Katalog

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 SOLDAN SAĞA 1. 17451826 yılları arasında yaşamış olan, akıl hastalarının insanca koşullarda tedavi edilmesine öncülük etmiş, çağdaş psikiyatrinin kurucularından olan Fransız doktor. 2. Kan seyreltici etkisi de olan, ağrıkesici ve ateşdürücü bir ilaç – Bayağı, sıradan. 3. Yakacak odun ölçümünde kullanılan bir metreküplük hacim birimi – Kabartma – Sık gözlü ağ. 4. Savaşta mermilere karşı korunacak yolda yapılmış top yuvası – Papa tören başlığı. 5. Tavır, davranış – “… Portakal” (Stanley Kubrick’in bir filmi) –Akıl. 6. Mezopotamya’da kurulmuş eski bir site – Bir akademik unvanın kısa yazılışı – Bir tür karides – Bilimsel. 7. Gemideki halat yumağı – Garez – Otopark kahyası. 8. Su kovası – Elçilik uzmanı – Sümer sağlık tanrıçası. 9. ABD Merkez Bankası – Katibim’in giydiği giysi – Bir briç ve king oyunu terini. 10. Bir tür palmiye – Rize’de bir yayla – Radonun simgesi. 11. Radyumun simgesi – uçurum – Ötücü bir kuş. 12. Kan pıhtısı – Oy birliği. 13. Güney Amerika’da soyu tükenmiş bir kuş – Bitki özü kokusu – Emile Zola’nın bir romanı. 14. Antalya’da bir çay – Bir yerde oturma – Alfred Hitchcock’un bir filmi. 15. Yemen’in plaka işareti – Kalıtım – Avrupa’da bir dağ sırası. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. “Louis …” (Kuduz aşısını da bulan Fransız kimyacı ve bakteriyolog) – “Michael …” (Benzeni, paslanma çeliği de bulan, elektroliz olayında elektrotlardan ayrılan ya da orada eriyen madde miktarı ile devreden geçen elektrik yükü arasındaki ilişkiyi bulan İngiliz fizikçisi ve kimyacısı). 2. Hastane (kısa) – Rozet biçiminde yaygın duran yapraklarındaki dokunaçlarıyla üzerlerine konan küçük böcekleri yakalayıp sindiren bir bitki – İspanyol sevinç ünlemi. 3. Altınkökü – Göz – Zülfü Livaneli’nin bir albümü. 4. Türk para birimi – 1987’de üretilen ilk sayısal ses bantları – Besin enerji değeri. 5. İridyumun simgesi – Kolay olmayan – Akıtma – Bir yüzey ölçüsü. 6. İki kişilik bir yelkenli türü – Güreşte bir oyun – Ağabey. 7. Zatürree hastalığının diğer adı – Az pişmiş et. 8. Bir tür ilginç SORULAR Okuyucumuz Necdet Ersoy soruyor: Soru 1 Ay’ın batı ufkunda battığı nokta ayın 1’inde (Ay takvimine göre) en kuzeyde oluyor. Her gün biraz güneye kayarak dolunayda en güneyde bir noktadan batıyor. Sonra her gün tekrar biraz kuzeye hareket ederek ay sonunda en kuzeyde bir yerden batıyor. Ayın 1’i ile 14’ü ve 14’ü ile 30’u arasında bu hareketinin sebebi nedir? Soru 2 Ayrıca her ayın ilk günü (veya izleyebildiğimiz ikinci günü) ay biraz farklı yerden batıyor. Mesela Ramazan ayı ile Şevval ayının ilk günü Ay batı ufkunda biraz farklı yerlerden batıyor. Bu neden böyle? Soru 3 Güneşin bütün gezegenleri Güneş etrafında Güneş’le aynı yönde dönerken Venüs’ün ters yönde dönmesinin sebebi hâlâ anlaşılamadı mı? Yanıtlar: Hasan H. Esenoğlu, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü 1 Ay’ın bu görünen hareketi, Ay’ın Yer etrafındaki dolanımından dolayı her 24 saatte doğuya doğru ve yıldızlara göre yaptığı 13 derecelik harekettir. Buradaki Ay takvimi, Yeniay’dan itibaren 1’den başlayan Ay yaşıdır, mesela Ay 14 günlük olunca Dolunay evresindedir. Türkülerimizde geçen “Ay’ın 14’ü” ifadesi Ay’ın Dolunay evresinde göründüğü Ay takvimini belirtir. Ay yaşının kullanıldığı Suudi Arabistan’da Ay’a bakarak mesela maaş alma zamanını kestirmek hoş bir duygu yaşatır. 2 Güneş’in yıldızlara göre 24 saatte 1 derecelik görünen bir hareketi var. 1 derece yaklaşık 4 dakikaya karşılık geldiğinden, Ay hergün yaklaşık olarak 52 dakika (=13×4) geç doğar. 