Katalog

YENİ TEKNOLOJİPOLİTİK Baha Kuban [email protected] Ürünler Şifreli USB flaş sürücü Flaş bellek kartlarında dünya lideri olan SanDisk, USB portföyüne yönelik şifreleme ve online yedekleme özelliklerini sundu. SandRisk SecureAccess yazılımı, USB sürücüde şifre korumalı klasör ya da “kasa” yaratarak dosyaları yetkisiz erişime karşı koruyor. Şifre korumalı “kasa”, 128bit AES şifrelemeyle otomatik olarak dosyaların güvenliğini sağlıyor. Güvenli bölümlemeyle, tüketiciler, USB sürücüyü paylaşırken hangi dosyaların gizli kalacağını belirleyebiliyorlar. Kullanımı kolay “sürükle ve bırak” özelliği, USB flaş sürücüdeki kasa kapasitesi, içerik eklenmesi veya çıkarılmasına bağlı olarak otomatik olarak ayarlanabilmektedir. Bilgi için: [email protected] leri yapılırken, eller serbest kalıyor. Fiyatı: 180 Dolar. Bilgi için: http://www.quirky.com/products/81PerchMobileWirelessSpeaker Teknolojik sistemlerin kilitlenmesi kavramı, geçen yazıda kısaca ele aldığımız tekniğe, teknolojik değişime yeni yaklaşımın geliştirdiği en ilginç kavramlardan biridir ve iktisatçıların 1975’ten beri kullandıkları “hakim tasarım” kavramıyla yakından ilişkilidir. Teknolojik Sistemlerin Kilitlenmesi Bununla birlikte hakim tasarım kavramı kapitalist firma davranışları ile tekil teknolojilerin gelişimini açıklamak için kullanılırken, teknolojinin tarihsel rotalarda kilitlenmesi, teknolojitoplum arasındaki girift ve karşılıklı etkileşime dayalı ilişkinin bir ifadesi sayılmalıdır. Teknolojik sistemler yalnızca otomobil, bilgisayar, kazan, türbin, elektrik kabloları gibi fiziksel bileşenlerinden oluşmazlar. Toplumsallaşma süreçleri boyunca kurdukları ilişkilerin zeminini oluşturan, firmalar, bankalar, devlet aygıtı gibi kurumsal bileşenlerden, toplumla ilişkilerinin çerçevesini çizen yasal ve idari düzenleme bileşenlerinden ve tüm bunlara ek olarak sözkonusu teknolojik sistemle ilgili toplumsal eğitimi sağlayan ve geliştiren bilgi, eğitim ve kültür bileşenlerinden de oluşurlar. Örneğin otomobil ulaşımı, otomobilin kendisi, yollar, sinyalizasyon, yakıt istasyonları, tamirhane ve yedek parça sistemleri gibi birbirine bağlı sayısız teknolojik sistemin yanısıra, uzun tarihi bir süreç içinde gelişen ve kendine has özellikler taşıyan üretici firmalar, kredi mekanizmalarını düzenleyen banka sistemleri, bu alandaki standartları düzenleyen yapılar, karayolu sanayii, otomotiv teknolojisinin farklı kısımlarını geliştirmeye adanmış araştırma ve eğitim kurumları ve tüm bu sayılanların yaygın kabulünü sağlayan tüketim kültürü bileşenlerini içerir. Uzun tarihi süreçler boyunca kökleşen teknoloji – toplum ilişkilerinin, her aşamada farklı seçenekleri, belki daha ekolojik, eşitlikçi, merkezileştirmeyen seçenekleri bertaraf ederek ilerlediğini önceki yazılarda belirtmiştik. Teknolojik, toplumsal, ekolojik ya da kültürel bakımdan ‘optimal’ olmayan ya da apaçık ‘daha kötü’ seçeneklerin öne çıkmasını iktisatçılar ‘ artan getiriler’ kavramı etrafında açıklamaktadırlar. Bunların arasında en çok bilinenleri, ölçek ekonomisi (sabit yatırımların