Katalog

Alışılmamış boyutlarda bir kitap "Kirlidir Şiir". "Simya bir fıskıye I lkin, Belki. Ama. Hem.de. "Simya bir fıskîyc iyi de olabilir kötü de." (V. şiirden.) teriyor. Ne Batı'ya tepki duyııp tamamen Doğu'ya yaslanıyor, ne de Doğu'yu yetersiz bulup Batı'yı baştacı ediyor. İkisini de izleyip burayı daha iyi ifade elrnenin yollarını arıyor. 2. Şiirin ancak ve ancak biçimiyle kendi duyarlığinı somutlayabileceği gerçeğini bir kez daha vurguluyor bu şiirler. "Yeni" (yeniolmak, herzaman olumlu olnıak değildir.), "değişen" hallerin deşifre edilmesi çabasının bir tezahürü Kirlidir Şiir. Kirlidtr Şiir'de dizeler içinde (ortasında, göbeğinde, şurasında burasın da) "es"lervar;boşluklar. Bu,hemgiıgide kekemeleşen, söz'ün/söylenen'in anlatılmak isteneni tam olarak ifade edebildiğinden artık ciddi kuşkular duyulduğu için kekemeleşen (her an vazgeçebilir <;ünkii; söylediğinin doğruluğundan/gerçekliğinden emin değil) insanlık durumunun b\: ifadesi olabilir, hem de boşlukların/ sıçramaların kendisidir. Yani boşluktur. Kırdmadır. Ramazan Üren, çağımızın inançsızlığının/iletişimsizliğinin (hem de iletişim teknolojisi bu kadar gelişmişken (!)) lirizmini, ritmini yakalamış durumda. Şiirlerin nesirjjiire yakın olması ama gene de tam nesirşiir olmaması Üren'in şiirlerinde konu^ma'nın (yani konuşamama'nın) halini yakalama girişimi olarak değerlendirilebilir. Hem şiirlerde de şairin kendisinden başkaları da konuşuyor, yani Hkir be yan ediyor. Peki diğer biçimsel (daha doğrusu, yapıyla ilgili) girişim ne: Onlar da şiirin ekleri. Hkler'in şiirlere sadece bir biçimsel orijinallik kaygısıyla eklenmediğini sanıyorum. Şiir'e karşı haklı hir güvensizlik duygusıınun (yani, şiirin duyarlığı gerçekten somutladığından duyulan kıışkıınun) tezahürü olarak görüyorum bu ekleri: Şiir, bütünlüklü ve kendi içine kapalı katı bir yapı içinde şimdinin duyarlığını somutlayabilir ff OSMANÇAKMAKÇI Gerçeklik'e ilişkin nasıl lıakiki olan bir yargıda bulunabiliriz. Durmadan değişirken, bu kadar kayganken. Birbiri peşisıra gelen görüntüler. Akıp giden gorüıuüler. Nehr. Sonra, KirveSıı: Günalı ve Arınına. "Kirlidir şiir": "Sulardan geçir beni / Sulardan gcçir beni / Sulardan geçir beni."(VI.şiirden). Daha sonra: "Ek: 1 Şehrin bütün kapılnrından giriyor Nesîmî Ki sırrında posiuyla / 2 Nehrin suyıı dört kere daha akıyor." (Seyyîd Nesîmî'ye adanan şiirin ekleri.) * Modcrni henüz gönlünce, doldurarak ynşadığımız söyleneıneyeceğinden hizimle pek de ilgisi olmayan (daha öncelikli işler var çünkü) ama Batı düşüncesiııin ve hayat tasarımlarının tutarlı/doğal bir uzantısı olan postmodern duruınıın pek büyiik bir hevesle ancak eleştirellikten yoksıın bir bakışla tartışıldığı (daha doğrusu konuşuldıığu) bir ortamda yayımlanıyur Ramazan Üren'in ikinci şiir kitabı. ilk elde bu tespitin mutlaka yapılması gerekiyor. Sonra: 1. Kirlidir Şiir, Rimbaud'ya adanmış, kitabın ikinci kısmını oluşturan Üç Şiir'in ilki Seyyîd Nesîmî için. Her iki şair de söz'e, dolayısıyla söz'ün dönüştüriicü, iyileştirici gücüne inanmtş şairler. Rimbaud, sonunda söz'ün yaşamda karşılığının oluşmadığı hissiyle suskunluğıı seçiyor ve dünyanın / kucağına atıyor kendini. Nesîmî ise sonuna kadar direniyor. Söz'ün içinin boşaldığı, söz'iin geçersizleştiği, yerini görüntülerin, göstergelerin, yorumlann aldığı iddialannın sanki değişmez nihaî bir haklılığı/ doğrııluğu temsil ediyornıuşçasına savunulduğu birdurumda kitapta bu iki şairin anılması anlamlı bir cevap olarak görüniiyor. Birinin Fransız diğerinin Anadolıı'nun beslediği yaşantının (cxperience) duyarhğının karşıliğı olması Üren'in şiire önyargısız baktığını gösC U M H U R İ Y E T K İ T A P SA Y I 1 4 7 Ramazan Üren.