Katalog

çim, alışkanlık, gariplik ya da hayat tarzı alanını oluşturan bölgelere tecavüz ctmesiyle mi, rııhsal bozukluklar bu denli çoğaltıldı? Anlaşılan psikiyatristler ellerinde tuttukları projektörle, bireyin hayat içinde sığınacağı, saklanacağı bir aJan, nokra bırakmamaya çalışıyorlar. Normal / anormal kavramları ekseninde her şeyi kategorize ctmeye alışmış psikiyatristin hayaıın derinliğini, zenginliğini, çeşitliliğini kavraması müınkün değildır Kategorizasyon yoluyla dünyayı 'yargdama' sendromuna kapdmış psikiyalristin, hızını alamayarak, ınsanların ortaya koyduğu sanat ürünlerini de yargılamaya kalkması gayet doğaldır.(Ayhan Songar, 'Psiki yatri' kitabında, şjzolreniye ornek olarak bir kitaptan şiir alıyor. Dördüncü Baskı, İstanbul 1980, s. 214.) Sormak gerek: Acaba herhangi bir hastalık kategorisine girmeyecek bir sanat ürünü göstcrilebilir mi? Zaten sanatın en temel dinamikJerinden birinin, sanatçı ruhunda içkin bu uyumsuzluk, mutsuzluk olduğunıı psikiyatristlere nasıl anlatmalı? Sanaredebiyat tarihi, yolu er vcya geç tımarhaneden geçmiş, yazar, şair, ressam... adlarıyla dolu. tşte resim tarihinin anıtsal isirnlerinden Van Gogh, Dino Campana, George Trakl, Antonin Artauo... Psikiyatristlerin bu mutlak kalegorizasyona gelmeyen insani duyguları, tepkileri değerlendirebilecek bir donanım kazanmak için, sanattan, edebıyattan da yeterince nasibinı almaları zorunlu iken, ne geçerlı tıp eğiliminin ve ne de (at gözliiğü takarak uzmanlaşmaya dayanan) akademik gcleneğin böyle bir eğilinıeelverdiğini söyleyebilıri/.. uzun bir olgunlaşma süreci sonunda (Engin Geçtan gibi) psikiyatristlerin öğrendiği tek şey belki de, dunyay ı daha az yar gilamak, yargılamak yerine 'anlamak'Ur. 'Geçtan, Varoluş ve Psikiyatri, s.9.) Rıı yazı, bon ayiarda yayımlanan kıını psikiyatri karşıtı eserlerden söz etmek amacıyla hazrrlandı Bunların en baş,ında genç psikiyatrist Kemal Sayar'ın (1966 doğ. Marmara Üniv. Tıp Fak. Psikiyatri Anabilimdalı Araştır ma Görevlibi.) ha/ırladığı, Antipsikiyatri (M. H. Türkçapar ile), Bir Bilim ülarak Psikiyatri (Erol Goka ile) ve Sana Ruhran Soruyorlar, adlı çalışmaları anmak geıek. Bu denli genç bir psikiyatristin tek ba^ına boylesi kurunısal «,alı^malara girişmesi, iilkemizde knlay gorulen bir Şey değil. Çokluk insani saiklerden yola çıkarak psikiyatri ii/erinde kala yoran ılünyanın en ünlü bılım, telsete ve tıp adamlarının ma kalelerini bir araya getiren söz konusu <,alı^malar, 6575 arası dönemde Batı'da »Idukça ıevaçta olan, ancak giıniımiizde o denli ağırlığı hissedilme S A YF A 10 yen antipsikiyatri hareketini çeşitli boyutlanyla Tük okuyucusuna aktarıyor. Bu arada harekete adını veren David Cooper'ın ünlü eseri 'Psikiyatri ve Antipsikiyatri' de geçen ayiarda sessiz sedasız yayımlandı. Türkçe'de antipsikiyatrik eğilim, başlıca iiç düzlemde gelişıyor. Bir, "Sana Gül Bahçesi Vaadetmedim" gibi edebi, anlatısal düzlemde gelişen eğilim. Yeni yayımlanan 'Alice Diye Biri'ni bu grupta anabiliriz. (Bu ve aynı konudaki diğer eserleriyle son derece bilinçli bir tutum izleyen Öteki Psikoloji