Katalog

Izleyen, gülen karışmayan Knulp / Hermann Hesse / Çeviren: Zahide Gökberk / Afa Yayınları / 112 s. / İst. 1990 / 7.500 TL. / CKK Kod No: 011.137 İRİS KANTEMİR "Knulp'un Yaşamından Üç öykü" (Ilkbahar, Knulp'u AnımsıyorumvcSon) 1915 ydındayayımlanmasına karşın 19071914 yılları arasındakalemc alınmıştır. Bu şiırscl öykülcr Hermann Hessc'nin yapıtlartnda kullandığı ana öğeterin bırkaçını birden kapsar. Düzenli vc yerleşik burjuva dünyasıyla sanatçı arasındaki çelişki, zihinselle duygusallığınkarşıthklarıveçocuklukmitosuvurgulanmıştır. Knulp, belirli bir işi ve yerleşik bir duzcni olmayan sanatçı bir gezgin, evi ve ailesi olmayan bir dünya yolcusudur. Hiçbir yerde uzun süre kalmaz. Ne bir sorumluluğu yüklenir ne de kimseye bağlıdır. Yazgısının götürdüğü yollarda hiçbir ycrde kök salmadân yürür, özgürlüğünü ve bağımsızhğını hiçbir şey için feda etmez. Tüm sevimliliğine ve inceliğine karşın çevresindeki insanlara karşı dgisizdir. Yanında taşıdığı ağız armonikasıyla bireysel müziğini ve şiirselliğini çevreye yalnız olarak yansıtır. Kulağının arkasındakitekçiçek yalnız bir ruhun simgesidir. tnsanların ruhlannın ayrı yerlerde kök salmış çiçekler olduğunu ve birbirlcrine ne denli yakın olsalar bile sonuçta ayrı olduklannıvurgular. Knulp, Hermann Hesse'nin tüm kahramanları gibi yerleşik ve düzcnci burjuva dünyasına ters düşer. Ama JJmarsızhğını ve hüznünü yazgısıyla dengelemiş bir kahraman Savaşın bestsellerleri Knulp'ta ne Demian'da işlenen iydflk ve kötülük öğeleri ne de Bozkırkurdu'ndaki acı toplumsal eleştiri ve yargıdan eser yoktur. Knulp toplumun açmazlarını yumuşak bir hoşgörüyle hiç karışmadan izler, çelişkdere ve saçmalıklara gülüp geçer. Burjuva dünyasıysa Knulp'un yaşam tarzına karşı çıkar, ama yine de bu çocuksu ruhlu sanatçıyı sever. Bu çelişkinın altında dginç bir ikilem yatmaktadır. Baskdar altında bunalan burjuva için Knulp ncşenin, bağımsızlığın ve zevkin simgesidir. Onlara yaşamın aslında bir oyun olduğunu ve de çok ciddiye alınmaması gerektiğini anımsatır. Içlerinde gizli kalmaya mahkum bağımsı/.lık özlemini canlandırır ve onları bir süre bile olsa soluklandırır. Oysa ruhbilimsel açıdan incelendiğide.Knulp'un çevresine verdiği izlenimin arkasında o denli bir sorumsuzluk yoktur. Hermann Hesse'nin Knulp'tan bir yd önce yazdığı Rosshalde'dc de vurgulanan öğe Knulp için de geçerîidir. Hesse ruhbilimci Adler'in düşüncelerini onaylar. Adler'e göre hiçbir yapaylığı olmayan saf ve taze deneyimler yalnızca ergenldt çağına dek çocuklukta yaşanabÜir. Birey yaşamı boyunca o devTedeki birikimle yüklü olarak yaşamak zorundadır ve o devrede çok büyük isteklerin ve coşkulann feda edilmesi sonucunda huzursuzluk ve uyumsuzluk bastınr. Bir tür ölümdür bu. Knulp da bu yazgıdan kurtulamaz. İlk aşkı ona ayrdığı öğretir. Bu acının etkdcrini yaşamı boyunca taşımak zorunda kalır. Ayrdddarı öğrenmesı iç dünyasındaki yolculuğu yeğ tutup, bağımsız kalmasının nedenidir ve yazgısını sonuna dek tek başına götürmeye