Katalog

Sanatın çarpık gerçek yüzüm Ülkeme ve bütün yitirdiklerime duyduğum özlem, "Ruhlar Evi'ni çıkardı ortaya. Diktatörlüğün suçlarına karşı duyduğum öfkeden "Sevgi ve Gölgeler Üzerine" doğdu. Erkeksi, buyurgan ve ataerkil bir toplumda bir kadın olarak yaşamak zorunda kaldığım haksızhklar ise "Eva Luna"yı yarattı. Yapıtları Türkiye 'de de büyük ilgigören Şililiya%ar T ürkiye'de de Eva Lıına, Ruhlar Evi, Eva Luna Anlatıyorl TümUnutıılmıışlarAdınaladlıkitapları yayımlanan Şilili yazar Isabel Allendc'yle son soyle^iyi New Perspectivcs Quarterly dergisinden Marilyn Berlin Snell yaptı. Dergi nınKış 199] sayısındayeralansöyleşideIsabel Allende, büyülü gerçekçilikle ilgili görüşlerini dile getirirken, yapıtları üzerindeki siyasal, tarihsel ve kültürel etkileri deanlattı. Sizin yazdığınız gibi çocukların geleceği görebildikleri, yemck masasının üstünde duran nesneleri güzleriyle harcket ettirebildikleri vc "haydutların Amazun'da sırtlarında zümrüt dolu torbalarla açlıktan öldükleri" geçmiş ilc gelecek arasındaki bir zaıııan kuşağından söz edilcbilirsc, doğrusal olmayan bir şimdi kuşağı olmalı bu, bir karşıtlar, karşıttıklar ülkesi: Latin Amerika. Bu bedensel, rulısal ve zamansal alanı kaplayabilen ya da en azı ndan Kuzcy Amerikalıların kafasında mitosla sınırdaş olan, titrck bir ışık gibi beliren bir yaşamı anlatabilen bir yazar, öteki kıtalardaki üteki yazarlardan farklı mıdır? Latin Amerika edebiyatı diye bir şcyden söz cdilebilir mi? Octavio Paz, Latin Amcrikalı yazarlar olduğunu, ama Latin Amerika edebiyatı olmadığını ilcri sürmüştü. Gözümuz Avrupa'daydı Latin Amerika edebiyatı elbette var. Bir Latin Amerika kültüıu var, bu kültürün ya/ılı anlaıımi da edebivat Denilcbilir ki bu edebiyaı, bizim kimliği mi/.ın, kışilığimızın ve deneyimlerimizin en açık ;«eçik anliUimı olmu^tur aıtık Bi/.im kimliğimi/ ıı/un yıllar müzikte ve resimde dilegt'tiıildıdahaçok. Vetabiilıerzamandaelsanatlarınd.ı Ancakson ÎOyılılır gerçek bir edebiyaı geli^tirdık. Bundan önce Nobel Ödülü de kazanan büyuk yazaılanmız vardı, dalıası yazar oldııkları için devlet ba^kanı olan va/arlarımı/ bile vardı. Ama birkaçı dışında, bu ya/arlar Avrupa'nın seslerine öykünüyorlardı (MKiımıız Avrupa'daydı, kendi sesimizle konuşmayı göze alamıyorduk. 3ü yıl önce Alejo Carpentier, Gabriel Garcia Marqucz, Mario Vargas Llosa ve Carlos Fuentes'in yapıtlarıyla ba^layan Latin Amerika edebiyatı "patlaması", veni bir konu^ma biçiminin lavını bulan bir SJi Y F A 1 0 , Eskı Sill Devlet Baskanı Salvador Allende nın yeğenı olan Isabel Allende 48 yasında ve 1 9 7 5 t e n bu yana ulkesl Slllden uzakta yasıyor yazarlar kuşağını kapsıyordu. Birkaçını saymazsak, bu kuşaktan önceki yazarlar düşuncelerini Avrupalıların dilini kullanarak, Avrupa'nın estetik ölçütleriyle dile getirmeye çalı^mışlar ve bu yüzden de kendilerini bütünüyle dile getirememişlerdi. ö t e yandan, bu "edebiyat patlaması", çok değişik, ama uyumlu seslerden ulu^an bir koroyu andırıyordıı. Bu yazarlar bugün artık ÎO yıldır dünyaya ve Latin Amerikalılara Latin Amerik/yı anlatıyorlar. Ben, öteki Latin Amerikalı yazarları okuyarak yeti