yayınevini, aynı zanıanda kitapların teknik kalitesiyle de ayrıca anmak ve kutlamak istiyorum.) İkincisi, M. Foucault, G. Dcleuze'nin çalışmaları gibi felsefi düzlemde gelişen eğilim. üçüncüsü de, psikiyatriye kendi terimlerinden kalkarak karşı çıkan bilimsel, profesyonel eğilim. Son zamanlarda umut verici bir artış gösteren bu doğrultudaki çalışmaların, kısmen de olsa karşıhğını bulacağına, insanların zihinlerinde etkisini göstereceğine, psikiyatrinin insanileşmesine katkıda bulunacağına, en azından Ortodoks psikiyatrinin kibrini kıracağına inanıyorum. Fakat, bilindiği gibi, diyalektiğe göre, her tez ve antitez bir sentezini doğururveson tahlikle bu da onların özünden bağımsız değildir. Oysa benim gönlüm, bunların ötesinde; yani 'psikiyatrinin öte'sinde, 'meta psikiyatri'de... Omrümün en güzel, 'baharında' yıllarını (1524) depresyon tedavisiyle ge<,irmi§ bir kişi olarak rahatlıkla söyleyebilirim ki, psikiyatriyi işlevsiz kılacak bir dünya kurmak için harcayacağımız çaba, onu yok etmek için harcayacağımız çabadan daha az ve anlamlı olacak. • M Foucault.Psikiyatri yefeisefiacıdaneğllenyazarlardan T Ü R K Ç E ' D E P S İ K İ Y A T R İ İ L E İ L G İ L İ K İ T A P L A R Antipsikiyatri, Kemal SayarM.H. Türkçapar, Ağaç Yayıncdık, Alternatif ÜniversiteDizisi.îst. 1992. Bir Bilim Olarak Psikiyatri, Kemal SayarKrolGöka, Ağaç Yay. İst. 1992. Sana Ruhtan Soruyorlar, Kemal Sayar, İz Yayıncılık.îst. 1991. Psikiyatri ve Antipsikiyatri, David Cooper, Çev. Güray Sakarya Oral, Öteki Psikoloji, Ankara 1992. Akıl Hastalığını Anlamak, Mary Applebey, Çev. Bengi Güngör, Oteki Yay. Ankara 1992. İnsanın Anlam Arayışı, Viktor E. Frankl, Çev. Selçuk Budak, Öteki Yay. Ankara 1992. Ruh Sağlıgı vc Bozukluklan, £d. Pror. Orhan öztürk, livrim Yay., İst. 1989. Psikiyatrinin ABC'si, Prof. Cengiz Güleç, Simavi Yay. îst. 1992. Çağdaş Yaşam ve Normaldışı Davranışlar, F.ngin Geçtan, Remzi Kitabevi.tst. 1988. İnşan ülmak, Engin Geçtan, Adaın Yay. İst. 1984. Varoluş ve Psikiyatri, Engin Geçtan, Remzi Kitabevi, İst. 1990. Freud'dan Lacan'a Psikanaliz, SaffetMuratTuraJst. 1989. Çağımızda Yabancılaşma Sorunu, Güven Savaş Kızıltan, Metis Yay. İst. 1986. Korkular, Prof. Dr. üzcan Köknel, Altın Kitaplar, İstanbul 1991. Günümüzün Nevrotik İnsani, Karen Horney, Çev. Erdem Begatur, YaprakYay.Jst 1986. Deliliğin Tarihine Giriş, Michel Foucault, Çev. E. BaturN. Barın, Tan Yay., Ankara 1982. Ben, Pierre Riviere, Michel Fouca ult, Çev. E. Yıldırım, Ara Yay. İst. 1991. Kapitalizm ve Şizofreni, 1. Gilles DeleuzeFelix Guattari, Çev. Ali Akay, Bağlam Yay. İst. 1990 Diyaloglar, Gilles DcleuzeClaire Pornet, Çev. Ali Akay, Bağlam Yay. İst. 1990. "Akıl hastası yoktur.", Thomas Szasz ile yapılan konuşma, çev. İsmail Kılınç, Cumhuriyet BUim Teknik, Sayı:99,21Ocakl989. Sana Gül Bahçesi Vadetmedim, Joanne Greenberg, Çev. Nesrin Kasap, Metis Yay. İst. 1990. Bir Şizofren Kızın Güncesi, M. A. Sechehaye, Çev. Zehra Bayramoğlu, Yol Yay. İst. 1985. Alice Diye Biri, Çev. Selçuk Budak, Öteki Yay., Ankara 1992. C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 151