Katalog

POLİTİK BİLİM Aykut Göker http:/www.ınovasyon.org;hagoker@ttmail.com Aşağıda sözü geçecek etkinliğe Silivri’den gönderdiği “Beyin Ölümü” başlıklı sunuşuyla katılan Mustafa Balbay’a sevgiyle, dostlukla... Kurumlar Mezarlığı Başlığı belirlerken Prof. Dr. Nusret H. Fişek’in 97. doğum ve 21. ölüm yıldönümü dolayısıyla 03 Kasım 2011’de Ankara’da düzenlenen etkinliğin konu başlığından ilham aldım. O başlık “Beyin Gücü Mezarlığı: Türkiye” idi. Düşündüm de Türkiye yalnızca, ‘beyin gücü mezarlığı’ değil ki aynı zamanda ‘seçkin kurumlar mezarlığı’ da... 29.2.1984 tarih ve 2983 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesinden bu yana, bu kanun kapsamında özelleştirilen kurumlardan kaçının ya da hangilerinin aslında bu mezarlığa gönderildiğinin farkında mısınız? Ya da 27 Kasım 1994’te yürürlüğe giren ve özelleştirmenin kapsamını genişleterek Özelleştirme Yüksek Kurulu ile Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın kurulmasını sağlayan 4046 sayılı Özelleştirme Kanunu’ndan sonra yitip gidenlerin? İsterseniz size, o kurumlardan birini, mezarcısının basına yapYatığı açıklamaya burada bir kez daha yer vererek anımsatayım: “Y kında Sümerbank tarihten siliniyor artık, bitirdik. Elinde bir şey kalmadığı gibi ismini de kaldırıyoruz. İsim hakkını satarız o başka...” (Milliyet, 28 Temmuz 2005.) Bu açıklamayı yapan mezarcıyı da şimdi anımsamışsınızdır: AKP’nin o dönemdeki Maliye Bakanı Kemal Unakıtan... Sümerbank meselesinde, Türkiye Cumhuriyeti’nin anıtsal bir kurumunun mezara gönderilmesinden çok daha acı olan bir şey daha vardı. Bilindiği gibi Türkiye’deki pek çok sanayi kolu, Sümerbank eliyle kurulmuş; bu sanayi kollarındaki ilk bilgi ve deneyim birikimi bu kurum eliyle yaratılmıştı. Sümerbank’ın burslu olarak yurtiçi ya da yurtdışında yetişmelerini sağladığı ya da Sümerbank’ta çalışarak deneyim kazanan pek çok teknik eleman ve yönetici özel sektör fabrikalarının kuruluş ve işletilmesinde görev almış; Sümerbank’ta edindikleri bilgi ve deneyim birikimini özel sektöre taşımışlardı. Sümerbank’tan ‘zihinsel sermaye transferi’ açısından en büyük yararı sağlayanlar da tekstildeki özel sektör kuruluşlarıydı. Üstelik sonuçta onun pazar payı da bu kuruluşlara kalmıştı. Ne var ki ‘Sümerbank tarihe gömülürken’, Türk sanayicisinin ağzından tek bir saygı sözcüğü bile çıkmadı. Sanayi burjuvazisinin sanayi ahlakının bu olduğu bir ülkede, buna kıyaslayarak istenen her kurumun istendiği anda yok edilebileceğini rahatlıkla söyleyebilirsiniz. Kaldı ki Sümerbank, genç Cumhuriyet’in, özellikle de Atatürk döneminin Türkiyesi ile özdeşleşmiş, saygınlığı son derece yüksek iki kurumundan biriydi. Diğeri Etibank... ‘Sümerbank tarihe gömülürken’, onu tarihe gömenlerin, Atatürk döneminin Türkiye’sine ait bir simgeyi daha yok etmiş olmanın ideolojik hazzını yaşamadığını sananlar varsa, sâbık Maliye Bakanı’nın yukarıdaki sözlerini yeniden okuyup üzerinde düşünmelidir. Bu ülkede genç Cumhuriyet’in yarattığı değerlerin savunucusu olan, nicelik ve nitelikleri hiç azımsanmayacak kesimler var. Peki, onlar bugünkü yaşam biçimlerinde payı yadsınamayacak olan ‘Sümerbank tarihe gömülürken’ simgesel de olsa, bir saygı gösterisinde bulundular mı? Yoksa onlar da Anadolu’nun kent ve kasabalarına kurulan Sümerbank fabrikalarının o kent ve kasabalara, bugün kaybetmekten korktukları yaşam biçimini de götüren öncü kurumlardan biri olduğunun farkında mı değillerdi? Diyeceğim o ki bu ülkede bir kurumu yok etmek çok kolaydır. Arayanı soranı olmaz; hatta ortadan kaybolduğunu fark eden de... Böyle