Katalog

TEKNOLOJİPOLİTİK Baha Kuban GÖK ATLASI 15 Mart 2014 akşam saat 21 için verildi. Baskıya en uygun sadelikte ve kolay görülebileceği +2.5 kadire kadar parlak yıldız (kırmızı yazıl) ı olan takım yıldızlar (maviler) özetlenerek belirtildi. Burçlar kalın yatık büyük harfle gösterildi. Gök atlasına gökyüzüne bakar şekilde doğru yönlerde yukarıya kaldırarak eşleştirmek yeterli olacaktır. Ayrıca, geniş ekranlı cep telefonlarına yüklenen elektronik gök atlasları ile de birebir örtüştürerek gök cisimlerin tanı ve bilgileri öğrenilebilinir. baha.kuban@gmail.com Santa Fe, ABD’nin Meksika sınırındaki en güney eyaletlerinden New Mexico’nun başkenti; Apache, Navajo ve Puebla kızılderili halklarının tarihi yurdu, kovboy filmlerinin favori arkaplanı. ABD ordusunun yeni füze, uçak ve atom silahları geliştirme arazisi olma özelliğini de ekleyelim. Küçük Kentin Enerji Bağımsızlığı Mücadelesi Yalın, olağanüstü güzellikteki doğası, kendine özgü mimari tarzı, yerli halkların rengarenk el ürünleri ve buraya yerleşmeyi seçen sanatçı kolonisi ile bilinen 70.000 nüfuslu Santa Fe, bugünlerde ABD’deki enerji savaşlarının son muharebesine de ev sahipliği yapıyor. Hızla yaygınlaşan yenilenebilir enerji uygulamalarından ve bunlara sağlanan desteklere karşı savaş açan ABD elektrik şirketlerinden daha önceki yazılarda sözetmiştik. Arizona, Colorado gibi eyaletlerden sonra şimdi de Santa Fe... Her şey Santa Fe’li bir grup vatandaşın kentin enerji üretimiletimdağıtım sisteminin, bir tür kamulaştırılması anlamına gelen ‘belediyeleştirilme’sinin (municipalization) nasıl sonuçlar doğuracağına ilişkin bir rapor hazırlatması ile başlar. “Yeni Enerji Ekonomisi” (New Energy Economy), adlı danışmanlık şirketi tarafından hazırlanan “Santa Fe için Kamu Mülkiyetinde bir Elektrik Sisteminin Ekonomik Fizibilitesine Dair ÖnRapor” başlıklı inceleme, Aralık 2012’de kamuoyuna açıklanır. Rapor, • Enerji verimliliğinden kazançların mevcut %8’den %20’ye çıkabileceğini, • Toplamda yenilenebilir enerji payının %20’den %45’e yükselebileceğini, • Enerji tedariğinde bugün %60 payı olan kömürün payının ‘sıfıra’ düşürülebileceğini, • Yerel yenilenebilir enerji tedariğini bugünkünün beş katına çıkabileceğini, • Yerinde yenilenebilir enerji üretiminin (başta güneş) şu andaki ihmal edilebilir oranlardan hızla %11’e yükselebileceğini, • Enerj faturalarının %1015 arasında düşeceğini, • Enerjide kaynağındaki bu dönüşüm sonucunda seragazı salımlarının önemli ölçüde düşürülebileceğini, ortaya çıkarmış. Bu sonuçları inceleyerek kamu yararına davranması beklenen yerel yönetim, 2014 ‘de yerel kamulaştırma ya da ‘belediyeleştirme’ konusunda bir karar verecek, tabii ki demokratik bir oylamayla. Eyalet, güneş enerjisinin ‘Suudi Arabistanı’ olarak da anılıyor, dolayısıyla güneş esaslı elektrik üretiminin yukarıdaki sonuçlarda önemli bir rol oynadığına kuşku yok. Bu yerel kamulaştırma meselesi Santa Fe için yeni de sayılmaz. Zira 10 yıl önce özel bir tekelden kent yönetimi tarafından satın alınan yerel su şirketi, bugün ülkenin iyi yönetildiği tescilli, kente gelir de getiren bir kamu şirketi olmuş. Santa Fe’liler bu girişimleri ile gurur duyuyorlar. Diğer bir kamulaştırma denemesi, Santa Fe yakınındaki Las Cruces’de yapılmış, ancak başarısız olmuş. Elektrik şirketinin kamulaştırılması için gösterilen 10 yıllık bir çabanın sonunda, tek bir belediye meclisi üyesinin oyunu değiştirmesi ile elektrik şirketi El Paso Elektrik adlı özel şirkette kalmış. Kimsenin günahını almayalım, ama yerel dedikodunun yalancısıyız, El Paso’nun bu kamulaştırma tasarısına karşı örgütlediği milyon dolarlık büyük karşıkampanyanın bazılarının cebine yaradığı söyleniyor... Özel