kararlıdır. Dıştan bakddığında yaşam oyununu bir sdıirbaz becerdddiğiyle götüren ve insanlara ruhsal olanı.müziği, şiiri ve mutluluğu götüren Knulp aslında umarsızhğını ve hüznünü yazgısıyla dengeleyebdmiş bir Hesse kahramanıdır. * 'Hesse 1935 yılında Knulp'ta ılgılı dusüncelerını dile getirirken şoyle dcmı>, "Knulp gibiler yararlı bırcyler sayılmazlar Oysa bırçok yararh sayılan bırtyden çak daha az zararvenrler " ABD'de, Körfez Savaşı yayınevlerini hareket geçirdi.Savaşın nedenlerini.stratejisini anlatan kitaplar bir çok okuyucu için vazgeçilmez olmaya başladı. Körfez Savaşı öncesi piyasaya sürülen kimi kitaplar, sıcak savaşla birlikte üstelerin ilk sıralarına yerleştiler. Bunların başında New York Times gazetesi muhabiri Jdith Miller'la, Harvard Üniversitesi Ortadoğu uzmanı l.aurie Mylorie'nin derleyip geçen hafta içinde yayımladıkları "SaddamHüseyinve Körfez Krizi" adlı kitap 415 bin adet basıldı.Kuveyt'in işgali sırasında orada bulunanların gözlemlerine dayanarak hazırlanan "Kuveyt'in İşgali " adlı bir başka kitap ise milyonlara varan bir tiraj elde etti.Sözkonusu kitap savaşın başlaması ilebirlikte TV'den yayımlanan reklamlarda " Bu kitabı okuyun, o zaman bizim nedcn orada olduğumuzu daha iyi anlayacaksınız" diye sunuldu. Incelemearaştırma türü kitapların yanı sıra, savaşla ilgili değişik konuları içeren kitaplar da büyük okuyucu kitlesi buluyorşu sıralarda.Berkley Books'un yayımladığı, "Savaş Oyunları"ndan esinlenen kitapta, bölgenin büyük bir hritası yer alıyor. Ayrıca Irak'ın kullandığı savaş malzerneleri ve taktikleri askeri terimlerle geniş bir biçimde açıklanıyt>r. ABD Başkan Yardımcısı Dan Quayle'nin bu kitaptan iki adet sipariş ettiği, verilen bilgiler arasında. öte yandan Sydney Kramer Books da bir fotoğraf albümü yayımladı.Yayınevi ayrıca, lranIrak Savaşı'nı stratejik açıdan değerlendiren bir başka kitabı daha piyasaya sürdü. Bu alanda ABD dışındaki ilk best seller Samir Al Khalil'in " Korku Cumhuriyeti Saddam Irak'ının Tarihi" oldu.Daha önce Kalifornia Üniversitesi yayınları arasında çıkan kitap, yeni haliyle Pantheon Yayınevi tarafından basddı. Bu arada.Fransa'da 12 ocakta piyasaya çıkan " Irak:Cehennem Makinası" Hachette Yayuıevi yetkililerinin belirttiğine göre, günde 2 bin adet satılıyor. Yayınevleri savaşla ilgili yeni projeler geliştirmek için çahjmalarını sürdürüyorlar.Kimi yayınevleri, savaşın bitiminde piyasaya sürecekleri kitapları şimdiden belirlemeye başladdar.örneğin Solar grubu, Askeri Fotoğraf Merkezi ile ortaklaşa bir fotoğraf albümü yayımlamayı öngörüyor.Hachette ise, "Irak'ta Günlük Yaşam" adlı bir kitap çıkaracak. Ama tüm kitap satışlarının bir kişiye yetişmesi mümkün değil;o da SAS dizisinin babası Ge'rard de Villier;.. Villiers'nin " Bağdat Topları" adlı kitabı şimdiden 400 bini tüketmiş durumda. Derteyen S İ U Adler'in "hiçbir yapaylıflı olmayan saf ve taze deneyimlerin yalnızca çocuklukta yaşanacafiı" biçimindeki düşüncesini H.Hesse de onaylar. s 2 A Y F A CUMHURİYETKİTAPS/\y/50