Katalog

Robin Blackburn'den bir derleme: Çöküşlen Sonra Sosyaliztnin Geleceği İnsanlığın aydınlık geleceği (Yüzyıl biterken: Çöküşten sonra sosyalizm). Yazar, yuz saytayı aşan yazısı boyunca, bir yandan reel sosyalizmlerin eleştirisini yaparken, diğer yandan da Marksibt teorinin yaşanmış pratik ler nezdiııde kapsamlı bir tahlilini sunııyor. Ozellikle, Lenin'in parti ve devletle ilgili görüşjerini eleştirirken, diğer yazarların da anabtar kavramı olan ve nedense kitap boyunca bir türlü somut bir bağlama kavuşturulamayan, yer yer de haksız bir eleştiri silahı olarak kullanılan, soyııt bir özgürlük söylemiyle taraflılaşıyor (ki, taraflılaşması da doğal) ve (tarihsel zorunlulukların önemini gözardı ediyor. Fakat, diğer makalelerden farklı olarak, düşüntelerini retorik yerine teorik bir soyleınle anlalınası okurları için bilgilendirici ve tartışmaya teşvik edici. Ozellikle R. Blackburn'un kitabın başında yer alan kapsamlı çalışması, yaşanan yıkımın tarihsel arka planını göstermesi bakımından oldukça önemli bir çalışma. Aynı zamanda New Left Rcvicw dergisinin de editörii olan yazar, yazısının başında "Nevar ki kapitalistolmayan bir modelin ana hatlarını çizmek hâlâ çok zordur" diyerek sosyalizm için uğraşanların, düşünenlerin işinin ne kadar zor olduğunu belirtirken, son bölümde "Biz ancak çok karınaşık yollarla ve güvenle çok karınaşık toplumlara doğru yönelerek emperyalizmle kapitalizmi yenilgiye uğratabilir, gerçek olan ve şu anda tehdit altında bulunan enerjüerimizi serbest bırakıp yararlanacak pek çok sosyalizmin kuruluşuna başlayabiliriz." diyen Raymond Wıllıams'ın umudunu paylaşarak çerçevesini tamamlıyor. Kıiba ve Nikaragua özellerinden hareket eden E Galeano ise, duygu dolu yazısı boyunca, yer yer şiirleşen diliyle, hâlâ tek umudun sosyalizmde olduğu Toplam dokuz yazinın yer aldığı derlemede, çeşitli açılardan yaşanan tarihsel süreç inceleniyorveolasıbir gelecek için sosyalizmin imkanları sorgulanıyor. BEKIR TARIK nu ve sosyalizmin "cenaze törenini" izleyenlerin, aslında "yanlış bir cesedin gömüldiiğünü" görmelerini önerir ken, kendi tavrını da anlamlı bir şekilde ortaya koyuyor; "...ama ben, sosyalizmin Stalinizm olmadığına da inanıyorum." Cıerçekten de, yukarıda or« neklenen iki yazarın anlamlı sözlerine dikkat etmek gerekli. Adı Stalınizm olmayan kapitalizm dışı bir özgürtop lum olarak sosyalizm hâlâ kayda değer bir umutrtır. Ünlü Marksist Postmodern düşüniir F. Jameson kendi özgün bakış açısından kaleme aldığı YENİ DÜNYA DÜZENİ ÜZERİNE KONUŞMALAR başhklı makalesinde, konııyu giincel yanlarıyla incelerken, ozellikle yaşanan yıkımın kapıta lizmin zaferi olarak yorumlanmasına karşı oldukça anlamlı cevaplar veriyor. Kitaptaki en farklı makale olan ENTELLEKTÜELLER İKTİDARDA MI? başlıkh yazısında Ivan Szelenyi, daha önce Borıs Kagarlitski'nin de ele aldığı entellektiiel elitlerin yenı dııruma etkileri ve olası tavırlanna dair kısa, fakat ilginç gözlemlerde bulunuyor. Kitabın başlığında alakalı olarak "...Ama bcn, sosyalizmin Stalimzm olrnaıhğtna da inamyorum" ukarıdaki srizler Eduardo Galeano'nun "Fırtınada Kaybolmuş Çocuk" makalesinde işaret eımeye çalıştığı umudun anlamlı bır özeti olarak yer alıyor. Sovyetler Birliği ve Doğu Avrupa Biirokratik İşçi Devletleri'nin çöküşüntlen sonra bııtun dunyada yükselen "Sosyalizm Öldu" sloganına karşı, aslında ölenin ne olduğunu bıı sözlerde bulmak ınümkün. Ülen, asla sosyali/m değildir; sosyalizm olduğu iddia cdılcn burokratik diktatorlukler ya da.doğru adıylaStalinizm'dirölen. Y MONOPOL50, Galeano'nun makalesiyle birlikte, toplam dokuz yazinın yer aldığı, "ÇOKÜŞTEN SÜNRA/Sosyalizmin Geleceği'"' adlı derlemede, çeşitli açılardan yaşanan tarihsel süreç inceleniyor vc olası bir gelecek için sosyalizm imkânları sorgulanıyor. Kitaptaki makalelerin hepsi de birbirinden ilginç ve beraberlerinde önemlj tartışmaları sunuyorlar; fakat asıl ilginç olansa, Blackburn, Segal, Tberborn ve Hobsbawn gıbi, birbirlerinden oldukça uzak ıdeolnjık ve politik hatları paylaşan yazarların hemen hemen aynı sonuçlara ulaşmaları. Hatta, bakış açılarında ve söylemlerindeki bariz farklılıklara rağmen, bütün yazarlar neredeyse aynı kavramların etrafından hareket ediyor. Ünlü "New Left Review" dergisinin editöriı olan Robinson Blackbıırn'a ait ilk makale, aynı zamanda kirabın ana makalesi özellığini de taşıyor S A Y FA 4 C UM HURIY E T K İ T A P S A Y I 177