Katalog

Bilim Tarihi 7/ 12 ,. 000F 0FFLİNE TanolTürkoğlu tanolturkoglu©gmail.com Cumhuriyet sekülerleşmesinin bir kaynağı : Gökyüzü , umhuriyet (1935)adlı romanı C ReşatNuriGüntekin’ in Gökyüzü önemlibir sekülerleşmesinin popülerkaynağı dı r. ilk kemiğindenyaratı ldı ğı nı , yeryüzünde Nuh gemiyi Peygamberinyaptı ğı nı öğrensinler. bahadirosman ©hotmail.com En sade bir fen meselesinden büyük bir suç işlergibi korka korkabahset! Buna inkı lap adam aldatma derler.” 17. yüzyı lı ilk maskaralı k, değil, n Bir yı llarıbaşlayan nda başka yerde de kendisindenşöyle söz sekülerleşme süreci, “Bendaima bir hür fikirhavarisioldum. 19. sonları nda hı zlandı v e Qsmanhı ülkesinde eder; yüzyı lı n IkinciMeşrutiyetve Cumhuriyetdönemlerinde Ilimdenen şeye daima bir köle sadakatiyle inandı mve bağlı kaldı m.Gökyüzü masalları büyükbir ivmeve boyut kazandı .Osmanlı temelinden kurtulmuş yı kı lmadı kçainsanlı ğı n külerleşmesinin diplomatik,siyasi, askeri, en güç elde bilimsel ve teknolojikboyutlarıvardı r.Fakat sayı lamayacağı nı , ediliriolan fikir ancak böyle bunlara edebi sekülerleşmede özellikleson daima sesle dönemlerde hemen her zaman eşlik etti. Ahmed kazanı lacağı nı yüksek söyledim.” Kahramanı mı zı en Mithat Efendi’ nin, Namı k Kemal’ in çok sarsan şeylerden Şinasi’ nin, biri de, hasta yeğeninin bir türlü geçmek TevfikFikret’ in, (kı smen), Abdullah Cevdet’ in eserleri ilkakla bilmeyen hastalı ğı nı n iyileşmesi için yakı nları nı n tütsüye gelebilecekolan örneklerdendir. istemeleridir.Buna başvurmak Osmanlı nı n son dönemi ile Cumhuriyetin erken karşı tepkisinişöyle dile getiriyor. dönemi Nuri “(bütün bunlar)Cumhuriyetin yazarları ndan Reşat ilanı ndanbirçok seneler sonra, Güntekin’ in(18891956) Gece, Bir Kadı nDüşmanı , Yeşil hurafeye, periye, büyüye, açı lansavaşı nonuncu tütsüye Gökyüzüve EskiHastalı kisimli yı lı nda eserleride ülkemizdeki seküler geçiyordu.” ilk temsilcileri edebiyatı n arası ndadı r. BİLİME ÖVGÜ Reklam Dilital Yükseliyor! reklamyatı rı mları t Türkiye’ de dijitalmedya ,elevizyonun ardı ndanikinci oturdu.Yakı n sı raya gelecekteki teknolojik hembu kategorizasyonu hemde gelişmeler değiştirecek reklamyatı rı mları çok daha nokta ahşlıyapı lması nı nı n sağlayacakgibi. Nisanayıbaşı nda Reklamcı lar aitbir Derneği2014yı lı na Buna reklam değerlendirme yayı mladı . göreTürkiye’ de dijital tarihteilkkezbası lı yatı rı mları medyareklamyatı rı mları nı geçerek, TV’ nin ardı ndanikinci oturdu. sı raya 6 milyar TLdüzeyinde olan Raporagöre 2014 yı lı nda toplam reklam da aslan %51.4ile toplam yatı rı mları n payı televizyonda. 1.2milyar TL ile % 19.9’ luk bir Dijitalmedyareklamyatı rı mları oranlatelevizyonu Bası lı ise % izliyor. medyareklamyatı rı mları 18.8 ile üçüncüsı rada Kalanıiseaçı khavareklam kalmı durumda. ş vesinema (%1) (%6.5), yatı rı mları radyo(%2.4) izliyor. reklamyatı rı mlarıgelecekyı llarda daha da artabilir, Dijital ancak televizyon bellibirsüre gerekdünyadagerekse de Türkiye’ de daha liderliğini benzer. r eklam koruyacağa Televizyon yatı rı mları nı n tahtı ancak ile “dijital” arası ndaki artı k televizyon kategorileri ayrı m hale geldiğinde sarsı labilir. yapı lamaz olsa Dijital platformlardan televizyon yayı nıağıaksakda r ilerlemekte. Gelecekteartı k özelbircihaza televizyon yayı nı için ile dijitalreklamyatı rı mları gereksinimkalmadı ğı nda televizyon da ikiayrıkulvarda incelenirolmaktançı kacaktı Bunu r. sağlayacak düzzeminlerintamamı nıdijitaihale n altyapıaslı nda çevremizdeki ofis da evlerin duvarsatı hları . E lektronik gelmesi;örneğin ya iç devrelerin her duvarolmasada evinbirduvarı ucuzlaması yla birplatform halinegelecekve televizyon Internet dijital yayı nı ndan erişiminekadarpek çokşey busatı h üzerinden yapı labilecek. verilecekreklam, yayı nı na Böylebir dünyadatelevizyon tvreklam sinemi reklam bugünün yatı rı mlarıkategori yoksadijital Dahasağlı klı bir değerlendirme buiki yatı rı mıkategorisine girer? kategorinin birleştirilmesi şeklindeolacaktı r. Oteyandanbugündijital reklamyatı rı mıdiye tekbirkategoride bir ele