Katalog

K I TA P Üncc aşagıda lanımları vcrılen sözcüklcri bulmaya <,alışın vc lıer bir harfı lıir vaıav (,i/gı u/crı ni' ^eleıvk bıçımdc ya/ın Sonra çiznilcrin altlarıiKİaki »ayılara norc bu harflerı bıılmacadaki aynı sa \'ilı karrlcrc aktarın (Kara karcler iki sözcük arasını nüstcriı. Bir s.ılırın sonund.ı kara karr voksa, bu .süzciiğun altıaki saıırın ba^ına sarktığtm HÖsterir.) lştc o zanıan, bıılmacadaki sozujklcrdcn yarar lanarak nınııııl.ııın kaı^ılaıınılakı so/ ıükkrl hııl.ıbılırsinı/ (Hulm.ıcad.ıki ADISOYADI: kaıclcrin saji usl ko a n B E a i D H t I 1 : İLKEB MUMCUOĞLU Çığır açan yazar Maksim Gorki eserleri Türkçeyc cn çok çevrilen yazar. Özellikle ÇocukluğumEkmeğimi Kazanırken ve Benim Üniversitclerim'i kim unutabilir. BEHZAT AY Üçlünün 70., yazarlıgının 100 .yıldönümünde Gorkı 186K yılında Nijni Novgord'da (bugünkii Gt>rki) dünyuya gelen Alekscy »clcıındckı luıllcı. * Maksiınuvic, Pejkuv, sonradan 'acı' ı.uıımlîit ılı/ırıııuk*kı • (ınrl siriisını ^östcranlamına gclcıı 'Gorki' adını alacak. mektoJır I Bulnuca tamamUnınca, souıl.m ı.ınıınlnıın G. AıımaM olmayan, ınsaKız davranan. Küçük yaşlarında yctim kalır, dedesine k.ırjilını olan wvcuklciin ilk h.ııllcıı uık.ııiılnıı ii^.ı^ıva tlo^ıu Cl.ılııı Sıtkı Taramı'niM \nr şuv kıtnhının .ıciım sığınır. Bir süre sonra dedesi, "Sen bt>yolu^tuuıuık, bulnıuca k.ırclcmulc isc, .ıvnı ^.ıırın ^ü/cl clınumda birkolyedegilsin, haydi evimden 17 7(i 44 54 80 H /L'lcri ortuyu çıkac*ıktır git, ckmeğiııi kazarı" dcyince, on bir yaTanımlar ve sAzcflkleriniz: H. Ortii kıılakı» kü(,ük bir kcnıik şında, ckmcğini ka/aııınak için dudesinin evini tcrk cdcr. Birçok işegiripçıkar. A. I u>>rııl w C,x>f>ııı Bcvlciin koıııiııaMndsıki Oğıı.' Sözgelinıi diıkkanlarda çıraklık, ^emide 52 48 10 64 34 71 boylarıyla, Cia/ncli Sıılı.ııi Mcsııt aıaMiıda, 23 Maaşı,'i vamaklığı... İşte o giinlerde karşılaşMS 1040ı.ı gecen savai). tığı aş(,'iM, Oııa okııni;] sevgisini ajilar. 8 83 60 23 56 63 Gorki, eline ne geçerse okur. ü sırada Rusya'da devrimci eylcmin başında II 7 84 31 73 5 32 82 35 46 I. I'icrc Loıi'nin bir ronıanı (scsli harflerini ya/Naradnikler var. Gorki t>nlara katılır. mııyucaksını/). B. "Ayıpıır söylcıncsi vakitsiz l x c Ayhıın. Bir ara tutuklanır. Halkın yaşamını öğrenmck ı<,ın ıı/.un yolculuklara çıkar. Volga, Don stepleri, Ukrayna ve Tuna 58 77 39 18 9 14 57 22 66 28 75 40 27 4 19 boylarını dolaşır. Kırım yoluyla Ka(T<asJ. "l'ahıi ... I"Tiirkivc llikâyfleri" ve "Kardeş ya ve Tiflis'e yidtı. İ^i ve aydınlarlu Evi" adlı yapıtlan d.ı yj/jn, öykü vc roman ya/.an). 78 25 47 33 20 6 ilişki kıırar. "Makar Çudra"yı bu sırada yazarak (1892) yazın ya^amına gircr. C. C IOIIIII lıııu ıı. ıııınıullııılık Daha iıonra bajkcnı dergüerinde öykü15 72 3 68 38 42 ler ya/aı ve bu öykülerini "Yaşanmış öykülcr" adında iki cilttetoplar (1898). 79 55 49 81 61 16 K. I5iı luı crkck dcvc. Bu övkülcr Cîorki'vc hüyük ün sağlar O. I'sırıııısı cUvrı^lı ol.ın, Mnırlı vc bclırli lopı.ık p.ırToplııınun dışına itelenmij insanlaıın 36 50 30 yaşamını konu edineıı "Çelkaş", "Malva", "Stepte"... gibi yapıtları Rus edcbiysıtında (,ıgır a<,ar. 19(X)'den sonra ça70 26 53 21 43 lı^nıalarını gördüğü ilgiylo daha da yoE. Hir sözcüpiin harllerini avırnıak 1 , 1 kııllanılaıı 1 1 1 ğunlaştırır. Çarlık rejimine karşı bir bılbaıllcrdcn ılabıı kısa ve küçiik nıcıal çııHıık. diri yayımlar. Bunun üzerine Ar/a^ R ^ . ^ (. ^ A mas'a sürülür. Kopek. 