elektrik şirketlerinin araştırma kurumu Edison Elektrik Enstitüsü, bu tür savaşlar için bir el kitabı bile yayınlamış. “ Elektrik Şirketinizi Yerel Kamulaştırma Tehdidine Karşı Savunma, Taktik Kılavuzu” adlı “eser” bu aralar Santa Fe elektrik şirketi PNM’nin başucu kitabı olmalı. Artan yerel kamulaştırma girişimlerine karşı yerel politikacıların nasıl ikna edilecekleri, kanaat önderlerinin yetiştirilmesi ya da kazanılması, kamuoyu kampanyalarının örgütlenmesi gibi bölümleri var kılavuzun. Bu arada, en ilginç bölümlerden birinin, ‘yılanın başını küçükken ezmek’vari bir tonu da yok değil ! Yerel kamulaştırma kampanyasını organize sivil toplum örgütleri, PNM’nin bu girişimi ezmek için herşeyi yapabileceğini, şirketin şimdiden Belediye Meclisinde oy kullanacak delegelerle görüşmeye başladığını belirtiyorlar. Yıl sonundaki oylamadan önce yerel kamulaştırma kampanyası, 2014 yılı boyunca bilgilendirme ve fizibilite raporlarının sürdürecek ve Teksas, Austin’deki başarılı kamulaştırmanın derslerini anlatmaya çalışacak. Kolay gelsin! akşamları Güneş ısısından mahrum ve kesintili Ay (mum) ışığında kalıyoruz… bu bir doğal (sağlıklı) söylemmidir ki gündüzleri bol çalış akşamları da bir o kadar dinlen!… DOĞA OKUMALARIDÜŞÜNCEFİKİR SÖZ: Hava durumu bilgisi bir doğa okumasıdır… Bir bilgemize sormuşlar: “geçiminizi nasıl sağlıyorsunuz?” Cevabı oldukça kısa: “iktisat yaparak”... adeta doğanın diliyle söyler gibi... doğa (uzay) da ve içerdiği nesneler de böyle davranıyor: en az enerji harcama tercih ediliyor... CBT 1406 15 /28 Şubat 2014 1 Akdeniz Üniversitesi’nin organize ettiği ve Milli Eğitim Bakanlığı ile TÜBİTAK Ulusal Gözlemevinin destek verdiği “Astronomi Öğretmen Seminerleri”inden ikincisi 7–8 Şubat 2014 tarihlerinde Antalya’da gerçekleştirildi. Toplu resim bu sayfada verildi ve internet adresi: http://astronomiogretmenleri.com/goster.php?konu=34. 2 “Uydu Yer Gözlem Uygulamaları” Yaz Okulu 23–27 Haziran 2014 tarihleri arasında TÜBİTAK Gebze Yerleşkesinde yapılacak, adresi: bte.bilgem.tubitak.gov.tr/tr/ uyguyo2014. 3 TAD GÖKYÜZÜ Şubat 2014 sayısına astronomi.org/wpcontent/ files/webfiles/ebulten/GOKYUZU Subat2014Sayi50.pdf adresinden ulaşılabilir. ederginin kapağında (resimde), TÜBİTAK Ulusal Gözlemevinde T100 teleskobuyla yapılan asteroid gözlemlerinden bir keşfin ilk teyit başarına yer verilmiş. Kaynakça: The Astronomical Almanac 2014 (asa.usno.navy.mil). GÜNCEL HABERLER MART AYINDA GÖK OLAYLARI GÜNLÜĞÜ gün saat 1 10 YENİ AY 1 22 Ceres sabit görünümde 1 23 Mars sabit görünümde 3 06 Satürn sabit görünümde 3 13 Uranüs Ay’ın 2 derece güneyinde 5 11 Vesta sabit görünümde 6 12 Jüpiter sabit görünümde 8 15 İLKDÖRDÜN 10 13 Jüpiter Ay’ın 5 derece kuzeyinde 11 22 Ay Yer’e en uzak 12 16 Güney batıda Güneş doğuda Ay ufuktan 20 derece yüksekte 13 17 Güney batıda Güneş doğuda Ay ufuktan 15 derece yüksekte 14 09 Merkür–Güneş açıklığı en büyük (batı 28 derece) 14 17 Güney batıda Güneş doğuda Ay ufuktan 10 derece yüksekte 16 19 DOLUNAY 19 05 Mars Ay’ın 3 derece kuzeyinde (resimde verildi) 20 07 Güney batıda Ay güney doğuda Güneş ufuktan 9 derece yüksekte 20 19 Gündüz–gece eşitliği 21 05 Satürn Ay’ın 0.2 derece kuzeyinde ve örtülüyor (resimde verildi) 21 07 Güney batıda Ay güney doğuda Güneş ufuktan 13 derece yüksekte 22 08 Güney batıda Ay güney doğuda Güneş ufuktan 16 derece yüksekte 22 14 Merkür Neptün’ün 1.2 derece güneyinde 22 22 Venüs–Güneş açıklığı en büyük (batı 47 derece) 24 04 SON DÖRDÜN 24 23 Pallas sabit görünümde 27 12 Venüs Ay’ın 4 derece güneyinde 27 21 Ay Yer’e en yakın 28 16 Neptün Ay’ın 5 derece güneyinde 29 07 Merkür Ay’ın 6 derece güneyinde 30 21 İkinci YENİ AY 31 06 Mars Spica’nın 5 derece kuzeyinde