Katalog

Sağlık CHECKUP (Genel Sağlık Taraması) Checkup, sağlıklı bireylerin sağlık durumlarının genel değerlendirilmesini, henüz şikâyete yol açmamış, gizli kalmış veya ileride hastalığa yol açabilecek problemlerin saptanmasını ve önleyici tedbirlerin alınmasını sağlar. Bu nedenle, hiç şikâyeti olmasa da her insanın belirli periyotlarla sağlık kontrolünden geçmesi gerekir. Durmuş Gümüş, Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi Checkup Bölümü M odern Tıp, hastalıkların tedavisinde yeni buluşlara imza atmaya devam etmekle birlikte, hastalık ortaya çıkmadan önce kişinin risk faktörlerini tespit ederek hastalığı önlemek giderek daha da önem kazanmaktadır. Hastalığa yakalandıktan sonra alınan tedbirler ve uygulanan tedavilerin çoğu insanı eski sağlığına kavuşturmakta yetersiz kalmakta ve maliyeti büyük rakamlara ulaşabilmektedir. Hastalığı ortaya çıkmadan önlemek veya çok başında tespit ederek tedavi etmek, hem kişide bırakacağı sekeller hem de tedavinin maliyeti açısından büyük avantajlar sağlamaktadır. Bu nedenle, checkup yani genel sağlık taraması önem kazanmaktadır. kınlıklar incelenerek kişiye özel riskler belirlenir ve öncelikler doğrultusunda, taşınan risklere göre belirlenen bir program ile daha detaylı tetkikler yapılabilir. Checkup, sağlıklı bireylerin sağlık durumlarının genel değerlendirilmesini, henüz şikâyete yol açmamış, gizli kalmış veya ileride hastalığa yol açabilecek problemlerin saptanmasını ve önleyici tedbirlerin alınmasını sağlar. Bu nedenle, hiç şikâyeti olmasa da her insanın belirli periyotlarla sağlık kontrolünden geçmesi gerekir. Toplumda en sık ölüm nedeni olan koroner arter hastalıkları ve kanser gibi bazı hastalıklar, risk değerlendirmesi ve gerekli taramalarla önlenebilir veya erken tanı ve basit müdahalelerle daha büyük sorunlara neden olmadan tedavi edilebilir. Hiçbir şikâyeti veya belirtisi olmayan insanlarda yapılan kanser taraması sayesinde, bazı kanserlerin öncüsü olan yapılar vücuttan çıkarılıp, kanser oluşumu engellenebilir. Yaşa ve cinsiyete göre tetkik programları değişmekle birlikte, genel olarak kolesterol yüksekliği, şeker hastalığı, hipertansiyon, kalp damar ve kapak hastalıkları, akciğer hastalıkları, tiroid hastalıkları, böbrek hastalıkları, karaciğer hastalıkları, tiroid, akciğer, mide, kalın barsak, karaciğer, pankreas, mesane kanserleri ve erkeklerde prostat, kadınlarda meme, rahim ve rahim ağzı gibi kanserler, kemik erimesi ve bazı kan hastalıkları checkup programları ile tespit edilebilir. Yaşam tarzı, kişisel özellikler, alışkanlıklar ve genetik yat ERKEN TANI İÇİN CHECKUP Checkup, insanın bir laboratuvara başvurarak sadece kan örneği verip sonuçları liste halinde almak değildir. Doktor muayenesi olmayan bir işlem checkup olarak kabul edilemez. Doktor, kişiyi ilk gördüğü anda dış görünümünden dahi bazı hastalıkları tespit edebilir. Hastanın şikâyeti, hikâyesi, özgeçmişi, soygeçmişi ve alışkanlıklarıyla ilgili bilgiler bir hastalık hakkında tanıya ulaşabilmek için büyük önem taşır. Doktor muayenesinde elde edilecek olan fiziki bulgular, yapılan laboratuvar testleri, EKG ve radyoloji tetkikleri (akciğer grafisi, ultrasonografi, tomografi, MR vb.) teşhis için yardımcı olur. Bu sebeple checkup tam teşekküllü bir sağlık kurumunda yapılmalıdır. Yılda bir kez checkup yaptırılması önerilir. 40 Yaş Üzeri Kadınlar İçin CheckUp Programı: Her kurumun 40 yaş üzeri kadınlarda uygulanan checkup programı farklılıklar göstermekle birlikte genel olarak şunları içermektedir: İlk görüşmede doktor tarafından kişinin detaylı anamnezi alınır. Şikâyeti, hikayesi, detaylı özgeçmişi (geçirdiği ve mevcut hastalıkları, ameliyatlar, doğumları), soygeçmişi (ailesinde ve yakın akrabalarındaki hastalıklar), uyku, iştah, idrar ve dışkılama sorgusu, 5 duyusu, alışkanlıkları (alkol, sigara, madde kullanımı), kullandığı ilaçlar, alerjisi olup olmadığı, spor yapıp yapmadığı, mesleği, maruz kaldığı çevresel etkenler, âdet düzeni sorgulanır. Yaşam bulguları (kan basıncı, nabız sayısı, vücut ısısı, boy, kilo) ölçülür. Varsa eski tetkikleri incelenir. Detaylı bir fizik muayene yapılır. Saç ve deri, göz ve gözdibi, kulak burun boğaz muayenesi, boyun ve tiroid kontrolü, solunum sistemi, dolaşım sistemi, meme muayenesi, ka CHECKUP + DOKTOR MUAYENESİ rın organlarının muayenesi, ekstremitelerin kontrolü, periferik damarların kontrolü ve nörolojik