Katalog

îskender Savaşır bir erken uyanışın sonuçlannı anlatıyor. Masal ertesi gercekler Üç bölümden oluşuyor "Masaldan Sonra'. İlki bir öykü. ikincisi ise şiirlerden oluşuyor. Üçüncüsü... notlar mı, öykü mü, deneme mi? Hepsi ve hiçbiri: "postmasal' dünyanın yazısı, türler arasındaki ayrımları da masal çağına havale eden. ORHANKOÇAK üşlerin elinde oyuncak oldıığumuz gecelervardır. Biraz kullanır, sonra yandakine devrederler uykunun aldattığını. Yarımdoğrularını gösterip geçmişlerdir, tam ıılaşmadan. Masaltesi sahahı. Her zaman fazla erken uyanmışızdır • hak etmeden, haksızlığa. îskender Savaşır'ın Masaldan Sonra 'si da bu erken uyanışı kaydediyor, birbakımaicraediyor, ama bir erken doğıımun izlerini de taşıyor. F.rker. jyanış hep imkansızlığın bilinciyle birlikte gelir. Bir ına!>al yaşanmıstır, yaşanmı% gibidir: İshak ile Işık'ın aşkınınmasalı(kitabınbirin d bölümünii olıışturan "Perde Kapnnmaz" öykiisünde), sonra Bünyamin ile Melikus'un aşkı (ikinci bölümdeki şiirlerde ve son bölümii oluşturan "Masaldan Sonra" notlarında). Ama erken uyanış, masalı imkansı/lığın ışığında gösterir: "Melikus'la yaşadıklan masalın kcndi bütiinlüğünü kııramadığını, hak cttiği sonııca ulaşamadığım" (s. 59) söyler kitabınöznesi. Sorumlusu Akıl'dırbuluın. Akıl: Hem masaldan ııyandırır, hem masalın zaten imkansızolduğunu gösterir, hem de masalın bir süre kazanması için (çünkü tek birandayanıp tükenmez masal, sürer, başlangıcı vc sonıı olnıalıdır, birarılatıyapısıdır) gerekli tekııolojiyi yaratır 'masalın yazılacağı kâğıdı, cn azından). Akıldan hıı zursuzdur erken uyanan, ama ondan kurtıılmanın imkansızolduğunu dabilir: "Birlikte yaşayabilccck bir yer, bir hayat larzı kurabilmek için akıllı olmaları, ilişkilerine yabancı birtakım hesaplara başvurmaları gerekiyordu. D Iskender Savasır Oysa akıllı olmak, masala ihanet etmek demekti (...) Kendini Melikus'tan farklı kılan, onun atcşinden korııyan, ama aynı zamanda onu sevnıesini, masalın sürmesini sağlayan (...) özcllik "makul" olmak diye tarif edilcmez mi?" (ss. 5960). İmkansızlık. Kördüğüm. Üç bölümden oluşuyor kitap. İlki, bir öykü. İkincisi, şiirlerden oluşuyor, üçüncüsü... Nodar mı, öykü mü, deneme mi? Hepsi ve hiçbiri: "postmasal" dünyanın yazısı, türler arasındaki ayrımları da masal çağma havale eden.Öykü, bir aşk öyküsü değil: Aşk, masal, bıı kitapta hep bir tarihöncesine, olayöncesine atılınış gibi. Anlatı, ancak aşkın ölümü pahasına başlayabiliyor. İlk cümle: "Işığı öldürdüm" (s. 6). Uyanmıştırözne, ama ışı ğa uyanmamış, ışıktan uyanmıştır. Böylece ışığın (aklın) bütün bir çözünısüz diyalektiği de başlamış olıır. Masal hem akıldan pay almıştır hem de akılla yaralanır. Hem "bugüne dek dayanmagiicünü"(s. 9)vermiştirkitabın öznesine, hem de yalandır, yanılsamadır, ideolojidir: "Çevrede kör bir giiciin insanları hiçe saydığını (...) insanların kcndi içlerinde bölünmüş olduğunu" (s. 17) unutturur, kötü gerçeklerin üstünü örter. Bu öyküde, kavramların dengesini, aklın şidderini, biraz fazlaca hissediyonız Şiirler böyle değil. Duygu ile akıl (ya da teknik, ya da "ınakulluk") arasmda gergin ama çok sağlam bir denge var burada. Geriye atılmış (ya da ertelenmiş) aşk, kitapta sadece burada, bu gergin dengede kendine bir yer bulabiliyor. Öykü