Katalog

OOOF OFF LINE Tanol Türkoğlu (tanolturkoglu@Gmail.com) BİLİM TARİHİ Objektif enformasyonun eğilip bükülmesi, kısmen kullanılıp kısmen yok sayılmasıyla ortaya çıkacak tablo vicdanları rahatsızlandırır. Rahatsız vicdanın sesini başka hiçbir ses (lider, mahkeme, medya vb) bastıramaz. Auguste Comte ve teknoloji Auguste Comte teknolojinin toplumsal gelişmede büyük bir rolü olduğunu kabul etmekle birlikte toplumsal gelişmenin asıl itici gücünün entelektüel faaliyetlerin tümü olduğunu düşünüyordu. Osman Bahadır bahadirosman@hotmail.com Vicdanın Kutsal Sesi “Objektif enformasyon olarak” bilgiye önem vermek çok önemli! Bilgi toplumu olmadaki önemli bir kültürel refleks de objektif olarak doğruluğu kabul edilmiş enformasyonu hiçbir şekilde eğip bükmeyi, onu kişisel inançlara, fikirlere hizmet etmesi için değiştirmeye çalışmayı “akla bile getirmemektir”. Bir tez, söylem ya da fikriniz varsa bunu objektif enformasyonu baz alarak üretebilir ya da destekleyebilirsiniz; ama onu bozmazsınız. Objektif enformasyonu; değil inançlarla eğip bükmek, kişisel fikirlerle bile çarpıtmaya çalışmak riskli bir süreçtir. Çünkü objektif enformasyon bir kez eğilip bükülmeye başlarsa, bu eylemler bumerang etkisi yapabilir; bugün alkışlanır yarın eleştirilir. Gezi Parkı olaylarının ilk günlerinde yayınlarında hayvan belgeseli gösteren medyayı ele alalım. Somut bir enformasyonu (“orada bir şeyler oluyor”) göstermek yerine hayvanlarla ilgili belgesel yayınlayarak o somut enformasyonu yok saymaya çalıştılar. Bunun sonucunda Gezi Parkı’ndaki olayları destekleyenler bu medya kanallarını eleştirdi. Yakın zamanda bu kez de iktidar partisini destekleyenler aynı medya gruplarını hayvan belgeselleri yayınladığı için eleştirmeye başladı. Güya onlar olayları yok sayarak bilmemne lobisine hizmet etmişler. Buradan şöyle bir sonuç çıkmamalı. Ortada somut bir enformasyon varken herkes bunu görmeli, buna hizmet etmeli. Hayır. Eğer sizin hayata bakışınız, politik tavrınız, ticari yatırımlarınız, ekonomik ilişkileriniz vb o somut enformasyonu görmeyi engelliyorsa bunu görmezden gelme hakkınız vardır. Ancak somut enformasyonu görmezden gelmek başka onu eğip bükmeye çalışmak başka bir şeydir. Yukarıdaki tepkiyi veren medya kanalları somut, objektif enformasyonu (doğru veya yanlış ama orada bir şey oluyor) bir süre görmezden geldiler. Bu hakka sahipler. Bu durumu eleştiren birey ya da kurumların da kendi doğal tepkilerini gösterme hakkı var (örn. o kanalları izlememek, bazı markaların ürünlerini tüketmemek vb). Ancak akabinde gelen hayvan belgeseli yayınlamanın bile bilmemne lobisine hizmet eden bir olgu olarak değerlendirilmesi, bilgi toplumu olgusu ile bağdaşmayan bir yaklaşım modelidir. Objektif bir enformasyonu (bu örnekte, olayları görmezden gelmeyi yeğleyen medya kurumları) kişisel bir fikre göre (örn. suçu yıkacak bir şey aramak) eğip bükme çabasıdır. Önemli bir başka tespit de istatistiki verileri lanse etme şekli. Bütünün yüzde birini, milyonda birini oluşturan bir olguya zaman ayırıp da bütünün ezici bir çoğunluğunu oluşturan diğer olguları yok saymak aslında şu sözü teyit eden bir yaklaşım oluyor: “İstatistikler yalan söylemez; istatistikçiler söyler”. Örneğin Kabataş’ta başı kapalı olduğu için tartaklanan bir kadının gündeme bu kadar güçlü bir şekilde getirilmesi için tüm bu olaylar süresince yaşanan tek nahoş olayın bu olması gerekirdi. Oysa değil aşağılananlar, dövülenler oldu, yaralananlar oldu, gözlerini kaybedenler oldu. Herşeyin ötesinde ölenler oldu. Bunlardan hiç bahsedilmediği taktirde ortaya çıkan tablo ile ortadaki somut olgular örtüşmemeye başlar ki işte o zaman bireyler liderlerin, yasaların, medyanın sesinden çok o en sağlıklı, en şaşmaz değerlendirme merkezi olan vicdanının sesini duymaya başlar. Çünkü vicdan ne kadar rahatsızsa sesi de öteki tüm sesleri o kadar bastırır! Fikriniz, politik duruşunuz vb ne olursa olsun kendinize şu soruyu sorun: Vicdanınız rahat mı? (“Değil ama ...” ile başlayan hiçbir cevap vicdanınızın sesini susturamayacaktır). P ozitivizmin, bilim tarihi disiplininin ve gelişiminden ve