muayene gerçekleştirilir. Ayrıca, jinekoloji uzmanınca jinekolojik muayene ve PAP smear testi uygulanır. Laboratuvar tetkikleri yapılır. Kan sayımı, sedimentasyon, glukoz, kreatinin, kolesterol, HDL, LDL ve VLDL kolesterol, trigliserid, ALT, AST, Gamma GT, alkalen fosfataz, LDH, elektrolitler, ürik asit, kalsiyum, D vitamini, B12 vitamini, FT4, TSH tam idrar tahlili ve gaitada gizli kan tetkikleri yanında anamnez, risk faktörleri veya fizik muayene bulgularına göre gerek duyulan ilave kan testleri yapılır. EKG ve akciğer grafisi çekilir. Tüm batın sonografisi yapılır. Gerek görülürse tiroid sonografisi istenir. Meme kanseri taraması amacıyla yılda bir Mamografi ve gerekirse beraberinde meme sonografisi yapılır. 50 yaş üzerinde 510 yılda bir kalın bağırsak kanseri taraması için kolonoskopi önerilir. Aile anamnezinde erken yaşta osteoporoz hikâyesi veya kişinin sigara kullanımı, bazı ilaçların sürekli kullanımı, erken menopoz gibi durumlar varsa kemik yoğunluğu ölçümü önerilir. Anamnez ve fizik muayene bulgularına göre gerekirse ilave görüntüleme yöntemlerine başvurulur. Birkaç gün sonra tüm sonuçların değerlendirilmesi amacıyla ikinci bir görüşme gerçekleştirilir ve checkup doktoru, yapılan tüm tetkikleri değerlendirerek çıkan sonuçlara göre gerekirse ek tetkikler önerir. Elde edilen veriler doğrultusunda kişiye gerekli önerilerde bulunur. Gerekirse ilgili uzmanlara yönlendirir. Piyanoda matematik ve Fazıl Say Baştarafı 13. sayfadan devam Say’ın 24 yaşındayken Berlin’de bestelediği konçertosu “İpekyolu’’ seslendirildi. İkinci bölümde ise Say’ın “Panther’’ ve “Universe’’ adlı eserlerinin Türkiye prömiyeri gerçekleştirildi. Fazıl Say’ın üçüncü senfonisi olan “Universe’’, ilk kez Ekim ayında Avusturya’nın Salzburg kentinde seslendirilmişti. Yapıt, “Evrenin Genişlemesi’’, “Venüs’’, “Jüpiter’de Fırtına’’, ‘’Dünya Benzeri Gezegen Gliese 581 g’’, “Supernova’’ ve “Karanlık Madde’’ bölümlerinden oluşuyor. Say, bu yapıtıyla, daha önce orkestralarda hemen hemen hiç kullanılmayan theremin, daxophoneve vibratone gibi birçok yeni enstrüman ile klasik orkestra anlayışına yeni bir bakış açısı getiriyor. Say, 2012 bilgileri ışığında anlamaya çalıştığı evreni müziğiyle yorumluyor ; “Dünyaya 25 ışık yılı uzaklıktaki Gliese581g gezegeninde okyanuslar, kıtalar, ormanlar var, hayat Erhan Güzel, Cumhuriyet Bilim Teknoloji sayı 1242 sayı 1243 Gardner,Fox,Jeffery,Knowlws (1996). “Improves Reading and Math Performance” Nature May:23 http://www.facebook.com/Skeptikler/posts/194658477337565 CBT 1344/ 17 21 Aralık 2012 var mı? Bir yaşam biçimi canlılar var mı? O gezegende nasıl bir müzik yapılıyor olabilir? (Sesler DaxophoneThereminSansulaWaterphoneUfoHapiVibratonelar, orkestraya bambaşka tınılar getiren yeni enstrümanlar)” ya da “Bir güneşin patlayarak ölümü. Yoğun enerji ritimler (Trompet ve kornolardavullar). Güneşin büyük patlaması ardından yaşanan sessizlik...” Bilimsel verileri ve matematiği bilinçli olarak kullanıyor. Örneğin,evrenin Büyük Patlama’dan (Big Bang) günümüze genişlemesi, Fazıl Say’ın müziğinde ritim matematiği ile armoni matematiğine genişleme olarak yansıyor ve ölçü sayılarının büyümesi (3/4+4/8+5/8+6/5+7/8) gibi görülüyor. Ülkemiz sorunlarına da duyarlı zeki, çalışkan ve üretken bir sanatçı olan Say şöyle diyor: “Türkiye’nin ekonomisi iki kat büyümüş olabilir, 10 kat daha da büyüyebilir, dünyanın en zengin ülkesi de olabilirsin. Ama şunu unutma ki senin, sana ait gerçek bir kültürün olmazsa, gerçek sanatın, sanatçıların olmazsa sen asla büyük bir memleket yaratamazsın...” Aslında zeki olmakla dâhi olmanın bir ilişkisi yok. Zekâ belli bir düzeyde her insanda bulunur fakat dâhilik çok az insana nasip olur. Dâhi, bir konuda kimsenin düşünmediği bir şekilde düşünerek ilişkisiz konular arasında bağ kurabilendir. Örneğin Galileo tüm dini inançlara ters düşme pahasına, gökyüzünde tam bir devrim yapmıştır. Ondan önce evrenin merkezinde dünya vardı ve daha farklı olması hayal bile edilemiyordu. Dahi olmanın kökeni doğuştan yüksek IQ’ya sahip olmakta yatmıyor. Önde gelen bilim dergilerinden New Scientist’e konuşan Florida Üniversitesi profesörü Anders Ericsson, dünyanın önde gelen dahilerinin çok zeki olarak doğmadıklarını, ancak çok çalıştıklarını söylüyor. Ericsson şöyle devam ediyor: “Bu kişiler, öncü olabilmek için sıradan bir insanın beş katı kadar uğraşırlar.” Kaynakça