Katalog

14 Gökyüzü CBT 1437 /3 Ekim 2014 Ekimde ay ve güneş tutuluyor Hasan H. Esenoğlu İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri esenoglu@istanbul.edu.tr 8 Ekim’de Ay tutulması 11:14:06 Ay Yarıgölge konisine giriyor 12:14:54 Ay Gölge konisine giriyor 13:24:36 Tam tutulma başlangıcı 13:54:36 Tutulma ortası 14:24:30 Tam tutulmanın bitişi 15:34:42 Ay Gölge konisinden ayrılıyor 16:35:12 Ay Yarıgölge konisinden ayrılıyor. İzlenecek yer: Amerika, Asya’nın güneydoğusundaki adaların tümü ve Asya 23–24 Ekim’de parçalı Güneş tutulması 22:37:06 Tutulma başlangıcı EKİM AYININ GEZEGENLERİ Akşam Uranüs Mars Neptün Satürn (1–17) Gece Uranüs Jüpiter Neptün Sabah Uranüs Jüpiter Merkür (24–31) 24:44:30 Tutulma ortası 02:51:42 Tutulma bitişi İzlenecek yer: Kuzey Amerika’nın çoğu bölgesi, Meksika ve Rusya’nın doğu bölgeleri Ekim ayında gündüzlerin kısalması (gecelerin uzaması) sürüyor. Geçen aya göre bu ay 1 saat 21 dakika daha fazla karanlıkta kalacağız. Resim ve çizelgede 1, 15 ve 31 Ekim’de sol(sağ)dan sırasıyla: GÖK ATLASI Satürn’ün görüleceği 15 Ekim 2014 akşam saat 19 için verildi. Baskıya en uygun sadelikte ve kolay görülebileceği +2.5 kadire kadar parlak yıldız (kırmızıl)ı olan takım yıldızlar (maviler) özetlenerek belirtildi. Burçlar kalın mavi büyük harfle gösterildi. Gök atlasına gökyüzüne bakar şekilde doğru yönlerde yukarıya kaldırarak eşleştirmek yeterli olacaktır. GÜNEŞ MEZKEZLİ Özellik en büyük enlemde (güney) Merkür karşı konuma çıkışta Güneş’e en yakın AY PARLAK NESNELERİ ÖRTÜYOR OLAYLAR Tarih (Ekim) 2 21 25 GÜNEŞ Akşamın Karanlığına Dolunay Aydınlığı Ekim’de dolunaylı geceler 6 7 8 9 10 Saat 21 10 24 24 11 19 Ay’ın örteceği nesne Uranüs Satürn Ay en tepede Yükseklik Saat (derece) 19–04 47 19–05 52 19–06 52 19–07 57 19–07 61 YER MERKEZLİ OLAYLAR Özellik Merkür sabit görünümde Uranüs–Yer–Güneş dizilişi ile karşı konumda Yer–Merkür–Güneş dizilişi Venüs Güneş’in tam arkasında Yer–Palas–Güneş dizilişi ile kavuşumda Gün (Ekim) 4 25 7 16 25 26 Tarih (Ekim) 8 25 Saat 14 19 İzleneceği yer Asya’nın kuzeydoğusu, Grönland’ın kuzeyi ve Kuzey Buz Denizi Kanada’nın kuzeydoğusu, Grönland’ın güneyi ile orta ve batı Avrupa gece (12 saat 52 dakika), astronomik tan (32 dakika), deniz tanı (32 dakika), günlük tan (28 dakika) ve gündüz (11 saat 8 dakika) ortalama saatlerinde verildi. Gündüzün beyazlığından gecenin karanlığına geçişlerin günde toplam 3 saat 4 dakikayı bulacağını söyleyebiliriz. Gök Cisimlerin Doğuş–Yükseliş–Batış Saatleri (saat:dakika) Gök Cismi Güneş Ay Merkür Venüs Mars Jüpiter Satürn Uranüs Neptün 1 En yüksekte 12:54 18:50 14:17 12:33 17:05 09:39 15:38 01:21 22:52 Ekim 2014 15 En yüksekte 12:50 06:30 12:59 12:42 16:53 08:53 14:49 00:24 21:56 31 En yüksekte 12:48 19:31 11:40 12:55 16:42 07:58 13:53 23:15 20:52 31 Süre 28d 31d 32d 9s 49d 32d 32d 27d 11s 9d Başlama 18:01 (akşam) 18:30 19:02 19:34 06:01 (imsak) 06:33 07:05 07:33 Bitiş 18:30 19:02 19:34 (yatsı) 06:01 06:33 07:05 07:33 18:01 Süre 29d 32d 32d 10s27d 32d 32d 28d 10s 28d 2 9 16 23 30 AY OLAYLARI Ay–Yer Uzaklığını Güneş ile Karşılaştır Batış 18:24 13:45 18:20 18:22 21:22 15:52 19:52 06:43 03:21 Doğuş 07:33 14:05 05:57 07:41 12:13 01:01 08:52 16:56 15:27 Batış 18:01 01:04 17:23 18:08 21:10 14:55 18:55 05:33 02:18 Ekim Yakın (6/13) Uzak (18/09) Fark Değişim Oranı (%) Ay–Yer Uzaklığı (km) 362505 404895 42390 10 Yer–Güneş Uzaklığı (1000Xkm) 147000 152000 5000 3 Doğuş 07:00 13:46 09:10 06:28 12:31 02:36 10:33 19:01 17:26 Batış 18:47 23:55 19:24 18:38 21:38 16:41 20:43 07:41 04:18 1 Doğuş 07:15 23:11 07:39 07:01 12:24 01:53 09:46 18:05 16:30 Günün Siyah–Beyaz ve Ara Tonları (ssaat:dakikad) Ekim’de Güneş Yüksekliği Gün Saat (saat:dakika) 12:54 12:51 12:50 12:48 12:48 Yükseklik (derece:dakika) 45:22 42:41 40:40 38:43 35:33 Tan zamanları Günlük tan Akşam Deniz tanı Astronomik tan Karanlık gece Astronomik tan Sabah Deniz tanı Günlük tan Aydınlık gündüz Ekim 2014 15 Süre 27d 32d 32d 9s 11d 32d 32d 27d 11s 47d Başlama 18:24 (akşam) 18:52 19:23 19:55 05:44 (imsak) 06:16 06:48 07:15 Bitiş 18:52 19:23 19:55 (yatsı) 05:44 06:16 06:48 07:15 18:24 10 EKİM’E KÜÇÜK GEZEGENLERİN PARLAKLIKLARI Küçük Gezegen Ceres Pallas Juno Vesta Pluto Parlaklık (kadir) 9.0 9.5 9.5 7.8 14.1 Başlama 18:47 (akşam) 19:14 19:46 20:18 05:29 (imsak) 06:01 06:33 07:00 Bitiş 19:14 19:46 20:18 (yatsı) 05:29 06:01 06:33 07:00 18:47 AÇ KOLLARINI BİR ELDE GÜNEŞ DİĞERİNDE AY Gün (Ekim) 3 4 5 10 11 Saat 17:10 17:27 17:44 08:09 08:42 Batıda Güneş Güneş Güneş Ay Ay Doğuda Ay Ay Ay Güneş Güneş Ufuktan Yükseklik (derece) 16 13 10 10 16 Kışın Güneş Yazın Gölge Aranır Ekim ayının Güneş enerjiliği çizelgeden görülebilir. Ay boyunca Güneş’in yüksekliği 9 derece 49 dakika azalırken, geçen aya göre de 5 derece 20 dakika alçalacak.