Katalog

Vitrindekiler I layat Bir Etnrin var mı ?/ Cezmi Ersöz/İletifimYaymlan/ 194 s. Hulki Akturıç kitaba yazdığıönsö/de şunları söylüyorCezmi Ersöz için: "Nerede birCezmi Ersözyazısı, şiiri görsem önce onu oku mak isterim... Nedenini de hembUirim hcmbilmem. Bilirim: Varlığı, birimsiz muhalefettironun. Muhalefet.edinilmiş, parlatılnnş ya da keskinleştirilmiş, kazanılmış bir tavır değil Cezmi Ersüz'de; muhalefet.Cezmi'ninkendisindeve yazısındabirözolarakvardır... Mııhalefet.eklenmişdeğildirona;özüdüronun.Kimilerini n " b u b ir erdem mi ? " diyesorduğunuduyargibiyim. Evet... Çünkü,Cezmi Ersöz,dünyaya,insanlara,mekânlara, ulaylara, "kayırılmamış'larıgörmeküzerebakar...Bilirim:Birkaşihiro... Mazkımlarvemahzıınlarçetelecisi;"bizvarsak.sizdevarlığınızüzerindeyenidendiişünün."diyen...Bilirim:Bir "kendindcüslup"tur o. Doğrusıı, "aynıyla insanolan" üslup,bendehepçekinme duygusuvekuşkmıyandırmıştır... Sonyıllarda bıınun tekbiristisnasıylakarşılaştım: Cezmi veyazdıkları. İçtenliğin, saf yürekliliğin, sargısı ancak şefkat olabilmiş derin yaralarınveöfkenin.öfkenintabii.öfkeninböylesineiçerilmişolduğubaşkahangi üslubu tanıyorsunuz? Bilirim: Yunus'ungcnlerivardıronda. Koca kent coğrafyasının "tozan" dervişi. Bilmem: Benim sözcüklerletanımlamayakalkıştığım Cezmi Ersöz yazısı, o sözcüklerin dışına taşar sürek li... Bilmem: Bildiğimi sandığımanda,vahaavlayacaktır beni...Çölbütünsonsuzluğuyla kıpırdanıp dururken. Yaşamı ve öğrenmey i seçt iğim içinbilmem. Soruyor: "Hayat, Bir Emrin Var mı?"... HerkeC U M H U R İ Y E T K İ T A P sin aldığı say ısız y anıta açık! Sayısız yanıta açık bir kalbi var Cezmi Ersöz'ün. Cezmi, yazar. Bu durumda şiir neyazar, öykü neyazar, roman neyazar, "Gaste" ne yazar!" İşgal Altında Istanbul (19181923)/BilgeCriss/lletişim Yayınları/259s. Osmanlı ImparatorluğuileİtilafDevletleri arasında 30Ekim 1918'de Mondoros Mütarekesi'ninimzalanmasındankısa siire sonra Istanbulişgaledildi. Yabancıişgalineveülkeninkaçınılmaz görünen parçalanmasına karşı Istanbul'dagüçlübirdireniş köksalmayabaşladı. Orgütlülüğüvekararlılığıgitgide artan bu direniş, etkin bir yeraltı hareketinedönüştü. BUge Criss, elinizdcki araştırmasında,TürkiyeCumhuriyeti'ninkurulmasınavaranmücadeleye"katkıda bıılunan pek çok unsurdan biri olan bu ha • reket üzerindeduruyor. ü t e yandan, tstanbul' u işgal eden veOsmanlıîmparatorluğu'nun tasfiyesini planlamaya girisen İngiltere, Fransa ve İtalya'nınönceliklekendiçıkarlannınpeşindekoşmalarının, onlarıTürk milliyetçüerikarşısındagüçsüzdüşiirdüğüneiş^retediyor.Türklerinbaşarısındapayıbulunanbirbaşkaetken, Batılı büyiik devletlerin karşılarındakigücüküçümsemeleri. özellikle İngilizler Müslüman Türkiye toplumunuçelişkisizbirbürünolarak görüyorlar, kendi girişimlerine karşı herhangi bir tepki de heklemiyorlardı. Milliyetçi yeraltı hareketinin geniş tabaıılı bir destek bulabileceğine de ihtimal vermiyorlardı. Oysa yurtseverlik, sadeceTürklerden de ibaret olmay an pek çok unsurubirleştirebilmişti. Direniş hareketi ayrıca, askerî kurumların, loncalann, kadın derneklerinin, Kızılay Derneği 1$« gibibellibaşlıkuruluşlarınkayıtsızşartsızdesteğinedesahipti. BilgeCriss'inaraştırması yakıntarihimizin resmi versiyonunca asla kavranmayan pekçokboyutugözönüneserdiği için ilginçveönemli. Resmi tarihyazımı,"Milli Mücadele"yi tek merkezli.tek eksenli, monolitik bir gövde gibi sunar.Oysameselâ.direnişfaaliyederinin, 1917 Devrimi'nden sonra Ruslarınİstanbul'a akın etmesinin, Bolşevik propagandatehlikesikarşısında İtilaf Devletleriyetkililerinin duydukları endişenin, Türk sosyalistlerinin dekanştığı çeşitli grevlerin işgal altındaki îstanbul'da nelere yol açtığınıbilmek, tarihe daha geniş, daha zengin bir bakış sağlayabilir. Elinizdeki kitap, bu anlamda bir zenginleştirmeye hizmet ediyor. Yuppieler, Prensler ve Bizim Kuşak/HayriKozanoğlu Iîleti^im Yaymları 1212 s. Günümüzünyükselen değerlerini artık herkes tanıyor: Başarmakvenepahasına olursa olsıın kazanmak; "esas itibarıyla" para kazanmak; daha da doğrusu paralı olmak; parayla birlikte kariyer/statü, olmazsa statü sembolleriedinmek;"iyi"tüketmek. Üstelikbunlarıbaşkalarının kaybelmesi pahasına, acımasız rekabet koşullarında yaptığının "tadına varmak". 