Katalog

16 Bulmaca 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. Kalıtımbilimin babası olarak tanınan Avusturyalı bilimadamı – Kırgızistan’da bir ırmak. 2. Ukrayna’da bir kent – Formen. 3. Avrupa Futbol Birliği – Japon Buda rahibi – Bir bağlaç – İcraat. 4. Geminin baştan ikinci direği – Konya’da bir baraj – Nezir. 5. İlkçağ’daki uygarlıklarla ilgili olan – Ruh. 6. Mihver – En küçük boylu yarış yelkenlisi. 7. Otantik bir çorba türü – “Jacques ...” (Psikanalizin en önemli isimlerinden biri olan Fransız psikiyatr) – Bir strateji oyunu. 8. Sık gözlü ağ – Nitelik, özellik, ölçü, boyut – Kulağın duyabildiği titreşim. 9. Bebek arabası – Hile, entrika – Kuyrukluyıldız. 10. Bir yüzey ölçüsü – Mahrut – “... Hudson” (aktris) – Yüz ,çehre. 11. Bir nota – Cezayir’de bir kent – Muğla’nın bir ilçesi. 12. “... Keaton” (aktris) – Kültür – Metal paranın resimli yanı. 13. Kemik ucu – Sezen Aksu’nun eski bir şarkısı – Kas – İlave. 14. Yelkenlere açılan deliklere ve halat ilmiklerine geçirilen metal halka – Mümkün değil. 15. Türkiye’nin ilk deniz araştırma gemisi – Aslına bakarsanız – Vietnam takviminde yılbaşı. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. “Emile ...” (18711943 yılları arasında 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 CBT 1462/27 Mart 2015 ilginç SORULAR Aşırı içki ve bellek Soru: Aşırı alkol tüketimi unutkanlığa yol açar mı? Yanıt: Scientific American, 12 Şubat 2015 Sarhoş olacak kadar çok içen bir insanın ne yaptığını hatırlamaması normaldir. Bu durum geçici bilinç kaybı olarak bilinir. Bu durumda iken kişi sarhoş olmasına karşın uyanıktır ve çevresiyle görünürde anlamlı bir ilişki halindedir. Örneğin sohbeti devam ettirebilir veya aracını sürebilir. Sarhoşluğu geçtikten sonra, genellikle bir gün sonra, olanları hayal meyal hatırlar. Bazen bu gibi durumlarda felaketlere yol açabilecek sonuçlar ortaya çıkabilir. Örneğin güvenilir olmayan bir yerde uyanmak, kişisel eşyalarını çaldırmak veya tehlikeli davranışlarda bulunmak gibi.. Sinir sistemi düzeyinde geçici bilinç kaybı, ileriye dönük bellek kaybının yaşandığı bir dönemdir. Bu da kişinin yeni olayları belleğine kaydedememesi anlamına gelir. Eski anılarını gayet güzel hatırlamasına karşın sarhoşken yaşadığı bazı olayları hatırlayamaz. Ancak kişi tümüyle ayıldığı zaman öğrenme yeteneği geri gelir. Bu durum kalıcı değildir. Alkolün veya metanolün nasıl olup da geçici bellek kaybı yarattığı tam olarak bilinmiyor. Ancak kesin olan, alkolün uzun süreli potansiyel artışı (kısaca ltp) denilen mekanizmayı bozmasıdır. Bu da hipokampustaki bellek oluşumunu düzenleyen hücresel mekanizmanın doğru işlememesi anlamına gelir. Ltp’yi ve öğrenme potansiyelini bozacak, geçici bellek kaybı yaratacak kadar sarhoş olmak için ne kadar içki içilmesi gerekir? Bu, içilen içkinin cinsine ve ne kadar sürede tüketildiğine bağlı olarak değişir. Bu faktörler beyinde alkol düzeyinin ne kadar hızlı yükseleceğini ve bellek oluşumunu bozacağını belirler. Fareler üzerinde yapılan araştırmalara göre hipokampusta Ltp’nin bloke edilmesi için alkolün tehlikeli bir yoğunluğa ulaşması gerekir. Bu da bir insanın sarhoş olması için gereken miktarın üç misline eşittir. Bu noktada Ltp’yi yalnızca alkol değil, bazı ilaçlar da bloke eder. Bu ilaçlar alkol ile birleştirildiğinde, daha az miktarda alkol alınsa bile geçici bilinç kaybına yol açabilir. Yaygın olarak kullanılan sakinleştiriciler Xanax ve Valium, uykusuzluğa karşı kullanılan Ambien de geçici bilinç kaybına yol açabilir. Bilinç kaybı yaşamamak için en iyi strateji, aşırı alkol tüketiminden kaçınmak ve alkol ile birlikte nörolojik ilaçları kullanmamaktır. yaşayan, dalgalar halinde yayılan patlama olaylarını incelemiş olan Fransız matematikçisi) – Zeus tarafından insanlığı cezalandırmak için hazırlandığına inanılan, kutusuyla ünlü kadın. 2. Avrupa’da bir ırmak – Çap – Bayındırlık. 3. Yunan mitolojisine göre ateş ve demirci tanrısı – Rusçada evet – Bir bağlaç. 4. Kolay – Ünlü bir toplumbilimci. 5. Sodyumun simgesi – Genç erkek sığır – Eski bir Japon hacim ölçüsü birimi – Almanca “1”. 