insan aksiyonunun doğa sosyolojinin kurucusu Fransız filozofu Au üzerindeki gelişiminden oluşur. Uygarlık ne guste Comte (17981857), toplumların ta sadece düşüncenin, ne de sadece maddi korihsel gelişimindeki en önemli rolü entelektü şulların ilerlemesini öngörür. Fakat gerçekte el faaliyetlere veriyordu. Bu düşünce tarzıyla, bu iki gelişmenin bütün birleşik formlarınK. Marx’ın üretici güçlerin en büyük tarihsel dan oluşur. Marx’ın düşüncesinden farklı itici güç olduğu düşüncesinden ayrılmaktadır. olarak pozitivizmin kurucusuna göre, tarihin (Marx’ın üretici güçler tanımında en önemli akış yönünü sağlayan şey, üretim biçiminin yeri teknoloji almaktadır). (veya üretim ilişkilerinin) evrimi değil, fakat Bununla birlikte Comte da teknolojiye önem entelektüel faaliyetlerin evrimidir. (Augusvermektedir. Comte’a göre, teknik, insanlığın te Comte, tarihi yönlendiren asıl etkenin büyük sosyal evrimini mümentelektüel hareketin kün kılmaktadır. Çünkü o, evrimi olduğunu düşünyeryüzünde başka türlü varoldüğü için, entelektüel mamızın mümkün olamayahareketin genel yasasını cağı maddi koşulları yaratabulmaya çalıştı. Ünlü rak güçlükleri aşmamızı sağ“üç hâl kanunu” düşünlamıştır ve sağlamaktadır. cesiinsanlığın teolojik, Ona göre, “İnsanın dış dünmetafizik ve pozitif ya üzerindeki reel aksiyonu, düşünce aşamalarından sosyal evrimin temel ilkelegeçtiği düşüncesi onun rinden biridir.” (Bu noktabu arayışının sonucunda Comte ile Marx arasında ortaya çıkmıştı.) da fikir ayrılığı olmadığını Ancak Comte bu söyleyebiliriz). noktada şu uyarıyı da Bununla birlikte Comte’a yapmadan edemez: “Engöre (Marx’ın yaklaşımıntelektüel dinamiği üsdan farklı olarak), tekniktün görmemizle birlikte lerin yükselişi, bilginin du Auguste Comte (17981857) asla unutulmamalıdır rumuna bağlıdır. Bu çerçeki, entelektüel yükseliş vede de özellikle fizik ve kimya, insan iktida temel olarak toplumsaldır.” rının özel temellerini oluştururlar. Nitekim Auguste Comte, spiritüalist değildi. Fakat Comte bu düşüncesine uygun olarak ekono materyalist de değildi. Yukarıda düşüncelemik sistemi incelerken, bilimciler ile sanayi rinden verdiğimiz bazı örnekler de bu gerçeği ciler arasındaki koalisyonun direkt ve zorunlu doğrulamaktadır. Öte yandan Comte da tıpkı aracı olan mühendisler sınıfının rolüne büyük Marx gibi teknolojiyi önemsemektedir. Fakat bir önem vermektedir. teknolojiyi toplumların gelişmesinde Marx’ın Comte’a göre, temel evrimimizin genel gördüğü kadar belirleyici bir faktör olarak görsonucu, dış dünya üzerinde süren eylem memektedir. aracılığıyla, fakat aynı zamanda ve bilhassa Auguste Comte’un yazılarında üretim araçgitgide gelişen bir pratikle çeşitli sosyal güdü larındaki gelişmelerden ziyade, (tıpkı daha sonlerimizin ve entelektüel fonksiyonlarımızın ra Jules Verne’in yaptığı gibi) iletişim araçlarında artması oldu.Ona göre uygarlık fikrini daki teknik ilerlemelere vurgu yapması da kenoluşturan elemanlar, bilimler, güzel sanatlar dine özgü düşüncesinin ve felsefesinin önemli ve sanayidir. Uygarlık insan düşüncesinin ayırt edici yanlarından biri olarak görülebilir. CBT 1371 12 / 28 Haziran 2013 KÜRESEL EYLEM GRUBU’NDAN GÖSTERİ YÜRÜYÜŞÜ Küresel Eylem Grubu 29 Haziran tarihinde Kadıköy’de bir gösteri yürüyüşü düzenleyecek. 137 farklı ülkeden 500 iklim eylemcisinin de katılacağı yürüyüş, saat 15.00’te Numune Hastanesi önünde başlayacak ve iskeleye kadar yürünecek. Amerikalı ünlü çevre aktivisti ve iklim değişikliği ile mücadele grubu 350.org’un kurucusu Bill McKibben rahatsızlığı dolayısıyla yürüyüşe katılamıyor. Örgüt yetkilileri yürüyüş ile ilgili şu bilgiyi veriyor: “29 Haziran’da da iklim değişikliğini durdurmak ve ‘başka bir dünya mümkün’ demek için düzenlenecek yürüyüşe, Türkiye’nin dört bir tarafından kömüre, HES’lere ve nükleere, 3. köprüye, 3. havalimanına, endüstriyel tarım ve hayvancılığa, kısaca iklim değişikliğinin tüm sebeplerine karşı mücadele eden binlerce insan katılacak. Tüm dünyada onlarca farklı şehirde destek eylemleri düzenlenecek. Değiştirdiğiniz iklimlerde yaşamak ‘Zorunda Değiliz! Çözümlerimiz var’ diyeceğiz.