Katalog

Hayram oldugunuz oyuncuyu tanımak isterseniz Yıldızlarla basbasa SinemaYıldızlan/Yazan:F.A./Akşam Kitaphanesi/İstanbul/1934 D 1 6 AHMET EKEN oğrusu bizde yayımlanan sincma kitaplar: içeı ısinde böylesi olabileceğini pek duş,unmemiştim. I latırladığım kadarıyla, sinema yayınları bibliyografyalarının hiçhirinde adı yoktu. B u n d a n dolayı kendisiyle karş,ılas,ana kadar varhğından habersiz o l d u ğ u m "Sincma Yıldızlan"nı gorünce şaşırdım. Üstelik yayımlandığı yıl ve baskısı b u şaşkınlığımı biraz daha arttırdı. Y a z a n n a gclince o n u d a tanımıyordıım Kitabın kapağına adını koymayan yazar, sadece giriş, olarak yazdığı notıı F.A. diye imzalamıştı. Bu F.A. gerçek bir isim ve soyadının ilk harfleri miydir 1 Runu b u g u n de bilmiyorum. Kısaca yazarı bakkında berhangi bir Y f t Ş K İ T A P L A R I Gençlik arkadaşları Lc Figaro Littcraire, Fransa'nın tamnmıj yazın adanılarına "15 yaşınızın kitahı neydi?" diye sormuş. Yanıtları ilginç bulacağınızı umut ederek yayımlıyoruz. Çocııkluğumun tııtkusıı Don Quichotte'du. Cervantes'i okurken henüz 15 vaşında bile değildım. O yaşlarda Don Quichotte'dan öylesine birkaç sayfa açıp okumak vc arkasını getirmek beniın için bir eğlenceydi. Cervantes'de bugünün ardında kalmış geçmi^i, tuıkulu bir biçimde arayışın duygusunu yakalıyordum. Bu geçmiş, yarıtn yiizyıllık bir aradan sonra bulunabiliyor. Don Çuichotte en anlamlı gcııçlik kitaplanmdan biriydi. Emmanuel Le RoyLadurle: İkrgson Ben 15 yaşında Bergson'u keşfettim. O dönemderı aklımda "Ahlak ve Dinin İki Kaynağı" adlı yapıtı var. 15 yaşındakilere önerim, Marc Aurele, Joubert, Chamfort, La Rocheioucauld ve La Bruyere. AndrtRobbeGrllletrKaflva 15 yajinda beııi gerçekten etkilemiş bir yazarı ıkuduğumu hatırlamıyorum. Aııcak çok a/ okııduğumaeminım. Gerçekten okumaya 20 yajlarında başladım. İlk yazarlarım Kafka ve Faulkner oldu. Elbette bu ya/arlarla 15 yaşında da tanışabilirdim. Çeviren. AsllKayabat ' Ctauio UvyStraıns: ı bilgim yok. (F.A. dan yola çıkarak acaba Fikret Adil mi diye düşünmedim değil, ancak sadece bu kadar. Sonra Fikret Andoğlu da olabilir Ama bir iddiada bulunamam ) Adını gizleyen yazarımız, kıtabının başına yazdığı "Bir Kaç Söz"de <,alı$masının amacını şöyle belirtiyor "Sinema meraklıları seyrettikleri Hlmlerde rol alan yıldızları tanımak, tcrcümci halleri ile birçok hususiyetlerini öğrenmek ısterler. Onların bu arzu ve ihtiyaçlarını tatmın maksadıyla bu kitabı vücude getirmeye karar vcrdik." Daha sonra kitabın yazdmasına verdikleri bilgilerle kaıkıda bulunan ve teşekkür edilen "müesseselerin" adlarını öğreniyoruz: Disk Film, Fox Film Corporation, Halil Kâmil Film, Ipek Film, Metro Goldwyn Mayer ve Opera Film. "Bir Kaç Söz"ü kitabın konusu ve nasıl yararlanılabileceği hakkında okuyuculara yapılan bir açıklama izliyor. Yazar genellikle ilk bölümde tanıttığı oyunculara iki sayfa ayırmış. Ilkinde yazılı bilgiler yer alıyor, ikincisinde ise oyuncunun guzel bir fotoğrah. Sinemanın ünlülerı, hoş totoğrafları ile karşımızda. Kimler yok ki? Gita Alpar, Anabella, Talulla Bankhed, Mari Bel, Konstans Benet, Coan Blondel, Klara Bov, Evelin Brent, Virjinya Briyus... "Az tanınmış veya halihazırda film çevirmeyen" oyuncular