6. Fransa’da bir idari bölge – “... En Lay” (Çinli eski lider) – Bir Japon tiyatrosu – Standart saptayan enstitü. 7. Işık şiddeti birimi – Borudan kol alma parçası – Afrika’da bir ülke – Arseniğin simgesi. 8. İsimler – Dilsiz – Ağabey. 9. Briçte sanzatu – Lenf – Datça’daki antik kent. 10. “Humpry ...” (Maden ocaklarında kullanılan emniyet lambasını yapan, 1802’de ampulü tanıtan İngiliz kimyager, fizikçi ve mucit) – Çerkez acılı sosu – İnleme. 11. Büyükanne – Kankurutan – İsveç’te idari bölüm. 12. Bir nota – Bir anda – Yazın karadan denize doğru esen mevsim rüzgârı. 13. Şiddetli – Tavlada bir sayı – Altının simgesi – Astatin simgesi. 14. Sabır – Bacağın alt bölümünü ve ayakkabının üstünü örten bir tür tozluk – Menteşe. 15. Eski Yunan mitolojisinde, balmumun1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 dan ka 1 İ V A N P A V L O V D A G natlarıyla 2 N E F T İ A U O D İ N M 3 uçan ilk 4 T N T G A R U L A M N O EA AMUD İ AR İ F L insan – 5 G ALE ARENA ESE RAF İ NE SN BAL K Nuri Bilge 6 7 A N E S T E Z İ MMA D SÜ Ceylan’ın 8 L O R İ G İ T A N T E L 9 M İ N E GA İ P NAM bir filmi. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu 10 11 12 13 14 15 Uyku sorunları Soru: Başlıca uyku hastalıkları nelerdir? Yanıt: Türk Toraks Derneği Uyku Bozuklukları Çalışma Grubu Başkanı Doç. Dr. Hikmet Fırat Uyku yaşam için gerekli, tüm vücudun dinlendiği, tazelendiği önemli bir onarım sürecidir. Günümüzde insanlar uykuya yeteri kadar zaman ayıramıyor ve az uyuyor. İnsanların yaklaşık yarısı hayatlarının bir döneminde uyku sorunundan etkileniyor. Yatağa girip saatlerce uyuyamama, yeterli süre uyunmasına karşın sabah yorgun uyanma, gündüz uyuklama, yüksek sesle horlama, uykuda bazı anormal hareketler yapma, uykuda nefes durması bunlardan yalnızca bazılarıdır. Diğer yandan artan obezite nedeniyle uyku apne sendromu başta olmak üzere pek çok uyku bozukluğu daha sık görülmektedir. Sağlıksız bir uyku, çoğu zaman gündüz uyanıklığı sürdürme güçlüğü oluşturuyor. Dalgınlıklar ve istemsiz uyuklamalar, okul ve işte başarısızlığa, yanı sıra kazalara neden olabilmektedir. Bu nedenle, sağlıklı bir yaşam için sağlıklı bir uyku vazgeçilmezdir. Dünyada ve ülkemizde yapılan çalışmalarda erkeklerin yüzde 4, kadınların yüzde 2’sinde uyku apnesi olduğu bildirilmektedir. Özellikle 4065 yaşlar arasında ve erkeklerde sıktır. Şiddetli ve sürekli horlama, uykudan boğularak uyanma, kalitesiz uyku nedeniyle sabahları yorgun uyanma ve gündüz aşırı uyku hali sık saptanan diğer yakınmalardır. Gündüz uyuklamaları sebebiyle bu hastaların ev, iş ve trafik kazası yapma riskleri fazladır. Uyku apne hastaları çoğu kez uyurken horladığının ve nefesinin durduğunun farkında olmadığı için doktora başvurmaz veya geç başvururlar. Hastaların yarısından fazlasında yüksek tansiyon olduğu bilinmektedir. Bu hastalarda kalp yetmezliği, koroner arter hastalığı, kalp krizi, kalp ritim bozukluğu ve inme riski yüksektir. Ayrıca kan lipidlerinde artış, şeker hastalığı ve insülin direnci de sıktır. Uyku apnesinin en kötü sonucu ise uyku sırasında ölüm görülebilmesidir.” MA AL T İ R İ A SK S LA T İ ME LAN EKSE DE İ OLAS OS TRE İ R N D ASO T İ K APAT OM A İ Y İ N A N AK TRA İ T YE ON T E İ K KE düşün BUL YAŞAR KEMAL Hazırlayan : Naim Uygun [email protected] Nobel Edebiyat Ödülü’ne aday gösterilen ilk Türk yazar olan Yaşar Kemal (asıl adı Kemal Sadık Göğceli ) 28 Şubat 2015’te aramızdan ayrıldı. Bunun üzerine bu soruyu hazırladım. 1) YA x ŞAR x KE x MAL ile temsil edilen sayısal çarpımın maksimum değeri için P=YAŞAR+KEMAL, ve 2) YA + ŞAR + KE + MAL ile temsil edilen sayısal toplamın maksimum değeri için Q =YAŞAR + KEMAL ise PQ farkının sayısal değeri kaçtır? Burada değişik harfler, değişik rakamları temsil etmektedir. 1460. sayıdaki “Gönye” isimli bilmecenin yanıtı: 3770 cm3 Bilmeceyi doğru çözen okuyucularımız: Ender Aktulgaİstanbul, Fethi Kutmanİstanbul, Naim Uygunİstanbul, Güngör Bingölİstanbul, Namık Çatalsakalİstanbul, Merih Ulusİstanbul, Faruk Kozİzmit, Yücel GünDenizli, Hüseyin ErgönülEdirne, Hamdi AtmacaKonya, Nurdan SeyrekZonguldak Sudoku köşemiz baskıya yetişmediğinden bu hafta yayımlayamıyoruz. Okurlarımızdan özür dileriz