Katalog

ZEYNEP ANKARA Mehmet Güreli'den tanıdık kişilikler mekânı... A ndre Gide, "Zaman ötesi yönümüzün bize yabancılaşmasına izin vermeyelim"der. İnsanın her yönünii, kendisine büyücek bir ayna tutarak göstermenin en etkili yollarından biri, sanatın bir biçimi olan yazıdır. Yazı sanatının düşünen insan beyninin en ince kıvrımlarından doğarak varlık bulduğunu söylemek mümkün. Akılveyüreğinbuluşmasındansa yüksek düzeyde ve kalıcı nitelikteki yaratılara ulaşılır. Günümüzün edebiyat ortamında, okuryazar ilişkisinin hareketlendiği; kitapçı vitrinlerinin çok değişik yapıtlarla çeşitlendiği günler yaşanryor. Içerikle birlikte bicimin de ön plana geçtiği özenli ürünler göze çarpıyor. "İyi Şeyler Yayıncıhk" ve "Nisan Yayınları" bunlardan ilk alda gelenler. Mehmet Güreli'nin Alope'nin Odası adlı öykü kitabı, Nisan Yayınları'ndan çıkmış. Kitabı elinize alırken, parmaklarınızı kapaktaki farenin kuyruğundan ıızak tutmaya çabalayabilirsiniz. Köşesini kemirmekte olduğu sayfayı çevirdiğinizde, harflere boğulmuş bir iç sayfa karşınıza çıkarken daktilo harfleri yüzünüze uçuşacaktır. Sonra tertemiz, apak, özenli sayfalar geliyor. Bu sayfalardan ilkinde, "Emil Galip Sandalcı'nın Anısına" notu düşıümüş.Alope'nin Odası, ilginç kapağı, özenli baskısı ve Mehmet Güreli'nin ustalıkla oluşturduğu farklı bir dünyanın kapısını aralıyor. Yalnız şunu da belirtmek gerektir ki; yazarın ismi saklı kalarak okunacak olursa, kolaylıkla başka bir kültür, başka bir cuğrafy.ı insanının kaleminden çıktığı gibi bir yanılsamaya düşülebilir. Bu, okımsuz bir özellik olarak öne siirülmemektedir. Her yazarla derinden sempati kurabilecek (duyuşlarını onun açısından kavrayabilecek) okurları olacaktır. Bunun yanı sıra, edebiyat ortamı çeşitlendikçe güzelleşecek, giderek genelden sıyrılan bazıları, kalıcı zamana gölge verecektir. Güreli'nin öykü kahra manları "yaşayan", belli bir entelektüel ulgunluğa ulaşmış okura göre "tanıdık" kişilikler. Yazarın imgelem gücüyle orantılı olarak varlık bulmuş, gizemli MehmetCurell Alope'nin Odası Bir Öğle Yemeği, Friedrich bir düşsel yolculuğa olanak Nietzsche'nin "Sanatçının veren bir ayrıntı zenginliğiyle gerçeğe tahammülü yoktur" yükselmiş, yaratıcı zeka busözüyle başlıyor. Gelmesinluşlarıyla yeniden yapılanmış den umut kesilen Niepce'nin kişilik örüntüleri her öyküde mektubu, Niepce'ye yazılan sivriliyor. yeni bir mektup, sayfalann Kitapta yer alan öykülerarasında bir fotoğrafla gerden bazıları; Spinoza'nın Ceçeklik bulan Nantes Oteli ve keti, S.Bastian'ın Elyazması, bütün bunların Andy Iles ve Cııüzerinde, macera ri'nin Yarım Kal~~~" romanlarıyla tanımış Kaposları, Mehmet Güreli'"nin yeni nanyazarjules, örKaptan Tompgünün ara ilmeklckitabı Alope'nin Odası", kins'in Eski Bir rini oluşturuyor. Arkadaşı ve son ilginç kapağı, özenli baskısı Düjsel/gerçek bir öykü Alope'nin ve Güreli'nin ustalıkla oyun içinde gidip Odası. Alope'nin gelen yazarın bir Odası, kitaba adıoluşturduğu ıarklı bir bakıma Niepce'yle nı veren ve kapadünyanın kapısını aralıyor. hesaplaşması/ ğın yaratılmasınuzlaşması ya da Bu kapıdan içeri girmek, da Hakkı Mısırlıona ulaşma çabası oğlu'na ilham duunutulmaz kişiliklerle olarak da yorumlayuran öykü. Biz karşılaşmak anlamına da nabilecek öykü, de sona bırakaca1 "Bir daha da yazgeliyor okur için. !' Dk öykü Garip madı" tümcesine varır. Öykülerde sık sık yeni deneyimlerle yolahnmakta: "Küçücük küçük dil... Yutmak üzereydi Satas. Beyne ulaşmıştı..." Aydınlannıa, birden "Tamam, şimdi anladım!" demeye olanak veren ayrıca zihinsel durumlarla yakalanan pırıltılar; en çapraşık labirentlerin çözümüne ulaştıran yolculuklar, sözcüklerden oluşan bir dama oyunuyla " işaret" bulmakta. *" "Güneş... Kısa bir süre sonra... Beyin, kendi ışık gücüyle baş başa kalmıştı. Kırmızı Kaplı Bir Defter, Mallarme'nin "I ler ustalık soğukluk yaratır" sözüyle başlıyor. Bir işten atılmayla kuytu bir bara çekilinir. Steve İnwood'un "Paper Sun'ı dinlerken, Wood'un anısına biraiçilir. "Baluba'h heykelcikler geçer kapının önünden. Camille'i sorarlar. Duvarlara çizdikleri Alrika'nın ta kendisidir. O, dama oynar Edgar'la. Korkunç bir çığlıkla yarım kalır oyunları. Song örüşüdür bu..." Alope'nin Odası başlıklı öykü, Spinoza'nın "Düşüncelerin düzen ve bağıntısı, şeylerin düzen ve bağıntısı ile aynıdır." sözüyle başlıyor. Artıksevgilisinin aramadığı bir yazarın (Alope'nin) giderek daralan odasında "micromys minutus "la (cüce sıçan) baş başa kaldığında yaşadığı birebir, kıyıcı bir insanhayvana ilişkinin tüm boyutları veriliyor. Andre Gide, "Bir yazar ne olursa olsıın, istediği kadar anlaşüması giiç olsun, onun hep insancıl en insancıl yönünü ele almakla işe başlamak gerekir" der. Bu sözden yön alarak kitap bir kez daha gözden geçirildiğinde, şıı gibi ayrıntılar bir kesim okurda daha derin izler bırakabilir: "Bittibirgünoyıınlar." "Uzaktan kan keleheklerinin ölümünü görüyor. Anlatılması imkansız olan da bu... En yalın ve hiç unutulmayacak olan.. "Cılız bir öksürüğün ardından Satas'ın yaşamı noktalandı." • Alope'nin Odası / Mehmet Güreli I Nisan YaytnlarılMs. SAYFA 11 C U M H U RIY E T K İ T A P S A Y I 2 0 0