Katalog

Vinlandiyalı yazar Paasilinna çağdaş bir masal anlatıyor İ N S A N L I K H A L L E R I Aşk Şifreleri Aşk Şifreleri/ Elayne J, Kahn David A. Rudnitsky / Çeviren: Candan Baysan / Kavram Yayınları, îst 1991 190 s. / 13.000 TL. CKK Kod No: 189. 002 Dr. Elayne J. Kahn'ın klinik deneyleri; David A. Rudnistky'nin mizahi kalemiyle onaya çıkan "Aşk Şifreleri" kitabı, bir erkeğin bir kadına karşı aşkı, düşlediği seksi, kurmak istediği ilişkiyi anlamaya yarduncı olmayı amaçlayan bir yapıt. Hemen herkes kendisini yaşamının bir döneminde, hiç olmazsa bir kez yanlış bir gönül macerasının içinde bulmuştur. Son pişmanlık fayda etmez ama, yine de "keşke onun ne mal olduğunu önccden anlayabilseydim" denir genellikle. Kitabın yazarları bu konuya razlasıyla kafa yormuşlar ve böyle olmak zorunda olmadığını, "taşlar arasından elması seçmenin yolları olduğunu" keşfetmişler. İster, "genişletilmiş ve yeniden gözden geçirilmiş Gönül Abla köşcsi" , ister "ciddi bir inceleme" gibi okuyabilirsiniz "Aşk Şifreleri" ni. Kitap özellikle kadınlara sesleniyor. Amaç gönüldeki erkeği bulmak. Yazarlar şöyle diyorlar; "Bir erkeği neyin etkilediğini anlamanın uygulamalı rehberi olan bu kitap, sizin en uygun erkeği tanıyabilmeniz için onun eğilimleri ve davranış biçimleıini anlamanızı sağlayacaktır. Aşk şifreleri, nasıl aranacaklarını bilenler için, her yerde bulunurlar.Bir erkek Aşk Şifrelerini giyimi, cvini döşeyiş biçimi, alışkanlıkları, hayal kırıklığına uğradığı zamanlarda gösterdiği tepkileri ve geçmişteki ilişkileri ile ortayakoyar'. lşte kitaptan bir bölüm: Buzun ortasındaki alev Vatanen'in Tavşanı / Arto Paasilinna Çeviren: Sibel Özbudun / Simavi Yayınları 152 s. / 10.000 TL / CKK Kod No: 035. 002 SENNUR SEZEfl Gülmcte kimi zaman o kadar ARTO donuk bir anlatımın içine yerleşPAASHINNA VAIANEN'IN tirilir ki, buzun ortasında hapsolTAV5ANI muş bir alevi gördiiğünüzü sanırsınız. Vatanen'in Tavşanı'nı okurken hep bu duyguya kapıldım. Fin yazıntnın sanırım dilimize çevrilen bu ilk yapıtında, insanlann artık sürdüremediği ilişkilerin, değiştiremedikleri tekdüze mesleklerin, saçmalığını görmekten başka bir şey yapamadikları uluslararası askeri çalışmaların anlatımı hep bu soğuk mizahla yapılınış. Olayın gerçeküstülüğü, inanılmazlığı bu anlatım yüzünden olağanlık kazanmış. Kırk yaşlarındaki iki gazeteci (daha doğrusu bir fotoğraf(,ıyla bir gazeteci) bir akşam arabalariyla bir tavşan yavrusuna çarparlar. îşlerinden bezmiş, evlilikleri mutsuz, çağdaş yaşamın gerginliğinden aynı mide hastaltklarına yakalanmış bu iki erkekten yalnızca biri bu sıradan olayı yaşamını değiştirmek için fırsat sayar;Vatanen. Çağdaş yaşamın durdurulamaz sanılan hızı içinde, düşünme olanağı bulamadığı ayrıntdarı, yaşamının anlamını ve anlamsızlığını bir yaban hayvanının canını kurtarrnak isterken fark eden Vatanen, düzenini değiştirip, bir Robinson Cruose yaşamını seçecektir. Kendisini aldatan karısı, pazarlama u/.rnanlanna göre yöneltilen gazeteciliği, dostluklarını duyamadığı iş arkadaşları peşini bırakmasa da, o her jeyi bırakıp tavşanla yaşayacak, tiim geleccğini ona bağlayacaktır. Onun için tek tutkusu, taksitlerini hâlâ ödediği teknesini bile satmayı göze alacaktır. Vatanen'in inanılmaz serüveni, Finlandiya yönetimi, askeri irtifakları gibi siyasal konularda dcğişik yorumlar yapma olanağı verir yazara. Ornegin, "Finlandiya anayasasının cumhurbaşkanına devlet işlcri üzerindc çok geniş yetkiler vermcsi", Başkan Kfkkonen'in ölmezligini sağlamıştır. Daha doğrusu, başkanın yaşlanarak ölmesine karşın bu ölümün gizlcncruk ona btnzcycn birinin yerine geçirilmesinc yol açmı^tır. Bu sonuca varan cmckli komiser Hannikainen yıllardır bu ünlii Başkan'ın boyu, kilosu, çenc vt kafatası biçimi üzerine incelemtlcr yapmaktadır. FJde ettiği en ünemli kanıtlardan biri, Başkan'm 1968'de birden kilosuııun artması, boyunun u/.aıııa sı, konuşmalannda 1200 ycni sözcük kullanmasıdır. Üstclik "1969'dan bu yana Kekkonen sanki on yıl gençleşmiş gibi çok daha ilerici tutumlar