Katalog

HAFTALIK BULMACA 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 iletken tel. 14. Rüşvet alan kimse – Mürekkep hokkalarına konan ham ipek – Japon halk türküsü. 15. Sıklık, yoğunluk – Kiradaki mülk. ilgin SORULAR Balık uykusu Soru: Balıklar uyur mu? Köpekbalıkları uyuduğu zaman nasıl nefes alır? Yanıt: http://marinelife.about.com/od/fish/f/ howdosharkssleep.htm http://www.biltek.tubitak.gov.tr/merakettikleriniz/index.php?kategori id=7&soruid=382 Çoğu balık türü, zaman zaman, dinlenme hali olarak bilinen ve uyku davranışı olarak da adlandırılabilecek bir enerji tasarrufu evresine girer. Ancak bu hal, çoğu karasal canlıda görülen uyku halinden oldukça farklıdır. Levrek ve tatlı su levreği gibi gündüzleri aktif olan bazı balık türleri, geceleri korunaklı kayalıklara veya oyuklara çekilerek dinlenir. Bu dinlenme zamanlarında, genellikle bu tip korunalı yerlere çekilmenin nedeni, geceleri dolaşan avcılara yem olmayı önlemektir. Geceleri aktif olan balık türleri de, gündüzleri belli alanlarda hareketsiz durarak bu uyku hali evresini geçirir. Yani, hemen hemen tüm balıklarda bir tip pasif uyku bulunur. Birçok köpekbalığı türü ise, su altında nefes alabilmek için devamlı olarak oksijence zengin olan suyun döngüsünü sağlamak ve bu nedenle de her zaman yüzmek zorundadır. Ancak bir yandan hareket ederlerken, zaman zaman beyin fonksiyonlarını yavaşlatarak dinlenme haline geçtikleri de bilinmektedir. Bazı köpekbalığı türlerinin ise (nurse shark), okyanusun dibinde hareketsiz kalarak dinlendikleri gözlenmiştir. 15 SOLDAN SAĞA 1. 1933’te, Max Kroll ile elektron mikroskobunu yapan Alman bilimadamı – Erkek kişi. 2. “Alfred …” (Dinamitin mucidi) – Gerçeklik. 3. Ayak direme – Sara nöbeti belirtisi – Yüz rengi, bet beniz. 4. Sayma, sayılma – İletişim dizgesi birliği – Hiçbir koşula ve kayda bağlı olmadan. 5. Cengiz Aytmatov’un bir romanı – İsviçre’de bir ırmak – Bir çeşit börülce. 6. Gemi teknesinde demir zincirinin geçtiği delik – İlave – Ağabey – Yüz, çehre. 7. Telefonların yaydığı enerji dalgalarının vücutta emilme oranı – Uskumru, kolyos gibi balıkların ufağı – Dürülerek boru biçimi verilmiş deri, kâğıt. 8. Meşime, plasenta – Kinaye – Bir fotoğrafçlık terimi. 9. İki sert şeyi birbirine bağlamak için kullanılan demir ya da telden iki ucu kıvrık ve sivri bağ – Bir yapı ya da anıt oluşturmak için kullanılan büyük bir taş. 10. O’nun eski biçimi – Kazıklıhumma – Bekir Coşkun’un ölen köpeğinin adı. 11. Arıtılmış – Elçilik uzmanı – Hile, entrika. 12. Mr. No’nun en iyi arkadaşı – Defa – İki boruyu birbirine bağlamak için kullanılan yivli bilezik. 13. Karadeniz bölgesindeki bir üniversiteyi simgeleyen harfler – Almanya’da bir kent – Elektrik ampullerinde akım geçerken akkor duruma gelen ince YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. 1946’de, John Mauchy ve John Eckert’in geliştirdiği, Amerika’nın ilk elektronik bilgisayarı – 1939’da ilk helikopteri yapan Rus mühendis. 2. Cıvataların altına yerleştirilen metal, kösele, plastik vb. bir maddeden yapılmış ortası delik, yuvarlak parça – Esnek. 3. ABD Profesyonel Basketbol Ligi – Buzultaş – Organ, uzuv. 4. İç sürdürücü bir maden suyu – Cevizin yeşil kabuğu ya da yaprağı – Duman kiri. 5. Talyumun simgesi – Ek olarak – Kuyruksokumu kemiği. 6. Kasık – Bir sayı – Öneri. 7. Soy, sülale – Kulak yıkama aleti – İlaç. 8. Baş, kafa – Afrika’da yetişen bir ağaç – Asgari – Sıvı ölçüm biriminin kısa yazılışı. 