biraz fazla kavramsalsa, kitabın üçüncü bölümünü oluşturan analitik notlar da biraz fazla öyküsel. Kavram, akıl, anlama, burada kendi işlevini ancak öyküleşerek, anlatdaşarak yerine getirebileceğine inanmış gibi. Masaldan Sonra / Iskender Savaşır I Tamlığın, bütünlüğün bozulduğu, yaCumartesi'Kıtapları, IXI s. nmdoğrularla uzlaşma zorunluluğunun kabullenildiği bir yarıTAM BİR SAAT SÜRELİ ve aydınlık dünyadayız şimdi, bir "postmasal" PİYASADAKİ BENZERLERİNİN dünya.Taktiğin, uzlaşEN TEMİZ KAYDI manın, nezaketin, usulüıı, edep erkanın dünyası: "Zaten o sıralarda 1 Salkım Söğüt 2 Nıkromantizmin herhangi bınlık 3 Haber 4 Angına Pektorıs 5 Yırmıncı bir ifadesi karşısında Asra Daır 6 Kız Çocuğu temkinli, hatta müte7 Japon Balıkçısı 8 Ak yakkız olmaya fazlasıyKaranlıl 9 Stransıum90 10 Dunya, Dostlarım ve la hazırdım. KendimToprak 11 Kerem Gıbı den özellikle memnun 12 Istanbul'dan Mektup 13 Türk Koylüsü 14 Buolduğum anlarda, kenyuk Taarruz I 15 Buyuk di dar çevremizde duyTaarruz II 16 Buyuk Tagııları bastırmadan eharruz III 17 Cevız Ağacı lileştiren, onları mutlaklaştırmadan tutkula1 Bahn Hazer 2 Guz 3ra, geçici cazibelere Munevver'ın Doğum Gunu 4 Yaşama Daır I hakkını vcren 'medeni' 5 Sen 6 Uyanış 7 Akbir dili keşfetmiş olduşam Gezıntısı 8 Geceğumuzu düşünüyor9 Doğum Kendi Sesınden Şiirler nin Saat Bırı11 Memle10 Memet dum." (ss. 5657). kelım 12 Vapur 13 Bor Ama masalı yıkan, sonOtolı 14 Solra 15 SalaGenel Dagıtım: ra da saldıt'ganlığıtu talık 16 Dörilük 17Yıne NEPA Mu/ık Yaptrn ve Pazarlama Yağmur Userıne 18kendine çeviren akıl, IMÇ 6 Blok 6204 Unkapanılstanbul Umul 19 Ruhun 20 Kar boyle bir uzlaşmanın da Tel 512309251322 37 Keslı Yolu 21 Merıhe Gıden Kosmos Gemısi sadece uzlaşma olduğu 22 Mavı Lıman 23 Kıyınıı gösterecek, öznenin dakı Ihtıyar 24 MasallaGüverclnKasetçilik: keııtli kendini kandıırın Masalı 25 Buyuk InGunaydın Mah Itlaıyıı Sokak Nofl/5 sanlık 26 Gıderayak 27Bandırma Tel 9 198 933 89 masını da önlevecektir. rinden söz etmiştim. Bütünlüğün daha kurulmadan bozulmuş olması, bu üçüncü bölümde icrada belli bir savrukluğa da zemin hazırlıyor gibi. Cümleler bazen kendi bağımsız güzergahlarında yol alırken birbirlerinden de iyice uzaklaşabiliyorlar. Masalın tam yaşanmadan hep tarihöncesine irilmesi (ya da geleceğe ertdenmesi) burada metnin dış gerçekliğin istilası na uğramasına, ya da başından beri gerçekliğin metin içindeki casuslan olan öğelerin "kurmaca gibi" davranmaya daha fazla katlanamayarak otobiyografikleşmesine yol açıyor: "Artık kendinden kimi zaman ben, kimi zaman o, kimi zaman da Bünyamin diye söz ettiği bu mctni sevmemeye başladı. Ama bir yandan da metnin tamamlanması, bir şekilde bir son yazılması gerekiyor." (s. 83) Bir "son" olmayacak elbet, bir başlangıç da olmamıştı çünkü.Başlangıç hep olayöncesinde kalmıştı, son da bizi hep sondan biröncekine, kitabın son sözciiğü olan o noktasız "şimdi"ye döndürecek.Çok geç ve çok erken: Kurmacalığa katlanamayip kendine dönen, ama kendini de hep başkası gibi yaşamaya mahkıım olan kijininzamanı: Masaldansonra. • nazım hikmet Erken doğıımun izle Tek sıpanşlerde 5 000 hralık damga pulu tjandenlmest Hasret 23 Turku 29 Yaşama Daır S A YF A 6 C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A YI 1 4 7