büyüyen ölçeklere dağıtıldığında elde edilen maliyet düşüşü) ve öğrenme eğrileridir ( aynı işi tekrarlayarak verimliliği/randımanı artırma). En azından bunlar kadar önemli iki başlık daha dikkati çekmektedir: Uyarlama beklentileri (yani herhangi bir teknik ile ilgili kalite, güvenlik ve performans risklerinin düşmesi ve beklentilerin karşılanması) ile ağ getirileri (örneğin daha çok sayıda insanın otomobil ya da cep telefonu kullanmasının sağladığı kolaylıklar gibi) . Bu çerçeveden bakıldığında, özellikle ulaşım, enerji gibi büyük teknolojik sistemlerde kilitlenmenin farklı kategorilerde gerçekleştiği görülebilir. Örneğin; Teknolojik: Hakim teknolojik tasarım (örneğin motor türü) ve bunların etrafında oluşan uyumlu teknik mimariler, malzeme, yan sanayii v.s. Kurumsal: Eğitim, iş görme ve yaşama alışkanlıkları, finansal destek ve kredi örgütleri, uzmanlaşma, tedarikçi ilişkileri... Endüstriyel: Bağlantılı teknolojilerin gelişmesi, standartlar, artan sabit yatırımlar Toplumsal: Yeni tüketim kültür ve ideolojilerinin oluşumu, önceliklerin ve beklentilerin belirlenmesi, toplumsal yeniden üretim süreçlerinin paralel gelişimi. Düzenleme: En güçlü düzenlemeci kurum olan devletin müdahaleleri, yol yapma, hat çekme v.s., hukuksal ve finansal altyapıların oluşması, uzmanlaşmış birimlerin ortaya çıkmaları ... Bu tanımlar ile bundan sonra ele alacağımız iklim değişikliğine yol açan karbon kilitlenmesi konusunun anlaşılmasını sağlayacak zemini sağlamlaştırmış olduk. Karbon kilitlenmesine geçmeden önce şimdiye kadar sözedilenler ile ilgili daha derin okuma yapmak isteyenler için bir kaynakça ile bitirelim. Teknolojinin yeni sosyolojisi , “The Social Production of Scientific Knowledge”, ed. E. Mendelsohn, P. Weingart, R. Whitley, Dordrecht Reidel, 1977 “Shaping Technology Building Society, Studies in Sociotechnical Change, Wiebe Bijker, John Law, MIT Press, 1992, “ The Social Construction of Technological Systems”, ed. Wiebe Bijker, Thomas P. Hughes ve Trevor Pinch, MIT Press, 1994, “ Emerging Themes in the History of Technology”. Thomas P. Hughes, Technology and Culture, 20(697)1979, Teknik değişim ve sınıf mücadelesi, “ Technology and the Politics of Knowledge”, Andrew Feenberg, Indiana University Press, 1995.“Labour and Monopoly Capital”, Harry Braverman, Monthly Review Press, 1974. “ Forces of Production; A Social History of Industrial Automation” , David Noble, Oxford University Press, 1984. Hakim tasarım ve artan getiriler, “Recent evolutionary theorizing about economic change” , R. Nelson, 1995, Journal of Economic Literature, 33, 4890. “Patterns of Industrial Innovation” , Abernathy, W.,Utterback, J., 1978, Technology Review, 80, 39. “Competing tehnologies, increasing returns and lockin by historical events”, B. Arthur, Economics Journal, 99(1989)116. Çevreye duyarlı sabunluk Bilim insanları sağlığa ve çevreye zararlı olması nedeniyle sıvı sabunlar konusunda her zaman uyarıyorlar. Sıvı sabunların birçoğunda cilt kanserine neden olan ve çevreyi zehirleyen kimyasallar bulunuyor. Bu yüzden İsviçreli Nathalie Stämpfli tarafından tasarlanan sabun rendesi iyi bir alternatif gibi görünüyor. Sabunu içine yerleştirdikten sonra alttaki metal kola bastırdığınızda elinize rendelenmiş sabun parçaları düşüyor. Böylece sabunu ellemeden kullanmış oluyorsunuz. Bilgi için: http://kottke.org/11/01/geniussoapdispenser ve http://www.nathaliestaempfli.com/index.php?