Katalog

SON ARAŞTIRMALAR BUZ ADAM ÖTZİ’NİN KALITIMI ÇÖZÜLDÜ İtalyan ve Alman bilim insanları Avusturyaİtalya sınırındaki Ötztaler Alplerinde donarak mumyalaşan Ötzi’nin kalıtımını çözdü. Araştırmacıların açıklamasına göre 5300 yıllık fosilden kemik örneği alınarak kalıtım malzemesi DNA ayrıştırılmış. Bu parça daha sonra hızlı sekans otomatıyla okunmuş. Genetik verilerle ilgili ilk sonuçlar, buz adamın bulunuşunun yirminci yılında yani 2011 yılında açıklanacak. Bilim insanlarının en çok merak ettikleri konu, Ötzi’nin soyunun devam edip etmediği. Ancak kalıtım verileri başka ilginç bilgiler de verecek. Mesela Avrupa araştırmaya dahil edilen kişiler ortalama olarak 7,5 yıl boyu incelenmiş. Etki, yaş, cinsiyet ve sosyal statü gibi faktörlerin de dikkate alınması halinde değişmiyor. Sosyal çevre ve ölüm riski arasındaki ilişkinin yaşa bağlı olmaması nedeniyle doktorlardan sadece yaşlı insanların değil gençlerin sosyal çevrelerini de dikkate almaları isteniyor. Araştırmaya dahil edilen insanların yaş ortalaması 64 idi. Yalnızlığın olumsuz etkileriyle ilgili faktörler arasında genel sosyal entegrasyon en önemlisi. İnsanların yalnız veya aileleriyle ya da arkadaşlarıyla birlikte yaşıyor olmaları yalnızlık üzerinde en az etkisi bulunan faktörlerden biri. Sosyal çevrenin iyileştirilmesi hem hayatta kalma şansını yükseltir hem de yaşam kalitesini iyileştirir diyor bilim insanları. “Doktorlar sigara içimi, beslenme ve sporu çok ciddiye alıyor, araştırmamız bu listeye sosyal faktörlerin de eklenmesi gerektiğini göstermekte.” delik yıldızlardan birini yutmuş, geriye kalan ikisiniyse Samanyolu’muzun dışına fırlatmıştı. Bu süreç sırasında iki yıldız süper kızgın mavi “çok hızlı yıldız” olarak kaynaşmış. Bugüne kadar sadece 16 “çok hızlı hareket eden” yıldız saptanmış, ancak HE 04375439 türünün en hızlısı. Söz konusu yıldız, galaksinin kütle çekim alanından kaçmak için gerekli olanın iki katı kadar hızlı hareket ediyor. Normal koşullar altında bu kadar hızlı hareket eden başka bir yıldız yok, bu yüzden olağanüstü bir olayın yaşanmış olması gerekiyordu, diyor HarvardSmithsonian Astrofizik Merkezi’nden Warren Brown. Bu olayın ne olduğunu bulmak isteyen astronomlar, yıldızın, Hubble uzay teleskopunun kamerasıyla üç yıl arayla alınan iki fotoğrafını inceleyerek, on bir arka plan galaksisinin önündeki yıldızın pozisyon değişimlerinden, ilk önce uçuş yönünü ve çıkış bölgesini saptadı. Anlaşıldığı üzere galaksinin merkezindeki bir karadelik tarafından iki takipçisiyle birlikte yeni yörüngesine fırlatılmıştı. Bulundukları yerden savrulan yıldızlar çok enderdir. 100 milyon yıldızdan sadece biri çok hızlı hareket eden yıldızdır, diyor astronomlar. Hız ve pozisyon hesaplarına göre yeni yıldız 100 milyon yıl yaşında. Yani süper hızlı yıldızın yeni yörüngesine bu kadar zamanda ulaşmış olması gerekirdi. Fakat bu tür mavi yıldızların hidrojen rezervi normalde yirmi milyon yıl sonra tükenir. Bu da yıldızın Samanyolu’muzdaki karadelik tarafından savrulduğuna dayanan tezi doğrulamakta diyor bilim insanları. nüşebiliyor ve biçim değiştirme konusunda neredeyse sınır tanımıyor. Deniz diplerinde kumlu zemine çok yakın alanlarda yaşayan ahtapot bu yetisi sayesinde hayatta kalma şansını arttırıyor. Taklitçi ahtapot ilk olarak Avustralyalı bilim insanları tarafından Güneydoğu Asya sularında bulunmuştu. Çok ender olarak görülen bu ahtapot türünün bu yetiye doğuştan mı sahip olduğu yoksa çevresinde yaşayan hayvanlardan mı öğrendiği henüz tam olarak bilinmiyor. Ama en iyi kamuflaj ustası olduğu kesin diyor Mark Hormon SAMANYOLU’NUN EN HIZLI YILDIZI Astronomlar Samanyolu’muzun kenarında bilinen en hızlı yıldızı buldu. Yoğun kütleli mavi yıldız HE 0475439, galaktik merkezin etrafında dönen “normal” yıldızlara karşın, merkezden düz hat üzerinde uzaklaşarak hareket ediyor. Hem de saatte 2,5 milyon kilometre hızla. Yani güneşimizden üç misli hızlı. (The Astrophysical Journal Letters) Araştırmacılar, galaksimizin merkezindeki karadelik, yıldızı alışılmışın dışındaki yörüngeye fırlatmış, diyor. Birbirini çevreleyen