izlemeyc" başlamıştır. "Mantığı keskinleşmiş, üslubu değişmiş, bıçkınlaşmış, espri duygusu gelişmiştir". " Yurttaşlarına karşı çok daha hoşgörülü bir tutum alan" Başkan Kekkonen, yapılan hcsaplaragöre 1955'e kadar ülkeyi yönetecek, resmi olarak doksaıı yaşında görünmesine karşın aslında yetmiş beş yaşında ola caktır. Vatanen, bu bilgilcri açıklamama sv«ü verir, emekli komisere. Ama bu keşil de romanın önemli trüklerinden birini oluşturur. Arto Paasilinna, özgiin adı Jöniksen Vuosi olan bu romanda olayların sürdürücülüğünü, yönciiciliğini hayvanlara vermiş. Tavşan kadar önemli bir kader belirleyici de ayı. Tavşanla birlikte yalnız roman kaljramanının değil, uluslararası anlaşmalarm da geleceğini belirleyen ayı, tıpkı tavşan gibi, korunıaya alın mışcanlılardan. Dışişleribakanlığının.yabancıorduların temsilcilerinin Japonya gezisi için Genelkıırmaydan bir gösteri istcyişi yeni bir olaylar dizisini başlatır. Yabancı ordu temsilcilerinin (ABD, İsveç, IVansa, Brezilya) eşleri önce ayıyla ilgilenirler: "Onu görmek istiyoruz. Ona bakmak, futoğraflarmı çckmek, lilme almak, ardından da öldürmek istiyoruz. Bunu ayarlayabilir misiniz?" Sonra da tavşan gündeme gelir: "llanım, bu zavallı minik tavşanı hiçbir şckildc bu fcci ıssızlığa, yabanıl hayvanların merhametinc ve barbar Finlîlerin işkencelerine terkedemeyeceğini bildirdi." Aklın ve Vatanen'in uyarıları basit bir rütbe sorunundan dolayı dikkate alınmayacaktır. Bence romanın en elkileyici bölümleri, Fin ordusunun kış tatbikatı yaptığı bu bölümler. Olaylar mutlu sonla noktalandıktan sonra da hatırlıyorsunuz: "Orada gerçck bir kış savaşı veriliyordu, ama yabancı ordu tcmsilcileri bu sahra manevralarına cn ufak bir ilgi göstermediler. Helikopterden kulübcye geçtilcr, Finlandiya ordusu dışarda kalmış, havanda sıı dövüyordu" 's. 102), "Pencercden askcrlerin kayaklarıyla gidip geldikleri, jeeplcrin alacakaranlıkta lıonnırdandıkları izlenebiliyordu. Konuklar olan bitcni coşkusuz gözlerlc izliyorlardı, sıkıcı bir yayın sırasında açık bırakılmış bir telcvizyon ckranına bakar gibi, görüntü yavaş yavaş kararmaya başladı, bir sürc sonra her şey zifirikaranlık içinde yitipgitti. " (s. 105) Paasilinna'nın romanı 1975 yılında yayımlanmış. Türkçeye çevirisi 1979 Fransı/.ca baskısından. Sibel Üzbudun'un dilini başlarda biraz luiuk bulabilirsiniz. Kimi sözcüklerin yerine başka sozcükleı tle öne rebilirsiniz, tümccyi yeniden düzcnlcııiLyi de. Sözlük bakımından hiç de yanlış olmayan "ayrımsamak" sözcüğünün anlatımı sık sık tökezletmesi gibi bir iki ayrıntıya alıştıktan sonra 'saııırıın romanın ikinci bölümünden başlayarak) bu çagdaş masala keıulinizi kaptıracagınızagaranti veririm. D "Bakışlarda Itoler Vakalamrr DoRrudan ffjzunuzc bakanlar. Si/.i dinlerkcn bakışlarıni sizden alamayan ilgili bir crkek sizinlc görüş vc cluygu alışverişi gerçekleştirmek için dddi olarak ıstekli demektir. Cjöz hrpmayan bahy. Güçlü ve dediğim dedik bir erkekle ilişkiye girnıek istiyorsanız aradığınızı buldunuz demektir. Dolaylı bahy. Utangaçlığı ve kendisi ile meşguliyeıi nedeniyle size açılmakta zorlamyor. Böyle bir erkek genellikle kendisine giiven duygusu verecek birisini arıyor demektir. Kuşkucu bahy. İlişkiye girdiğinizde ona duyduğunuz ilginin içttn olduğuna hiç bir zaman inanmayacaktır."' I'inlandiyail yazar Arto Tapio Paasilinna, 1942 yılında doğdu. l.aplaııd I lalk Akadcnıisi l.dcbiyaı Bııluıııtı'ıui bitiren Faasilinna, cvli ve iki tocuk liabası Paasilinna, bugüne kadar pck çok ga/.ıif vı dırginin yazı işlerindc görev aldı. Siyasi görüşü "bağıınsız" olarak tanımlaııan l'aasilinna'ııın eserleri arasında FinlamliyH üpcrasyonu ( ll>72), Ccnnet Adanın Mahkumlurı ' IV74), Mullu liir Aılam (1976), Büyükbabayı Ararken (I1J77), Bir Savaş An (1979), Benim Tanrım I IVHO), I'ınına Tannsının Oğlıı (I9S4), Tanrım Bana Yardıın YA ( I9K9) isimli kiiaplar ycr alıyor. Yazarııı 1990 yılında da "Kitlescl İnlilıur Kadar Güzvli Var Mı?" isimli eseri yııyımlandı. S A * P A: * S C U H ^ IJ fi I Y;E<J^lt I T A 9 |> tf 11 0