Katalog

Sağlık Seyahatte Genel Sağlık Önerileri Keyifli ve verimli geçmesi arzusuyla çıkılan seyahatler, gerekli tedbirler alınmazsa çeşitli sağlık sorunları nedeniyle zehir olabilir. Bu nedenle gittiğiniz ülkelerde yakalanabileceğiniz hastalıklar hakkında fikir sahibi olmak ve gerekli önlemleri almak için bir uzmana danışmalısınız. Prof. Dr. Sunay Sandıkçı, VKV Amerikan Hastanesi, İç Hastalıkları Bölümü S eyahat sırasındaki sağlık sorunları; gidilen ülke ve bölgelere özgü enfeksiyon ajanlarına maruz kalmaya, tercih edilen ulaşım türüne, planlanan aktivitelere veya mevcut kişisel sağlık sorunlarının kötüleşmesine bağlı olarak gelişir. Seyahatle ilgili hastalık risklerinin belirlenip gerekli önlemlerin alınmasında “seyahat öncesi değerlendirme” çok önemli. Kişinin mevcut sağlık durumu, kullanılmakta olan ilaçlar, allerji öyküsü, gebelik varlığı ve seyahatin ayrıntısı (süresi, mevsimi, gidilecek ülkeler ve bölgeleri, seyahatte planlanan aktiviteler (dalma, dağlara tırmanma, safari vs), kalınacak yer (modern hotel, dağ evi, kamping) sorgulanır. Kişinin genel sağlık durumu ile birlikte seyahat planı değerlendirilir, sağlıkla ilgili oluşabilecek riskler belirlenir ve bu riskleri önleyici, hafifletici tedbirler anlatılır. Yabancı ülkeye seyahate gidecek kişi, en az 1 ay öncesinde uzmana başvurmalı. TIBBİ ÖNERİLER Seyahatte en sık görülen tıbbi sorun olan enfeksiyon hastalıkları su, besinler, solunum yolu, sivrisinekböcek sokmaları veya seksüel yolla bulaşır. Önlemek için: 1. Turist ishali, hepatit A ve trişinellosis gibi pek çok enfeksiyon hastalığı su ve yiyeceklerle bulaşır. Bu nedenle hijyenik koşulları iyi olmayan bölgelerde, enfeksiyonu önlemek için su ve yiyeceklerle ilgili tedbirleri almak esastır. Musluk suyu mikrop içerebilir, fakat su 3 dakika kaynatılıp soğutulursa bu organizmalar ölür. Şişe suyu musluk suyuna göre daha emin olmakla birlikte, şişeleme işlemi standardize değilse yerel şişelenen su çok emin değil. Enfeksiyon riskini azaltmak için: Kaynamamış musluk suyunu içmeyin ve bu sularla diş fırçalamayın. Sadece kaynamış musluk suyu, karbonatlı içecekler, bira ve şarap için. Kaynamamış sudan yapılmış buzu içeceklerinize koymayın. Çiğ sebze yemeyin. Meyveleri yemeden hemen önce kendiniz soyun, soyulmayan meyveleri yemeyin. Pastörize olmayan süt ürünlerini yiyip içmeyin. Çiğ veya az pişmiş et, balık ve deniz ürünlerini yemeyin 2. Aşılama: Aşılamada kişinin eski aşı durumu ve seyahat güzergâhı önemli. Uluslararası Sağlık Tüzüğü’nün öngördüğü zorunlu tek aşı, “sarı humma aşısı” olup bazı ülkelere giriş için aşı belgesi gerekli. Sarı humma, Afrika’nın ekvatoral bölgeleri ve Güney Amerika’da sıktır, bu ülkelere gideceklerin 10 gün öncesinde “sarı humma aşısı” olmaları gerekir. Aşı 10 yıl geçerli. Ayrıca, Suudi Arabistan, hac ve umre nedeni ile giren tüm yolculardan, süresi 10 günden az veya 3 yıldan fazla olmayan meningokoksik menenjit aşısı sertifikası istemektedir. Zorunlu olmamakla birlikte rutin aşıların (difteritetanoz, polio vs) halen geçerli olduğunun kontrolü ve gerekenlere rapel dozun