üç yıldızdan oluşan bir sistem, yüz milyon yıl önce Samanyolu’muzun merkezinde hareket ediyordu. Fakat üçlü sistem galaktik merkezdeki karadeliğe çok fazla yaklaşınca, kara AHŞAP DOLMENLER İngiliz arkeologl a r , Salisbury kentinin yakınındaki dev dolmenlerin sadece 900 m uzaklığında diğer bir dolmen grubuna ait kalıntılar buldu. Ancak ünlü dolmen anıtının ikizi gibi duran dolmen grubu ahşap dikmelerle oluşturulmuştu. Dikilitaşlardan oluşturulan grupla aynı büyüklükte olan yeni grubun iki girişi var ve birer metre aralıklarla yer alan çukurlarda bir zamanlar ahşap dikmeler bulunuyordu diyor Birmingham Üniversitesi’nden Vince Gaffney. Ahşap dolmenler aşağı yukarı taş dolmen yapısının tamamlandığı zamanda dikilmiş. Arkeologlar artık taş dolmen dairelerinin çok büyük bir kült yerinin sadece bir kısmı olduğunu düşünüyor. 4500 yıllık anıtın tam olarak ne için kullanıldığı ve dev dikilitaşların ne şekilde taşınıp ayağa kaldırıldığı hâlâ kesin olarak bilinmemekte. Bozen Akademisi müdürü Albert Zink, buz adamın hastalık geçmişini merak ediyor. Eğer Ötzi örneğin diyabet, kanser veya Alzheimer gibi sık görülen hastalıkların izini taşıyorsa, bir olasılıkla bu hastalıklarla ilgili genetik değişimler saptanabilecek. Buz adamın kalıtımının yüzde doksan beşi okunmuş. Geriye kalan yüzde beşlik bölüm gen içermemekte ve halihazırdaki teknikle okunması çok zor. Buz adam yaklaşık olarak 46 yaşında okla vurulduktan sonra yaşamını yitirmiş. Fosil, 1991 yılında Avusturyaİtalya sınırındaki Ötztaler Alplerinde bulunmuştu. Buz adam 1998 yılından bu yana Güney Tirol bölgesindeki Bozen Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmekte. EN İYİ KAMUFLAJ USTASI TAKLİTÇİ AHTAPOT Bukalemun tehlike anında rengini değiştirir, kar tavşanı mevsime göre farklı bir tüy rengi tercih eder. Ancak en iyi kamuflaj ustası taklitçi ahtapot (Thaumoctopus mimicus) çıktı. Mürekkepbalığı ve kalamar aldatma manevralarıyla ünlüdürler. Özel renk hücrelerinin yardımıyla günde neredeyse 1000 kez renklerini değiştirirler. Ancak taklitçi ahtapot daha fazlasını yapabiliyor. Ahtapot kısa bir süre içinde biçimini değiştirebiliyor. Duruma göre yılanbalığı, pisibalığı ya da ateşbalığına dö YALNIZLIK SİGARA İÇİMİ KADAR ZARARLI Amerika’da gerçekleştirilen son bir araştırmaya göre yalnızlık, sigara içimi veya aşırı şişmanlık kadar zararlı. Sonuç Batı ülkelerinde yaşayan 300.000 kişinin verilerine dayanan 148 araştırmanın analiziyle elde edilmiş. Buna göre iyi arkadaş ve tanıdık çevresine sahip insanların hayatta kalma şansları, sosyal çevreleri dar olanlara göre daha yüksek. Yalnızlığın etkisi, neredeyse sigara içimi kadar büyük ve aşırı kilo veya hareketsizlik gibi birçok risk faktöründen daha zararlı, diyor bilim insanları. Brigham Üniversitesi (Utah) araştırmacısı Julianne HoltLunstad ve ekibinin PLoS Medicine dergisindeki yazısına göre Nilgün Özbaşaran Dede Araştırma DEV FARE KALINTISI Avustralyalı araştırmacılar Doğu Timor’da yaptıkları kazılar sırasında dev bir fareye ait kalıntılar buldular. Fare canlıyken altı kilo ağırlığında olmalıydı, diyor bilim insanları. Kazılar sırasında toplam olarak 13 farklı kemirgen türü bulunmuş Avustralyalı bilim adamı Ken Aplin’in Bulletin of the American Museum of Natural History dergisindeki yazısına göre günümüzden 10002000 yıl önce yaşamış olan farelerin soyları, insanların tarım alanları için ormanları yok etmeleri yüzünden tükenmiş. Aplin, kemirgenlerin tür çeşitliliği için korunmasının önemini de vurguluyor. Kemirgenler memeli türlerinin yüzde kırkını oluştururlar ve ekosistemin ana elementleridir. Çünkü toprakların kalıcı olmasından ve tohumların dağıtılmasından so CBT 1221/ 4 13 Ağustos 2010 rumlular diyor araştırmacı. Günümüzde yaşayan en büyük fareler Papua Yeni Gine’de ve Filipinler’de görülmüş. Burada yaşayan fareler yaklaşık iki kilo ağırlığında. Aplin, Timor adasının büyük bir kısmının hâlâ or Solda dev farenin çenesinden bir parça, sağda manlık olması ne ise normal büyüklükteki bir farenin kafatası. deniyle daha birçok bilinmeyen tür barındırdığına inanıyor.