Katalog

GÜNCEL TIP Mustafa Çetiner cetiner.m@superonline.com www.mustafacetiner.com 21 Aralıkta en uzun gece Hasan H. Esenoğlu İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü esenoglu@istanbul.edu.tr GÜNEŞ Güneş’in Kış başlangıcında olacağı tarih: 21 Aralık 2012 saat 13:12’dir. 21 Aralık gece süresinin en fazla (14 saat: 47 dakika) ve günün en kısa (9 saat 13 dakika) olacağı tarihtir. Bu tarihten itibaren geceler kısalmaya ve günler de uzamaya başlayacak. Resimde 1, 21 ve 31 Aralık’ta kullanılarak Güneş’in doğuş batış saatlerinden itibaren ileriye–geriye tan zamanları kestirilebilir. Ay boyunca gece, gündüz ve tan süreleri resim ve çizelgede verildi. Üniversite Neye Yarar? Mardin Yeşilay Başkanı Lütfü Günlüoğlu’nun Mardin Artuklu Üniversitesindeki öğrenciler ile ilgili söyledikleri bu ülkenin hızla değişen ve kasıtlı biçimde yönlendirilen gündemi içinde kaybolup gitti. Birçok kişi bu söylenenleri ciddiye almadı, gülüp geçti. Ya da tam tersi, gereksiz ve abartılmış bir tepki verdi. Oysa başkanın söyledikleri üzerinde serinkanlı düşünmek gerekir. Amacım Lütfü Günlüoğlu’nu ve Mardin’i hedef alan bir yazı yazmak değil, “üniversite” ile ilgili düşüncelerimi sizinle paylaşmak. Başkan bakın ne diyor; “Mardin’e üniversite kararı çıktığı zaman küçükbüyük hepimiz çok sevindik. Artık çocuklarımız kendi memleketlerinde okuyabileceklerdi, ya da yakın illerden Mardin’e öğrenci gelecek, Mardin her yönden gelişecekti”. Devam ediyor; “…bu gelişme beraberinde birçok ahlaksızlığı da getirdi. Artık kızerkek gençlerimiz özgürlük ve medeniyet adına elele, kol kola, sarmaş dolaş uluorta gezmeye, gün ortasında herkesin önünde hayasızca sevişmeye başladılar...” Öncelikle belirtmek isterim; üniversiteyi sadece “çocukların okudukları, meslek öğrendikleri yer” olarak görmek yanlıştır. Üniversite; tek başına bilginin aktarıldığı değil, üretildiği yerdir. Üniversite; anne babalarımızdan öğrendiklerimizin yanlış olduğunu anladığımız yerdir… Üniversite muhaliftir. Üniversite özgürdür. Üniversite kuşkucudur, rehberi akıldır. Üniversite “bu dünya” için vardır, ötesi yoktur. Yunanlıların dediği gibi; “yaşam için” öğrenmeye çalışır. Üniversite meraktır. Üniversite her şeyi öğrenebileceğimize ve evrenin sırlarını çözebileceğimize duyduğumuz inançtır. Üniversite bilgidir. Mardin’de kurulan bir üniversite tabii ki huzur bozucudur, öyle de olmalıdır. Mardin, üniversiteden sonra hâlâ eski Mardin olarak kalacaksa üniversiteye ne gerek var. İlerleme için Mardin’de yaşayanların “üniversite”ye uyum sağlaması gereklidir, “üniversite”nin Mardin’de yaşayanlara değil. Üniversite sayesinde insanlar ele ele dolaşan genç insanlara katlanmayı öğrenecek, gençleri gözetlemeyi bırakacak, farklılıklara hoşgörü gösterecek, kendinden farklı yaşam biçimleriyle yaşamayı içine sindirecek. Üniversite Mardin’leşmeyecek, Mardin üniversite’leşecek. Sonuçta ne olacak? Kentler üniversite kentleri haline geldikçe, kentin insanları sevdikleri ile el ele dolaşan insanlara değil, NÇ’ ye 28 kişinin birden tecavüze kalkışmasına tepki gösterecek, Türkiye cinayete kurban giden her iki kadından birinin kendi yaşamı ile ilgili karar vermek istemesi yüzünden öldürüldüğü bir ülke olmaktan çıkmaya başlayacak. Mardin bir laboratuvardır şimdi. Bakalım üniversite ne kadar direnecek mahalle baskısına? Göreceğiz… Bilimsel kimliğini bildiğim, takdir ettiğim, daha önce kısa bir süre beraber çalıştığım ve üniversitenin anlamını bildiğine inandığım Mardin Artuklu Üniversitesi rektörü Prof. Dr. Serdar Bedii Omay’a büyük görev düşüyor. Aslında sadece Sayın Omay’a değil, hepimize görev düşüyor... Sadece Mardin’de değil, Van’da, Adana’da, İstanbul’da, Kayseri’de, her yer de… Bu ülke gerçek anlamda üniversiteyi anlayıp onun değerlerini benimsediğinde tarihindeki en önemli dönüşümü yaşayacak ve bilgi toplumu olmaya ilk adımı atacaktır. sol(sağ)dan sırasıyla: gece (tam karanlık; Güneş ufuktan 18 dereceden çok aşağıda iken), astronomik tan (koyu gri; Güneş ufuktan 12–18 derece aşağıda iken; bilimsel astronomik gözlemlerde kullanılır), deniz tanı (gri; Güneş ufuktan 6–12 derece aşağıda iken), günlük tan (açık gri; Güneş ufuktan 6 dereceden az aşağıda iken) ve gündüz (tam beyaz; Güneş ufkun üzerinde iken) gerçek saatlerinde verildi. Karanlıktan aydınlığa yada tersine gündüzden geceye geçişlerde 3 ayrı gri ton arasında 6 derecelik fark, yaklaşık yarım saat kadar bir zamana karşılık gelir. Gündüz–gece–gündüz geçişlerinin toplamda yaklaşık 1,5 saati bulduğunu söyleyebiliriz. Bu bilgi Parlak Gezegenlerin Güneş’ten Açısal Uzaklıkları ve Parlaklıkları (gece saat 02 için) 2012’İN OLAYLARI İkizler takım yıldızından 7–17 Aralık arasında yağan Geminidler göktaşı yağmuru 14 Aralık’ta en yüksek sayıya ulaşır: saatte yaklaşık 120 göktaşı görülebilir. Bu göktaşı yağmurunu izlemek isteyen okuyucular, özellikle 14 Aralık Cuma akşamı saat GÖKTAŞI YAĞMURU CBT 1341/ 14 30 Kasım 2012 Ay’ın “görünen” yüzü (^) Ay’ın göremediğimiz “arka” yüzü (v)