3Venüs gerçekten kendi ekseni etrafında, Güneş sistemindeki diğer tüm gezegenlerin aksi yönde döner. Doğudan doğup batıdan batan Güneş’e bakarak Yer’in batıdan doğuya döndüğünü anlarız, diğer gezegenlerin de öyle, tek istisna Venüs olup doğudan batıya döner. Güneş sisteminde görülen simetriyi Venüs bozuyor. Bu ters dönme, tahmin edilebileceği gibi Güneş sistemi şekillenirken gezegenlerin oluşumunda başlangıç şartlarına kadar uzanan uzun süreçte aranmaktadır. Güneş sistemi çalışmaları en pahalı ve en geniş bilgi aralıklı uğraşı olması Venüs’ün neden ters yönde döndüğünün anlaşılmasını geciktirmektedir. Gökyüzü ile ilgili sorular deniz yosunu – Rusya’da bir ırmak. 9. Ördek yürüyüşü – “… Hughes” (İngiliz şair) – Yapım. 10. Bir bağlaç – Maden eritilen saplı pota – Bakır ya da tahtaya kazıldıktan sonra basılan resim. 11. Siyaha yakın koyu yeşil – Ondalıklar – Yabancı. 12. Bir organımız – Dilemma – “Kunta …” (Kökler romanının baş kahramanı). 13. Dar ve kalınca tahta – “… Corbusier” (mimar) – Bir iskambil oyunu. 14. Deve yavrusu – Osmanlılar zamanında Macaristan ve Slovenya dolaylarında sancak beylerine ve küçük prenslere verilen unvan – Kars yakınındaki ören yeri. 15. “Stefanos …” (Az Gelişmişlik Sürecinde 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Türkiye adlı ha 1 S C H L İ E M A N N S K O R 2 A R A R G O R A S İ E B E cimli kitabıyla ta 3 L O R M O T A M O T T A V nınan tarihçi) – 4 İ S A L E O K İ N A V A A 5 Z A H A R B A T A L A K Kongo’da yaşa 6 H Z E A M E T S İ T İ L L İ yan bir hayvan. 7 E T A L E S T A K F A Y 8 9 10 11 12 13 14 15 Hazırlayan: İlker Mumcuoğlu K A O İ L İ O D İ N İ H P A B U T E S A K L A R S İ N İ A K A K K A T N İ A P İ L İ O N İ S A T M A L A K S S E R B İ L A K İ Y A S A N S E G A M U S İ İ T T İ R E İ M L S M U T E P E L A K A R E L A d ü ş ü n SORULAR Ender Aktulga [email protected] Asal sayılar dizisiyle (a) başlıyoruz. Ardışık asallar arasındaki farklardan yeni dizi (b) oluşturuyoruz. Asal sayılar dizisinin ilk terimi dışındaki tüm terimlerinin tek sayı olması nedeniyle, yeni dizinin ilk terimi dışındaki terimleri çift sayı olmaktadır. Bu dizinin ilk terimini olduğu gibi alarak, bunun dışındaki terimlerini de 2'ye bölerek üçüncü bir dizi (c) elde ediyoruz. Son olarak da bu dizideki tek sayıları 1 sayısıyla, çift sayıları da 0 sayısıyla değiştirerek dördüncü bir dizi (d) elde ediyoruz: a = 2 , 3 , 5 , 7 , 1 1 , 1 3 , 1 7 , 1 9 , 2 3 , 2 9 , 3 1 , 3 7 , 4 1 4 3 , 4 7 ,... b = 1 , 2 , 2 , 4 , 2 , 4 , 2 , 4 , 6 , 2 , 6 , 4 , 2 , 4 ,... c = 1 , 1 , 1 , 2 , 1 , 2 , 1 , 2 , 3 , 1 , 3 , 2 , 1 , 2 ,... d = 1 , 1 , 1 , 0 , 1 , 0 , 1 , 0 , 1 , 1 , 1 , 0 , 1 , 0 ,... Görüldüğü gibi d dizisi 0trenlerinden ve 1trenlerinden oluşuyor. Sorular, "d dizisinin ilk 4 0treninde kaç 0, ilk 4 1treninde kaç 1 var? 0trenlerinin en uzununda kaç 0var, 1trenlerinin en uzununda kaç 1 var?" olsaydı, yanıtlar "4, 8, 1, 3" olurdu. Ancak sorular böyle değil, şöyle... SORU: d dizisinin ilk 1000 0 treninde kaç 0, ilk 1000 1treninde kaç 1 var? 0trenlerinin en uzununda kaç 0 var, 1trenlerinin en uzununda kaç 1 var? TRENLER CBT 1341/ 16 30 Kasım 2012 1339.sayıdaki “Kar ele ri n T op la mı” isimli bilmecenin yanıtı: n= 2 1 8 7 T=3 4 8 9 1 7 6 2 5 0 B i l m ecey i doğr u çözen okuyucularımız: Ender Aktulgaİstanbul, Sebahattin BektaşSamsun, Kirkor Ömürbekİstanbul, Can ParanAnkara, Ahmet Çetinbudaklarİzmir, Namık Çatalsakalİstanbul, Necah BüyükduraAnkara, Ahsen Canatİzmir, Melike SaraçoğluDenizli, Halise SaraçoğluDenizli, Hamdi AtmacaKonya, Faruk Kozİzmit