1) lelıl, I. K.ı^ııı, I I.a. G. Eminönü'nclc, H luıkıvc'ım. KUIHI, I IX.. | LıcUI, K. Kıı , I. Ej;i(,, M 19()2'de Akademi Onıır Oyeli 45 74 51 2 65 Kav N l.M.O l.dun, I' G. R. Id. ği'ne seçiliı. Ne var ki Ikinci Nikoh. Mızık.ı ukımına vc buıuııı luıluııdugu ycrc vcıi y ! ™ " lay'ın buyruğuyla üycliği geçersi;; sayı| >n aıi ' Kcndiliğındenlı^iM ıı/ılc\ ı^ını bckâr kendı çukulaıasını lır. Bunun üzerine arkadaşı Çehov, Akakrndmguııır Marıcl Ouclıamp Rcad\ Madc demi üyeliğinden istifa eder. 18991900 yıllarıntla (,.ehov ve Tolstoy'la tanıj 59 41 1 37 24 69 29 67 12 mıştırlar. Hıı hiiyük yazarlar, halkın aıa sından çıkmı^ gent ya/ara değer verirler. 1904 te ya/dığı "Yazlıkçılar" da dö145. SSyidSII kltSP kHİOZnlZr'.Ul,,,,/,,,/',!,,,, Uktav Srvmv.Nrslıh.ın K.ırak.ıv.ı. Sultan l'ı^l,!/. l'atnş Stınnek liberallcre kar^ı, demokrat r.yclın tiaı, Aııhürn'Jıin (liiljcn l'ııı;, Orlıan Zckı Dcmiray. l'crda Yakı», GUVLIK, Lıpı», Kaylıaıı K.ırııı.al, I3un.ii Duy.T, Sava ) pinı işler. 1905 olaylarına katılır. Kanlı Hİnme/. Melda Banır, Mu|gan Sa^ır. Rccaı Uluda^ı. lzu/ır\lcıı Mchnıct Oban, Scına Nısan \'a/mıltı I tr, Dcni/ Ar/uk. Pazar'tlan sonra yazdığı bildiri nede iıtrsıi'JtiırAkım Aya/, K<x\ıclı'Jcıı Petck Nılıal IkıvaLi, lı/m/'Jcıı Rıdvaıı Anıv. Pulaıitiz<ırı'ııdım Rıdvıın S<i/.ü(,ı>k , niyle bir kaleye kapatılır. Aynı yıl Le\<h.k.rtillı'dıi> Hnıl Saydanı, AyJınJaıı Schcr Lrol, liskifehır'Jaı Mıısiala Sıırııııı, KıOTVi/'JanÜmıı} İy,ıel nin'le tanıjir... 1906da gizlice Russ p c p 1 Corki ya'dan ayrılır. Amerika'ya gideı. Gezi notları yazar. Orada etkiıılikleıde bulunur. Aynı yıl haşyapııı "Ana" yı yazar. Hilindiği gibi romanın konusu 1902 1 Mayıs gösterileriyle, gösterieilerin yargılanmalarını ele alır. Aynı yıl İtalya'ya gidcr. Kapri Adası'na verleşir. Bir ara Lenin hur.idn konuğu olar. Çar, 1915 te &\ cıkarınıa anıak Rusya'ya dönebilir. "İtalyan Öyküleri"ni yayımlar. 1917 Devrimi'nden sonra biiyük görevler yiikümlenir. Bu arada, doıuk yapıtı sayabileceğiıııi/ üclüvii "Çocukluğum", "Ekmcğimi Kazanırken", "Benim Üniversitclerim"'ı, 1922 yılında tamamlar. Sonra üzerinde u/ıııı uzun durduğu "Klim Sangin'in Yaşamı"nı yavımlar. Bildiğiıni/. gibi bu dev yapıtında yazaı, devrimi, devrimcilen, korkakları, ürkekleri, dönekleri işlemiştir... Gorki, sanırını I iirkçe ye en çok vapıtı (,'cvrilen Rus yazardır. Yııkarıda ;iıl larını andığım yapıtlannı (;oğumu/ okııduk Gorki deyince de \vtıni$ yıl önce ya/dığı üçliiyü anıınsarız hemen. Ben bu üçlıinünyctmişinnyıldüMÜmündc, iıclüden kiıni bölünıler okuduktan, kiıni bıilünılere göz gezdirdıkten sonra, ücıinuı kez olmak üzere Anton Çehov'la mek tuplaşmalarını "Yazışmalar" (Tiirkecsi: /.. /iihre llgelen, ^ ankı Yayınları'. "Tolsloy'dan Anılar'ını (TıırkeeM Akşit Gokturk, Bılgı Y.nınevı) okuduktan sonra "Güneemdcn Yapraklar"ını (Çeviren: Engin İlksavaj, Kelebek \.ı yınlarılgönenerek okııdııın.Gorki nın capcanlı güzeliın gunlüklerini F.ngiıı İlksavaj I'ürkce ye ka/.andırmakla ne k.ıdar iyi etmiş, ne kadar iyi!.. • S A Y F A 15 C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A YI1 4 7