9. İnek antilobu – İki gametin birleşmesiyle oluşan hücre – Çok eski bir tarihi anlatan deyim sözü. 10. Alüminyumun simgesi – Sınır nişanı – Bağırsakları tutan karın iç zarı. 11. İlkel fonksiyon – Olmamış karpuz. 12. Kırık bir yeri tutturmak için kullanılan tahta, demir vb. – Altının simgesi – Altınkökü. 13. Sürdürme – Dar ve kalınca tahta – Omurga kemiği. 14. Eski Yunan mitolojisinde, balmumundan kanatlarıyla göklerde uçan ilk insan – Bir Uzakdoğu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 sporu. 15. 1 H A B E R P E Y O T E Ö D A B A K Ü S MO T OR İ N Yılan – Saka 2 3 H A L A Y I K MON A T F destanı – 4 N R B A CON MO T N İ Mercanada – 5 A H İ A M İ L A Z P A L 6 E İ R İ CE AT E İ RE Meşin ya da 7 D O R Ç I T A İ K U İ T 8 İ T A L İ K SAKAR İ N hasır sofra. Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu 9 10 11 12 13 14 15 Balina ve yunus nasıl uyur? SEMER OL N İ N DOK AR İ AK İ RA HUN D UTAR İ T I NA UMA HAV R İ NA T A P L E AMOK AMA AL E YALA İ M R NAL İ ĞEN RE L R İ K İ OT AN İ T İ K Yanıt: http://science.howstuffworks.com/zoology/mammals/question643. htm Balinalar ve yunuslar memelidir ve pek çok açıdan insanlara benzerler. Kemik yapıları bizimkilere benzer, sıcak kanlıdırlar ve yavrularını doğururlar. İnsanlarla aralarındaki en önemli fark yaşadıkları ortamdır. Buna bağlı olarak baline ve yunusların solunum sistemleri kendilerine özgüdür. Bu sistem, oksijen almadan suyun altında yaklaşık 30 dakika kalabilmelerini sağlar. Karada, insanlar ve diğer memeliler istemdışı soluk alırlar. Eğer soluk alma veya almama doğrultusunda bir karar almamışsak, vücut otomatik olarak soluk alır. Sualtındaki ortama bağlı olarak balinalar ve yunuslar bilinçli olarak soluk alırlar; ne zaman soluk alacaklarına kendileri karar verir. Dolayısıyla soluk almaları için bilinçlerinin yerinde olması gerekir. Bu da sorun yaratır, çünkü memeli beyni doğru çalışması için zaman zaman uyku haline geçmek zorundadır. Bir yunusun denizin altında yol alırken arada sırada şekerleme yapması için bol zamanı vardır, ancak bu geçerli bir seçenek değildir. Eğer bilinci yerinde bir uykucu iseniz, tümüyle bilinçsiz (baygın) olmak gibi bir seçeneğiniz olamaz. Balina ve yunuslar için çözüm beynin bir yarısının dönem dönem uykuya yatmasıdır. Bu şekilde hayvan hiçbir zaman bilincini yitirmez, ama ihtiyacı olan uykuyu alır. Bilim insanları bu olguyu elektroensefalografi yardımı ile inceler. Bu süreçke kafaya bağlanan elektrotlar beynin elektriksel düzeyini ölçer. Sonuçta ortaya çıkan elektroensefalogram (EEG) beynin bir yarısının kapatılmış olduğunu, diğer yarının ise aktif olduğunu gösterir. Bilim insanları yunusların bu şekilde günde 8 saat kalabildiklerini belirtiyor. düşün BUL Şifreyi Şifrelemek II Ender Aktulga eaktulga@gmail.com Alp yarıyıl tatilini Türkiye’de geçirdi. Kanada’ya dönünce banka kartını yenileyeceğini söyledi. Ben de yanıtını, yeni kartının şifresi olarak kullanabileceği bir bulmaca ürettim. Banka kartının şifresinin anahtarı olan bulmaca şöyle: A, B, C, D rakamlarının hiçbiri 0 değildir, hiçbiri birbirine eşit değildir, hiçbiri diğerinin ardışığı da değildir. Bu rakamlar kullanılarak oluşturulan AB, BC, CD sayıları asaldır. ABCD sayıları da asaldır. SORU: ABCD sayılarının toplamı kaçtır? 1400. sayıdaki “Şifreyi Şifrelemek” başlıklı bulmacanın yanıtı: 147963 Bulmacayı doğru çözen okuyucularımız: Ahsen Canatİzmir, Naim Uygunİstanbul, Ahmet Çetinbudaklarİzmir, Sebahattin BektaşSamsun Yanıtlarınızı şu mail adresine gönderebilirsiniz. reyhan@cumhuriyet. com.tr CBT 1402 16 /31 Ocak 2014