Katalog

Sinemamızın ilkleri Türk Sinemasında İlk'ler / Agah özgüç Yılmaz Yayınları, İst. Aralık 1990/ 164 s. SUNCU ÇAPAN Türk sinemasının ilk vamp kadını Madam Kalitca'dan ilk özel film yapuııevi Kemal Film'e, ilk Kurtuluş Savaşı fılmi Ateşten Gömlek'ten binemamızdaki ilk kadın oyuncu Neyyire Neyyir'c, ilk sta rımız (ya da "afet devran") Cahide Sonkıı'dan ilk jön prömiyc Talat Artemel'e, ıslıklanarak yuh çekilen ilk film Halıcı Kız'dan bunalıma girip intihar eden ilk aktör Suphi Kaner'e, ilk röntgencilik sahnesinin yer aldığı Bican Efendi Vekilharç'tan sesli çekilen ilk füm lstanbul Sokaklarında'ya, ilk set kazasının meydana gcldiği Kaçakçılar'dan ilk operet türü film olan Kanm Beni Aldatırsa'ya, ilk köy filmi Aysel Bataklı Damın Kızı'ndan sineınamızdaki ilk üstün yapım Bir Dağ Masalı'na, ilk çizgi film Evvel Zaman Içinde'den gala düzenlenen ilk film Mürebbiye'ye, yerli masalı ilk korku filmi Drakula lstanbul'da'dan yerli ilk kovboy filmi Intikam Hırsı'na, ilk "Cinemascope" film Sırat Köprüsü'nden yurtdışına kaçırılan ilk film olan Umut'a kadar sinemamıza ilişkin yığınla anektodu, peşpeşe, renkli ve akıcı bir dille aktaran yeni bir kitap yayımlandı: Başlangıcından Bugünc Türk Sinemasında İlk'ler. Bu ilginç kitabın yazarı, sinomaseverlerin yakından tanıdığı bir imza: Agâh özgüç. Türk sinemasının gönüllü tutanakçısı, biricik arşivcisi, hem muhtarı hem de kâtibi gibi çeşitli nitelemclerle andan, iğneyle kuyu kazarcasına İlk 'vamp kadından ilk 'köy filmi'ne sinemamız Yaşantılar ve ötesi Yazgan. kendimizi tanımamn süreani anlatıyor çahşarak sinemamız üstüne yıllardır kaynak eserler üreten yazar, son kitabında da Türk sinemasının "ılk"lcrinin peşinc düşerek araştırıyor 164 sayfa boyunca. 1914'ten 1990'a kadar stnemamızın yalın, özlü bir kronolojisinin de eklendiği kitapta, meraklısı için bilinmeyen pek çok ayrıntı, anektod ve bilgi var. Yeşilçam'ın hangi evrelerden ve aşamalardan geçtikten sonra bugünkü haline geldiğinı araştıranlara bu kitabın şimdi ve gelecekte hayli yardııncı olacağını rahatlıkla söyleycbiliriz. Altyapıdan yoksun, çarpık ve sadece yaratıcı insan gücüyle ayakta durmaya çalışan sinemamızın nercden nereye geldiğini öğrenmek isteyenler Agâh Özgüç'ün bu türdcn "ilk" çalışmasına müracaat edecekler. Türk Sinemasında tlkler'le sınemamıza ilişkin kitaplar rahna bir cilt daha ekleyen Agâh özgüç'ün akıcı kalemine bereket! D Labirent Yolcuları / Yankı Yazgan / Remzi Kitabevi.îst. 1991 /205 s. 714.000TL.7CKKKod No: 097. 591 Yasam ve düşünce üzerine epeyce kafa yormuş bir filozof olan Pascal, "Yasam, daha yürümeyi öcrenmeden yanlış yola yöneldiğimiz bir îabirenttir" diyerek insanın yasam ve evren karşısındaki çaresizliğini dile getirir, ama "Beni yutan evreni düşüncemle kavrıyorum" diyen de yine odur. Evet, insanın içine atıldığı bu Iiibirent gizemli labirentin sırlarını çözmek için Yofcııhıktın climizde iki ndet ipucu var: Yaşantdarımız ve beynimiz. Biz, yaşantıların hem bir parçasıyız hem de düşünen beynimizle onlara yukandan bakıyoruz. Yankı Yazgan'ın kitabını okurken dört aylık bir bebeğin annesi ile