yapılması uygun olur. Tifo aşısı, tifo yönünden yüksek riskli bölgelere (özellikle de Hindistan’ın bazı bölgeleri) gidecek ve 2 hafta veya daha uzun süre kalacaklara öneriliyor. Kuduz aşısı, vahşi hayvanlarla teması olacaklara veya kuduzun sık görüldüğü yerlere gidip 1 aydan uzun süre kalacaklara yapılır. Hepatit A’nın sık olduğu ülkelere seyahat veya çalışma için gideceklere Hepatit A aşısı, yapılmalı. Gidiş öncesi herhangi bir zamanda yapılacak hepatit A aşısı yeterli korumayı sağlar. Ancak yaşlılar, bağışıklığı zayıf olanlar ve kronik karaciğer hastaları 2 haftadan daha kısa süre içinde bu bölgelere seyahat edecekler ise ilk doz aşı ile birlikte immunglobulin yapılmalı. Immunglobulin 3 ay süreyle korur. Seyahat sırasında hepatit B kapma riski düşüktür. CBT 1175 / 13 25 Eylül 2009 Ancak hepatit B sık olan ülkelere gidecek sağlık elemanlarına, bu ülkelerde 6 aydan uzun süre kalacak kişilere, burada tıbbi veya dental girişim yapılacak olanlara mutlaka Hepatit B aşısı yapılmalı. Aşılamaya seyahatten 6 ay önce başlanmalı. Grip aşısı, enfeksiyonu önlemede sık kullanılan bir aşı. Grip, Kuzey ve Güney yarımkürelerde kış aylarında, tropikallerde tüm yıl boyu ve Cruise’larda yaz aylarında olur. Özellikle 50 yaş üstündekiler daha önceki dönemde aşılı değillerse ve riskli mevsimde gidiyorlarsa mutlaka yapılmalı. 3. Böcek sokmaları: Sivrisinek, karasinek, bit, pire, kene gibi çeşitli böcekler, sıtma dahil pek çok ciddi enfeksiyonu bulaştırır. Mümkünse bu böceklerin sık olduğu bölgelere gitmekten sakınmalı, pantolon ve uzun kollu gömlek giymeli, böcek kovucular ve yatakta cibinlik kullanmalı. Prof. Dr. Sunay Sıtmanın sık olduğu bögelere gidenlere bu tedbirlere ek olaSandıkçı rak koruyucu sıtma ilacı önerilmekte. Bu ilaçlara ilgili bölgeye gitmeden önce başlamalı ve döndükten sonra 4 hafyoktur” ibaresi yer alan doktor raporu istiyor. Gebeler, bata devam edilmeli. 4. Seks yoluyla bulaşan Hepatit B, AIDS, Gonore, cak damarlarında pıhtı oluşması sık olduğundan tedbir alKlamidia, Sifiliz’den karşı lateks condom kullanılması ris malı. Seyahatle ilgili aşıların çoğu gebelikte yapılamaz. Sıtmanın sık olduğu yere seyahat eden gebeler, sıtmaya yaki azaltır. Seyahatle ilgili sağlık problemleri, ulaşım aracı ile il kalanması halinde kendisi ve bebeği için tehlike olacağıgili olabilir. Gemi seyahati genellikle emindir. Ancak uçak nı bilmeli ve koruyucu ilaç almalı. Diabet: İnsülin kullanan şeker hastalarının uzun yolseyahatinde çeşitli sağlık sorunları ortya çıkabilir. Kabindeki culuklarında insülin doz ve zamanlarının ayarlanması geoksijen basıncı düşüklüğü, normal kişilerde herhangi bir sorekli. Genel kural olarak, doğuya gidişlerde gün kısaldırun yaratmazken bazı kalp hastalarında, kronik obstrüktif ğı için daha az insüline ihtiyaç varken; batıya gidişlerde akciğer hastalığı veya ağır kansızlığı olanlarda hayati sorun gün uzadığı için daha fazla insüline ihtiyaç vardır. oluşturabilir ve destek oksijen tedavisi gerekebilir. Bu hasDiabetikler durumlarını belirten bir künye taşımalı, ilaçları taların seyahat öncesi mutlaka