olmasaydı, TÜBİTAK ve TÜBA bu denli kolay yok edilebilirler miydi? Yoksa bu kurumların da ‘ülkenin seçkin kurumlar mezarlığı’na kaldırıldıklarının farkında değil misiniz? Yapmayın canım, her iki kurumun da ‘beyin ölümleri’ çoktan gerçekleşti. Gördükleriniz, onların biyolojik varlıklarını sürdüren organları takıldığı için aynı adlarla anılan birtakım kuruluşlar... Temmuz’da Ay Yer’e iki kez en yakın ve gezegenleri örtüyor Hasan H. Esenoğlu İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü esenoglu@istanbul.edu.tr 5 Temmuz 2012 saat 06’da Güneş Yer’e 152 milyon km ile en uzak noktada bulunacak. Belki ters gibi gelebilir, Güneş’in Yer’e uzak olduğu zamanlarda mevsim yazdır yakın olduğunda da kıştır… yaz mevsiminin başlangıcı olan geçtiğimiz 21 Haziran’da güneş ışınları dünyamıza dik gelmişti. O günlerde Güneş’in doğuş ve batış saatlerine yakın işe gidiş–geliş zamanlarında Güneş ışığının göz hizasına gelmesi nedeniyle trafik kazalarına basında tanık GÜNEŞ Temmuz’da Ay–Yer Uzaklığı AY OLAYLARI A y Yer ’ e En Yak ı n Gün Saat Uzaklık (km) 1 21 362367 29 11 367342 Ay Yer’e En Uzak Gün Saat Uzaklık (km) 13 20 404743 GÜNEŞ MEZKEZLİ OLAYLAR Gezegen M er k ür Venüs M ar s Karşı konumdan iniş (descending node) 1 Temmuz – 24 Temmuz G üneş ’ e en uzak 12 Temmuz 11 Temmuz – olundu… Şimdilerde gündüz süreleri kısalmaya ve geceler de uzamaya başladı. Resimde 2012 Temmuz ayında sol(sağ)dan sırasıyla: gece (tam karanlık; Güneş ufuktan 18 dereceden çok aşağıda iken), astronomik tan (koyu gri; Güneş ufuktan 12–18 derece aşağıda iken), deniz tanı (gri; Güneş ufuktan 6–12 derece aşağıda iken), günlük tan (açık gri; Güneş ufuktan 6 dereceden az aşağıda iken) ve gündüz (tam beyaz; Güneş ufkun üzerinde iken) gerçek saatlerinde verildi. Resimden ay boyunca gece, gündüz ve tan süreleri karşılaştırılabilir. 22 TEMMUZ’DA KÜÇÜK GEZEGENLERİN PARLAKLIKLARI Küçük Gezegen Ceres Pallas Juno Vesta Parlaklık (kadir) 9.1 9.7 10.9 8.4 Parlak Gezegenlerin Güneş’ten Açısal Uzaklıkları ve Parlaklıkları (gece saat 03 için) (D: doğu, B: batı; Uzaklık: yay derecesi biriminde, Par.: kadir) 2012’İN OLAYLARI Tarih (Temmuz) 2 12 22 Merkür Uzaklık Par. D 26 +0.5 D 22 +1.4 D 12 +3.5 Venüs Uzaklık Par. B 33 –4.7 B 39 –4.7 B 3 –4.6 Mars Uzaklık Par. D 79 +0.9 D 74 +0.9 D 71 +1.0 Jüpiter Uzaklık Par. B 36 –2.0 B 44 –2.1 B 51 –2.1 Satürn Uzaklık Par. D 102 +0.7 D 093 +0.7 D 084 +0.8 Gök Cisimlerin Doğuş–Yükseliş–Batış Saatleri (saat:dakika) Gök Cismi 1 Temmuz 15 Temmuz Doğuş En yüksekte Batış Doğuş En yüksekte Batış Ay 18:21 23:12 04:02 02:27 10:10 17:35 Merkür 07:44 14:57 22:09 07:33 14:26 21:17 Venüs 03:46 10:52 17:58 03:10 10:18 17:25 Güneş 05:36 13:08 20:40 05:45 13:10 20:35 Mars 12:15 18:21 00:26 11:59 17:53 23:47 Jüpiter 03:18 10:35 17:52 02:33 09:52 17:12 Satürn 14:12 19:52 01:31 13:19 18:58 00:36 Uranüs 00:47 06:58 13:09 23:52 06:03 12:15 Neptün 23:23 04:47 10:10 22:28 03:51 09:14 Plüto 20:10 01:01 05:53 19:14 00:05 04:56 31 Temmuz Doğuş En yüksekte Batış 18:55 23:58 05:07 05:55 12:48 19:42 02:47 10:01 17:14 05:59 13:10 20:41 11:43 17:24 23:04 01:40 09:02 16:23 12:20 17:57 23:35 22:48 05:00 11:11 21:24 02:46 08:09 18:05 22:56 03:47 CBT 1319/8 29 Haziran 2012 Ay’ın örteceği gezegen Plüto Jüpiter Spica Plüto Tarih(Temmuz) 3 15 25 30 GEZEGENLERİ AY ÖRTÜYOR Saat İzleneceği yer 15 06 20 23 Antartika Britanya Adaları ve İskandinavya hariç Avrupa, Kuzey Afrika, Orta Doğu, Rusya, Kuzey Çin, Japonya, Kore Marie Byrd Land (Antartika), Güney Amerika’nın güney ucu Güney Amerika’nın güney ucu, Antartika