeri kuralların ihlali nedeniyle başarısızhğa uğrar: "Borazanyanlışçalarken", "Askerlerin eğitim gömlekleri buruş buC U M H U RIY E T K İ T A P S A Y I 2 0 5 Mario Vargas Llosanın 'Yüzbası ve Kadınlar Taburu' adlı kitabı ard arda 3 baskı yapmıs ruşken" sevişilir mi hiç! Hele bu dayanılmaz rezilliğin sonucu çekilen acının gizlilik derecesi "Çok Gizli"yken, bu şekilde deşifre edilmesine katlananıayan Yüzbaşı Pantoja ağlamaya başlar. tkinci düş, birincisinden 13 gün sonra görülür. Daha önce bulunduğu görevlerle özdeşleştiğini anımsayan Yüzbaşı Pantoja, yürütmekte olduğu görev düşünüldüğünde, haliyle çok korkar. Bu düşünde erkekJik açısından sakıncalı üç hemoroidi vardır. "Makatı ve kalın bağırsağı bir eşek arısı yuvasına dönmüştür: yüzlerce mızrak darbesi, bu nemli ve saklı yaraya azap vermekte ve bu arada o, dişlerini kırarcasına sıkmaktadır. Vücudundan buz gibi terler boşanır, ama adımlarını boznıadan yürümeye devam eder." Bu utanılası durumda annesi ve