alı nan da değişimeuğrayacaktı r. Dijital bakı şaçı sı arası ndasunulanreklam izlenenbirdiziya da filmin platformda ileakı llıtelefonlar bir oyunuygulamasıiçinden içingeliştirilmiş reklambirsüre sonra tekbir hale kategorideele alı namaz çı kan gelecektir. farklıkategoriler(tv,dijital) Böylecebiryandamevcuttaki s ürecinde diğeryandatekbir kategoride yakı nsama birleşirken, a lt dizifilmizleme,dijital oyun değerlendirilen kategoriler (dijital halinedönüşebilir. vb.)ayrı şarak uygulamaları bağı msı z kategori Bu süreçte televizyonun dinleme tı pkı gibi radyoya da müzik müstakil bir araç üzerindenerişilirbirkanal/medya olması ortadan birfaktörde mobilitenin kalkarken dramatik gelişmesiyleelde edilecekgibi.Ceplerinde akı llıbircihaz herkes giderek taşı yan bulundukları özelreklambomba rdı manı na maruzkalmakta. tabanlı reklam bu Lokasyon olgusu çerçevedegiderekdaha hale Bellibircaddede olanya da belli popüler gelecek. yürümekte hizmetveren birAVM’ den içerigirenbir kişi,ü cadde ya da AVM’ de firmaları n reklamları olacak. ylaetkileşim kuruyor Ozetlereklamyatı rı mlarıdijital üzerindenyapı lı r platformiar hale geldikçe,verilenreklamı n dahanokta çok atı şlıhale gelmesi Bu farklı bir da sağlanacaktı r. tümceyi açı dan değerlendirmekte kazananreklamcı larıbu dikkate faydavar:Geleceğin dönüşümü alarakreklamverenlerehizmetedenlerolacaktı r. Osman Bahadı r GÖKYÜZÜ MASALLARI Yazarı n 1935 yı lı ndayazdı ğı Gökyüzü romanı nı n temelini, “gökyüzü masalları ”olarak nitelendirdiğidoğa üstü güçlere inanç ve bel bağlama anlayı şı nı eleştirilmesi n oluşturmaktadı r. Eski bir tı bbiyetalebesi olan roman istibdada kahramanı mı z, karşı mücadelesi yüzünden önce Trablusgarp’ a sürülmüş,oradan Paris’ e Türklerlebirlikte ve kaçmı ş Jön çalı sonra ştı ktan IkinciMeşrutiyet’ in ilanı ndan sonra da ülkesine dönmüştür.Ailesindenönemli bir miktarda miras kaldı ğıiçin rahat bir yaşam sürdürebilmektedir.Romanda kahramanı mı zı altmı şlı Çok yakı nlı k yaşları nda izlemekteyiz. duyduğu birkaç dostuyla geçirdiği yaşamı nı zenginleştirmekiçin kimsesizbir genç kı zolan nana r. yeğeniniyanı naalmı ştı Romanı eksenini olan ilişkisi oluşturmaktadı r. yeğeniyle Romankahramanı mı kendisiniate z olarak nitelendirmektedir (Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde baş kahramanı ate olan daha önceki bir roman var mı ?).Bilimebüyük bir güven duymaktadı r.Paris’ ten sürgünden dönerken anlatmaktadı r: taşı dı ğı duyguları şöyle memlekette “Inkı lap yeni bir idare ilan yap, et. Sonra en küçük bir ilerlemeadı mı nası l zaman, atacağı n “Şeyhülislam’acaba ı “Softalar acaba ne derler?” kandı rsak?”, diye .Sözümona yeni mekteplerde çocuklar düşün. Havva anamı zı n Hazreti Adem’ in kaburga .. Gökyüzü, Cumhuriyetin 12. yı lı nda yazı lmıbir ş “bilime Eser bilimsel övgü”dür. düşünceyi sorunları ve yaklaşı mı ,günlükyaşamı çeşitli n üstükuvvetlere içinde ortaya koymakta,doğa ve hurafeyiacı ması zca eleştirmekte tapı nmayı ve bu düşüncelerinigüzel bir kurguiçinde bir edebi yeteneklesergilemektedir. büyük Sadece kı sabir evrede, çok sevdiği bir insanı kaybetme tehlikesi karşı sı nda çaresizlik hissiyledolduğunda, bilime olan inancı ndan taviz verme noktası nagelmiştir.Gerçekte burada de okura çok önemli yazar bu ikilemiyle bir düşünceyi iletmekistemektedir.Bilimin yetersiz kaldı ğıortamlar, hurafenin en çok ortamlardı r. Nitekimbu durumu yeşerebileceği cumhuriyetin ilk yı lları ndaki salgı n hastalı klarla sı rası nda da yaşamadı k mı ? mücadele Kinininolmadı ğı yerde muskaya sarı lmadı mı insanlar? Ama sonra başarı lısonuçları ylakinin muskayıalt etti. Ote yandan bu ikilemintersinide düşünebiliriz. Büyülerden,tütsülerdenmedet umanlar da çaresiz kaldı kları nda bilimin Bu da gerçekte sekülerleşmenin sı ğı nı rlar. biridir.Yazarı nmesajı , kaynakları ndan günümüzde de geçerliliğinikoruyançok önemlibir mesajdı r. ReşatNuriGüntekin’ in Gökyüzüadlı eseri, ülkemizinbilimegüvenyı lları diyebileceğimiz erken dönemlerinde halkı uyaran ve anlamda aydı nlatan ustalı kla hazı rlanmı gerçek ş çok sekülerbir eserdir.