yaptığı "sevgi dansı"ndan aşklanmıza, esiri olduğuınuz tutkulardan intihara kadar kendimizi tanımamn bitip tükenmeyen sürecinde, içinde yaşadığımız labirentc yukandan bakmanın tadına varıyoruz. Labirent Yolculukları en hasit günlük yaşantılardan karmaşık beyin kuramlarına gidip gelen meraklı serüvenler yaşatıyor bize. Yankı Yazgan'ın yazılarını Cumhuriyet/Bilim Teknik'ten izleyenler bu düşünce yolculuğuna zaten yabancı değillerdir. Şimdi bu yazıların (bir bölümünün) kitaplasmış olması gerçekten sevindiıici. Gerek yazıların kalıcılık kazanması, gerekse aralarındaki bütünlüğün belirginleşmesi açısından başanlı bir derleme. Yazarının belirttiği gibi "psikolojisiyle ve biyolojisiyle yaşantılar" arasında zevkli bir gezinti yaptıran Labirent Yolculukları 1987'den bu yana yayımlanmış yazılar, yeni görüşleri içeren eklemeler, açıklamalar ve kaynaklardan oluşuyor. Kitabın Türkçcdc kendi alaıunda öncü bir yapıt olduğunu da eklemek gerek. Ülkemizde hekimlerin popüler yazılar yazması pek alışıimıs bir şey değil. üzellikle nörobiyoloji gibi karmaşık ve devingen bir konuda bu çabaya girişmek bilginin yanı sıra yazarltk yeteneği gerektiriyor. Yazgan'ın yazılarında kullandığı doeal biçem, anlatışındaki söylcşi rahatlığı ile bağdaşıyor. Ustelik Yazgan'ın popüler anlatınıı ele aldığı konuların "ciddiyeti"nden hiç ödün vermiyor. Labirent Yolculukları' nda sırasıyla çocukluk yaşantıları, Freud'un düşünsel mirası, psikiyatrinin günümüzdeki konumu, davranış biyolojisi ve beyin araştırmalarıyla ilgili beş bölüm var. Yazarına göre derlemedeki yazılarda "yaşantılara yönelik merakın çerçevesini, biyoloji ve psikoloji alaıunda üretilmiş bilgiler ve teoriler çiziyor." Birer soyutlama olan uzay ve zaman içinde doğumdan ölüme kadar esas olan biçim yaşantılarımız. Zaman ve uzay içinde yaşantılanmızı geriye doğru beynimizle anlıyor, ileriye doğru onları yine beynimizle yaşıyoruz. öyleyse "hayatımızın yürütülmesinde birinci derecede biyolojik sorumlu" sayılan beynimizin "kendini merak etmesi" kadar doğal ne olabilir? Labirent Yolculukları, bu doğal merakı gidermqk için değil, daha üst düzeyde sürdürmek için güzel bir fırsat. Itınıll Mırat O Z G O Ç O N Y A P ı T L A R : Türk Sinemasında Kadın ve Seks (Giovanni Scognamillo ile) . Şiirlerle Sinema (Habora Yayınlan) Türk Filmleri Sozlüğü (6 cilt) Türk Sinemasında Seks (3 ciltGöl Yayınlan) Neden Yılmaz Güney? (Göl Yayınları) Bir Yıldız Böyle Doğdu: Türkân Şoray (Göl Yayınlan) Türk Sineması SansUr Dosyası (Koza Yayınlan) Bütün Filmleriyle Yılmaz Güney (Afa Yayınlan) Ajkadaşım Yılmaz Güney (Broy Yayınlan) Türk Sinemasında Cinsclliğin Tarihi (Broy Yayınları) Türk Sinemasında 10 Kadın (Broy Yayınları) Kronolnjik Türk Sinema Tarihi (Kültür Bakanlığı Yayınları) CahidePeçete Kâğıdına Yazılan Anılar (Broy Yayınları) Türk Sinemasında İlk'ler (Yılmaz Yayınları) ' Karanlıkta Uyananlar", Turk sınerrıaynın ilk grev fllmı denemeslydi Ertem Cörec'ln. (Senaryoyu yazan Vedat Türkalı İle) gerceklestlrdığı f ilmde Fıkret Hakan, Beklan Algan ve Ayla Algan baslıca rollerı paylasıyorlardı CUMHURİYET KİTAP SAYI 56 SAYFA 6