/graduation/soapflakes/ Kablosuz modem kitapların arasında ZyXEL firması yüksek hızda ve güvenli İnternet erişimine izin veren yeni kablosuz modemini tanıttı. Kalın bir kitap biçiminde olan ADSL2+ modemi ZyXEL P660NT1A kitaplıkta bile yer bulabilir. Geniş kapsama alanı sunan 802.11n ve 150Mbps yüksek hız özelliklerine sahip yeni modem, tüm mekânlardaki en uç noktalara dahi yüksek hızda İnternet keyfi yaşanmasına izin vermekte. Ayrıca akıllı ev ortamı oluşturulma amacıyla depolama ürünleri (NSA) ve dijital medya adaptörleri (DMA) gibi dijital cihazlara kablosuz olarak erişilerek içeriğin daha hızlı ve kesintisiz kullanılmasına da yardımcı oluyor. Bilgi için: [email protected] 05 yaş arası için tablet PC Rullingnet firması CES 2011 fuarında 05 yaş arası çocuklara hitap eden bir tablet PC modelini tanıttı. Etrafında silikon bir tutma çerçevesi bulunan Vinci, küçüklerin oyun oynayabilecek, görüntülü ve sesli öyküler dinleyerek zihinlerini geliştirebilecek şekilde tasarlanmış. Alet, 17,7cm’lik dokunmatik ekrana, USB ve mikro SD kart girişli mikrofona ve 3 megapiksellik kameraya sahip. Fiyatı: 480 Dolar. Bilgi için: http://www.vincigenius.com/index.php Dünyanın en ince akıllı telefonu LG Electronics firması, CES fuarında 10cm’lik çarpıcı parlaklıktaki NOVA ekranını, dünyanın en incesi olan LG Optimus Black akıllı telefonunda tanıttı. Mükemmel görüş sağlayan 700 nit parlaklığındaki NOVA ekran, taşınabilir ekranlar arasında en parlak, en net ve en iyi okunabilir ekran olacak şekilde tasarlanmış. Yeni ekranla İnternette gezinmek, eposta okumak veya belge yazmak daha kolay. Ayrıca parlak güneş ışığının altında bile görünürlüğünü koruma özelliğine sahip. 6.0mm’lik kalınlığı olan LG Optimus Black’in ağırlığı da sadece 109 gram. Bilgi için: [email protected] ve [email protected]. iPhone 4’ün papucunu dama atacak Sony Ericson’un yeni Xperia arc rakip ürünlere fark atacak gibi görünüyor. 10.6cm büyüklüğündeki ekrana sahip yeni model, kavisli yapısıyla da dikkat çekiyor. Çoklu dokunmatik ekran, 4.2 Mobil BRAVIA Engine ile donatılmış. Sony Exmor R algılayıcılı 8.1 megapiksel kamera ve HD video kayıt özelliği zayıf ışıkta fotoğraf ve video çekimine olanak sağlıyor. 1GHz Qualcomm işlemciyle çalışan telefon Android 2.3 işletme sistemine sahip. Bilgi için: http://www.mobilhat.com/sonyericssonxperiaarc.html Nilgün Özbaşaran Dede Perch markasıyla sunulan alet, şık görünümlü, şarj istasyonlu kablosuz bir hoparlör. Akıllı telefon veya medya çalıcılarıyla Bluetooth üzerinden bağlanabiliyor. Dahili akü kablosuz kullanıma izin vermekte. Ayrıca bir de dahili mikrofonu var. Bu sayede, telefon görüşme CBT 1244/ 5 21 Ocak 2011 İki parçalı Bluetooth hoparlör