1980'lerdegeçerlimcslekletin profesyoneliolmuşortasınıfİarınamentüleri halinegeldi bütünbunlar. Yuppielik.bu ruhhalini ve"business" ahlakını simgeleyen bir öncü tipti. Batı'da "yükselen değerler"in antipatik yüzünü, çiğliklerini temsil ederhalegelipalay konusu olmay a başlarken, Türkiye > de"in"oldu.ürtagelirgrubundan yukarı çıkamayanlarında.dededen zengin olanların da hiza aldığı bir davranış kodu halinegeldi. Prensler, yuppie'nin dehasıydılarDirect from USA) Bürokraside prens hikâyeleri yuppieliğindestanlarıoldu. Yuppiehikâyelerindevebunlarıntoplu ma sunulupgüzellenmesinde, '57'lilerkuşağı öndeydi. "Cumhuriyet tarihinin en ağır bunalımına"sebepolmakla suçlanan ve belk i de bütün ku şaklar içinde iizerine en çok yüklenilen, en fazla haksızhğa ıığrayan kuşak... Bu, yetenekleri, girişkenlikleri, öz giivenleri ile kendilerini belirley ici konumlarda görenlerin kuşağıydı. Bir yandan da, aynı kuşağın mensupları, '70'lerde, "biz"duygusıına, digergâmlığa en fazla sahip insanlar değil miydi? Yuppie'liğin hikâyesi, bu kuşağın ikili hayatının da özetibirbakıma. BirazdaBenKonuşayım/ Rıza I evfik I lletışım Yayınları I 4)9 s. Rıza Tevtik.yakın larihimizin en ilginç kişiliklerin tien biridır. II. Meşrutiyet ılevrinde sivrilmiş bir politika adamı, şair ve f ilozohur.II.Meşrutiyetinilan edildiğigünlerdeİstanbulhalkına günleroe hürriyet hakkında nutuklar atmış, îttihat ve Terakki Fırkası'nın Edirne mebusuülarakMeclis'egirmişti. Pervasız hareketlerive görüş ayrılıklarıyüzündenbir siire sonra parti ve partili arkadaşlarıylayollarıaynldı. 1912'de Meclis'i Mebusan'ın ieshinden sonra politikadan uzaklaştı, 1918'de,TevfikPaşa kabinesinde Maarif Nâzırı sıfatıylayenidenpolitikaya döndii. Damat Fcrid Paşa kabinesinde ilk defa Şurâyı Devletreisliğiyaptı.OsmanlıDevletini fiilenortadankaldıranSevrAntlaşması'nıimzalayan heyette yer aldı. Milli Mücadele'yi yürüten kadrolarla görüş ayrılıkları yüzünden bu mücadeleyemuhalifbirtavır takındı. ArkadaşlarıAliKemarintrajikölümündensonra 1922kasım'ındaTürkiye'den ayrıldı. Sevr'iimzalamışoluşu, 1924'de," 150'likler" listesine dahil edilmesinderoloynadı. Elinizdeki kitaptaRızaTevfik, başta Sevr olmak üzere II. Abdülhamid, II. Meşrut iy et ve Mütareke dönemlerinde içindeyaşadığı.doğrudanyada dolaylı olarakkanştığısiyasi nitelikliolayları anlatıyor. Yazarın yer yer bizzat kendisiyle, 80yıllıkhayatıyla,doğruve yanlışyaptıklarıyla,yapamadıklarıylabirtürhesaplaşması niteliğindeki bu hâtırat, çok büyükeksik gediklerveçarpıtmalarla mâlul yakın tarihimiz için önemli bir "birinci el • den" belgedir. Çocukluğumun Savaş Yılları Anıları IA dnan Ergeneli/ İletı şim Yayınlan 1221 s. Mühendis Profesör . Adnan Ergeneli'nin Çocııkluğu mun Savaş \'ılları Anıl.ırı adını ı.ı^ıyankitabı, doğdıığuyılTrablusgarpnedeniyle çıkanİtalyanllarbi'ndenbaşlayarak, 12yaşınagelinceyekadargeçirilen 1 .DiinyaSavaşı veMilli Mücadeledönemlerinde,önceİstanbul'un, sonra daçeşitli Anadolu şehirlerinin toplumsal yaşamı na tanıklık ediyor. Klasik müzikte usta bir kemancı olduğu bilinen Ergeneli'nin "Anılar"ının ortaya koyduğu derin gözlem gücü veyalınüslup.kitabıedebîbakımdan da değerli kılıyor. Aşkı MuhabbetSevda/ ErhanBcner/BılgjYaytnevi/2'l5s. Aşkı Mu habbet Sevda.ErhanBener'in yeni kitabı. Üstelikromanları, oyunları, çevirileriyleyazınımızınustalanndanBcner'in ilk öykükitabı Aşkı MuhabbetSevda. "Neimiş Aşkı Muhabbet Sevda..." Ne imiş.ErhanBener'insevdaöykülerindegörün. Kimindeeski bir şarkının anımsattığı hüzünlü.coşkulu gençlik aşklarını.tutkularınr.kimindeyüreği efilelilettirensevdalarıbulacaksınız. Aşkı Muhabbet Sevda neimişki, dilleredestan.nicesanatürünlerinekonuolmuş... Neimiş AşkıMuhabbet Sevda, Erhan Bener yazdı, okuyungörün. • S A Y F A 13 S A YI