ibe kitapıa pek fazla yer kaplamıyor, çoğunun totoğrafı bile yok. Orneğin, 29 yaşındaki Jean Gabin, 5,5 safrla tanıtılıyor. Boris Karloff a ayrılan yer bıraz daha geniş. Max Linder, batta Rudolph Valentino, hep böyle kısaca tanıtılan oyuncular. Yazar ayrıca sinema yıldızlarının Istanbııl'da beğenilen Hlmlerini de belirtmiş. Örneğin: "F^kseri filmlerınde aptal mevkiine duşen â^ık vcya aldatılan koca rollerini" oynayan George Alexandcr' ın "Haşmetpenah Eğleniyor" tilmi Jstanbııl'da hayli beğerıilmi^. Kitabın içerisinde yeı alan ve isimleri bugün de yabancı olmayan bazı oyuncuları esrarengız sinema yazarı F.A. bizeş,öyletanıtıyor: Gary Cooper'ın esas işi gazetecilikmiş. 1924 yılında artist olmaya karar veren oyuncumuz, Lt» Angeles'a gıdiyor ve bir film şirketinde memur olarak çalışmaya başlıyor. Sinema dünyasına bu şekilde giren Gary Cooper, bekâr. İstanbul'da en beğenilen filmleri ise: "Tehlikeli Yollar", "Yanık Kalpler", " Aşk Kervanı", "Şeytan vc U^urum", bir de "Silahlara Veda." Bir Alman zabitinın kızı olan Marlene Dietrich ise "Şanghay Ekspresi" ve "Kırık Mabude" filmleriyle İstanbul'da büyük sükse yapmıs,. Altın sarısı saçlı ve mavi gözliı yıldız evli ve bir kızı var. "Sinemanın en çok sevilen üç artisinden biri olan" Clark Gable, filnılerinde kendi isminı kullanıyor. Saçları kumral, gözleri mavi, boyu 1.81 ve evli. Yazar, Clark Gable'ın filmlerinin tstanbul'da nasıl karşılandığına dair herhangi bir bilgi vermiyor. Sinema tarihinin unutulma/ lümlerinılen "Metropolis"in başoyuncıısu Brigitte Helm ise "mektepte pek yaramaz ve haşarı imiş", tanışmaları sırasında Fritz Lang'ın sorularını "titreyerek cevaplayan, güzel vücutlu yıldız", ayrıca pek de şakacı, bir gün verdi Asıl adı Violet Krauth olan Marıan Marsh, o yıllarda bir Istanbul gazetesınde yayınlanan haberp bakılırsa guya Turk mus ği bir ziyafette, masada bulunanlardan birinin havlusunun altına kurbağa koymuş, "hadise bütıin Berlin'de aylarca söylenmı^ " Bekâr olan Brigitte Helm, Berlin'de SchoıieınerAUee 12 numarada oturuyor. Asıl adı Violet Krauth olan Marian Marsh'ın mektepte nasıl bir öğrenti olduğu ve ne lür şakalar yaptığı konusunda kitapta herhangi bir bilgi yok. Ancak bir İstanbııl gızetesinde oyuncu ile ilgili yayımlanan bir haber, "iki sene evvel sinemacılar muhitinde epeyce alaka ve dedikoduya mııcip" olmuş. I Iabere göre güya Marian Marsh aslen 1 ürkmüş. Bir de Istanbul'a ıığrayan yıldızlar var. Bir tanesi Meksikalı Doırjose Mojika. Tahsili ziraat mektebi. Bu yüzden çiçekleri çok seviyor ve Los Angeles'taki evinin bahçesi gülistan gibi. Güzel sesli sanatçı, çıktığı son turnede İstanbul'da da konserler vermiş veçok alkışlanmış. Ancak yıldızlardan İhtanbul'a uğrayıp, aksiliklerlc de karşılaşanı var. Bir tanesi Greta Garbo. Konusu îstanbul'da geçen bir filmin çekimi için gelip Pera Palas'a yerleşmış, ancak film şırketı iflas edince "sükutu hayale uğrayarak tekrar memleketine dönmüş." Kısaca o İstanbul'u, İbtanbullular da onu gördükleriyle kalmışlar... Bize böylesi bilgiler vererek 300 sinema oyuncusıınu "en güzel fotoğraflarının" esliğinde tanıtan F.A.'nın ''Sinema Yıldızları", arzu edenlerin istifadeedebilecekleri.keyifleokunanbirkitap. D S.AYI «0 1,*.