çağımızın inançsızlığının, iletişimsizliğinin lirizmini, ritmini yakalamış durumda"Kirlidir Şiir'de. 365 adet basılan kitabın tasarımı Balkan Naci İslimyeli'ye ait. Fiatı ise 350.000 TL. Bu kara kaplı kitabın kapağında bir "bakır işi"de yer alıyor. ıni? Soru bu. Ramazan Üren, bu eklerle, şiirin bütünlüklü biryapı içinde (başı sonu belli kapalı bir yapı içinde) ne yapılırsa yapılsın tam olarak ifade edilemeyeceğini düşündüğü duyarlığın üstündeki örtüleri yırtıp atma girişiminde bulunuyor. Her ek, duyarlığın önündeki bir örtüyü çekip alıyor; açığa çıkartıyor şiiri. Yani ekler, şiirin üstüne konan yorumlar değil, tersine şiir'in belli bir noktada odaklanmasını, onun arılaşmasını sağlamak için yorumların eskitilmesi cabasıdır: Arıtma işlemidir. Ekler,. Üren'in şiirlerinde çıkartılanlardır.Ek'ler üzerine bir ek daha: Ek'ler şiiri parçalamaya yönelik bir girişim. (Parçalanmış özne'nin parçaları birarayagetirilecek!) Bir de şu: Kirlidir Şiir'de ısrarlı tanımlamalar (Ne demişti kahvedeki adam Terleyen adam/Yakasında atatürk rozeti olan adam/ ...IV. şiirden), inatçı yinelemeler (Çekirgelerin kralı yoktur / Çekirgelerin kralı yuktur / Çekirgelerin kralı yoktur İkinci kısmın Birinci şiiri) elimizden kayıp gidenesıkıcasarılma, duyarlığı engerçek halinde ifadeetme (netleştirme) girişi Ramazan Uıen midir. Gerçeğe ulaşabilmek veonu d;iha anlaşılır kılabilmek için eskisinden çt)k daha lazla yorulmak gerekir. 3. Kirlidir Şiir, Ramazan Üren'in, bııranın scsini kendince bulmasıdır. R. Üren böyle bir şiir gelişüriyor, başkaiarı da buradan / bu coğraf yadan yola çıkarak başka bir şiir geliştirebilir. Ama şurası kesin: 'Başka bir yerin' problematiğini temel alarak, bakışını/ ^ihniyetini temel alarak burayı itade eden şiire ulaşmak mümkün değil. Geleneğimize tamamen yaslanarak şimdideki buranın duyarlığını itade etmek de mümkün değil. Bıırası, eski burası değil çünkii. Buranın bugüne özgü problematikleri ve bugüne özgü duyarlığı var. Buraya eleştirel yaklaşarak buranın sesi... Ismet Ozel, Demonkrasi'ye Karşı Şiir adlı yazısını bitirirken "Şair içinde yer aldığı halkın neyidir? Bu sorııyu her şairin tek başına cevaplaması ge rek." diyor. Bir soru da benden: Şair, içinde yer aldığı şiirin neresindedirr' Herkes bu suruya cevabını vermelidir. Ramazan Üren bu soruyu kendine soruyor ve kendi cevabını samimiyetle veriyor. "Külrengideolabilir" • Kirlidir Şiir / Ramuzuıı Üren /Ycni Yaprak Yiivm/cın I Sivil Kitap 11 tstanbnl/TemmuzlW2/No:}17. leke; kir, kavşaklurda yttşumaktun sü/ülen şiir... Alışılmamıj boyutlarda bir kitap; bir levha. Doğrusu, dizelerin yayılışına ııyguıı bir lcvha. Ramazan Üren. nesirle sık sık bıılıışuyor; buluştuğu anda ıla, şiia doğrtı kopuyor hemen. Görünmez noktalar ve viıgüller bitiriyor diztleıini; bir kalkışnıııvı anımsatan büyiik harfler bnşlatıvor dizelerini... O günlerde Meryem de kalkıp d;iğlığa BirYahuılaşelırine aceleylegitti Yaya olarak Şiir hakkı .trayan bir şiir kitabı "Kirlidir Şiir"... Koyun karşınıza, önce kapnğını okııyun, ıızun ıızun. HULKİ AKTUNÇ Şiirin Hakkı Ramazan Üren, yeni kitubında "Kirlidir Şiir" diyor. Alışılmamış boyutlarda bir kitap bu. Kapağı kara; kapağı lialkttn Naci tslimyeli'nin tasarımı (iç düzeni de)... Kapağı kara ve bir "bakır işi' taşımakta. Ramazan Üren in ilk şiirleri, dervişmeşrep bir şairle karjılaştığımızı gösteriyordu. Bu konuda yazmıştım. Şimdi eklemek istivorum: Bir Oıtndoğu şairidir Ramazan Üren, Arthur Rimbaud'ya selam yollasa da. Bir kavşak şairi; sokak şairi değil. Sokiikla»ıdaiyiyazar. Gömleğinin yakası kirlidir. Şiiridekirlidir; kiilrengi dfiıliibilir, diyor. Kir, ter ve toztoprak; kir, iş ve hayat; kir, eskimişlik ve söylence harfleri; kir, yara ve S A Y F A S