Katalog

I l e t i ş i m ' den Stefanos Yerasimos Rıza Tevfik Aldous Huxley Kostantiniye ve Ayasofya Efsaneleri Çeviten Sirin Tckcli "Kostantiniye"yi 1453'de fethedcn Türklcr, şchrin kuruluşuna İSTANBUL vc o vaktc kadar sembolik merkczi kabul cdilcn Ayasofya'ya DİZİSİ ilişkin bir efsane geliştirdiler. Bu efsane, Bizans, Arap, lıattâ Ilelcn yazılı mctmk'iindeki lemalaiTİan örülüydıı. Araşlırına litcralurunün yıllardır tanıdıgımız isimlcrindcn Stefanos Yerasimos, bu efsanenin imparalorluk larlışması ve idcolojisi ile ilişkisini araştırıyor. Osmanlı padişahları, Bizans başşehrinin lcmcl scınbolü Ayasofya'yı yenidcn degerlendirerek, hattâ anlamlandırarak Bizans imparalorlarimn projcleritıi süıdürme zorunlulugunu nıu hissctmislcrdi? Yoksa lânetli şehir Koslanti " ' niye ebediyen yok ınu cdilmeliydi? Stefanos Yerasimos, efsanenin oluşumunu ve gelişme aşamalannı inceleyerek, metinleri tahlil ederck vc tarihî baglamla cclişkilcrini araştırarak, bu efsaneyi yeniden ayakları üslune otuıtuyor. Yazar aynı zamanda, çeşitli Osmanlı yapılarının mimarî özellikleri ile görünümlerinin ancak bir imparatorluk projesi ile ilişkili olarak anlaşılabilecegini ileri sürüyor. "Ayasofya'nın aşılması", Osmanlılar üzerinde, bir dizi ınimarî çalışma sırasında hep ctkisini göstermiş bir güdü. Stefanos Yerasimos'un araştırması, bu "sembolik boyul'u da yerli ycrine olurtmamızı saglıyor. {Kostantiniye ve Ayasofya Efsaneleri, bir ay gibi kısa bir sürede 2. baskısını yapt>.) Biraz da Ben Konuşayım Yayına Hazırlayan: Ahdullah Uçman Rıza Tevfik, yakın tarihimizin en ilginç kişiliklerinden biridir. ANI II. Mcşrutiyet devrinde sivrilmiş bir politika adamı, şair ve filoDiztst zoftur. II. Meşrutiyet'in ilan cdildigi günlerde lstanbul halkı na günlerce hürriyet hakkmda nutuklar atmış, Ittihad ve Terakki Fırkası'nın Edirne mebusu olarak Meclis'e girmişti. Fervasız hareketleri ve gorüş ayrılıkları yüztinden bir süre sonra parti ve partili arkadaşlarıyla yolları ayrıldı. 1912'dc Meclisi Mebusan'ın feshinden sonra politikadan uzaklaşlı, lQ18'de, Tcvlik Paşa kabinesinde Maarif Nâzırı sıfatıyla yenidcn politikaya döndü. Damat Ferid Paşa kabinesinde iki defa Şurâyı Devlet reisligi yaptı. Osmanlı Devleti'ni fiilcn ortadan kaldıran Sevr Antlaşması'nı imzalayan heyette yeraldı. Millî Mücadelc'yi yürüten kadrolarla görüş ayrılıkları yüzünden bu mücadcleye muhaBiraz dabcn lif bir tavır takındı. ' konuşayım Arkadaşı Ali Kcmal'in irajik ölümünden sonra 1922 Kasım'ında Türkiye'den ayrıldı. Sevr'i imzalamış oluşu, 1924'de "150'likler" listesine dahil edilmesinde rol *' oynadı. Elinizdeki kitapta Rıza Tevfik, başta Sevr olmak üzere II. Abdülhamid, II. Meşrutiyet ve Mütareke dönemlerinde içinde yaşadıgı, dogrudan ya da dolaylı olarak karıştıgı siyasî nitclikli olayları anlatıyor. Yazarın yer yer bizzat kendiyle, 80 yıllık hayatıyla, dogru veya yanlış yaptıklarıyla, yapamadıklarıyla bir tür hesaplaşması niteligindeki bu hâtırat, çok büyük eksik gedikler ve çarpıtınalarla mâlul yakın tarihimiz için önemli bir "birinci elden" belge. Ses Sese Karşı Çeviren Mina Urgan Aldous Huxlcy, dünya edebiyatında "düşünce edebiyatı" deÇAĞDAŞ nen türün başlatıcılarındandır. DÜNYA EDEBİYAT1 Huxley, koyunların tiroid guddelerindcn Kızılderililerin to tcmlcrinc, fosforun yeryüzünden eksilmesinden Mozart müziginin en ince ayrıntılarına kadar birçok şeyi bilen bir yazardır. Böyle bir yazarın romanlannda, düşünccnin, romanın ötcki ögelcrindcn daha agır basacagı besbellidir. Huxley'nin yarattıgı kisilcr, kendi göruşlerinin ya da düşüncelerinin birer sözcüsü gibidir çoğu zaman. O, bir elinde neşter, bir elinde nol defteri, bir yandan yaraltığı kişiler üzerinde ustaca ameliyatlar yaparkcn bir yandan da bilimsel bir tilizlikle notlar tutar. Bu arada yazaıın buyük gözlem ve alay gücü de gözden kaçacak gibi degildir. Ses Sese Karşı'da bir muzik parçasında çeşitli ezgilcrin kaynaşması gibi birbiriyle kaynaşan çeşitli kişiler, ceşitli durumlar, çeşitli görüşler yeralır. Huxlcy'nin belki de en ünlü romanı olan Ses Sese KarşCmn gercek yeniligi, geleneksel romanlar gibi, bir ya da iki kişi üstüne degil, birbirlcriylc yakından veya uzaktan ilgili ve romancının gözündc hcpsi aşagı yukarı aynı önemde onbeşyirmi kişi üzerine kurulmuş olmasıdır. Bu kişilerin çogu, can sıkıntısı içinde, neye inanacaklarını ve hangi degerlere göre kendilerine bir yrin seçeceklerini bilmedikleri için bocalayıp duran, umudunu yitirmiş orta ya da yüksek sınıf aydınlarıdır. Ses Sese Karşı, düşünsel çerçevesi ve gözlem derinligiyle, dünya edebiyatındaki toplumsal panorama romanlarının en ünlü ve önemli örncklerinden biridir. İ S T A N B U L Dağıtım + Kitabevi: Klodfarer Cad. iletışım Han No.7 34400 Cağaloğlu Tel. 516 22 6364 • Fax: 516 12 58 A N K A R A Dağıtım: Konur Sok. 24/4 Kızılay 06640 Tel 425 36 00 / 425 20 71 • Fax: 425 18 15 Kitabevi: Selânık Cad. No. 72/A Kızılay 06640 / Tel 418 59 32 i Z M i R Dağıtım + Kitabevi 859 Sok. No. 1/8 35250 Konak Tel. 83 10 40 • Fax: 84 46 65