doktor kontrolü gereklidir. ve ara öğünlerini el çantalarında olmalı. Ayrıca iniş ve kalkış sırasında hava basıncında oluşan Kaynaklar: UpToDate ( Ocak 2009) www.cdc.gov/tradeğişiklik, özellikle üst solunum yolu enfeksiyonu olanlarvel ; www.who.int/ith. da işitmede zorluk, kulak ve sinüslerde ağrıya neden olabilir. Uzun yolculuklarda uzun süre hareketsiz oturmaya bağlı olarak bacak damarlarında kan pıhtılaşması oluşabilir. Bu nedenle tüm yolcular 68 saatten uzun sürecek yolculuklarda önleyici tedbirleri almalı. Her 12 saatte bir kalkıp yürümeli, sık sık pozisyon değiştirmeli, ayak bileği ve dizler “European Conference on Circuit Bellekli Direnç) elektronik devre elesık sık hareket ettirilmeli, bacak bacak üsTheory and DesignECCTD”, (Avrupa manını 1971 yılında ilk ortaya koyan tüne atmamalı, sigara içmemeli, rahat ve Devre Teorisi ve Tasarımı Konferansı) kişi. Bu eleman ile bilgisayar teknobol giysiler giymeli, bol sıvı almalı, alAntalya'da yapıldı. ECCTD konfe lojisinde ve yapay zekâ konularında kolsüz içecekler tercih edilmeli, dize karansının amacı elektronik, haber yeni bir çığır açılması bekleniyor. dar olan varis çorabı giymelidir. Tüple daleşme ve bilgisayar bilimlerinin te Eğer bu beklentiler gerçeklenirse, lanlar, dalışın süresine göre değişmek melini oluşturan devre kuramı ile bu transistörün icadında olduğu gibi, üzere uçağa binmeden önce 1248 saat devrelerin tasarımı ile ilgili olarak ya Leon Chua’nın Nobel ödülüne aday beklemeli. pılmakta olan güncel araştırma ve ge olması gündemde. Karayoluyla seyahatte ise en önemAyrıca Doğuş Üniversitesi lişmeleri sadece akademisyenler li risk, uzun süren yolculuklarda hareketsiz ve Haberleşme arasında paylaşmanın ötesinde araş Elektronik oturmaya bağlı bacaklarda şişme ve datırma merkezleri ve sanayiide çalı Mühendisliği öğretim üyelerinden marlarında kan pıhtılaşması olmasıdır bu şanlara da yaymaktır. Bu alanda Indrit Myderrizi “A HighSpeed Swing yönden tedbir alınmalı. sektörün önde gelen isimleri NOKIA, Reduced Driver Suitable for CurrentDigitaltoAnalog MAS, Tellabs, Atmel, Anafocus, Steering ÖZEL TIBBİ DURUMLARDA Cypress Semiconductor, Xilinx Converters” konulu bir bildiri sundu. SEYAHAT Konferansa Kuzey Amerika, ECCTD konferanslarına destek oluyor. Gebelik: Gebelik seyahate engel de23–27 Ağustos tarihleri arasındaki Kanada, Brezilya’dan Japonya, Kore, ğil. Ancak 36. haftadan sonra uçak yolkonferansına Doğuş Üniversitesi’nin Çin, Avusturalya’ya kadar yayılan culuğu önerilmiyor. Ayrıca yüksek riskfahri doktora verdiği Berkeley, ABD 43 ülkeden 300’ü aşkın bilim adamı kali gebeliği olanlar veya önceki gebeliğinde profesörlerinden Leon O. Chua açı tıldı. İlk kez 1972 yılında Londra’da komplikasyon yaşayanlar uçak yolcululış konuşmacısı olarak katıldı; Leon gerçekleştirilen konferansa Türkiye ğundan sakınmalı. Chua, HP’nin en son gerçekleştirdi ilk kez 1995 yılında İstanbul ile ev saTHY, 28 haftayı bitirmiş hamile yolği “Memristor” (Memory Resistor, hipliği yapmıştı. culardan “uçakla seyahatinde sakınca Avrupa Devre Teorisi ve Tasarımı Konferansı